Nkwupụta: A kọwara ọdịiche dị n’ichepụta ihe ọhụrụ na enweghị agụụ. Na otu esi ejikọta onye ọ bụla na ohere dị ukwuu nke riri ahụ.
Ebumnuche Ya na Ebube Ibu Ahụ
FRIDAY, JUNE 13, 2008
Nghọta dị mma nke riri ahụ nke bilitere n'ime iri afọ ole na ole gara aga agbanweela ajụjụ banyere ihe riri ahụ ma ọ bụ na ọ bụghị ya bụ nhọrọ maka ịchọ ịkọ ihe na-eme ka ihe ize ndụ riri ahụ dị elu maka ụfọdụ ndị karịa karịa ndị ọzọ. Nke a bụ ọganihu siri ike site n'oge e chere ọbụna na ihe riri ahụ bụ usoro afọ ofufo — mkpebi nke ndị mebiworo ihe na-enweghị mkpali ibi ndụ na-aga nke ọma. O mekwala ka nnukwu nyocha mee mwepụ iche banyere ụdị mkpụrụ ndụ na ihe ọkụkụ ndị na-eme ka mmadụ nwee ike ị abuseụ ọgwụ ọjọọ.
Otutu ihe nyocha a lekwasiri anya na udiri ihe abua a: ihe mmuta ma obu ihe nzuzu, na udiri mmadu. A na-ahụta ihe ịchọ ọdịmma dịka ihe na-ebute ị toụ ọgwụ ọjọọ ruo oge ụfọdụ. Emere ihe a ike site na omumu ihe emere na 1980 choputara ya na ihe jikọrọ ya na inweta nke ochichi cocaine (SA) na oke. N'afọ gara aga, otu ndị ọrụ nyocha na Cambridge chọpụtara na ihe na-akpali agụụ oke bụ oke bụ ihe na - eme ka mmadụ bụrụ ọgwụ cocaine na - ejikọ ya na ọdịnala.
-Chọ ihe ọhụụ na ịmachi anya nwere ike ịdị nfe, mana enwere ọdịiche dị n'etiti ụdị akparamagwa abụọ ahụ. Na oke, ndị na-achọ ihe ọhụụ nwere oke ịchọpụta ebe ọhụrụ karịa ịnọ n'otu ebe. Oke oke na-eme nke ọma na azịza ndị a zụrụ azụ nke ga-akwụ ha ụgwọ nri, na-eme ihe ngwa ngwa ma na-eme ihe akaghi aka. A bịa na iji cocaine mee ihe, oke ọkụ na-achọ ihe ọhụụ (nke a maara dị ka ndị na-aza ya nke ọma, ma ọ bụ HR) egosipụtala ọchịchọ inweta SA nke cocaine ngwa ngwa. Eke oke (HI) oke, n'aka nke ọzọ, enwetaghị SA ngwa ngwa, mana ha nwere ike ikwe ka ojiji cocaine ha na-aga n'ihu site n'oge ruo n'oge. Ya mere, HR yikarịrị ịnwale cocaine, mana oke HI nwere ụgwọ karịa ịzụlite ihe riri ahụ.
Otu ndi ozo nyocha nke Cambridge (tinyere otutu ndi sonyekwara na ihe omumu a edeputara n’elu) biputara ihe omumu na Sayensi nke izu a nke na-enyocha ihe di iche na oke nke HR na HI. Iji nweta abamuru dị ukwuu maka iri mmadụ riri ahụ, ha lekwasịrị anya na nlele na oke nke nyocha nke Diagnostic na Statistical Manual of Mental Disorders - IV (DSM-IV) maka mmụba ahụ, 1) mmụba nke mkpali iji nweta ọgwụ, 2 ) enweghi ike izere ị takingụ ọgwụ, yana 3) nọgidere na-eji ọgwụ ọjọọ agbanyeghị nsonaazụ aversị (ntaramahụhụ na nke a). Enyere nke ọ bụla n'ime akara ahịrị ahụ riri mmadụ niile dabere na njirisi ndị a (0-3), nke kwekọrọ na akara na Ntinye Ihe Ntinye Ahụ (ASI) - ezigbo, nke a pụrụ ịdabere na ya, na ngwaọrụ nyocha ihe iri ahụ riri ahụ.
A hụrụ oke ntụpọ HI nwere ọnụ ọgụgụ dị elu riri ahụ, a na-anọchite anya ya na 2 ruo 3 point point, ebe ndị na-aza ajụjụ ọnụ (LR), HR, na ntụle dị ala (LI) na-enwekarị akara 0 ma ọ bụ 1. Nsonaazụ ndị a na-ewusi nchọpụta ndị gara aga ike na ịdị iche iche iji cocaine na ọchịchọ nke inwe ahụ riri ahụ na-emetụta ụdị omume iche iche (ọ bụ ezie na ikekwe).
Patternszọ abụọ nke iji ọgwụ eme ihe dịcha iche na ụmụ mmadụ. Ọnụ ọgụgụ nke ndị na-anwale ma ọ bụ na-a experimentụ ọgwụ / mmanya na-aba oke dị elu karịa pasent ahụ riri ahụ n'ezie, na-egosipụta nkewa na oke n'etiti SA na nnabata. Ọ na - enye echiche na ịkpa ike nwere ike ịbụ ihe mmetụta na - adịghị mma mgbe ị na - anwa ime ka mmadụ rie ihe riri ahụ karịa ịchọ ihe ọhụụ, ebe ịchọpụta ihe ọhụụ nwere ike ịbụ isi ihe na - akpata mkpali mbụ na nnwale ọgwụ.
Dịka enwere ike ịtụ anya, o yikwara ka mpaghara ụbụrụ dị iche iche na oke na-achịkwa ụdị ọgwụ dị iche iche. Omumu ihe omumu gara aga achọpụtawo na ihe riri ahu (na oke na primates) ya na otutu ihe nnabata dopamine (DA) nwere nnabata - nke D2 / D3. Ndị nyocha Cambridge n'afọ gara aga chọpụtara na nnweta nnabata D2 / D3 dị na ventral striatum / nucleus accumbens (NAc) nke oke dị tupu iji ọgwụ ọjọọ. Dika ihe omumu ndi ozo achoputara ihe D2 di obere na ogba aghara n'oge na mgbe ogwugwo ogwu, ndi otu a tụrụ aro na, ebe ntụpọ NAc D2 nwere ike ibu ụzọ jiri ọgwụ ọjọọ eme ihe, mmetọ ahụ n'onwe ya (na oke nnyefe DA na-esonyere ya) na-akpata mbelata nke ndị na - anabata ndị niile ọkụkọ ahụ. Yabụ, mbelata nnweta D2 na dorsal striatum nwere ike ịnọchite anya ịgbanwu nso maka ị drugụ ọgwụ mmanye a hụrụ na oke HI. Enweghị ntụpọ na ndị na-anabata NAc D2, ma, nwere ike ịbụ ihe egwu dị na mbido ọgwụ.
Ihe omume ndị a na nghọta anyị riri ahụ riri ọtụtụ ebumnuche. Ha na-eme ka njikọ a ga-adị n'etiti ihe ga-eme ma ọ bụrụ na ọgwụ ọjọọ riri ahụ ya riri ya ahụ́. Dika data ndi ozo n’egosi na ihe omume achoputara na ihe ndi mmadu n’eme ka nkpuru ogwu di ndu ma obu ihe ojoo, ajuju banyere ntinye aka n’anu n ’udiri nwayọ gabigoro n’azu dika igbal i imuta ihe banyere akwara ogwu ya di nkpa. Na, dị ka ndị ọkà mmụta sayensị na-aghọta nke ọma mmetụta neurobiological na ị abuseụ ọgwụ ọjọọ, àgwà mmekọrịta mmadụ na ibe ya nwere ike ime ka edozigharị ya. A ga-enyocha ọtụtụ ajụjụ, ma nke nkà ihe ọmụma na nke iwu kwadoro. Dịka ọmụmaatụ, ekwesịrị ịtụ onye ọgwụ ọjọọ riri ahụ maka njide nwere ọgwụ ugboro ugboro, mgbe ọ na-enweghị mpụ ọ bụla ọzọ? Ego ole ka ha ga - eburu n'isi na nkwarụ neurophysiological nke mere mkpebi maka ha ịhapụ ọgwụ ọjọọ siri ike karịa ka ọ dịịrị onye na - enweghị mmebi dị otú ahụ?
Ọ bụ ezie na ike ịgaghị ama maka mmeghachi omume mmekọrịta ọha na oge, etu ọ dị, nchọpụta ga-aga n'ihu ma ụdị akụkọ na ihe metụtara mmụọ ahụ riri ahụ, n'olileanya nke ịchọta usoro ọgwụgwọ ọfụma maka nsogbu ahụ n'ọdịnihu dị nso. Chọpụta mkpụrụ ndụ ihe nketa metụtara ọgwụ ọgwụ na-agbadata mkpụkọ nnata D2, dịka ọmụmaatụ, nwere ike iduga mmepe nke ọgwụgwọ iji dozie erughi (maka ozi gbasara nkwa ịgba ọgwụ mgbochi maka ọgwụ riri ahụ, lee post a). Achọpụtala mkpụrụ ndụ ihe nketa 1,500 dị egwu na-eri ahụ, yana ụzọ iri na asatọ dị egwu maka nsogbu ahụ, ise n'ime ọgwụ ndị mmadụ ji eme ihe. Yabụ, n’agbanyeghi na enwere ọtụtụ ọrụ aga-arụ, atọrọla ntọala siri ike. Sitekwa n'ịchọta ọhụụ, anyị na-abịaru nso iji ghọta ihe bụ otu n'ime nsogbu ụbụrụ ndị kacha ghọtahie.
Ntughari:
Belin, D., Mar, AC, Dalley, JW, Robbins, TW, Everitt, BJ (2008). Nnukwu Ihe Ebube Na-ekwupụta Mgbanwe gaa Cocaine Coulsine. Sayensị, 320 (5881), 1352-1355. DOI:
;