Naltrexone ဖြင့် ကုသထားသော ခိုင်းစေသော လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် အရက်သေစာသုံးမှု ပြဿနာ- ဖြစ်ရပ်မှတ်တမ်းနှင့် စာပေပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း (2022)

ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနှင့် ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ အထောက်အထားများအပေါ် အခြေခံ၍ လိင်ဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် ကမောက်ကမများကို လိင်စိတ်ဆန္ဒမဟုတ်သော လွန်ကဲလွန်ကဲမှုများအဖြစ် ဖော်ပြပြီး စိတ်မြန်သော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုနှင့် ဆေးခန်းဆိုင်ရာ သိသာထင်ရှားသော ကိုယ်ရေးကိုယ်တာပြဿနာများ၊ လူမှုရေးနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ နာမကျန်းမှုတို့နှင့်အတူ လိုက်ပါသွားပါသည်။ ယေဘူယျလူဦးရေတွင် ခန့်မှန်းခြေအဖြစ်များနှုန်းမှာ ၃-၆ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည်။ ပြဿနာရှိသော အပြုအမူများတွင် အလွန်အကျွံ တစ်ကိုယ်ရည်အာသာဖြေခြင်း၊ ဆိုက်ဘာလိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံလိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ သဘောတူခွင့်ပြုထားသော အရွယ်ရောက်ပြီးသူများနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူများ၊ တယ်လီဖုန်းလိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ ကလပ်သို့လာရောက်လည်ပတ်ခြင်း နှင့် အခြားအရာများ ပါဝင်သည်။ [1,2]. ယခင်က 1991 ခုနှစ်တွင် Coleman et al. အတင်းအဓမ္မလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူ (CSB) သည် paraphilic နှင့် non-paraphilic လက္ခဏာများကျယ်ပြန့်စွာပါ ၀ င်သည်ဟုဖော်ပြထားသည်။ Paraphilic CSB တွင် လိင်စိတ်ကျေနပ်မှုဖြစ်စေသည့်အရာ သို့မဟုတ် လိင်စိတ်ကျေနပ်မှုကိုဖော်ပြခြင်းတွင် သမားရိုးကျမဟုတ်သောလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူများပါ၀င်သည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်၊ ကပ်ပါးမဟုတ်သော CSB တွင် အလွန်အကျွံ သို့မဟုတ် ထိန်းချုပ်မရဖြစ်လာသော သမားရိုးကျလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူများပါ၀င်သည် [3]. ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ၊ မိသားစုနှင့် လူမှုဘဝများတွင် ဤအပြုအမူများ၏ အလွန်ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များကြောင့်၊ သင့်လျော်သော စစ်ဆေးရေးကိရိယာများ၊ အကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် ရောဂါရှာဖွေခြင်းအပြင် လိင်စွဲလမ်းမှု သို့မဟုတ် CSB ကုသမှုအတွက် သင့်လျော်သောပုံစံတစ်ခု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးသည် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။

လိင်စွဲလမ်းမှု၏ အရင်းအနှီးသည် များပြားလှပြီး မသိရသေးပါ။ Rosenberg et al ။ အတင်းအဓမ္မလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူအတွက် အခြေခံအကြောင်းရင်းအဖြစ် ဒိုပါမင်းအဆင့်ကို တိုးမြှင့်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။ [4]. လိင်ဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ အပြုအမူနှင့် ဆက်စပ်သော အခြားဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အကြောင်းရင်းများ သို့မဟုတ် ပံ့ပိုးပေးသည့် အကြောင်းရင်းများတွင် မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုများ၊ ထိန်းညှိထားသော hypothalamo-pituitary-adrenal ဝင်ရိုး၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားမှု သို့မဟုတ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားပြုမှုကဲ့သို့သော အခြားသော စိတ်ဒဏ်ရာများ ပါဝင်သည်။ CSB သည် အဓိကအားဖြင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာ စိတ်ရောဂါနှင့် စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာ ရောဂါများ ၏ ထင်ရှားခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ [5]. ဤနယ်ပယ်မှ အထူးကုဆရာဝန်များသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံးနှင့် စိတ်ဆေးဝါးဗေဒဆိုင်ရာ ကုသမှု အမျိုးအစားများစွာ အပါအဝင် ဘက်စုံကုသနည်းများကို အကြံပြုထားသည်။ ဆေးဝါးဗေဒဆိုင်ရာ စွက်ဖက်မှုအများအပြား (ဥပမာ- naltrexone၊ ရွေးချယ်ထားသော serotonin ပြန်လည်uptake inhibitors (SSRIs)၊ citalopram၊ clomipramine၊ nefazodone၊ leuprolide acetate၊ valproic acid) ကို အသုံးပြုပြီး ဖြစ်ရပ်အစီရင်ခံစာများစွာတွင် အစီရင်ခံထားပါသည်။ [6]. Naltrexone သည် ဘိန်းသုံးစွဲမှုရောဂါအတွက် ကနဦးအတည်ပြုထားသော (၁၉၆၀ ခုနှစ်များ) နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် (၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင်) အရက်သုံးစွဲမှုရောဂါကို ကုသရန်အတွက်ဖြစ်သည်။ [7]. မကြာသေးမီက၊ အမှုတွဲအစီရင်ခံစာများ၊ အမှုတွဲများနှင့် အဖွင့်အညွှန်းစမ်းသပ်မှုများအများအပြားတွင် ထင်ရှားသည့်အတိုင်း မကြာသေးမီက၊ naltrexone ကို တံဆိပ်ချွတ်အသုံးပြုခြင်းသည် လိင်စွဲလမ်းမှု၊ လိင်တူဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ အမူအကျင့် သို့မဟုတ် CSB နှင့် မူမမှန်သောလက္ခဏာများကို လျှော့ချရန် ပြသထားသည်။ [8,9,10,11,12]. ဤဖြစ်ရပ်အစီရင်ခံစာတွင် လိင်စွဲလမ်းမှု သို့မဟုတ် CSB နှင့် ကုသမှုဆိုင်ရာ ဗျူဟာများနှင့် ဆက်စပ်သော အသေးစိတ် စာပေပြန်လည်သုံးသပ်ချက် ပါဝင်သည်။ စာရေးဆရာများသည် စာပေရှိရနိုင်သော အထောက်အထားများအပေါ် အခြေခံ၍ လိင်စွဲလမ်းမှု သို့မဟုတ် CSB တွင် naltrexone ၏ ကုထုံးဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှု သို့မဟုတ် ရလဒ်ကို စူးစမ်းလေ့လာသည်။

လွန်ခဲ့သည့်တစ်လခန့်က ဖခင်ဆုံးပါးသွားခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်မလုံခြုံခြင်း၊ လူမှုရေးညံ့ဖျင်းခြင်းအပါအဝင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလူမှုရေးဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် အသက် 53 နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦး၏ ဖြစ်ရပ်ကို ကျွန်ုပ်တို့တင်ပြပါသည်။ အရက်မူးယစ်ခြင်း၏အခြေအနေတွင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းနှင့် သတ်သေရန် စိတ်ကူးဖြင့် ပံ့ပိုးပေးခြင်း။ လူနာသည် နံနက်ခင်းတွင် “မျက်စိဖွင့်သူ” အပါအဝင် နေ့စဉ် “အရက်အလွန်အကျွံသောက်” ကြောင်း အစီရင်ခံခဲ့သည်။ အကဲဖြတ်မှုအတွင်း လူနာသည် မြင့်မားသော Clinical Institute Withdrawal Assessment (CIWA) ရမှတ် 16 ဖြင့် အရက်ကို တက်ကြွစွာ နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ သူ၏ သွေးတွင်းအယ်လ်ကိုဟောအဆင့်မှာ 330 ဖြစ်သည်။ လူနာသည် အိပ်မပျော်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်းနှင့် အလွန်အကျွံ စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းတို့ကို အစီရင်ခံခဲ့သော်လည်း လက်ရှိ anhedonia ဆုံးရှုံးမှု၊ စွမ်းအင်၊ အာရုံစူးစိုက်မှု အားနည်းခြင်းနှင့် မျှော်လင့်ချက်ကင်းမဲ့သော ခံစားမှု။ လူနာသည် လက်ရှိ သတ်သေခြင်း/အိမ်နီးခြင်း အကြံအစည်/ရည်ရွယ်ချက်/အစီအစဥ်ကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ စိတ်ရောဂါနှင့် ရူးသွပ်ခြင်း၏ လက္ခဏာများကို အစီရင်ခံခြင်း သို့မဟုတ် စောင့်ကြည့်လေ့လာခြင်း မရှိပါ။ 

အဆိုပါလူနာသည် ယမန်နှစ်တွင် အရက်ဖြတ်ခြင်း နှင့် delirium tremons ဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဆေးရုံတက်ရသည့် ရာဇဝင်ရှိခဲ့သည်။ ယခင်က စိတ်ရောဂါကုဆေးရုံတင်ထားမှု၊ ဆေးစမ်းသပ်မှုနှင့် ပြင်ပလူနာကုသမှု မှတ်တမ်းမရှိခဲ့ပါ။ လူနာသည် ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းသော စိတ်အခြေအနေ၊ ခွန်အားနှင့် အာရုံစူးစိုက်မှု အားနည်းခြင်းနှင့် အန်ဟီဒိုနီးယားတို့၏ စိတ်ဓာတ်ကျသော လက္ခဏာများ မှတ်တမ်းကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ လူနာသည် အလွန်အကျွံ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှု လက္ခဏာများ မှတ်တမ်းကိုလည်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ မူးယစ်ဆေးဝါး သုံးစွဲမှုအား ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

စိတ်ကျရောဂါနှင့် အရက်သုံးစွဲမှုပြဿနာကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် လူနာအား စိတ်ကျရောဂါတိုက်ဖျက်ရေး sertraline နှင့် naltrexone 50mg တို့ကို နေ့စဉ် သောက်သုံးခဲ့သည်။ အံ့သြစရာကောင်းတာက လူနာက သူ့မှာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ လိင်စိတ်ဆန္ဒတွေကို ထိန်းချုပ်ရခက်တဲ့ နှစ်နှစ်လောက်ကြာအောင် ထိန်းထားရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူ၏ CSB သည် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေကို အလွန်အကျွံအသုံးပြုခြင်းနှင့် အတင်းအကြပ် တစ်ကိုယ်ရည်အာသာဖြေခြင်းတို့ဖြင့် သူ၏နေ့စဉ်နှင့် လူမှုဘဝတွင် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လုပ်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းချက်ဖြစ်စေသည်။ naltrexone 50 mg ကိုနေ့စဥ်တစ်လအကြာတွင်၊ သူသည် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေနှင့် အတင်းအကြပ်တစ်ကိုယ်ရည်အာသာဖြေခြင်းကို အသုံးပြု၍ သိသာစွာလျော့နည်းသွားကြောင်း သတိပြုမိခဲ့သည်။ ဒါကလည်း သူ့ရဲ့နေ့စဉ်လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တိုးတက်စေတယ်။ လူနာအား ကုသမှုကို ဆက်လက်ခံယူခဲ့ပြီး လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုက်တွန်းမှုများ သို့မဟုတ် CSB တွင် ဆက်တိုက်တိုးတက်မှုကို အစီရင်ခံခဲ့သည်။

ရောဂါရှာဖွေထားသော CSB အတွက် တရားဝင်သတ်မှတ်ထားသော စံနှုန်းများသည် အဓိကအားဖြင့် သုတေသနမရှိခြင်းနှင့် အခြေအနေ၏ ကွဲပြားသောတင်ပြချက်များကြောင့်ဖြစ်သည်။ အချို့သော လူနာများတွင် စွဲလမ်းမှုရောဂါနှင့် ဆင်တူသည့် ဆေးခန်းဆိုင်ရာ အင်္ဂါရပ်များ ၊ အချို့သော စိတ်လှုပ်ရှားမှု ထိန်းချုပ်မှုရောဂါ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို သရုပ်ပြကြပြီး အချို့မှာ အစွဲအလမ်းကြီးသော ရောဂါနှင့် ဆင်တူသည့် နည်းလမ်းဖြင့် လုပ်ဆောင်ကြသည်။ [7]. ထို့အပြင်၊ CSB သည် စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာရောဂါများစွာ (ဥပမာ- စိတ်ကြွဝေဒနာများ၊ စိတ်ဓာတ်ကျရောဂါ၊ ဆေးဝါးသုံးစွဲမှုရောဂါ၊ နယ်နိမိတ်ပုံရောဂါ) နှင့် အာရုံကြောဆိုင်ရာရောဂါများ (ဥပမာ- မျက်နှာဖုံးနှင့် temporal lobe lesion၊ dementia) နှင့် အချို့သောဆေးဝါးများကို အသုံးပြုခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေပါသည်။ (ဥပမာ- ပါကင်ဆန်ကုသမှုအတွက် L-dopa) နှင့် စိတ်ကြွဆေးကဲ့သို့သော တရားမဝင်ဆေးဝါးများ။ မကြာခဏဆိုသလို၊ ဤအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်သည့် CSB သည် သေဆုံးမှုနှင့် နာမကျန်းဖြစ်မှုများအတွက် ICD-11 တွင်ဖော်ပြထားသော အတင်းအကြပ်လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူရောဂါ (CSBD) ၏စံနှုန်းများကို မဖြည့်ဆည်းပေးပေ။

CSBD အတွက် ICD-11 ရောဂါရှာဖွေရေး လမ်းညွှန်ချက်များ [11,5].

“အတင်းအကြပ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူချို့ယွင်းခြင်းသည် ပြင်းထန်သော၊ ထပ်တလဲလဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားများကို ထိန်းချုပ်ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း သို့မဟုတ် ထပ်ခါတလဲလဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် တိုက်တွန်းမှုပုံစံဖြင့် လက္ခဏာရပ်ဖြစ်သည်။ လက္ခဏာများသည် ကျန်းမာရေးနှင့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာစောင့်ရှောက်မှု သို့မဟုတ် အခြားစိတ်ဝင်စားမှုများ၊ လှုပ်ရှားမှုများနှင့် တာဝန်များကို လျစ်လျူရှုသည့်အထိ လူ၏ဘဝ၏ အဓိကအာရုံစိုက်မှုဖြစ်လာခြင်း ၊ ထပ်ခါတလဲလဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူကို သိသိသာသာ လျှော့ချရန် မအောင်မြင်သော ကြိုးပမ်းမှု အများအပြားနှင့် ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များ သို့မဟုတ် ၎င်းမှ ကျေနပ်မှု အနည်းငယ် သို့မဟုတ် လုံးဝမရရှိသော်လည်း ထပ်ခါတလဲလဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေပါသည်။ ပြင်းထန်သော၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာတွန်းအားပေးမှု သို့မဟုတ် တိုက်တွန်းချက်များနှင့် ထပ်တလဲလဲ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများကို ထိန်းချုပ်ရန် ပျက်ကွက်မှုပုံစံသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ (ဥပမာ၊ 6 လ သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသည်) နှင့် တစ်ကိုယ်ရေ၊ မိသားစု၊ လူမှုရေး၊ ပညာရေးတွင် သိသိသာသာ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း သို့မဟုတ် သိသိသာသာ ချို့ယွင်းချက်ဖြစ်စေသည်။ လုပ်ငန်းခွင် သို့မဟုတ် အခြားအရေးကြီးသော လုပ်ငန်းဆောင်တာများ။ ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ စီရင်ဆုံးဖြတ်မှုများနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားပေးမှု၊ တိုက်တွန်းမှုများ သို့မဟုတ် အပြုအမူများနှင့်ပတ်သက်၍ မနှစ်သက်သည့် စိတ်ဆင်းရဲမှုသည် ဤလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းရန် မလုံလောက်ပါ”

ထို့အပြင် CSB သည် ထိုသို့သော ချို့ယွင်းမှုများ၏ လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်ပါက၊ CSBD ရောဂါရှာဖွေခြင်းကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် မသင့်ပါ။ [5]. ထို့အပြင်၊ CSBD တစ်ခုကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းသည် ၎င်း၏အထိခိုက်မခံမှုနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးသဘောသဘာဝကြောင့် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ လူနာသည် ဤအခြေအနေ၏ကုသမှုအတွက် တင်ပြခြင်းမရှိပါက၊ ၎င်းတို့သည် ၎င်းအား ဆွေးနွေးရန် တွန့်ဆုတ်နေပါသည်။ [13]. ယခုတင်ပြသည့်ကိစ္စတွင်၊ CSB သည် အရက်သောက်သုံးမှုရောဂါ (AUD) နှင့် ပတ်သက်ပြီး CSBD ၏ စံနှုန်းများကို ပြည့်စုံမှုမရှိပါ။

ဤအခြေအနေအတွက် ဇီဝဗေဒ၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အထောက်အကူဖြစ်စေသောအချက်များဆိုင်ရာ အထောက်အထားများဆိုင်ရာ သုတေသနပြုမှုများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ အမျိုးမျိုးသောအပြုအမူများ၊ အတွေ့အကြုံများ သို့မဟုတ် အတုပစ္စည်းများမှ နှစ်သက်ဖွယ်တုံ့ပြန်မှုများ၏ အာရုံကြောဇီဝဗေဒကို ပညာရှင်များစွာက အများစုအားဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲသည့် receptors များ၏လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် dopaminergic လမ်းကြောင်းများကို အသက်ဝင်စေသည့်အကြောင်း ရှင်းပြသည်။ မူးယစ်ဆေး receptors များ၏ သဘာဝ သို့မဟုတ် အတုအယောင် လှုံ့ဆော်မှုသည် ဒိုပါမင်း လမ်းကြောင်းများကို တားဆီးမှု လျှော့ချခြင်းဖြင့် ဒိုပါမင်း အဆင့်ကို တိုးစေပြီး၊ ပျော်ရွှင်မှု ခံစားချက်ကို ဖန်တီးပေးသည်။ [14]. dopamine လမ်းကြောင်းများကို အဆက်မပြတ် အသက်သွင်းခြင်းသည် စွဲလမ်းမှုရောဂါများတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် စွဲလမ်းမှုဆိုင်ရာ တဏှာကိုဖြစ်ပေါ်စေသည့် dopamine အတွေးအမြင်ကို ထိန်းညှိမှုကို ကျဆင်းစေသည်။ [7]. ပုံမှန်မဟုတ်သော dopamine ပမာဏကို အရင်းခံအကြောင်းရင်း သို့မဟုတ် အလွန်အကျွံ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းတစ်ခုအဖြစ် အဆိုပြုထားသည်။ [4]. Dopamine သည် အာရုံကြောဇီဝဗေဒတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ပြီး ဒိုပါမင်း၏လုပ်ဆောင်ချက်အချို့တွင် လှုပ်ရှားမှု၊ မှတ်ဉာဏ်၊ ပျော်ရွှင်မှု၊ အမူအကျင့်၊ သိမြင်မှု၊ စိတ်ခံစားချက်၊ အိပ်စက်ခြင်း၊ လိင်စိတ်ထကြွမှုနှင့် prolactin စည်းမျဉ်းများပါဝင်သည်။ [7]. ထို့အပြင်၊ အချို့သောလေ့လာမှုများက dopaminergic နှင့် serotonergic စနစ်များကဲ့သို့ မတူညီသော အာရုံကြောပို့လွှတ်မှုစနစ်များတွင် မညီမျှမှုများနှင့် ဆက်နွှယ်နေနိုင်သည့် အပြုသဘောအားဖြည့်တင်းမှု (စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် အော်ဂဇင်မှတဆင့် စိတ်ကျေနပ်မှု) အကြား အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို အကြံပြုထားသည်။ [5].

Jokinen et al 2017 မှ corticotropin-release hormone gene region ရှိ epigenetic change များသည် hypersexual အပြုအမူနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း ပြသခဲ့သည် [15]. သီးခြားလေ့လာမှုတစ်ခုက အမျိုးသားများတွင် hypothalamo-pituitary-adrenal ဝင်ရိုးကို ကမောက်ကမဖြစ်အောင် ထိန်းထားနိုင်သည်ကို ပြသခဲ့သည်။ ဤစည်းမျဥ်းစည်းကမ်းသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားပြုမှု သို့မဟုတ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အလွဲသုံးစားပြုခြင်းကဲ့သို့သော စိတ်ထိခိုက်စရာ အတွေ့အကြုံများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည် [5]. CSB တွင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆက်နွှယ်မှုများသည် တွယ်တာမှုပြဿနာများဖြစ်ပြီး တုန်လှုပ်ဖွယ်အတွေ့အကြုံများနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်။ [16]. အချို့သောလူများတွင် လိင်စိတ်အား မိမိကိုယ်ကို ဆေးဝါးကုသရန်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကဲ့သို့သော အပျက်သဘောဆောင်သော စိတ်ခံစားမှုများကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရန် ဗျူဟာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုသည်။ [17]. လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေ သုံးစွဲမှုအပေါ် အပျက်သဘောဆောင်သော သဘောထားများသည် လူမှုရေးအချက်များနှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်မီဒီယာနှင့် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေရရှိနိုင်မှုတို့အပြင် ဘာသာရေးနှင့် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေအသုံးပြုမှုကို နှစ်သက်လက်ခံခြင်းမရှိသည့်အချက်များကဲ့သို့သော အကြောင်းရင်းများသည် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအဆင့်တွင် CSBD ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို လွှမ်းမိုးပါသည်။ [5].

CSB ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် အန္တရာယ်ရှိသူတစ်ဦးဦးကို ဖော်ထုတ်ရန် စစ်ဆေးမှုကိရိယာများ သို့မဟုတ် တိုင်းတာမှုများကို Patrick Carles မှ 1991 ခုနှစ်တွင် တီထွင်ခဲ့သည်။ ဤလိင်စွဲလမ်းမှုစစ်ဆေးခြင်းစမ်းသပ်မှုသည် 25 ပါ၀င်သော၊ ကိုယ်တိုင်အစီရင်ခံသော ရောဂါလက္ခဏာများ စစ်ဆေးရန်စာရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများသည် နောက်ထပ်လက်တွေ့ရှာဖွေမှုလိုအပ်သော အန္တရာယ်ရှိသောအပြုအမူများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်သည်။ [18]. နောက်ပိုင်းတွင်၊ Kafka သည် အပြုအမူဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုတစ်ခု (ဆိုလိုသည်မှာ Total Sexual Outlet) တွင် တစ်ပတ်လျှင် လိင်အင်္ဂါ ခုနစ်ခု အောင်မြင်သည်ဖြစ်စေ CSB ဖွံ့ဖြိုးရန် အန္တရာယ် ဖြစ်နိုင်ပြီး နောက်ထပ် လက်တွေ့ စူးစမ်းမှု လိုအပ်သည်ဟု အကြံပြုခဲ့သည်။ [13]. CSB နှင့် CSBD ကိရိယာတန်ဆာပလာများကို တိုင်းတာခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တိုးတက်မှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ လိင်တူဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ ရောဂါများကို ကိုယ်တိုင်အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း သုတေသနအများဆုံး တိုင်းတာချက်များမှာ Hypersexual Screening Inventory၊ Hypersexual Behavior Inventory (HBI-19)၊ Sexual Compulsivity Scale၊ Sexual Addiction Screening Test၊ Sexual Addiction Screening Test-Revised၊ နှင့် Compulsive Sexual Behavior စာရင်း။ စေ့စေ့စပ်စပ်အကဲဖြတ်ရန်အတွက် မိမိကိုယ်ကို အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်းစကေးများထဲမှ တစ်ခုသည် ICD-11 စံသတ်မှတ်ချက်များ၏ ပြင်ပအဆင့်သတ်မှတ်ချက်တစ်ခုနှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။ [5,19,20,21]. 

CSB ရှိသော လူနာတစ်ဦးစီတွင် တိကျသော စိတ်ကုထုံးအပြင် ဆေးဝါးကုထုံးများပါ၀င်သည့် တစ်ဦးချင်းစီနှင့် ဘက်စုံကုထုံးနည်းလမ်း ရှိသင့်သည်။ [5]. တစ်ဦးချင်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံးသည် ကွဲပြားသော်လည်း အသုံးအများဆုံးနည်းလမ်းများမှာ သိမြင်မှုဆိုင်ရာ အပြုအမူကုထုံး (CBT) နှင့် စိတ်ပြောင်းလဲနေသော စိတ်ကုထုံးများဖြစ်သည်။ CSBs ရှိ CBT သည် အစပျိုးမှုများကို ဖော်ထုတ်ခြင်းနှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အပြုအမူများ၏ သိမြင်မှုပုံပျက်ခြင်းကို ပြန်လည်ပုံဖော်ခြင်းအပေါ် အာရုံစိုက်ပြီး ပြန်ဖြစ်ခြင်းမှ ကာကွယ်ခြင်းကို အလေးပေးပါသည်။ CSB ရှိ Psychodynamic စိတ်ကုထုံးသည် ပျက်ယွင်းနေသောလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအပြုအမူကို ဖြစ်စေသော အဓိကပဋိပက္ခများကို စူးစမ်းသည်။ မိသားစုကုထုံးနှင့် စုံတွဲကုထုံးများသည်လည်း အသုံးဝင်သည်။ [13]. CSBD အတွက် ကုထုံးနည်းလမ်းများသည် Dual-Control Model နှင့် Sexual Tipping Point Model ကဲ့သို့သော မတူညီသော မော်ဒယ်များအပေါ်တွင် အခြေခံနိုင်ပါသည်။ ဤ CSBD ၏ ပေါင်းစပ်ပုံစံများသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တားဆီးနှောင့်ယှက်မှုနှင့် စိတ်လှုပ်ရှားမှုကြားတွင် လိုက်လျောညီထွေရှိသော ချိန်ခွင်လျှာကို ယူဆောင်လာစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ လိင်စိတ်ထိန်းချုပ်မှုကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် ဤမျှတမှုကို ရရှိနိုင်သည်။ CSBD အတွက် စိတ်ရောဂါကုထုံးတွင် CBT နှင့် လက်ခံမှုနှင့် ကတိကဝတ်ကုထုံး (ACT) ပါ၀င်ပြီး ဆေးဝါးကုထုံးများတွင် escitalopram နှင့် paroxetine၊ naltrexone နှင့် testosterone လျှော့ချပေးသည့် အေးဂျင့်များကဲ့သို့သော SSRIs များ ပါဝင်သည်။ [5]. 

CSB, CSBD, နှင့် dopamine အစားထိုးကုထုံးကြောင့် လိင်စွဲလမ်းစေသော လိင်စွဲလမ်းမှုကို ကုသရန်အတွက် naltrexone အသုံးပြုမှု (တံဆိပ်မပါသော) ထုတ်ဝေသည့် စာပေများအပေါ် အခြေခံ၍ လိင်စိတ်ဆန္ဒအပေါ် ပြီးပြည့်စုံသော ထိန်းချုပ်မှုသည် ဆေးပမာဏ 100-150mg/day တွင် အောင်မြင်ပါသည်။ Naltrexone ကို ပုံမှန်အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာ စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ပြီးနောက် အသုံးပြုသည်။ Grant et al. (2001) သည် fluoxetine၊ အပြုအမူဆိုင်ရာကုထုံးနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံးများကို တုံ့ပြန်ရန်ပျက်ကွက်ပြီး naltrexone (58mg/day) မြင့်မားသောဆေးများကို သက်သာခွင့်မရရှိခဲ့သော kleptomania နှင့် CSB ရှိသော အသက် 150 နှစ်အရွယ်အမျိုးသားတစ်ဦး၏ case report ကိုထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ရပ်ဆိုင်းခြင်းနှင့် ပြန်လည်စိန်ခေါ်ခြင်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ရလဒ်ကို ပိုမိုပံ့ပိုးပေးသည်။ [10]. ရေမွန် et al ။ (2002) တွင် ဖြစ်ရပ်နှစ်ခုတွဲကို အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့သည်၊ ကြီးကြီးမားမား စိတ်ကျရောဂါနှင့် CSB ရှိသော အသက် 42 နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦး၊ စိုးရိမ်စိတ်နှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို fluoxetine 60mg/day ဖြင့် မြှင့်တင်ပေးခဲ့သော်လည်း CSB ၏ လက္ခဏာများကို မလျှော့ချနိုင်ခဲ့ပါ။ Naltrexone 50mg/day သည် CSB ၏ ကနဦးလက္ခဏာများကို လျော့ကျစေပြီး သူမသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားပေးမှုမှ ကင်းလွတ်ပြီး naltrexone 100mg/day ကို ကိုကင်းသုံးရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ဒုတိယဖြစ်ရပ်တွင်၊ အဆက်မပြတ် CSB ၏အနှစ် 62 ရာဇဝင်ရှိသောအသက် 20 နှစ်အရွယ်အမျိုးသားတစ်ဦးနှင့် fluoxetine, citalopram, bupropion နှင့် buspirone တို့ကို naltrexone 100mg/day ဖြင့်အောင်မြင်စွာကုသခဲ့သည်။ [8]. Rayback et al ။ (၂၀၀၄)တွင် ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် လိင်မှုကျူးလွန်သူများအပေါ် naltrexone ၏ ထိရောက်မှုကို လေ့လာခဲ့သည်။ ပါဝင်သူအများစုသည် စိတ်အားထက်သန်မှု၊ တစ်ကိုယ်ရည်အာသာဖြေမှု၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ကူးယဉ်မှုများ လျော့နည်းသွားကာ 2004-100 မီလီဂရမ်/ကီလိုဂရမ်အကြား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားပေးမှုများအပေါ် ထိန်းချုပ်မှု တိုးလာကြောင်း အစီရင်ခံထားသည်။ [22]. Bostwick et al ။ (2008) တွင် naltrexone ပမာဏကို 24mg/day အထိ titrate လုပ်သောအခါတွင် အင်တာနက် လိင်စွဲလမ်းမှုကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည့် အသက် 150 နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးကို အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၊ လူနာသည် ဆေးပမာဏကို တဖြည်းဖြည်းလျှော့ချပြီး naltrexone 50mg/day တွင် တည်ငြိမ်ခဲ့သည်။ သူသည် SSRI တွင်ရှိပြီး အုပ်စုလိုက်နှင့် တစ်ဦးချင်း စိတ်ကုထုံး၊ လိင်စွဲလမ်းသူအမည်မသိနှင့် တိုးတက်မှုမရှိဘဲ သင်းအုပ်ဆရာဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်းတို့ကိုလည်း ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ [12]. Camacho et al ။ (2018) တွင် fluoxetine 27mg/day နှင့် aripiprazole 40mg/day တွင် သိသာထင်ရှားစွာ တိုးတက်မှုကို အစီရင်ခံသော naltrexone 10-50mg/day တွင် တိုးတက်မှုမရှိသော မိမိကိုယ်ကို “လိင်အတင်းအကျပ်ခိုင်းစေခြင်း” ရှိသော အသက် 100 နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတစ်ဦးကို အစီရင်ခံတင်ပြခဲ့သည် [23]. 

Verholleman et al ။ (2020) တွင် dopamine အစားထိုးကုထုံးဖြင့် လှုံ့ဆော်ပေးသော လိင်ဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ သွေးတိုးရောဂါအတွက် naltrexone ကုသမှုကို စနစ်တကျ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတွင် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကို တင်ပြထားသည်။ အသက် 65 နှစ်အရွယ် ကုလားဖြူအမျိုးသားတစ်ဦးသည် Perkinson ရောဂါအတွက် ဆေးကုသမှုခံယူနေစဉ် လိင်စွဲလမ်းမှု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ၎င်းကို naltrexone 50mg/day ဖြင့် ထိထိရောက်ရောက် ကုသခဲ့သည်။ [18]. Savard et al ။ (2020) သည် လေးပတ်ကြာ naltrexone 20mg/day ဖြင့် ကုသထားသော CSBD ၏ ရောဂါရှာဖွေမှုဖြင့် အမျိုးသားလူနာ 38.8 (ပျမ်းမျှ အသက်=50) တွင် ရှေ့ပြေးလေ့လာမှုကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏ရလဒ်များအရ naltrexone သည် ဖြစ်နိုင်ချေ၊ ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး CSBD ၏လက္ခဏာများကို လျှော့ချနိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ဤလေ့လာမှုသည် CSBD ၏ ဆေးဝါးဗေဒဆိုင်ရာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဆိုင်ရာ ဆန်းသစ်သော ထိုးထွင်းသိမြင်မှုကို ပေးသည်။ [24].

ဤအစီရင်ခံစာပါဖြစ်ရပ်မှ၊ naltrexone သည်လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာစွဲလမ်းမှုနှင့် CSD အတွက်အမျိုးမျိုးသောဆေးများထိရောက်မှုရှိသည်ကိုတွေ့မြင်နိုင်သည်။ သို့သော်၊ ဤအပြုအမူသည် အဆန်းမဟုတ်သလို စိတ်ရောဂါနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အကျိုးဆက်များပါရှိသောကြောင့် ကျပန်းထိန်းချုပ်ထားသော စမ်းသပ်မှုများမှတစ်ဆင့် ထိရောက်မှုနှင့် သည်းခံနိုင်စွမ်းကို ဖော်ထုတ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။