Jonge mannen vinden dat verslaving aan hardcore video's hun fysieke vermogen om echte seks te hebben schaadt. Gary Wilson legt uit hoe wetenschappelijke en online discussiegroepen hen helpen te stoppen
In 2007 gebeurde er iets raars op internet. Ik weet het, er gebeurt altijd iets raars op internet. Maar dit was geen virale sensatie die binnen enkele weken kwam en ging. Honderden en duizenden mensen, voornamelijk mannen, vooral jongeren, begonnen de effecten van online pornografie in vraag te stellen. Op websites voor bodybuilders, 'pick-up artists', medisch-advieszoekers, autoliefhebbers, zelfs gitaristen - waar mannen zich ook online verzamelden - veranderden gesprekken in porno en wat het hen aandeed.
Ik ontmoette een aantal van deze mannen voor het eerst toen ze opdoken op een forum over seks, paring en binding onder leiding van mijn vrouw, Marnia Robinson. Ze klaagden over vertraagde ejaculatie, onvermogen tot climax en erectiestoornissen (maar niet met porno), porn fetish smaken die onherkenbaar waren veranderd en verlies van aantrekkingskracht voor echte partners. Sommigen waren ervan overtuigd dat ze verslaafd waren.
Als docent in de anatomie en fysiologie hield ik de biologische ontdekkingen bij over de fysiologische onderbouwing van onze appetities en hoe ze uit balans kunnen raken. Verslaving is een controversieel woord. Maar de neurowetenschappen zijn opmerkelijk eenduidig.
Onderzoekers zullen je vertellen dat zowel gedrags- als drugsverslavingen dezelfde hersenmechanismen omvatten. Of je nu cocaïne gebruikt, gokt of gefascineerd bent door internetactie, de chronische verhoging van je dopamine (de neurochemische "the go beet it") brengt een goed ingeburgerd geheel van veranderingen van de kern van de hersenen met zich mee. Honderden neurowetenschappelijke studies over gedragsverslavingen - waaronder meer dan zeventig op internetverslaafden - tonen alle verslavinggerelateerde hersenveranderingen die te zien zijn bij verslaafden. (Giftige medicijnen veroorzaken ook extra effecten).
Vanuit een neurowetenschappelijk perspectief gebeurde er iets episch in 2006. Galerijen met korte pornoclips verschenen met de heetste paar minuten van een eindeloze voorraad video's. Seksuele stimulatie geeft de hoogste natuurlijke niveaus van dopamine vrij, en deze "buizensites" (ze streamen direct zoals YouTube-video's) zouden de opwinding kunnen versterken en verlengen met verrassende, schokkende en angstwekkende inhoud, die allemaal dopamine afgeven. De porno-industrie had een verslavingsgevaar geperfectioneerd dat veel potenter was dan Playboy, VHS, of dial-up omdat gebruikers dopamine hoog konden houden door gewoon op een scherm te tikken.
Een paradoxaal effect van te veel dopamine is een afname van de gevoeligheid ervan, dus als een gebruiker verslaafd raakt aan verslavingen, is het dagelijkse plezier verbleekt. Hij zoekt nog harder naar iets 'hot'. Ondertussen snoeren zijn hersenen zich vast aan wat hem 'beloont' met de grootste dopaminestoten. Als dat porno is, kan hij uiteindelijk niet tot een climax komen zonder constante nieuwigheid.
Ik deelde met de bezoekers van het forum van mijn vrouw enkele van de laatste neurowetenschappelijke bevindingen over neuroplasticiteit en verslaving. Arme
d met een beschrijving van "hoe de machine werkt" die gebruikmaakten van de best beschikbare neurowetenschap, realiseerden de mannen op het forum zich dat ze een goede kans hadden om door porno veroorzaakte veranderingen van de hersenen om te keren door simpelweg te stoppen. Waarom wachten op een consensus van een expert over de vraag of internetporno potentieel schadelijk is of niet, wanneer ze deze kunnen elimineren en de resultaten kunnen bijhouden?
Tot ieders verbazing keerden ernstige symptomen in het algemeen zichzelf binnen enkele maanden om. Een stroom van zelfrapportages werd een gestage stroom. Onderweg leerden en deelden de mannen kritische inzichten over herstel - gloednieuwe ontdekkingen die ervoor zorgden dat de terugkeer naar het evenwicht minder schrijnend was voor de volgers.
Al snel waren de meeste mensen die oplossingen zochten voor onverklaarbare seksuele disfuncties jongere mannen. Ze hebben anonieme forums opgezet om elkaar te ondersteunen. Nu zijn er wereldwijd honderdduizenden leden in dergelijke fora. En toch is het hele fenomeen tot nu toe onder de radar gebleven. We mogen trots zijn op onze open, "seks-positieve" cultuur. Maar mannen hebben de neiging om te zwijgen over erectiestoornissen veroorzaakt door porno gebruik. Het ontbreekt aan rebelse glamour.
Dit jaar begonnen verslaafde neurowetenschappers van het Max Planck Institute in Cambridge en Duitsland de hersenen van internetpornagebruikers te bestuderen. Niet verrassend vonden ze veelbetekenende verslavingsgerelateerde veranderingen. Porno-verslaafden braken op in reactie op porno-videoclips, net zoals de hersenen van cocaïneverslaafden oplichten voor poeder.
Meer dan de helft van de Cambridge-verslaafden (gemiddelde leeftijd 25) meldde problemen met erecties of arousal met echte partners, maar niet met porno. En de Max Planck-studie wees uit dat jaren en uren aan porno-gebruik gecorreleerd waren met verlies van grijze massa in het beloningssysteem van de hersenen (die op dopamine werkt). Hoofdonderzoeker Kühn stelde dat studieresultaten 'zouden kunnen betekenen dat regelmatige consumptie van pornografie je beloningssysteem min of meer verslijt'. Interessant is dat geen van de Max Planck-proefpersonen voldeed aan de diagnostische criteria voor verslaving en toch toonden hun hersenen het soort veranderingen dat werd waargenomen bij drugsverslaafden.
De Cambridge-onderzoekers ontdekten ook dat hoe jonger de gebruiker was, hoe krachtiger zijn brein reageerde op pornoclips. Adolescenten hebben een lagere baseline-dopamine, wat het leven van alledag saai lijkt. Als je een ouder bent van tieners, heb je dat waarschijnlijk al verzameld. Maar hun dopamine pieken hoger dan die van volwassenen als reactie op sensaties. Ze zoeken natuurlijk alles wat deze opwindende hits belooft. Dit mechanisme drijft alle jonge zoogdieren aan om nieuwe gebieden te verkennen en inteelt te voorkomen.
De hedendaagse smartphone-zwaaiende adolescent hoeft zijn bed nooit te verlaten om een eindeloze dopamine-drip te ervaren in de vorm van nieuwigheid, seksuele stimulatie en het nemen van risico's (edgy porn, cam-2-cam, sexting). Hij denkt dat hij meer te weten komt over seksualiteit voor volwassenen, maar hij traint eigenlijk voor een heel andere sport: schermen, isolatie, constante nieuwigheid, fetish porno en kijken naar andere mensen die seks hebben.
Zijn situatie is nog preciezer, omdat zijn hersenen op volwassen leeftijd miljarden zenuwverbindingen zullen hebben weggesnoeid op basis van het use-it-or-lose-it-principe. Echte seks, als het eindelijk gebeurt, kan een buitenaardse ervaring zijn.
De effecten verschijnen nu in een aantal onheilspellende statistieken. Vierenvijftig procent van de 16-21-jarige Canadese mannen rapporteert seksuele problemen: lage libido (24%), problemen met het orgasme (11%) en, meestal, erectiestoornissen (27%).
Hoogleraar urologie en voorzitter van de Italiaanse vereniging van reproductieve pathofysiologie Carlo Foresta voert lopende onderzoeken uit bij tieners. In 2013 meldde 10.3% van zijn deelnemers een laag libido. In slechts acht jaar tijd was dat percentage 600% gestegen van 1.7% en waren de seksuele stoornissen bij tieners verdubbeld. Foresta's aankomende studie van mannetjes 19-25 vertoont hogere percentages van erectiestoornissen en een veel lagere seksuele begeerte bij zware porngebruikers in vergelijking met occasionele gebruikers.
Op de forums die ik volg, hebben jonge mannen maanden langer nodig om de erectiele functie te herstellen dan mannen die niet zijn opgegroeid met streaming porno. Ik ben niet geïnteresseerd om mensen te vertellen wat ze moeten doen en ik wil dingen niet gaan verbieden. Maar moderne pornografie brengt ernstige risico's met zich mee voor de gebruikers ervan. Het is de tijd dat we ze begrepen. De gedachteloze identificatie van porno met seksuele bevrijding is net zo onbehulpzaam als preutsheid. Laten we beginnen met wat we nu weten over de effecten van porno op de hersenen van degenen die het gebruiken en van daaruit verder werken.
Foto onderschrift: Jonge mannen hebben ontdekt dat de fysieke veranderingen die ze ervaren, kunnen worden omgedraaid als ze netto porno opgeven
Gary Wilson is de auteur van het e-boek Your Brain on Porn: Internet Pornography and the Emerging Science of Addiction.
;
