Faʻamatalaga ASAM i le Faitaʻaga: Fesili Masani (2011)

O lenei vaega o fesili e masani ona fesiligia faʻatasi ma le faʻamatalaga fou a le ASAM o le tagofia o mea ua fai ma vaisu. Nisi o le Q & A's tuatusi feusuaʻiga. E matua manino lava o le au atamamai i ASAM vaʻai i feusuaʻiga o se moni vaisu. Matou te vaʻai i vaisu o feusuaiga (paaga moni) e fai lava si eseʻesega mai Initaneti porn fai ma vaisu (se lau). Toatele e atiaʻe Initaneti porn fai ma vaisu e le mafai ona atiaʻe se feusuaʻiga maʻi i le muaʻi initaneti vaitaimi.

E lua tusiga na matou tusia:


Faʻamatalaga ole ASAM i mea faʻafefe: Fesili e masani ona fesiligia (Aokuso, 2011)

1. FESILI: O le a se eseesega i lenei faʻamatalaga fou?

TALI:

O le taulaʻi i le taimi ua tuanaʻi i luga o mea e fesootaʻi ma vaisu, e pei o le ava malosi, heroin, mariuana, poʻo le cocaine. O lenei faʻamatalaga fou ua faamanino ai o le tagofia o mea ua fai e le o faʻatatau i fualaau faasaina, e uiga i le mafaufau. E le o mea e faʻaaogaina e se tagata e avea ai ma vaisu; e le o le tele poʻo le taimi o le faʻaaogaina. O le tagofia o mea ua fai ma vaisu e uiga i le mea e tupu i le faiʻai a le tagata pe a aafia i mea faʻamalieina poʻo amioga faʻamalieina, ma e sili atu i le vaʻaia o taui i totonu o le faiʻai ma faila o faiʻai e fesoʻotaʻi atu nai lo le mea o vailaau mai fafo poʻo amioga e "sui" lena taui matagaluega. Ua matou iloa le taua o le manatuaina, faaosofiaga ma le faʻatalatalanoaga faʻatasi i le faʻaaliga ma le alualu i luma o lenei faʻamaʻi.

2. FESILI: E faʻapefea ona ese mai lenei faʻamatalaga o vaisu mai faʻamatalaga muamua e pei o le DSM?

TALI:

O le faʻataʻitaʻiina lelei o le diagnostic system o le Diagnostic ma le Statistics Manual of Mental Disorder (DSM), lomia e le American Psychiatric Association. Lenei tusi lesona lisi le selau ma selau o faʻataʻitaʻiga o eseʻese tulaga, ma le faʻavae e faia e se tasi se faʻamaoniga. O le DSM faʻaaogaina le upu 'vailaʻau faʻalagolago' nai lo le tagofia o mea ua fai ma vaisu. I le faʻatinoga, sa matou faʻaogaina le upu 'faʻalagolago' fesuiaʻi ma vaisu. Peitai, e le mautonu. O le metotia na faʻalagolago i ai le mafaufau, o le faʻatalanoaga onosaʻi ma amioga vaaia i fafo. O le faaupuga e masani ona faʻaaogaina o le 'faʻaogaina o vailaʻau' - o isi fomaʻi latou te faʻaaogaina lenei faaupuga ma fesuiaʻiga ma vaisu 'lea e mafua ai foʻi le le mautonu. O le mea lea, ASAM ua filifilia e faʻauiga manino le tagofia o mea ua fai ma vaisu, i se auala e faʻamatalaina saʻo ai le faʻagasologa o faʻamaʻi e oʻo atu i tua atu o amioga faʻaalia e pei o faʻafitauli o vailaʻau.

O lomiga o le DSM na lomia talu mai le 1980 ua matua manino lava o le DSM auala e "le faʻaogaina" - o se suʻesuʻega e le faalagolago i se manatu faapitoa o le mafaufau faʻapitoa po o se mafaufauga o le etiology (pe a oʻo mai se faʻamaʻi). O le DSM e na ona silasila i amioga e mafai ona e vaʻaia poʻo ni faʻaaliga poʻo ni mea na tutupu i se lipoti a le tagata maʻi e ala i se faatalanoaga. O le faʻamatalaga ASAM o le tagofia o mea ua fai ma vaisu e le aofia ai le taua o mea tau le siosiomaga i mea ua fai ma vaisu - mea e pei o le tuaoi po o le aganuu poʻo le tele o popolega faʻalagona ua oʻo i se tagata. Ae e mautinoa lava le vaai i le matafaioi a le faiʻai i le tala o le tagofia o mea ua fai ma vaisu - o le mea o loʻo tupu i le faia o faiʻai ma le maʻoti faapitoa o le faiʻai lea e mafai ona faʻamatalaina amioga i fafo o loʻo vaaia i mea ua fai ma vaisu.

3. FESILI: Aisea e taua ai lenei faʻamatalaga?

TALI:

O le tagofia o mea ua fai ma vaisu, toetoe lava o le faʻamalamalamaina, e aofia ai le faʻaleagaina o le tino i totonu o se tagata - o la latou tulaga faigaluega i la latou galuega, io latou aiga, i le aoga, poʻo le lautele lautele, ua suia. E mafai e tagata ona faia ituaiga uma o mea leaga pe a iai a latou vaisu. O nisi o nei amio e le saʻo le vavalalata - o le faia o nisi mea e mafai ona solia ai tulafono faʻale-aganuʻu ma e oʻo lava i tulafono faʻavae. Afai e vaʻavaʻai se tagata i amioga a se tagata ua fai ma vaisu, e mafai e se tasi ona vaʻaia se tagata o loʻo taoto, se tagata e faʻatau, ma se tagata na te soli tulafono ma e foliga mai e le lelei tele lona ola mama. O le tali atu a le sosaiete e masani lava o le faʻasalaga i na amioga faʻafeusuaiga, ma ia talitonu o le tagata ua i ai le tagofia o mea ua fai ma vaisu, o lona uiga, "o se tagata leaga."

A e malamalama i mea o loʻo tupu moni i le tagofia o mea ua fai ma vaisu, ua e iloa o tagata lelei e mafai ona faia mea leaga, ma o amio o mea ua fai ma vaisu e malamalama lelei i le uiga o suiga i le faia o meaʻai. O le tagofia o mea ua fai ma vaisu e le, i lona autu, naʻo se faafitauli faʻalapotopotoga poʻo se faʻafitauli o amioga lelei. O vaisu e faatatau i mafaufauga, ae le na o amio.

4. FESILI: E naʻo le iai o se faʻamaʻi o se tagata i mea ua fai ma vaisu, pe tatau ona faʻamagaloina i latou mai tiute uma mo a latou amioga?

TALI:

Leai. E taua le tiutetauave a le tagata lava ia i vaega uma o le olaga, e aofia ai le auala e tausia ai e le tagata lona lava soifua maloloina. E masani ona taʻua i le lalolagi o mea ua fai ma vaisu, "E le nafa oe ma lou maʻi, ae o oe lava e pa'ū mo lou toe manuia." O tagata e fai ma vaisu e manaʻomia le malamalama i o latou maʻi ma, pe a latou ulufale i le toe faʻaleleia, ia faia laʻasaga talafeagai e faʻaititia ai le avanoa o le toe faʻatamaia i se gaioiga faʻamaʻi setete. Tagata e maʻi suka ma maʻi fatu e manaʻomia le tali atu i latou lava i le auala latou te faʻatautaia ai o latou maʻi –o le mea moni lava lea mo tagata e iai ma vaisu.

O loʻo i ai i le Sosaiete le aiā tatau e filifili ai poʻo a amioga e matua solia ai le feagaiga faʻale-agafesootai i totonu o se sosaiete latou te manatu o faiga solitulafono. O tagata e fai ma vaisu atonu latou te faia ni solitulafono, ma e mafai ona latou tali atu mo na amioga ma feagai ma soʻo se iuga o le sosaiete ua faʻatulagaina mo na amioga.

5. FESILI: O lenei faʻamatalaga fou o le tagofia o mea ua fai ma vaisu e faatatau i mea ua fai ma vaisu e aofia ai taaloga, meaʻai, ma amioga feusuai. E talitonu moni lava ASAM o meaai ma feusuaiga e fai ma vaisu?

TALI:

O vaisu i taaloga eseese tau tupe ua lelei ona faamatalaina i le faasaienisi lomiga mo le tele o tausaga. O le mea moni, o le lomiga aupito lata mai o le DSM (DSM-V) o le a lisiina ai le faaletonu o taaloga i le vaega lava e tasi ma le faʻaaogaina o vailaʻau.

O le faʻamatalaga fou a le ASAM e mafua ai ona aluese mai le faʻatusatusa o le tagofia o mea ua fai ma vaisu e naʻo se mea e faalagolago i ai, e ala i le faʻamatalaina pe faapefea ona fesoʻotaʻi le vaisu i amioga e tauia. O le taimi muamua lea na ave ai e le ASAM se tulaga aloaia o le tagofia o mea ua fai ma vaisu e le na o le "faalagolago i mea."

O lenei faauigaga e faapea o le tagofia o mea ua fai ma vaisu e faatatau i le galue ma le faia o faiʻai ma le auala e ese ai le fausaga ma le gaioiga o tagata ua i ai le tagofia o mea ua fai ma vaisu mai le fausaga ma le gaioiga o mafaufau o tagata e leai ni vaisu. O loʻo talanoa e uiga i le vaʻaia o taui i totonu o le faiʻai ma le faigamalaga e fesoʻotaʻi faʻatasi, ae o le faamamafa e leʻo luga o taui mai fafo o loʻo galue i le polokalama taui. O meaai ma amioga feusuai ma amioga tau tupe e mafai ona fesootaʻi ma le "sailiili le taui o taui" o loʻo faamatalaina i lenei faʻamatalaga fou o le tagofia o mea ua fai ma vaisu.

6. FESILI: O ai o loʻo i ai meaʻai ua fai ma vaisu poo le tagofia o feusuaiga? E toafia tagata? E faapefea ona e iloa?

TALI:

E tofu i tatou uma ma le faʻatautaia o le faiʻai e faʻafiafiaina ai meaai ma feusuaiga. O le mea moni, o le mea lea o se faʻalavelave faʻaola. I se faiʻai maloloina, o nei taui o loʻo i ai tali faʻaalia mo le faʻavevesi poʻo le 'lava.' I se tasi e iai le tagofia o mea ua fai ma vaisu, o le matagaluega e avea ma mea e sili ona leaga ina ia avea ai le feau i le tagata ma 'sili atu', lea e mafua ai le sailiga o taui ma / poʻo le toomaga e ala i le faʻaaogaina o vailaʻau ma amioga. O le mea lea, soʻo se tasi e fai ma vaisu e faigofie ona maua meaʻai ma le tagofia o feusuaiga.

E leai ni a matou faʻamaonia saʻo mo le toʻafia o tagata e aʻafia i mea ua fai ma vaisu o meaʻai po o feusuaiga, aemaise lava. Matou te talitonu o le a taua tele le tulimataʻi o suʻesuʻega e uiga i le aoina o lenei faʻamatalaga e ala i le amanaʻiaina o nei vaega o mea ua fai ma vaisu, lea atonu o iai ma le leai o ni aʻafiaga e aʻafia ai.

7. FESILI: Avanoa o loʻo i ai se faiga faʻapitoa o suʻesuʻega i le DSM, pe o le a le faʻalavelave lenei faauigaga? E le o tauva lenei ma le DSM?

TALI:

E leai se taumafaiga iinei e tauva ai ma le DSM. O lenei pepa e le oi ai ni faʻamaumauga o suʻesuʻega. O se faʻamatalaga o le maʻi o le faiʻai. O nei faʻamatalaga faʻamatala ma le DSM e taua. O le DSM o loʻo taulaʻi atu i fafo o faʻaaliga e mafai ona matauina ma o le auai e mafai ona faʻamaonia e ala i se faʻatalanoaga a le falemaʻi poʻo ni faʻasalalau faʻasalalau e uiga i le talaaga o se tagata ma a latou faʻaʻailoga. O lenei faauigaga e taulaʻi atili i mea o loʻo tupu i totonu o le faiʻai, e ui lava o loʻo taʻua ai faʻaaliga faʻaalia fafo o mea ua fai ma vaisu ma pe faapefea ona malamalama ia amioga e vaaia e tagata e iai mea ua fai ma vaisu, i luga o mea ua iloa nei e uiga i suiga i totonu ole faiʻai o loʻo galue.

Matou te faʻamoemoe o la matou faʻamatalaga fou o le a taʻitaʻi atu ai i se malamalama sili atu i le faʻafitauli o faʻamaʻi lea e ola faʻatasi, mafaufau, agafesootai ma le faaleagaga i lona faʻaaliga. O le a sili atu le faʻaeteete ina ia sili atu le talisapaia o amioga ua fai ma vaisu i lena tulaga, i tua atu o suʻesuʻega o le Substance Dependence or Substance Use Disorders.

8. FESILI: O a ni aʻafiaga mo togafitiga, mo le faʻatupeina, mo faiga faʻavae, mo ASAM?

TALI:

O le taua tele mo togafitiga o le le mafai ona tatou taulaʻi le taulaʻi i na mea. E tāua le taulai atu i le faʻavae o le faʻamaʻi i totonu o le faiʻai lea ei ai faʻamatalaga o meaola, mafaufau, faʻaagafesootai ma faʻalauiloa. O la tatou umi umi o le faʻamatalaga fou o loʻo faʻamatalaina ai nei mea i auiliiliga. Faiga faavae ma ofisa o mea tau tupe e tatau ona matauina e tatau ona atoatoa le togafitiga ma taulai atu i itu uma o vaisu ma amioga ua fai ma vaisu nai lo le togafitiga patino, lea e ono mafua ai le suia o le sailia o taui ma / poo le toomaga e ala i le faaaogaina o isi mea ma / poʻo le faʻamalosi i isi amioga ua fai ma vaisu. O togafitiga matuia o vaisu e manaʻomia ai le gauai atu i mea gafatia uma ma gafatia ma amio e mafai ona avea ma vaisu i se tagata o loʻo iai le vaisu. E taatele i se tasi le sailia o se fesoasoani mo se mea faapitoa ae o iloiloga masani e masani ona faʻaalia le tele o faʻaaliga manino o le a masani ma e masani lava ona misia i polokalama o le mea e taulai i ai le togafitiga o vailaʻau poʻo mea faapitoa.