O se taimi o le fesuiaiga: Faʻasalaga faʻapitoa ma le faʻaleagaina o le lagona o le tauleʻaleʻa i faʻalogona o le faʻaogaina o le siosiomaga (2010)

Brain Cogn. 2010 Feb; 72 (1): 124-33.

puna

Sackler Institute for Development Psychobiology, Kolisi Faafomai a Weill Cornell, Niu Ioka, NY 10065, ISA. [imeli puipuia]

lē faʻatino

Tupulaga Talavou o se vaitaimi e atinaʻe ai, lea e aofia ai suiga tetele i le aafia ai ma le faʻamalosi-saili amioga e faatatau i le tamaititi ma le matua, e aofia ai le maualuga o le tatau ona aafia i amioga leaga ma le masani ai i le leaga ma le le mautonu o lagona. O lenei toe iloiloga o loʻo talanoaina ai suiga faʻalagona ma faaosofia ai amioga a tupulaga talavou ma a latou gaioiga faʻafesoʻotaʻi faʻatasi, e taulai atu i fegalegaleaiga faʻamalosi i le va o le amygdala, le ventral striatum, ma le cortex muamua. O suiga masani a le amio i le taimi o le talavou e mafai ona fesootai ma se tali sili atu i mea e faaosofia ai ma lagona faalemafaufau ae o le malosi e mafai ai ona auai ma le mataalia i tulafono faatonutonu ma lagona e tumau lava le le atoatoa. Matou te faʻamaonia le faʻamalosia o galuega i tagata ma meaola e faʻatautaia ai fegalegaleaiga i le va o nei auala i tupulaga talavou e fesoʻotaʻi ma tamaiti ma tagata matutua, ma tuʻuina atu se faʻataʻitaʻiga o le neurobio e mafai ona faʻamatalaina le suia o le nonlinear i le amio a le tama talavou. Ma le mea mulimuli, matou te talanoaina isi faʻalapotopotoga e mafai ona saofagā i le faʻateleina o taui ma faʻamalosiaga o lagona e fesoʻotai ma le talavou, e aʻafia ai le fesuiaiga o le hormonal ma le matafaioi a le siosiomaga lautele.

2009 Elsevier Inc. Ua taofia aia uma.

uputatala: Tupulaga, faiʻai, atinaʻe, fMRI, faʻalogona, taui, pulea o le mafaufau, fesoʻotaʻiga, tupulaga, lamatiaga, galuega, amygdala, nucleus accumbens, cortex muamua

faʻatomuaga

O le faʻamatalaga o le talavou e avea o "se vaitaimi tuputupu ae e tumu i suiga" atonu o se tulaga e le talafeagai mo i tatou e mafaufau i mea tatou te oo i ai i lenei taimi o le olaga, po oe tausia tupulaga talavou i aso nei (Hall, 1904). O le talavou e mafai ona faauigaina o le vaega o le fesuiaiga o le fesuiaiga i le va o le tamaitiiti ma le matua, lea o lo o taofiofia ae e ese le manino mai suiga faaletino e faailogaina ai le matua ma le matuitino faaletino (Ernst, Pine, & Hardin, 2006; Spear, 2000). I tausaga talu ai nei, o tagata suʻesuʻe mai i le lautele o aʻoaʻoga faʻasaienisi ua faʻaalia ai le taua tele i lenei vaitau o le vaeluaga ona o le malosi o suiga o le tino, amioga, agafesootai, ma le neurological, ma le numera o fuainumera fuainumera o le ola maloloina e fesootaʻi ma lenei taimi o le olaga.

I tua atu o le fiafia faalemafaufau i lenei vaitau o se mafaufauga mafaufau i le taimi, o suʻesuʻega suʻesuʻega a le auta- lavou ma ona aʻafiaga faʻaleaganuʻu e fesoʻotai ma le soifua maloloina. I le talavou, o loʻo i ai se uiga maualuga e aofia ai amioga le talafeagai e mafai ona oʻo atu ai i ni aʻafiaga leaga, e aofia ai le faʻaaogaina o vailaau faʻasaina, le puipuia o feusuaiga, faʻaleagaina o isi, manuʻa, ma le oti. E tusa ai ma le suesuega a le 2007 Youth Risk Behavior Survey (YRBS, Eaton, et al., 2008) o le fa mafuaʻaga mafuaʻaga o le oti na mafua ai mo 72% o talavou talavou - faʻalavelave faʻafuaseʻi o taʻavale, o manuʻa e leʻi fuafuaina, fasioti tagata, ma le pule i le ola - e mafai ona puipuia. O ia fuainumera faʻailoa mai o nei maliu e ono mafua mai, i se vaega, i filifiliga le lelei poʻo ni lamatiaga gaioiga (eg, faʻalavelave faʻafuaseʻi, manuʻa) ma / pe faʻateleina lagona (eg, pule i le ola) faʻamamafaina le taua o le malamalama i le faʻavae faʻavae o lagona ma tauanauina-saili amioga a talavou, o le faʻatauaina o le nei toe iloiloga.

Matagi ma le atuatuvale? Suiga afaina i le taimi o le talavou

E laʻititi le mafaufau o le tauleʻaleʻa, toetoe lava o le faʻauigaga, o se vaitaimi o le faʻateleina o le atuatuvale (Spear, 2000) ona o le tele o suiga ua maua i le toafilemu, e aofia ai le matuitino faaletino, o le ave mo le tutoatasi, faateleina le soifua maloloina o fegalegaleaiga lautele ma tupulaga, ma le faia o faiai (Blakemore, 2008; Casey, Getz, & Galvan, 2008; Casey, Jones, & Hare, 2008). E ui lava o le tutoatasi fou ma le fegalegaleaiga lautele e mafai ona faaosofia ma luitauina i se auala lelei, e mafai foi ona taitaiina atu ai lagona o le lofituina i suiga, lea na taitaia ai talafaasolopito e nisi o tagata suʻesuʻe e pei o le tagiauvale ma le 'afa ma le atuatuvale' (Hall, 1904). O le feeseeseaiga 'matagi ma le popole' manatu ua faamalosia i lipoti e faapea o le amataina o le tele o gasegase o le mafaufau ua faateleina le malosi mai le laitiiti seia oo i le matua (Compas, Orosan, & Grant, 1993), faatasi ai ma le lamatiaga i le olaga atoa mo le tulai mai o maʻi o le mafaufau i le alu i le 14 tausaga o le matua (Kessler, et al., 2005). E ui lava o se faʻatalanoaga atoa o fuainumera o le tupulaga talavou o le fiafia tele lea i lenei autu, e le gata i le aotelega o le iloiloga o le taimi nei ma matou te faasino le tagata faitau i tusiga o loo i ai nei o loʻo sili ona auiliiliina nei mataupu (Paus, Keshavan, & Giedd, 2008; Steinberg, 2005).

I tulaga o le masani masani o lagona, o nisi vasega o tulaga faalelagona-aemaise lava tulaga le lelei faalemafaufau-e faaalia ai le maualuga i le taatele ao talavou (Compas, Hinden, & Gerhardt, 1995; Petersen, et al., 1993; Rutter, et al., 1976). Talu ai nei, na maua mai i le YRBS o le tausaga talu ai, e sili atu ma le tasi i le taʻi talavou (27.3%) na latou maua ni faʻafitauli iloga o le atuatuvale mo le itiiti ifo i le lua vaiaso, i le tulaga e faalavelaveina ai a latou galuega i aso uma (Eaton, et al., 2008). O aʻafiaga masani faʻaleagaina e masani ona taatele i le taimi o le talavou, sili atu i tamaitai nai lo tama (Larson, Moneta, Richards, & Wilson, 2002), ma faaopoopo atu i le faanoanoa, faʻaalia foi i le popole (Abe & Suzuki, 1986), manatu o le tagata lava ia, ma le maualalo o le taua o ia lava (Simmons, Rosenberg, & Rosenberg, 1973; Thornburg & Jones, 1982). O le lagonaina o le faanoanoa, atuatuvale, po o le leai foi o se faamoemoe e mafai ona fesootai ma le faateleina o le maualuga o le afaina o le tino, taumafai ma faamaeaina le pule, ma vaisu na matauina foi i le taimi o le talavou (Pine, Cohen, & Brook, 2001; Silveri, Tzilos, Pimentel, & Yurgelun-Todd, 2004; Steinberg, 2005, Mościcki, 2001). O nei fuainumera ua faamamafa ai le manaomia ona malamalama i le faavae o le physiology o nei lagona faalelagona i suiga o talavou.

Ma le mea mulimuli, o lagona o lagona o le taulealea e le gata o taimi uma, ae o latou tali faalelagona foi e foliga mai o le a sili atu ona malosi, fesuisuiaʻi ma e tatau foi i soʻoga sili ona fesootaʻi ma tagata matutua (Arnett, 1999; Buchanan, Eccles, & Becker, 1992; Eccles, et al., 1989; Simmons & Blyth, 1987). Larson ma ana uo (2002) faia se suega o le felafolafoaiga o suesuega lea na aafia ai le taimi puupuu na aafia ai talavou i le tele o taimi i le aso mo le vaiaso, ona toe taʻitaʻia ai lea o tagata pe a ma le tolu tausaga mulimuli ane, ina ua uma ona latou suia i le talavou. Iʻuga ua faailoa mai ai, o talavou matutua, ua faʻamatalaina iinei o le lima i le valu tagata fomaʻi, ua oʻo i le tele o vaitau puupuu i le tulaga aʻafia e tusa ai ma mea na maua e tagata lava ia i le iva i le luasefulu ma le lua (togi)Larson, et al., 2002). O lenei suʻesuʻega ma isi o loʻo fautua mai ai o le lagona o le taulealea e foliga mai e sili atu le laupepa nai lo tamaiti ma tagata matutua, ma e foliga mai e moni lava i le taimi o le talavou.

O le galuega ua faʻamatalaina o loʻo valiina ai se ata e foliga mai le lelei, e fautua mai ai o le talavou o le a avea ma se taimi le lelei o le olaga. Ae ui i lea, e taua le maitauina o le toatele o talavou e le o ni mea e faanoanoa ai, ma feutagai ma lenei vaitaimi faigata ma faigofie ma leai ni faafitauli tumau (Steinberg, 2008). Matou te talitonu o se faʻaituau i faʻamatalaga avanoa e mafai ona fesoasoani i lenei faʻaeseesega - aʻo tele suʻesuʻega e fesili i talavou e lipoti mai o latou lagona le lelei, e itiiti lava ni fesili e uiga i lagona lelei lea e mafai foi ona siitia i lenei taimi (tagai Ernst et al., 2005). E le gata i lea, o se vaaiga i le taimi nei e uiga i le tamaititi e aafia ai, e le o le mautonu e tusa ai ma le 'afaina ma le atuatuvale', ae fai mai o le avea ma se talavou atonu o se tulaga lamatia mo le mauaina o ni lagona ogaoga faalemafaufau (Arnett, 1999).

Tulāfono faʻamalosia ma faʻamalosia

I le vaega ua mavae, ua matou tautino mai o talavou e masani lava ona masani i lagona le lelei ma le le mautonu. Ae ui i lea, o le vaitau o le talavou e faailogaina foi i se faʻalauteleina o fesoʻotaʻiga i amioga e ono aʻafia ai, e faʻaalia e ala i le faʻalatalata atu i ni mea fiafia fiafia e aunoa ma le faʻaaloalo lelei ia latou aʻafiaga e ono aʻafia ai. O le tele o vasega o faʻamaumauga o faʻamaʻi pipisi e lagolagoina ai lenei faʻamatalaga o amioga a le tama talavou. Ae maise lava, o talavou e aofia ai le sili atu le lamatia o le avetaavale, faʻaaoga sese o fualaau faasaina, amioga faasolitulafono ma amioga le saogalemu i feusuaiga nai lo tamaiti ma tagata matutua (National Research Council, 2007; Faʻasologa o le faʻaaogaina ma le faʻaleleia o le mafaufau, 2007; Eaton et al., 2008). O nei fuainumera o le soifua maloloina e fautua mai ai o talavou o ni tagata lamatia, ae o aafiaga o le siosiomaga e pei o le faaitiitia o le tausiga o matua ma le faateleina o avanoa i tulaga lamatia e mafai foi ona faamalamalamaina le faateleina o le lamatiaga i le va o le tamaitiiti ma le talavou.

O le faʻamalosia o le faʻaogaina o le tulaga lamatia-i totonu ole siosiomaga pulea e tele lava ina lagolagoina le manatu lea e faʻaalia mai ai e le autalavou le tulaga le talafeagai-e aʻafia ai i le leai o ni mea e faʻaogaina ai le siosiomaga. Cauffman ma ana paʻaga (2009) na faʻaaogaina le Tasiga Taaloga a Iowa e faʻataʻitaʻi ai tagata o loʻo auai i le vaitau mai le matua (10 tausaga) i le matua (seia oo i 30 tausaga). I le faʻaaogaina o lenei galuega, o le faʻaaogaina-ma le faia o filifiliga e faʻatulagaina eseese e ala i le faʻamalamalamaina o le mafai e tagata o le vasega ona faʻaaoga tali a le suʻega e aʻoaʻo e faʻafeiloaʻi ai '' lelei 'o kata (talileleia lelei) ma aloese mai le' leaga '(tali le lelei). Na latou iloa o le maualuga o le auala e agai i le tauia o le taui na faia i luga o se galuega, faatasi ai ma le tele o le lagona i tali lelei o loo tutupu i le taimi o le talavou. I le eseesega, faʻaaogaina o manatu le lelei e aloese ai i taunuuga le lelei e faʻamalosia i le matua i se laina laina, e le faʻaalia le matua matua seia oʻo i matua. O nei suʻesuʻega ua fautua mai ai e mafai e talavou ona i ai ni aʻoaʻoga e le talafeagai, e fesoʻotaʻi ma se faʻataʻitaʻiga o le aloese mai le aloese, lea e ono faʻamalamalamaina ai le faʻasolosoloina o le fesoʻotaʻiga i amioga e lamatia ai. O nei sailiiliga e ogatusa ma taunuuga o Tagata faʻamaonia ma paʻaga (2009), o le na faʻafaigaluegaina le Columbia Card Task, o se galuega faigata e faia ai se faaiuga i le 'vevela', poʻo le afainaina, ma le 'malulu', o le faia o filifiliga filifiliga mo ni siosiomaga. Latou te maitauina i le 'vevela' tulaga, o talavou na faʻaalia le faateleina o le lamatiaga e faatatau i tagata matutua. Talu ai nei, o lenei faʻataʻitaʻiga ua faʻalauteleina i tagata taʻitoʻatasi e pei o le 10 o tausaga, ma faʻamatalaga e faʻaalia ai e muamua i le talavou le faʻaalia o se tulaga lamatia e faʻatusatusa i tagata matutua, ma e itiiti ifo i le tauleʻaleʻa (Figner, Mackinlay, Wilkening, & Weber, 2009). O nei faʻaosoosoga e tuʻuina atu le lagolago i le manatu e le talafeagai le tauleʻaleʻa o tupulaga talavou e faʻataunuʻu ai taui aoga, aemaise lava i faʻalapotopotoga e faʻalauteleina le faʻaosofia poʻo le faʻalogo.

Aisea e faʻaalia ai e le au talavou le faʻatauaina sili atu mo le ono aʻafia? E ui lava o le tali e faigata ma talanoa e seisi tusitusiga i lenei tusi (vaʻai le tusitusiga e Doremus-Fitzwater, Verlinskaya, & Spear), o ni amioga mataʻutia na maitauina i le talavou e foliga mai e fesoʻotaʻi ma le faʻalauteleina o le faʻaosofia e saili ni mea faʻaosofia ma fou fou. Lenei taʻavale ono faʻafesoʻotaʻiina e se sili atu salience o tauia faʻamalosiʻau i lenei vaitaimi e faʻatatau i tamaiti poʻo tagata matutua (Steinberg, 2008) - i se isi faaupuga, o se faʻalaiga i taui (Casey, Getz, et al., 2008; Casey, Jones, et al., 2008; Fareri, Martin, & Delgado, 2008). O lenei faʻamatalaga e o gatasi ma suʻesuʻega tau amio na faʻamatalaina, o le faʻamalosia o le faʻaleleia atili o lagona i tupulaga talavou e fesoʻotaʻi ma tamaiti ma tagata matutua (Zuckerman, Eysenck, & Eysenck, 1978), o le faʻalauteleina o lipoti tuʻufaʻatasia e aʻafia i le mauaina o se tau tupe (Ernst et al. 2005), ma le neurobiological molimau lea o le a talanoaina i vaega o loʻo sosoʻo mai. O le mea e maofa ai, e faʻaalia foi e le taʻivaʻa le faʻaleleia o le fiafia ma le lagona i le taimi o lo latou talavou, e taʻu mai ai o le taui o le sailia o le taui e puleaina e faiga masani o meaola (Adriani, Chiarotti, & Laviola, 1998; Laviola, Macri, Morley-Fletcher, & Adriani, 2003).

I totonu o tagata, o lenei tulaga e fetaui ma se matua "gafatia faatonutonuina o le tagata lava ia" e taitai atu ai i le faateleina o le lamatiaga mo amio le lelei (filifiliga amio le lelei)Steinberg, 2004). Pe a tuʻuina i se tulaga faʻalagona lagona, faʻaleleia atili le lagona lelei i faʻafitauli o le siosiomaga e faʻaleagaina amioga a le tauleʻaleʻa agai atu i aʻafiaga faʻamalosi, e tusa lava pe o le filifiliga e ono maualalo pe leai foi (Casey, Jones, et al., 2008). O le mea e sili ona taua, o amioga matautia e le mafai ona faʻamatalaina i se le lava i le malamalama i taunuuga ono o nei gaioiga (Reyna & Farley, 2006). E mafai e tamaiti talavou ona talisapaia le faʻamoemoe autu o a latou amio, ae i le taimi nei e le o usitaia nei lapataiga, masalo ona o le tele o aʻafiaga e aofia ai tupulaga, siosiomaga o le siosiomaga, poʻo le faʻalagona lagona faʻaletonu (Gardener & Steinberg, 2005; Steinberg, 2005), e taʻitaʻia ai le faʻaogaina o le siosiomaga ina ia 'manumalo' nai lo le pulea o mafaufauga i tulaga faʻalagona lagona. O lenei faʻataʻitaʻiga o loʻo faʻatumauina ai le faʻaitiitia o le lagona i le lelei o faʻamatalaga o le siosiomaga e mafai ona faʻasalalauina ai le le faʻasalalauina o le faʻatupulaia o amioga leaga i le taimi o lenei atinaʻe.

E ui lava i le taimi muamua na tilotilo ai, o amio le tauleʻaleʻa matautia e foliga mai e le ogatasi ma le masani a talavou i tulaga le lelei, e le manaomia e nei faanaunauga le leai se tasi (Faʻafefe, 1994; Spear, 2000). O le mea moni, amioga le lelei ma faʻalagona e fefiloi ma le tele o aʻafiaga-e ono mafai ona faʻaalia le amio tatauga masani (Casey, Jones, et al., 2008; Spear, 2000). O le faʻataunuʻuina ma le faʻamalosia o le sailiga e mafai ona vaʻaia e faʻapitoa i nisi o sini autu o le talavou i totonu o faʻalapotopotoga e tatau ai i tagata taitoatasi ona tuua o latou teritori o aiga - "tofotofoina" le tutoatasi o le tagata, faatupuina le malosi faaosofia e saili ni siosiomaga fou, ma atiinaʻeina sootaga ma tagata e le o ni tagata o le aiga (e aofia ai tagata e mafai ona iai). O se faʻamalosi e faʻaosofia ai lagona faʻamalosia ma lagona matuia e mafai ona faʻafetaui lenei faiga o le taumafai mo le tutoʻatasi. Labile ma lagona lē lelei atonu e ono faʻaalia ai se tulaga maualuga o le mataala agai atu i tulaga taufaʻatau ma saogalemu, lea e mafai ona sili atu le taua pe a aafia i tulaga lamatia. O lea la, o le tuufaatasiga o lagona ma le faaosofia o le sailiga atonu na mafua mai mo mafuaaga lelei, ae i le taimi nei, e itiiti lava se faamoemoega talafeagai.

Faʻaaogaina o se faʻataʻitaʻiga o le suiga o amio a le taulealea

E faʻavae i luga o le amio e pei ona faʻamatalaina, ua tatou matauina ni autu autu se tolu e faʻaalia ai uiga tulaga ese o amioga a le tama, e faatatau i amioga a tamaiti ma tagata matutua. Muamua, o talavou e foliga mai e faʻaalia le maualuga o le lagona i le faʻaogaina o le siosiomaga. I lenei tulaga, o loʻo lagolagoina e lipoti a le faʻamaʻi e uiga i amioga a le tama talavou, ma o galuega faʻapitoa e faʻaalia ai le tele o tali i faʻamatalaga lelei ma le le lelei o le siosiomaga i tama talavou e faatatau i tamaiti ma tagata matutua. O le mea atonu e foliga mai o se mea tiga ma le afaina i tagata matutua e mafai ona avea ma se osofiaga loloto o lagona i talavou e tau atu ai i aafiaga le lelei. I se tulaga talitutusa, o se siosiomaga e iloagofie ai se punavai e maua ai le fiafia o le fiafia e mafai ona faaosofia le faaosofia o le sailia o amio i se tulaga e sili atu nai lo tamaiti po o tagata matutua ona o se lagona sili atu ona maualuga i taui aoga.

O le autu lona lua i le faʻataʻitaʻiga o amioga a le tama talavou e masani lava ona le mafai e talavou matutua ona faʻafoioina le amio i le feagai ai ma le faʻaleleia o le siosiomaga, e mafua ai amioga e ono lamatia ma ono lamatia ai filifiliga. Ae maise lava, e mafai e le autalavou ona malamalama ma faʻatalanoa taunuuga o filifiliga le maualalo. Peitai, i le tulaga talafeagai, pe a faia e tupulaga pe i se tulaga o le tulaga o le tulaga, e taulimaina e le taulealea ni faailoilo lelei o le siosiomaga e tusa lava pe le afaina pe ono lamatia. I le tulaga o le puleaina o aʻafiaga le lelei, o le leai o se faʻamuamua e mafai ona taʻitaʻia ai le malosi o tulafono faatonutonu faʻalagona, ma mafua ai ona le maua ni tali afaina 'ma e mafua ai ona maua ni mea e sili atu ona faʻalagona.

I le mea mulimuli, e ui lava o talavou e masani ona faʻaalia le faʻaalia o le aʻafiaga o aʻafiaga ma le faʻaleleia o amio, o nei tali e sili atu ona afaina i eseesega o tagata taitoatasi. E faigofie lava ona faʻagaloina e toatele talavou latou te faia filifiliga saʻo, ma leai se faʻafitauli e pulea ai o latou lagona. Ae ui i lea, tatou te talitonu o le talavou o se taimi o le olaga lea, e tutusa ma mafaufauga o loʻo i ai i le 'afa ma le atuatuvale' (Arnett, 1999), o se tulaga lamatia mo le faʻalauteleina o lagona. O lenei laasaga o le olaga, faʻatasi ai ma mea faʻapitoa e pei o eseesega o le tagata i popolega poʻo lagona, poʻo le faʻamalamalamaina o mea faʻapitoa e pei o le mausali o sootaga faaleaiga poʻo tupulaga, atonu o le a avea ma puna o faʻalavelave mo le feagai ma le malosi o setete faʻalauiloa i le taimi o le talavou.

Faʻataʻitaʻi i se faʻataʻitaʻiga o le amio a le tama talavou

Ua tatou atiaeina se ata faataitai o le natura lea e iloagofie ai le suia o le faiʻai e faavae ai mamanu o le amio a le tamaititi e mafua ai le le tauaogaina o lagona ma le faaosofiaina o amioga e tulaga ese i lenei vaitau (Casey, Getz, et al., 2008; Casey, Jones, & Hare, 2008). O lenei faʻamalosiaga malosi e faʻaalia ai le le atoatoa i le va o le faʻatulagaina ma le faʻatinoina o le matua o le mafaufau e faʻapitoa i amioga faʻaosofia ma lagona faʻamalosi (eg, vaega ole limbicide laiti e aofia ai le amygdala ma le ventral striatum) pe a faʻatusatusa atu i faigamalo faʻafesoʻotaʻi le mafaufau ma le faʻaosoosoina (eg, le pito i luma), vaai Ata 1. O se matua matua vaʻaia o le faʻaaogaina o le limbicid peʻa faʻatusatusa i se faʻamaoniga muamua, e faʻamaonia ai amioga le faʻaalia ma le faʻamalosia e masani ai o le talavou. E ese le eseesega ma vaitaimi o le tamaitiiti, o mea uma e lua o le faiʻai e matua le atoatoa, ma matua, pe a matua matutua uma ia faila - ma i itu uma e lua, sili atu ona faapaleniina a latou faatosinaga i amioga. O le vaega o loʻo taua i lalo o le a talanoaina ai suʻesuʻega faʻamalosi e faʻamatalaina ai le atinaʻe, fausaga, ma le faʻatinoina o le tino o le brain ma le front control control systems ma a latou fegalegaleaiga, faʻapea foi ma le faʻavalea o le faʻaaogaina o nei faiga e mafai ona taʻitaʻia ai amioga faʻalagona ma taui taui e fesoʻotaʻi ma le talavou.

Ata 1 

Faataitaiga mo le faʻaleleia o le aʻafiaga ma le faʻamalosia o le amio i le talavou. O le amataga o vaega eleele laiti e pei o le amygdala ma le ventral striatum (lanu mumu), faatasi ai ma le tuai o le matuuga o le pito i luma o le sami (laina lanumoana), vavalo ...

O le a tatou taulaʻi muamua lava i faʻatonuga e tolu o fefaʻatauaʻiga o le faiʻai lea o ana galuega faʻapitoa e taua tele mo le faʻalagona o lagona, faʻaosofia, ma le pulea lelei o amio. O le amygdaloid complex, o se faaputuga o le nuclei o loʻo i totonu o le vailaau toto, e taua tele le gaioiga o faʻamatalaga o le taua o meaola (Aggleton, 2000; Davis & Whalen, 2001; LeDoux, 2000), e aʻafia ai aʻafiaga faʻalagona, faʻalavelave matautia, ma faʻaaliga e faʻaalia ai lagona faʻalagona o isi. O se tagata taua lona lua i lenei matagaluega o le vaega tele lea, o se vaega o galalia basal lea e aofia ai le nucleus accumbens (NAcc). O le NAcc e fesoasoani i amioga fai filifiliga e ala i le faʻamaonia o le faʻamoemoe ma le mauaina o taui, ma e galue e faʻaosofia amioga faʻaosofia e ala i fesoʻotaʻiga ma le pito muamua (cortex)Katinale, Parkinson, Hall, & Everitt, 2002; Delgado, 2007; Schultz, 2006). Ma le mea mulimuli, o le muaʻi faʻataunuʻu muamua na faʻalavelaveina i le lautele-o le faʻatinoina o galuega faʻamalosi e aofia ai le faʻatinoina o le pulea o le mafaufau, tulafono faatonutonu o lagona, faia o faʻaiʻuga lelei ma faʻamalamalamaga faigata (Casey, Galvan, & Hare, 2005; Miller & Cohen, 2001; Ochsner & Gross, 2005). O le le laititi i le va o le matua matua o le amygdala ma le NAcc, e fesoʻotaʻi ma le PFC, matou te talitonu e mafua ai le uiga o amioga le lelei ma tauia i le tauleʻaleʻa.

Iloilo le eseesega o le matua matua o limbic ma pito i luma

I fafo atu o le galuega o le neuroimaging literature, o loʻo i ai faʻamaoniga e fautua mai ai se eseesega o le matua matua o le faiva limo subcotical e fausia pe a faatusatusa i itulagi pito i luma, lea atonu e sili ona lauiloa i le taimi o le talavou. O faʻamaoniga mo le faʻaauau pea o le teuteuina o le faʻaogaina o mea faʻasalalau i le muaʻi lelei i le atinaʻe ua faʻamautuina i totonu o tagata e le gata i tagata ma tagata (Rakic, Bourgeois, Eckenhoff, Zecevic, & Goldman-Rakic, 1986; Huttenlocher, 1997), faʻatasi ai ma le faʻalauteleina faʻaitulagi o loʻo maua i le faiʻai o le tagata (Huttenlocher, 1997) e pei o loʻo maua ai i totonu o le vailaʻau faʻamalosi ma le faʻaogaina o le synaptic teuteu muamua nai lo nofoaga e sili atu le maualuga. O lenei faʻamatalaga o le atinaʻeina o faʻataʻatiaga e ogatasi ma galuega faʻataʻatitia o le MRI o loʻo faʻaalia ai le teuteuina o le lauulu i mea e sili atu i le maualuga o loʻo faʻaauau pea i le tauleʻaleʻa (eg, Giedd et al., 1999) e fesoʻotaʻi ma itumalo laiti. O lenei amygdala ma nucleus accumbens foi o loʻo faʻaalia ai suiga faʻaanatura i lenei taimi o le olaga ae i se tikeri maualalo. I se suʻesuʻega faʻapitoa o le MRI, o fua o le mea lanu enaena o le nucleus accumbens e le i vaʻaia e le matua, e le pei o vaega pito i luma na matua valoia ma le malosi e le matua (Sowell et al., 2002). E tusa ai ma le amygdala maturation, o le volumetric analyzes o le tagata i le amygdala na faʻaalia ai se faʻaititia tele o le maualuga o le tele o suiga e fesoʻotai i nofoaga faʻapitoa i 4-18 tausaga (Giedd et al., 1996). I le tuufaatasiga, o nei sailiiliga e taʻu mai ai le faasolosolo taimi o le atinaeina o le cortex muamua e faatatau i nei vaega eleele laiti.

O a tatou faʻataitaiga e talitutusa lava ma isi faʻataʻitaʻiga o le tuputupu ae o le faiai o faigata (Nelson, Leibenluft, McClure, & Pine, 2005; Steinberg, 2008). Ae ui i lea, o le ata o loʻo i ai nei e ese mai i lona taumafai e faʻatautaia le suiga a le tupulaga talavou i le gaioiga o faʻamatalaga faʻaoga ma le faʻafefe, ma faʻamalosia le fesoʻotaʻi vavalalata i le va o le faʻaogaina o le faiʻai o le faiʻai i mea tau atinaʻe. Ma le mea mulimuli, o le faʻataʻitaʻiga o loʻo i ai i le taimi nei o loʻo faʻatasi ai faʻamatalaga mai tamaiti, talavou ma tagata matutua ina ia mafai ai ona faʻatautaia le natura o le suiga o le amio a le taulealea, ma aofia ai le taua o matafaioi o eseesega a tagata taitoatasi i le faʻaleleia o amioga ma le tali mai o le faiʻai.

Faiga faʻavae o le faʻaleleia atili o le lagona lelei i faʻataʻitaʻiga o le siosiomaga

Faʻataʻitaʻiga o le faʻaogaina o le faʻaogaina o le gaioiga o le faiʻai a le atunuʻu ae o loʻo faʻatinoina e le taʻaloga galuega e faʻatatau i le atinaʻeina o faʻagasologa o le mafaufau. I suʻesuʻega o le neuroscience, ua faʻaaogaina e le au suʻesuʻe ni metotia e faʻamalosi ai e iloa ai se fesoʻotaiga o vaega o le mafaufau e foliga mai e sili ona tali atu i mea faʻavevesi ma faʻalavelave faʻafuaseʻi, e aofia ai le amygdala, ventral striatum, midbrain nuclei, ma cialices medial and lateral cortices (Adolphs, 2002; Kober et al., 2008). Ona mafai lea e se tasi ona vaʻavaʻai i se faʻalautelega o le atinaʻe e fuafua ai pe faʻafefea ona suia le faʻaleleia o lagona-ma faʻaosofia-ma faʻafesootai mafaufauga ole mafaufau e avea o se galuega o le atinaʻe, amioga, ma eseesega o tagata taitoatasi.

Ole tele o suʻega o le neuroima na suʻeina le natura o le tali atu i le faʻaogaina o le siosiomaga i le taimi o le talavou. O le amataga o le galuega i lenei autu na tusia ai o talavou na latou faʻaalia se tali faamaoni a le amygdala i foliga vaaia o lagona, e aofia ai mataʻu mata (Baird et al., 1999). O faʻataʻitaʻiga mulimuli ane e aofia ai le faʻataʻitaʻiga a le au matutua na lipotia mai o tupulaga talavou na faʻaalia se tali sili atu o le amygdala i foliga le lelei o foliga vaaia e uiga i tagata matutua (Guyer et al., 2008a; Monk et al., 2003). E ui i lea, e tatau ona maitauina o lenei aafiaga e leʻi tausia pea, e pei Toma ma paaga (2001) tusia se faateleina o le tali amygdala i le le mautonu e faatatau i foliga fefe i foliga o se tamaititi muamua, o le itu faafeagai o mea na matauina e tagata matutua. E le gata i lea, o loʻo i ai nisi faʻamaoniga o le tali a le amygdala i talavou atonu o le valea-tutoʻatasi, aʻo faʻaalia foi e le autalavou le faʻalauteleina o le amygdala i le fiafia e uiga i foliga le faʻaituau (Williams, et al., 2006), ogatusa ma mea o loʻo matauina e tagata matutua (Somerville et al., 2004).

Talu ai nei lava, o le suʻesuʻega ua taulai atu i suiga o suiga i tali mai i ni mea i lagona i le taimi o le suiga, ao faagasolo, ma mai le talavou (Casey, Tottenham, Liston, & Durston, 2005) ina ia maua ai aʻafiaga i le vaitaimi o lenei olaga. E ala i le suesueina o tagata taʻitoʻatasi mai le matua o le tamaitiiti i le matua, na maitauina ai le tele o le tali a le amygdala na sili atu ona tele i tupulaga talavou pe a faatusatusa atu i tamaiti uma ma tamaiti matutua, oe na faʻaalia le faʻafeiloaʻiga o le amygdala e tali atu i foliga o lagona (Hare et al., 2008, vaai Ata 2A). O nei suʻesuʻega ma isi ua oʻo atu ai i le faʻasalaga lē tumau e faapea o talavou e faʻaalia se faʻaopoopoga i le amygdala e tali atu i lagona faʻalagona e faatatau i tamaiti ma tagata matutua (Somerville, Fani, & McClure-Tone, i nusipepa). Ae peitai, o nei mamanu e le manatu e patino i le foliga vaaia, e pei o isi faailoilo le lelei e pei o le le faia o se tau tupe tele ua faaalia e faatupuina ai ni amygdala tele tali i talavou e faatatau i tagata matutua foi (Ernst, et al., 2005).

Ata 2 

(A) O le tali a Amygdala i foliga vaaia o lagona sa sili atu le taua i talavou nai lo tamaiti poʻo tagata matutua. Fetuunai mai Hare et al., 2008, Biological Psychiatry. (B) Faʻalavelave tele le tali i le mauaina o se tau tupe tele ...

O le faʻaaogaina o metotia e faʻaaogaina ai le faʻaaogaina o fesuiaiga i luga o le faʻaaogaina o faʻataʻitaʻiga, pe afai o filifiliga 'amio e filifili ai le manumalo poʻo le leiloa o tupe ma / poʻo le maualuga o le taui. O nei suʻesuʻega ua taulaʻi atu i le gaioiga o le telefoni feaveaʻi, lea e nofouta i le tauia o taui ma aʻoaʻoga i tagata uma (Delgado, Nystrom, Fissell, Noll, & Fiez, 2000; Knutson, Adams, Fong, & Hommer, 2001; O'Doherty, Deichmann, Critchley, & Dolan, 2002) ma manu (Schultz, Dayan, & Montague, 1997). Me ma ana paʻaga (2004) tofotofoina tamaiti auai i le taimi o se galuega tau tupe taaalo lea e mafai ona latou manumalo ai pe leiloa ai foi tupe i tofotofoga taitasi, sailiili i mea e tutupu mai i le gaosiga o taui taui. I le faʻatusatusaina o le manumalo i faʻataʻitaʻiga leiloloa, o tagata na auai i latou o loʻo auai na faʻapipiʻiina ia lava ituaiga o faiʻai i mea na faʻaalia i le taimi muamua e faʻaaoga ai le galuega tutusa i tagata matutua (Delgado, et al., 2000), e aofia ai le faʻateleina o le gaioiga i le telefoni. O le mea e mataʻina ai, o le televave taimi o le tali atu i le taui sa faʻalauteleina i le tino i le tauleʻaleʻa faʻatusatusa i tagata matutua (Fareri, et al., 2008), ma fautua mai ai se faʻaopoopoga o le tino i le faʻafaigaluegaina o tagata e totogi. I le faʻaaogaina o se isi mea tau tupe faitupe, Ernst ma ana paʻaga (2005) fuaina o gaioiga o le neura ma le aʻafiaga o aʻafiaga i gaioiga ma tupe leiloa i le taimi o le numera o le numera. E tusa ai ma tagata matutua, na lipotia mai e le tupulaga talavou se faʻaopoopoga i le fiafiaga fiafia na oʻo i ai ina ua manumalo i taui tetele, ma o nei faʻamanuiaga tetele o faʻamanuiaga na mafua ai ona faʻaopopo le tali mai i totonu o le NAcc. I le tuufaatasia, o nei suʻega e lua e tuʻuina atu le lagolagosua i le manatu e faapea, o talavou latou te faʻaalia le maualuga o le lagona i le mauaina o faʻamalosi, e le gata i tulaga o amio ma tali a le lautele (cf Bjork, et al., 2004).

O se suʻesuʻega mai la matou suʻesuʻega na iloilo ai suiga i le tali atu i le talipupuni i faʻamatalaga faʻaogaina i tagata auai o vaitausaga eseese e suʻe ai le tali atu i le neural e sui i mea faʻaleleia i le taimi o le suiga i totonu ma fafo atu o le talavou. Galvan ma ana paʻaga (2006) lipotia i luga o tali i totonu o tamaiti, tupulaga talavou, ma tagata matutua i le taimi o se taui aʻoga aʻoaʻoga totogiina o tupe laiti, auala, ma tupe tetele. I talavou ma tagata matutua, o le NAcc na faʻaalia le faʻateleina o le gaioiga e avea o se galuega o le taui, faatasi ai ma le tele o le tele o taui e faʻaopoopoina ai le gaoioiga sili a le NAcc (tagai Ata 2B). Na faaalia e le tamaititi le tali a le NAC, e aunoa ma se eseesega i le gaioiga i tulaga maualalo, tau, ma le maualuga. Ae ui i lea, i le NAcc, o talavou na faʻaalia se faʻaopoopoga i lenei taʻutinoga faʻavae, faatasi ai ma le malosi tele e tali atu ai i le tele o taui tau tupe e faatatau i tamaiti ma tagata matutua. O lenei faʻaleleia o meaola faʻapitoa i le tauvaga i mea o loʻo i lalo o loʻo faʻaalia i le tele o suʻesuʻega faʻaopoopo (Ernst et al., 2005; Me et al., 2004) ma fautua mai se matāfaioi faʻatuatuaina i le tamaititi tali tali a le tamaititi pe a faʻatusatusa i tamaiti, faʻatasi ai ma le siosiomaga atoa o tali e faʻataʻitaʻiina ai tagata matutua, ae i se faiga masani.

Faʻamatalaga o masini o le faʻaitiitia o le puleaina pito i lalo i tali i tali lelei i talavou

O le isi suiga taua i le fausaga o faiʻai e tupu i totonu o fasipepa o mea paʻepaʻe, o fusi faʻamalosi o loʻo i luga o le vaʻalele e faʻafeiloaʻi ai faʻailoga i totonu ole vaʻa (Cascio, et al., 2007). I le faatusatusa atu i le lanu enaena, o foliga papaʻe e foliga mai o le a faateleina le lapopoa, maualuga, ma le faʻatulagaga i le talavou atoa ma lelei i le matua (Schmithorst, Wilke, Dardzinski, & Holland, 2002; Snook, Paulson, Roy, Phillips, & Beaulieu, 2005). O le taua tele o le faʻamautuina o le faʻamaoniaina o mea paʻepaʻe i le va o le faiʻai o le faiʻai ma le pito i luma, aua o nei auala e mafai ona faʻatalanoa fesoʻotaʻiga fesoʻotaiga i le va o lagona faʻapitoa-ma le faʻamalosia ma le faʻamalosia o faʻalapotopotoga (front-control regions)Hare & Casey, 2005; O # x00027; Doherty, 2004; Pessoa, 2008; Phelps, 2006).

O se tino tuputupu aʻe o le galuega o loʻo faʻaopoopoina e fautua mai ai o le faʻavaeina o le faʻavaeina o alafua papaʻe e tusa lava po o le a le matua e fesoʻotaʻi ma amioga ma amio e talafeagai mo le tauleleia ma le faʻaleleia o lagona. Kim ma Whalen (2008) talu ai nei na faaalia ai o le malosi o le fesoʻotaʻiga i le va o le amygdala ma le ventromedial preteal cortex o loʻo valoia ai ni nai faʻamaoniga o le popole i matai matutua soifua maloloina, faʻatasi ai ma lipoti talu ai e iloa ai se auala tutusa i le amygdala-PFC (Johansen-Berg et al., 2008). Masalo o le fesoʻotaʻiga i le va o le fausaga ma le uiga o le tagata o le a faʻamatalaina ai eseesega o nei tagata i nei amioga i le taimi o le talavou, lea e foliga mai o le matua paʻepaʻe e vavalalata ma fesuiaʻi i luga o tagata taʻitoʻatasi.

Faʻaaogāina o se faʻataʻitaʻiga faʻaleleia, Liston ma paaga (2006) Na lipotia mai e faapea o nisi o mataupu papaʻe na faʻaalia pea le matua i le tausaga o le talavou, e aofia ai pusa i le va o le vaega o le muaʻi luma o le fale ma le paʻu. O nei tusi na suʻesuʻeina, naʻo le matua o se auala frontostriatal o loʻo vaʻaia ai le sili atu o le malosi o le manaʻoga, fuaina e ala i taumafaiga i le faʻatinoga i luga o se galuega e le toe alu i ai (Liston, et al., 2006). I le tuufaatasia, o nei suʻesuʻega e ofoina atu ai faʻamaoniga e faʻapea o faʻaauau pea le faʻavaeina o auala o le paʻepaʻe i le taimi o le talavou, ma o le lelei o le pulea o le mafaufau, i se vaega, e faalagolago i le matua o fesoʻotaʻiga frontostriatal. O lenei mea e ono afaina i le mafai gafatia ona pulea manaʻoga i le feagai ai ma taui aoga. O suʻesuʻega i le lumanaʻi e fesoʻotaʻi atu i mea o loʻo paʻepaʻe i mataupu papaʻe i uiga faʻapitoa ma tomai faʻapitoa i totonu o faʻataʻitaʻiga atinaʻe e mafai ona faʻatagaina ai le malamalama sili atu i le matafaioi o le pito i luga ma le maualuga o fesoʻotaʻiga i amioga faʻaosofia ma faʻaosofia.

O suʻesuʻega na faʻatalanoaina i le vaega ua mavae o loʻo fautua mai ai e mafai e talavou ona faʻaalia se "gaioiga maualuga-faʻafouina" i tulaga lelei o le siosiomaga. O se ata sili atu ona manino o le atinaʻeina o lagona loloto o talavou e aofia ai le fegalegaleaiga i le va o mea afaina ma le pulea i totonu o le faiʻai pe a moomia ona taofiofia, le amanaia, pe taofia ai tali i lagona. E mafai ona faʻamalamalamaina le pulea lelei o le tomai e lagolagoina ai le faʻamalamalamaina o sini i le feagai ai ma faʻamatalaga faʻasalalau, ma o lona atinaʻe ma mea faʻapipiʻi e talanoaina i le umi i se isi tusitusiga i lenei tusi (Luna ma al, lenei lomiga). Ae ui i lea, o le pulea o le mafaufau e taua foi i le faagaioia o le lagona ma le faaosofia, aua e matua faigata lava i le autalavou ona faatumauina le pulea o le mafaufau i le feagai ai ma lagona faalogona po o mea e faaosofia ai-e faalavelaveina ai (Eigsti et al., 2006). Pe a talosagaina tagata matutua matutua soifua maloloina ina ia taofia lelei a latou tali afaina i le siosiomaga o le siosiomaga, o le faaleleia atili o gaoioiga e masani lava ona matauina i totonu o falemaʻi ma mea tau i luma o le mafaufau (Ochsner & Gross, 2005; Urry et al., 2006). O le faʻamalosia o le faʻafaigaluegaina o le faʻataunuʻu i luma o le ventromedial e mafai ona avea o se tagata vavalalata mo le faʻaleagaina o maʻi faʻapitoa e pei o le faʻafitauli o le tino (Johnstone et al., 2007), ma o le maualuga o le maualuga o le tino i le taimi o le talavou. O le vavalalata i le va o lagona ma mafaufauga o loʻo i ai i le faʻataʻitaʻiga o la tatou faʻataitaiga, ma matou faʻamaonia e faʻapea o talavou e faʻaalia se mamanu o le gaioiga o gaioiga e ono aʻafia i le le atoatoa o le amio e faʻafefe ai le taliina o lagona.

E manaʻomia nisi suʻesuʻega e faʻaaoga ai le uʻamea e faʻaleleia ai le fegalegaleaiga i le va o lagona ma le pulea o le gaioiga o le talavou, ae o suʻesuʻega muamua ua maua ai se malamalama taua i nei fegalegaleaiga. O se suʻesuʻega e Monk ma paaga (2003) faʻatusatusaina galuega faʻavaomalo o tagata matutua ma tagata matutua auai ao latou matamata i foliga mataʻutia ma le le faaituau o lagona. A o matamata i foliga, o tagata auai na auai i le matamata i le vaʻaia pe na talosagaina e sui le taulaʻi ese atu mai le alualu i luma ma faʻafetaui lo latou lava lagona faʻalagona. O le manatu o le setete o mafaufauga e manatu e tatau ai ona sui le taulaʻi ese mai foliga o foliga, valaau mo se faaleleia atili i faagasologa pulea i le i ai o lagona o lagona. O le au matutua na suʻeina le faʻataunuʻu muamua o le fale, faʻasalalau i le pito i lalo ole gyrus i se tulaga e sili atu nai lo talavou i taimi o faigata e manaʻomia ai lenei gaioiga faʻapitoa, pe a oʻo mai foliga mataʻutia. Na faʻamatalaina e le tusitala lenei sailiiliga e faʻaalia ai le mafai e le au matutua ona faʻaaogaina le pito i luma i le itu i fafo e faʻaaogaina mai lagona faʻalagona mai fafo ina ia taulaʻi atu i sini a le lotoifale, aʻo talavou e le faʻaaogaina lenei polokalama le lelei. O le mataʻituina o le pito i luma o le faʻafouina o mea e manaia ma e mafai ona atagia ai le eseesega taua i le va o lenei faʻatusa ma i latou o loʻo tuʻuina atu i vaega mulimuli. Mo se faʻataʻitaʻiga, i lenei faʻataʻitaʻiga, e le o faʻamaopoopoina le gaoioiga i soʻo se faʻasologa o amioga o le faʻavaeina, o lona uiga atonu o le a faʻaaoga e talavou le eseesega o mafaufauga faʻapitoa mo le faʻamaeʻaina o le galuega e fesootaʻi ma tagata matutua. O le a taua mo le galuega i le lumanaʻi e aofia ai faʻataʻitaʻiga faʻatusatusa i amioga ma faʻataʻitaʻiga faʻatasi ai ma le faʻatinoga o faʻatinoga i tausaga taʻitasi (atonu o le faʻasinoina o le gaioiga o le mafaufau i le taimi nei) e faʻateleina ai le faʻamalamalamaga o aʻafiaga faʻa-atinaʻe (pei o Schlaggar et al., 2002).

Hare ma paʻaga (2008) faʻataʻitaʻi faʻataʻitaʻiina mo mafutaga i le va o limo o le limbic ma le pito i luma e aʻafia i le pulea o le loto. O faʻatautaia o fesoʻotaʻiga faʻatinoina na faʻamaonia ai se vaega o le cortex muamua o le ventral lea na vaʻaia e le aufaigaluega le faʻaititia o le amygdala ma le faʻaitiitia le tele o taimi o tali i luga ole vasega o le suʻega. I le suʻesuʻeina o lenei mafutaga i le atinaʻega, o tupulaga talavou i lalo ifo o le suʻeina o le faʻasalalauga i luma o tagata matutua. I se isi faaupuga, o lenei suʻesuʻega na maua ai se fesoʻotaiga i le va o le togiina o le faʻaogaina o le faʻaogaina o le faʻalauiloa i luma o le atunuʻu, faʻateleina o le amygdala ma faʻagesegese le faʻatinoga - ma o lenei mamanu o uiga ia o le tupulaga talavou. I le aotelega, o nei suʻesuʻega e taʻu mai ai o se fesoʻotaiga vavave-cortical network e faʻatautaia ai le mafai ona faʻaaogaina le faʻataʻitaʻiga i foliga o lagona, faʻatasi ai ma talavou e faʻaalia ai le tele o le limb ma le eseesega o le faʻafaigaluegaina o le pito i luma. O lenei tulaga le lelei o le galue e mafua ai le le lava o le lelei i le faʻatinoga o se faʻataitaiga e faʻatinoina i sini i luma o lagona faʻalagona.

I le tutusa ai o nei mea i le vaega o le faʻamalosiina, na lipotia mai ai e Galvan le eseesega o le faʻapipiʻiina o le cortex orbitofrontal (OFC) i se faʻataʻitaʻiga e aofia ai tamaiti, tupulaga talavou, ma tagata matutua auai. O le OFC o se lalolalalo o le pito i luma muamua na faʻaalia i tagata matutua e fai ma sui o mea taugata ma faʻaaogaina ai le pulea o faʻalavelave e aʻafia ai taui (Daw, O # x00027; Doherty, Dayan, Seymour, & Dolan, 2006; Galvan, et al., 2005; Vaʻai Rolls, 2000 mo se toe iloiloga). Galvan ma ana uo na lipotia mai i tupulaga talavou, na faateleina le OFC i le tali atu i le mauaina o tau tupe (Galvan et al., 2006), e talitutusa ma le mea na matauina i lipoti muamua (Me et al., 2004). I le faʻaopoopoga, na faʻaalia e le tauleʻaleʻa faʻataʻitaʻiga faʻavasegaina o gaoioiga a le OFC e sili atu ona tutusa ma tamaiti nai lo tagata matutua, e ese mai i le tele o gaoioiga i le NAcc, o talavou i le tulaga o tagata matutua. O le faʻavasegaina o galuega i le OFC e lipotia mai e Galvan ma ana paʻaga e fesoʻotai ma le NAcc e avea ma faailoga o le faʻaogaina o le mafaufau (immaturity)Durston, et al., 2006), tuʻuina atu faʻamaoniga faaopoopo i se faʻamautinoaga o le faʻataunuʻu muamua i le taimi o le tupulaga talavou e faatatau i le muamua ma le sili atu le faʻatulagaina o le galuega NAcc na matauina i le gasologa o lenei tausaga.

I le faaiuga, o faiga faʻapitoa e taua tele i le faʻaleleia o taui, e aofia ai le telefoni feaveai ma le amygdala, faʻaalia ai le lelei o tali i lagona ma taui e faʻaogaina ai faʻamatalaga e uiga i tamaiti ma tagata matutua. Ole tali atu ole tali ole ala i nei itulagi e lagolagoina ai le faʻataʻitaʻiga na faʻatulagaina muamua, ole tele ole faailo ole tino ma le mamafa ile tausaga o talavou. I le faatusatusa atu i le taofiofia o tali mai le mafaufau ma lagona malosi-o tali o le faiʻai i le muai luma, o le gaioiga i le pito i luma e faaalia ai se eseʻesega o le atinaʻega. O la tatou faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o le muamua o le cortex e oʻo i le amataga o le amataina o le laina matua ma le matua, lea e lagolagoina e faʻamaumauga ma faʻatinoga faʻamatalaga na faatoa faamatalaina. O galuega e tafao faamasani e lagolagoina ai le manatu e faaauau pea ona galue le cortex muamua i laʻititi laʻititi aʻo gasolo tausaga o le talavou, ma e itiiti le puleaina o tulafono e pulea ai vaega eleele laiti e faatatau i tagata matutua. O le gaioiga agavaʻa o le tali atu i lalo o faʻamatalaga o le siosiomaga, faʻafeiloaʻi ma se faiga faʻapitoa, e mafai ona tali atu i suiga o amio a le tama talavou, ma e mafai ona faʻatautaia le telefoni i le sailia o le faʻamalosi ma amioga faʻalagona e masani ona matauina i talavou.

O eseesega o tagata taʻitoʻatasi e faʻaituau ai le tali atu o se fesoʻotaiga vavalalata-cortical

O faʻataʻitaʻiga na faʻamatalaina e fautua mai ai o talavou latou te faʻaalia le faʻaleleia atili o le tali atu i le faʻaleleia o le siosiomaga, faʻapea foʻi ma le faʻaitiitia o tali pito i luma i faʻalapotopotoga e manaʻomia ai le pulea lelei o le mafaufau. Ae ui i lea, o le matauina faigofie o fuainumera faasinoala e fai ma sui o le tali amygdala i Ata 2A, ma o le nucleus accumbens tali o loʻo faʻaalia i totonu Ata 2B, o loʻo faʻaalia manino ai le tele o suiga i nei tali. I la tatou faʻamatalaga, o le tauleʻaleʻa na o ia lava o se tulaga lamatia mo le 'le mautonu' galue na talanoaina muamua, ae o isi eseesega o mea eseese e mafai foi ona avea ma faufautua malosi o le subcortical-cortical responsivity (See Ata 3). O eseʻesega eseese o tagata e mafai ona faʻaalia i uiga lelei o tagata, eseʻesega o tala o le neurotransmitters, suiga o meaola o hormones poʻo isi faʻafitauli o le lauiloa, ma le agafesootai, e pei o le va fealofani o tagata.

Ata 3 

Fuafuaga faʻataʻitaʻiga o le matua ma eseesega o tagata taʻitoʻatasi o aʻafiaga o mea faʻapitoa mo le vaʻaia o amioga sili ona faʻalagona ma le lamatia i le taulealea.

O le taua o eseesega o tagata taʻitoʻatasi e pei o se faʻamatalaga o le 'le atoatoa' i totonu o fesoʻotaiga vavalalata-cortical ua faʻaalia i le tele o faʻataʻitaʻiga, e aofia ai nisi o faʻataʻitaʻiga na faʻamatalaina muamua. Hare ma paʻaga (2008) o le tele o suiga i le tali a le amygdala i aʻafiaga le lelei na mafua ona o eseesega a le tagata lava ia i popolega masani tusa lava po o le matua, lea e ogatusa ma lipoti i tagata matutua e faailoa mai ai o le popole e mafua ai le le fiafia i mea e tutusa ai (Etkin et al., 2004; Somerville et al., 2004; Stein et al., 2007). I le tulaga o le faʻamalosia o le gaioiga, na faʻaalia e Galvan ma ana paʻaga i le tele o tausaga, o le tele o le feteenaiga i tali a le malo i tali o le tele o taui na valoia e ala i le tulaga moni o le ola i le lamatia o amioga (Galvan et al., 2007). O nei suʻesuʻega e tuʻuina atu ai faʻamaoniga muamua o eseesega eseese, e masani ona le fuaina, e mafai ona faia se sao taua i le faʻaituau o tali mai i faʻamatalaga e aʻafia ma faʻaosofia i tupulaga talavou, ma i vaega mulimuli o le a tatou suʻesuʻeina isi isi faʻapogai o le fesuisuiai e mafai foi ona suia nei aafiaga. Talanoaga i isi fesuiaiga eseese eseese, e aofia ai le fesuiaiga o meatotino mai le neurotransmitters i le isi atinae (aemaise lava mo le dopaminergic system) e mafai ona maua i se isi tusitusiga i lenei tusi (Wahlstrom et al., Lenei lomiga).

O le matafaioi o hormones o le gonalal i luga o le aafia ma le faʻamalosia o le gaioiga i le faiʻai o le tagata matua

O se tasi o punaoa aoga o le faatosinaga i le "faaletonu" o le tali atu ma le le talafeagai-o le eseesega o tagata i tulaga maualuga o le hormone. A o talavou o loʻo i ai se faʻalauteleina tele o le faʻasalalau o hormones o le eleele, lea e iu lava ina taʻitaʻia ai le faagasologa o le feusuaʻi tamaʻitaʻi (Spear, 2000). Gonadal hormone effects on the brain has been conceptualized into either "organization" mechanisms e mafua ai i hormones sexually ona suia suiga tumau i mea e maua ai le gaioiga o feusuaʻiga, o aʻafiaga tetele ma o aʻafiaga e mafai ona toe faʻafetaia pe a oʻo i le taimi o steroids ua aveeseina (Cooke et al., 1998). O se vaaiga ua sili atu ona taatele o le tele o aafiaga o hormones i feusuaiga ao talavou e mafai ona faʻalauteleina ai alalaupapa faʻapitoa i le faʻafouina o le hormone, lea e mafai ai ona avanoa mo le atinaʻeina ma le matuitui o amioga faʻafeusuaiga ma feusuaiga (Romeo, Richardson & Sisk, 2002; Sisk & Zehr, 2005; Steinberg, 2008). I se isi faaupuga, o le tauleʻaleʻa atonu o se taimi maʻaleʻale mo hormones o le eleele e faʻaosofia ai aʻafiaga faʻale-faʻapotopotoga, lea e aʻafia ai amioga faʻale-agafesoʻotaʻi ma amioga faʻato'ā fanau - ma e ono oʻo i ai le faʻalagona ma le faʻamalosia o amioga i le tele o mea.

O talakalame feusuaʻiga ua lipotia i suiga uma o le lalolagi i le fausaga o faiʻai (Giedd et al., 1997) faʻapea foi ma eseʻesega faʻasologa mo le matua o le amygdala ma le striatum (Caviness et al., 1996; Giedd et al., 1997, Schumann et al., 2004). O le mea lea, o le fesuiaʻiga i tulaga o le hormonal atonu e faʻataunuʻuina i le atinaʻe o faiʻai i lenei taimi o le olaga ma ona suiga faʻafeiloaʻiga. I tama (tausaga 8 - 15yrs), o maualuga maualuga o le testosterone e fesoʻotaʻi ma le faateleina o le voluma i le amygdala (Neufang et al., 2009). O lenei sailiga lata mai ua fautua mai ai e mafai ona i ai i le itulagi ia hormones le gaioioiga i luga o itulagi na faaalia o le a tali atu i faʻamatalaga alofa faʻalagona. Ona o le talavou o se taimi lea ua maualuga ai le maualuga o lemoni (Norjavaara et al., 1996), e ono mafai ona avea nei hormones ma se eseesega tele o le tagata lava ia i le faʻasalalau o lagona ma le faʻamalosia-saili faʻataʻitaʻiga ma tali mai i talavou.

O suʻesuʻega i talavou e faʻaalia ai foʻi le fesoʻotaʻiga i le va o suiga i homoni ma agafesootai. I tamaiti laiti, o le maualuga o le testosterone ma le testosterone lea na faʻaitiitia lemu i le taimi o le aso e sili atu le maualuga o le atuatuvale, atuatuvale ma le mafaufau o faafitauli e tusa lava pe o le a le tuputupu ae o le tamaoaiga, ae o teine ​​talavou, o le a faaitiitia le testosterone i le aso e fetaui ma amioga sili atu faalavelave (Granger et al., 2003). I tamaiti laiti ma teineiti, o le a faateleina le faʻateleina o hormones o le eleele e faʻatasi ma le sili atu ona fegalegaleai ma tagata e ono aʻafia ()Vermeersh et al., 2008a; Vermeersh et al 2008b) ma le maualuga o le puleaina lautele (Schaal et al., 1996) o loʻo fautua mai e mafai ona fesoʻotaʻi faʻatasi le siosiomaga faʻasalalau ma hormones i le vaʻaia o eseesega o tagata i amioga faʻasoa ma agafesootai.

E ui o loʻo i ai se fesoʻotaʻiga i le va o fuamoa e faʻamalosia ai amioga e taua ai foi le mafaufau i le matafaioi o gutu o le receptor receptor, lea e galue e faʻatalanoa le tufatufaina o hormones. O se suʻesuʻega talu ai nei (Perrin et al., 2008) na faaalia ai le fesuisuiai i le paʻepaʻe mea eleelea i tama talavou o le aufaasālalau e le gata i fua o testosterone ae o se polymorphism genetene i le generogeneene o le asrogen (AR), e pei o tamaiti ei ai le apa faanenele pupuu o le maualuga o testosterone na maualuga le faateleina o le paʻepaʻe voluma nai lo i latou ei ai le ogaumu AR umi. O lenei mea e taʻu mai ai le taua o le gaioiga i le malamalama i le gaioioiga ma le faʻalapotopotoga o aʻafiaga o hormones.

Le faatosinaga a le tupulaga i luga o le aafia ma le faʻamalosia o le gaioiga i le faiʻai o le tagata matua

O mafutaga ma paaga e sili atu le taua i le talavou (Steinberg, 2005), ma avea ai o se punaoa e mafai ai mo le aufaasālalau suiga i amioga afaina ma faatosina. I le tasi itu, o talavou e pei o se faʻalapotopotoga e mafai ona faʻaalia le faʻaleleia atili o lagona i faʻasalalauga lautele, aemaise lava i latou na faia e tupulaga, pe a faʻatusatusa i tagata matutua ma tamaiti. E le gata i lea, o le eseesega o tagata taitoatasi ma le lagona lelei i le tupulaga atonu e faapitoa le talafeagai i amio le taulealea.

O suʻesuʻega talu ai nei na taumafai e malamalama i faatosinaga a le tupulaga i amioga le faʻaituau ma tali faʻaanatura i faʻamatalaga talafeagai. Grosbras et al. (2007) na lipotia mai ai talavou o ē na sili atu ona puipuia i aʻafiaga a tupulaga o le a itiiti ifo le sao i le fale faʻatafunaina ma tuua ai le faʻatautaia muamua o le gaioiga o le gaioiga aʻo vaʻavaʻai atu i gaioiga o lima ma foliga vaaia, faʻatasi ai ma i latou e sili atu le tetee i aʻafiaga a tupulaga. O lenei mea na fautua mai ai o tagata taʻitoʻatasi o loʻo nofouta tele i taʻaloga a tupulaga e ono i ai se faʻaopoopoga o sauniuniga afi i gaoioiga ita ma atonu e sili atu le gauai atu pe a matamata i lagona alofa. Guyer et al. (2008b) na lipotia mai o tamaitai talavou na fegalegaleai ma tagata maualuga ma maualalo le fiafia i tupulaga talavou i totonu o se potu talatalanoaga talanoaga televave na sili atu le tele o gaoioiga i totonu o le tumutumu o le tumutumu, hypothalamus, hippocampus ma le atulaulau i tagata maualuga ma le fiafia tele. O nei vaipanoa uma, e ese mai i le atigi vaʻaia, e iai le faʻatupulaia o le gaioiga o gaoioiga e faʻatatau ai se mea e sili ona lelei i totonu o vaega faʻapitoa e tauia i le vaʻaia o tupulaga. O nei suʻesuʻega e faʻaaogaina ai le faʻaaogaina o tau o loʻo talanoaina muamua e pei o le faʻatalanoaina o le faʻaleleia atili o le sologa manuia o fegalegaleaiga faʻasalalau aʻo talavou.

O nei suʻesuʻega uma e lua ua taumafai e faʻamalosia le faʻavaeina o aʻafiaga a le tupulaga i le faʻaaogaina o le gaioiga, ae faʻamapulaʻaina lo latou gafatia e faʻaalia tali faʻaanatura i taimi o fegalegaleaiga faʻaagafesootai. I se isi faaupuga, i le taimi o faʻataʻitaʻiga na faatoa talanoaina, o tagata auai e le talitonu latou te fegalegaleai ma tupulaga. O galuega i tagata matutua ua taumafai e faʻataʻitaʻiina fegalegaleaiga faʻasalalau moni i totonu o le scanner fMRI ma fuaina tali faʻafesoʻotaʻi i le faʻasalalauga lautele o le faʻaogaina ma le faʻatagaina (Eisenberger et al., 2003; Somerville et al., 2006). O loʻo galue nei le aufaigaluega e atiaʻe faʻataʻitaʻiga o loʻo faʻatautaia ai e tupulaga talavou ni fefaʻatauaiga lautele, ma o le a fiafia e iloilo le saofaga o faiʻai o le faiʻai i taui ma faʻafesoʻotaʻiga i le vavalalata amioga faʻale-agafesoʻotaʻi ma mataituina taunuʻuga o fegalegaleaiga a tupulaga.

Caveats ma tapulaa

O le suʻesuʻega na faʻamatalaina, na faia i totonu o le lima tausaga talu ai, ua faia ai ni tulaga ofoofogia i le faʻamalamalamaina o le natura o lagona ma le taui e tali atu i le faiʻai. Ae ui i lea, e tatau ona faamanino atu o le numera o faʻataʻitaʻiga i lenei mataupu e itiiti lava ma e tatau ona faia le lapataiga i le tusia o faaiuga le mautonu mai ia i latou. O le tele o suʻesuʻega ma faʻataʻitaʻiga lapoa tetele e valaʻaulia e faʻamalamalama atili ai le natura o fegalegaleaiga limbic-striatal-forefrontal ma a latou sootaga i amioga a le tama talavou. E le gata i lea, o le tofotofoina o tamaiti, talavou, ma mataupu matutua i se tasi o faataitaiga e taua tele mo le faailoagofieina o suiga e le taua, aua o talavou e faamoemoe e ese mai vaega uma e lua. E seasea ona tofotofoina i totonu o se suʻega tasi.

E tusa ai ma tulaga masani ma le limbic o loʻo galue i talavou, o faʻamaoniaga ua liua lelei i le lagolagoina o le manatu e faʻaalia uma e le lua faʻalauiloa le faʻataʻitaʻiga o le tali atu i talavou. Ina ia malamalama i le tauleʻaleʻa talavou ma le faʻalagona, e tatau ona amanaʻiaina auala faʻapitoa, ae na o ni nai suʻega ua iloiloina le matafaioi o le muaʻi vaʻaia i le faʻatalanoaina o nei amioga. E le gata i lea, o le tele o faʻataʻitaʻiga na faʻatalatalanoaina ai ni tali muamua ma le leai o se faʻafitauli i le tulaga o loʻo i ai le vaega faapitoa i totonu o le pito i luma ma le talanoaina i totonu o le faʻamatalaga o ana tusitusiga. O le pito i luma o le paʻu o se vaega tele o le faiʻai i lalo o tulafono laiti o loʻo eseese i galuega, fausaga, mea e faatino ai galuega ma galuega faatino. O galuega i le lumanaʻi, e le gata i tagata matutua ma tagata talavou, o le a mafai ona faʻatagaina mo le malamalama atili i vaevaega muamua ma a latou fesoʻotaʻiga i galuega faʻapitoa ma le mamafa i le atinaʻe.

faaiuga

E fesoʻotaʻi ma tagata matutua ma tamaiti, o talavou e auai i amioga le talafeagai, e mafai ona oʻo atu ai i le tele o mea le lelei e aofia ai le faʻaaogaina o vailaau, faʻamalosi puipuia, manuʻa, ma le ola. O le tele o nei amioga e le itiiti ifo i se vaega o le aufaasālalau e ala i le faʻamalosia ma le tali atu i lagona, pe o le le talafeagai lelei o amio e taʻitaʻia ai i se tulaga lamatia o taui aoga, po o le taunuuga o le oʻo i aafiaga matuia e pei o le afaina o le tagata lava ia ma le ola. O lagona ma amioga faatosina e fesootai lelei i nei tulaga lamatia, ma le malamalama i le matafaioi o le atiina ae o mamai i le faasalalauina o nei amioga e taua tele i le soifua maloloina o le talavou.

O faʻavaega o tagata ma faʻatinoga faʻatinoina o suʻesuʻega ua amata ona faʻamalamalamaina suiga faigata o loʻo tutupu i totonu o le faiʻai i lenei taimi o le olaga, ma la latou sootaga ma amio a le tama talavou. I le taimi nei, e foliga mai o le eseesega o auala o limo laiti ma le taugata i totonu o le nofoaga, e fesoʻotaʻi atu i le tuai ona amataina o le pulega i le pito i luma, e mafai ona taʻitaʻia ai suiga o le amio a le autalavou e ala i le faʻaleleia atili o lagona i le siosiomaga e aunoa ma se amio talafeagai. faʻasaina. O le tele o eseesega o tagata taitoatasi e foliga mai foi e taua tele mo le valoia o le maualuga o le lamatiaga mo lenei talaaga o amioga, lea ua na o le amata ona suesueina ma le malosi. O faiga faʻalagona ma lagona tauleleia e leʻi mafai ona faʻamaonia e ala i faiga faʻavae muamua e ono avea ma 'auʻaunaga e le mafai ona faʻatautaia', e oʻo atu ai i le le fesoʻotaʻiga, faʻasalalauga tulaga ese o tupulaga talavou. O loʻo faʻamoemoe o le faʻaauau pea o galuega i lenei vaega o le a faʻaleleia ai lo tatou malamalama i lenei taimi ofoofogia ma faigata o le olaga.

tautinoga

O lenei galuega na lagolagoina e fesoasoani a le NIH DA007274, 50-MH079513, R01 DA018879, R01 MH73175, le aiga o Mortimer D. Sackler, ma le Dewitt-Wallace Fund.

Faamatalaga Faʻamatalaga

Le Faʻalauiloa a le Lomitusi: O le PDF lenei o se tusitusiga e leʻi faʻaaogaina lea na taliaina mo le lolomiina. I le avea ai ma se tautua mo o tatou tagata faʻatau, o loʻo tatou saunia lenei uluai kopi o tusitusiga. O le tusitusiga o le a faʻaaogaina le kopiina, faʻavasegaina, ma le toe iloiloga o le faʻamaoniga ao leʻi faʻasalalauina i lona tulaga mulimuli. Faamolemole ia matau i le faagasologa o le gaosiga e mafai ona maua ai mea sese e mafai ona aafia ai le anotusi, ma o tulafono uma e le faatagaina e faatatau i le tusi o talaaga.

mau faasino

  • Abe K, Suzuki T. Faʻaaogāina o nisi o faʻaʻailoga i le talavou ma le matua: Faʻalogo i le va fealofani, faʻalavelave popolega, faʻamatalaga episodic ma manatu o faʻamatalaga. Faʻataʻitaʻiga. 1986;19: 200-205. [PubMed]
  • Adolphs R. Faʻamalamalamaina o lagona mai foliga vaaia: Faʻasologa o mafaufauga ma le mafaufau. Nevioral and Cognitive Neuroscience Reviews. 2002;1(1): 21-62. [PubMed]
  • Adriani W, Chiarotti F, Laviola G. Faʻateleina suʻesuʻega fou ma le faʻapitoa o le ammonitamine i le faʻaogaina o nifo e masani ona faʻatusatusa i lauusiusi matutua. Neuroscience Neuroscience. 1998;112(5): 1152-1166. [PubMed]
  • Aggleton JP. O le amygdala: O se suʻesuʻega galue. New York: Osemalama a le Iunivesite o Oxford; 2000.
  • Arnett J. Adolescent afa ma le atuatuvale, toe mafaufau. American Psychologist. 1999;54: 317-326. [PubMed]
  • Baird AA, Gruber SA, Fein DA, Maas LC, Steingard RJ, Renshaw PF, Cohen BM, Yurgelun-Todd DA. Faʻaalia foliga faʻapitoa mageta o foliga e aafia ai le faʻaaloalogia i tamaiti ma tamaiti. Tusi a le American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 1999;38(2): 195-199. [PubMed]
  • Bjork JM, Knutson B, Fong GW, Caggiano DM, Bennett SM, Hommer DW. Faʻaauau-na mafua ai le faʻamalosia o faiʻai ile tupulaga talavou: tutusa ma eseesega mai talavou matutua. Journal of Neuroscience. 2004;24(8): 1793-1802. [PubMed]
  • Blakemore SJ. O le mafaufau i le va o le talavou. Faamatalaga o le Natura Neuroscience. 2008;9: 267-277.
  • Bogin B. Tauleʻaleʻa i le faʻataʻitaʻiga o le evolusione. Faʻataʻitaʻiga o le Paediatric Supplement. 1994;406: 29-35.
  • Buchanan CM, Faʻasologa JS, Becker JB. O i latou o ē matutua i le faʻataunuʻuina o hormones: faʻamaoniga mo le faʻaauau o aʻafiaga o hormones i luga o lagona ma amioga i le talavou. Fomaʻi Faʻapitoa. 1992;111: 62-107. [PubMed]
  • Cardinal RN, Parkinson JA, Hall J, Everitt BJ. Uiga ma le faaosofiaga: o le matafaioi a le amygdala, le telefoni feaveaʻi, ma le pito i luma. Neuroscience ma Biobehavioral Reviews. 2002;26(3): 321-352. [PubMed]
  • Cascio CJ, Gerig G, Piven J. Faʻamatalaga iloga ata: Faʻaaogā i suʻesuʻega o atinaʻe faia. Tusi a le American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 2007;46(2): 213-223. [PubMed]
  • Casey BJ, Galvan A, Hare TA. Suiga i le faʻatulagaina o le cerebral i le taimi o le atinaʻeina o le mafaufau. Faʻamatalaga o loʻo i ai i le Neurobiology. 2005;15(2): 239-244. [PubMed]
  • Casey BJ, Getz S, Galvan A. O le faigata matua. Atinaeina o Atinae. 2008;28(1): 62-77. [PMC free article] [PubMed]
  • Casey BJ, Jones RM, Hare T. O le faigata matua. Annals o le New Academy of Sciences. 2008;1124: 111-126. [PMC free article] [PubMed]
  • Casey BJ, Tottenham N, Liston C, Durston S. Faʻataʻitaʻiina o faiʻai atiae: o le a se mea ua tatou aʻoaʻoina e uiga i le atinaʻeina o mafaufauga? Trends in Scientific Science. 2005;9(3): 104-110.
  • Cauffman E, Shulman EP, Steinberg L, Claus E, Banich MT, Graham SJ, et al. Eseesega o tausaga i le faia o filifiliga faia e pei ona faʻasinoina i luga o le gaoioiga i le Iowa Fagaloga Task. Atinaʻe o Atinaʻe. (i le lolomiina)
  • Caviness VS, Kennedy DN, Richelme C, Rademacher J, Filipek PA. O le tagata fai tausaga o 7-11 tausaga: o se suʻesuʻega volumetric e faʻavae i luga o foliga o le resonance magnet. Cerebral Cortex. 1996;6: 726-736. [PubMed]
  • Compas BE, Hinden BR, Gerhardt CA. Atinaʻe talavou: Auala ma auala e ono lamatia ai. Iloiloga Faaletausaga o le Psychology. 1995;46: 265-293.
  • Compas BE, Orosan PG, Grant KE. Tigā ma le taulimaina o tamaiti: O aʻafiaga mo togafitiga o le mafaufau ao talavou. Tala o le Autalavou. 1993;16: 331-349. [PubMed]
  • Cooke B, Hegstrom CD, Villeneuve LS, Breedlove SM. Eseesega feusuaiga o le vertebrate brain: mataupu faavae ma faiga. Faʻasalalau i le Neuroendocrinology. 1998;19(4): 323-362. [PubMed]
  • Davis M, Whalen PJ. Le amygdala: Vigilance ma lagona. Mentalic Psychiatry. 2001;6(1): 13-34. [PubMed]
  • Daw ND, O'Doherty JP, Dayan P, Seymour B, Dolan RJ. Faʻaoga faʻapipiʻi mo filifiliga suʻesuʻe i tagata. Natura. 2006;441: 876-879. [PMC free article] [PubMed]
  • Delgado MR. Tali atu i le taui i totonu o tagata. Annals o le New Academy of Sciences. 2007;1104: 70-88. [PubMed]
  • Delgado MR, Nystrom LE, Fissell C, Noll DC, Fiez JA. Le siakiina o tali o le hemodynamic i taui ma faasalaga i totonu o le fale. Journal of Neurophysiology. 2000;84(6): 3072-3077. [PubMed]
  • Durston S, Davidson MC, Tottenham N, Galvan A, Spicer J, Fossella JA, et al. O se fesuiaiga mai le faasalalauina atu i gaoioiga faʻasolosolo faʻasalalau ma le atinaʻeina. Atinae Faasaienisi. 2006;9(1): 1-8. [PubMed]
  • Eaton LK, Kann L, Kinchen S, Shanklin S, Ross J, Hawkins J, et al. Talosaga a le Autalavou i Amioga Faʻataʻitaʻi - Iunaite Setete, 2007, vaʻaiga puʻupuʻu. Lipoti Faʻavaomalo ma le Soifuaga Faʻavaomalo. 2008;57(SS04): 1-131. [PubMed]
  • E aofia ai le JS, Wigfield A, Flanagan CA, Miller C, Reuman DA, Yee D. Manatu faʻalauiloa, tulaga faʻavae, ma le taua o le tagata lava ia: Fegalegaleaiga ma suiga i le taimi o le talavou. Lautusi o le Tagata. 1989;57: 283-310. [PubMed]
  • Eigsti IM, Zayas V, Mischel W, Shoda Y, Ayduk O, Tamalani MB, et al. Faʻailoaina le pulea o le mafaufau mai le aoga faataitai i le tuai o le talavou ma le talavou matutua. Scientific Science. 2006;17(6): 478-484. [PubMed]
  • Eisenberger NI, Lieberman MD, Williams KD. Pe faʻaleagaina le teteʻe? O se suʻesuʻega a le MATA e uiga i le faʻalavelave lautele. Saienisi. 2003;302(5643): 290-292. [PubMed]
  • Ernst M, Nelson EE, Jazbec S, McClure EB, Monk CS, Leibenluft E, et al. Amygdala ma le nucleus faʻapupula i tali i le mauaina ma le faʻaaogaina o tupe maua i tagata matutua ma tagata talavou. Neuroimage. 2005;25(4): 1279-1291. [PubMed]
  • Ernst M, Pine DS, Hardin M. Triadic faʻataʻitaʻiga o le neurobiology o amioga faʻamalosia i le talavou. Tomai FaʻaSaienisi. 2006;36(3): 299-312. [PMC free article] [PubMed]
  • Etkin A, Klemenhagen KC, Dudman JT, Rogan MT, Hen R, Kandel ER, et al. O eseesega o tagata taʻitoʻatasi i le uiga popole e vaʻai i le tali a le amygdala le faʻapitoa e faʻapipiʻi ma le le iloa ai foliga mataʻutia. Neuron. 2004;44(6): 1043-1055. [PubMed]
  • Fareri DS, Martin LN, Delgado MR. Gaioiga e faʻatatau i taui i le faiʻai o le tagata: Iloiloga tau atinae. Atinaʻe ma Tomaʻi. 2008;20: 1191-1211. [PubMed]
  • Figner B, Mackinlay RJ, Wilkening F, Weber EU. Faiga faʻapitoa ma le faia o filifiliga i se filifiliga lamatia: Tausaga o eseesega i le lamatiaga o le ave i le Columbia Card Task. Lautusi o Faʻamatalaga Faʻataʻitaʻiga: Aoaoina, Manatua, ma le Cognition. (i le lolomiina)
  • Figner B, Mackinlay RJ, Wilkening F, Weber EU. Filifiliga mataʻutia i tamaiti, tupulaga talavou, ma tagata matutua: Faiga faʻapitoa ma feutagaiga ma le matafaioi o galuega faʻafoe; Taualumaga a le Sosaiete mo Suesuega i le Atinaeina o Tamaitiiti, Denver, CO, USA.2009.
  • Galvan A, Hare TA, Davidson M, Spicer J, Glover G, Casey BJ. O le matafaioi a le matagaluega a le frontostriatal i totonu o aʻoaʻoga faʻavae i luga o taui i totonu o tagata. Journal of Neuroscience. 2005;25(38): 8650-8656. [PubMed]
  • Galvan A, Hare TA, Parra CE, Penn J, Voss H, Glover G, et al. O le atinaʻe muamua o le faʻalavelave e fesoʻotaʻi ma le cortex orbitofrontal atonu e ono aʻafia ai amioga e ono aʻafia ai i le taulealea. Journal of Neuroscience. 2006;26(25): 6885-6892. [PubMed]
  • Galvan A, Hare T, Voss H, Glover G, Casey BJ. Faʻalavelave faʻafuaseʻi ma le faiʻai faigata: o ai o loʻo lamatia? Atinae Faasaienisi. 2007;10(2): F8-F14. [PubMed]
  • Faatoagaina M, Steinberg L. Peer e aafia i le lamatiaina o le ave, le fiafia, ma filifiliga faigata i le talavou ma le matua: o se suesuega faataitai. Atinaʻe o Atinaʻe. 2005;41: 625-635. [PubMed]
  • Giedd JN, Castellanos FX, Rajapakse JC, Vaituzis AC, Rapoport JL. Feusuaʻiga feusuaʻi o le atinaʻe o le mafaufau o tagata. Alualu i luma i le Neuropsychopharmacology and Biological Psychiatry. 1997;21(8): 1185-1201.
  • Giedd JN, Vaituzis AC, Hamburger SD, Lange N, Rajapakse JC, Kaysen D, Vauss YC, Rapoport JL. Aotelega o le MRI o le paʻu o le tino, amygdala, ma le hippocampus i le faʻaleleia o tagata soifua: Tausaga 4-18 tausaga. Le Journal of Neurology Compartive. 1996;366: 223-230. [PubMed]
  • Giedd JN, Blumenthal J, Jeffries NO, Castellanos FX, Liu H, Zijdenbos A, Paus T, Evans AL, Rapoport J. Brain atinae i le taimi o le tamaitiiti ma le talavou: O se suʻesuʻega MRI umi. Natura Neuroscience. 1999;2: 861-863.
  • Granger DA, Shirtcliff EA, Zahn-Waxler C, Usher B, Klimes-Dougan C, Hastings P. Salivary testosterone diurnal suiga ma togafitiga o le mafaufau i tama ma tamaitai talavou: eseesega o tagata taitoatasi ma aafiaga tau atinae. Atinaʻeina o le Tamaʻi maʻi. 2003;15(2): 431-449.
  • Grosbras MH, Jansen M, Leonard G, McIntosh A, Osswald K, Poulsen C, et al. Auala faʻavaitaimi o le tetee atu i tupulaga i le taimi o le talavou. Journal of Neuroscience. 2007;27(30): 8040-8045. [PubMed]
  • Guyer AE, Lau JY, McClure-Tone EB, Parrish J, Shiffrin ND, Reynolds RC, et al. Amygdala ma le faʻataunuʻuina o le faʻataunuʻuga muamua o le gaioiga i le taimi o le iloiloga a le tupulaga i le popolega faʻapitoa i tamaiti. Faletusi o le Kolisi Faapitoa. 2008b;65(11): 1303-1312. [PMC free article] [PubMed]
  • Guyer AE, Monk CS, McClure-Tone EB, Nelson EE, Roberson-Nay R, Adler A, et al. O se suʻesuʻega atinae o tali a amygdala i foliga vaaia. Journal of Cognitive Neuroscience. 2008a;20(9): 1565-1582. [PMC free article] [PubMed]
  • Hall GS. Tupulaga Talavou: I mataupu tau mafaufauga ma lona sootaga i le physiology, tala faʻasolopito, sosaiete, feusuaiga, solitulafono, tapuaiga, ma aʻoaʻoga. Vol. I & II. Englewood Cliff, NJ: Prentice-Hall; 1904.
  • Hare TA, Casey BJ. Le neurobiology ma le atinaʻeina o le mafaufau ma le faʻafefegaiga. Cognition, Brain and Behavior. 2005;9(3): 273-286.
  • Hare TA, Tottenham N, Galvan A, Voss HU, Glover GH, Casey BJ. Faʻavae o meaola o le gaioiga faʻalagona ma tulafono faatonutonu i le talavou i le taimi o se galuega go-nogo faʻalagona. Biol Psychiatry. 2008;63(10): 927-934. [PMC free article] [PubMed]
  • Huttenlocher PR. Eseesega faʻaitulagi i le synaptogenesis i le tino o le cereberal cortex. Faʻamaumauga o Neurology Faʻatasi. 1997;387: 167-178. [PubMed]
  • Johansen-Berg H, Gutman DA, Behrens TEJ, Matthews PM, Rushworth MFS, Katz E, et al. Faʻafesoʻotaʻi faʻaanatura o le vailaʻau o le cingula faʻapitoa e faʻatatau i le loloto o le faiai o le faiʻai mo le faʻavaivaia o le atuatuvale. Cerebral Cortex. 2008;18: 1374-1383. [PubMed]
  • Kessler RC, Berglund P, Delmer O, Jin R, Merikangas KR, Walters EE. O le soifuaga masani ma le faasologa o tausaga le matutua o le DSM-IV ua le atoatoa i le National Comorbidity Survey Replication. Faletusi o le Kolisi Faapitoa. 2005;62: 593-602. [PubMed]
  • Kim MJ, Whalen PJ. Amygdala toe tali atu i foliga mataʻutia ma le popole popolega e fesoʻotaʻi ma le amio faʻavae o se auala amygdala-frontfrontal; Pepa na tuʻuina atu i le Sosaiete mo Neuroscience; Uosigitone, DC. 2008.
  • Knutson B, Adams CM, Fong GW, Hommer D. O le faʻamoemoe o le faʻaopoopoga o le tau tupe e filifilia ma le filifilia e le gata i lea. J Neurosci. 2001;21(16): RC159. [PubMed]
  • Kober H, Barrett LF, Joseph J, Bliss-Moreau E, Lindquist K, Wager TD. Faʻatasiga faʻamalosia ma le faʻaogaina-faʻasolosolo vavalalata i lagona: o se faʻataʻitaʻiga-suʻesuʻega o suʻesuʻega e le faʻaogaina. Neuroimage. 2008;42(2): 998-1031. [PMC free article] [PubMed]
  • Larson RW, Moneta G, Richards MH, Wilson S. Faaauauina, mausali, ma suia i aafiaga i aso uma i le taimi o le talavou. Atinaʻeina o Tama. 2002;73(4): 1151-1165. [PubMed]
  • Laviola G, Macri S, Morley-Fletcher S, Adriani W. O amioga e ono lamatia ai le gaioio talavou: suesuega o le psychobiology ma le vave epigenetic influence. Neurosci Biobehav Rev. 2003;27(1-2): 19-31. [PubMed]
  • LeDoux JE. Felafolafoaiga i le mafaufau. Iloiloga Faaletausaga o Neuroscience. 2000;23: 155-184.
  • Liston C, Watts R, Tottenham N, Davidson MC, Niogi S, Ulug AM, et al. Frontostriatal microstructure faʻaleleia le faʻaleleia lelei o le puleaina o le mafaufau. Cerebral Cortex. 2006;16(4): 553-560. [PubMed]
  • Me JC, Delgado MR, Dahl RE, Stenger VA, Ryan ND, Fiez JA, et al. Faʻailoga faʻapitoa faʻataʻitaʻi faʻamaonia ata o vaʻaiga o faiʻai i taui i fanau ma tamaiti. Biological Psychiatry. 2004;55(4): 359-366. [PubMed]
  • Miller EK, Cohen JD. O se talitonuga faʻavae o galuega faʻapitoa muamua. Annu Rev Neurosci. 2001;24: 167-202. [PubMed]
  • Monk CS, McClure EB, Nelson EE, Zarahn E, Punaoa RM, Leibenluff E, et al. Tupulaga laʻitiiti i le gaioiga o le mafaufau i le mafaufau e faʻaalia i foliga faʻalagona. Neuroimage. 2003;20: 420-428. [PubMed]
  • Mościcki E. Epidemiology o le taumafai ma maeʻa le pule i le ola: I se faʻavae mo le puipuia. Neuroscience Research Clinical. 2001;1: 310-323.
  • National Research Council. Puipuia o taʻavale a le tupulaga talavou: Tuuina atu o sao mai le soifuaga o le amio ma agafesootai. Uosigitone, DC: National Academies Press; 2007.
  • Nelson EE, Leibenluft E, McClure EB, Pine DS. O le faʻalauteleina o le soifuaga o le talavou: O se mafaufauga le mafaufau i le faagasologa ma lona sootaga i le mafaufau. Tomai FaʻaSaienisi. 2005;35: 163-174. [PubMed]
  • Neufang S, Specht K, Hausmann M, Gunturkun O, Herpertz-Dahlmann B, Fink GR, et al. Eseesega o feusuaiga ma le aʻafiaga o hormones i le fatuina o le faiʻai o le tagata. Cerebral Cortex. 2009;19(2): 464-473. [PubMed]
  • Norjavaara E, Ankarberg C, Albertsson-Wikland K. Iloiloga a le 17 beta-estradiol i le taimi atoa o le atinaʻeina o tamaʻitaʻi i teine ​​maloloina lelei: iloiloga e ala i se televise masini. Tusi o talafaʻasolopito Endocrinology & Metabolism. 1996;81(11): 4095-4102. [PubMed]
  • O'Doherty JP. Taui faʻailoga ma aʻoaʻoga faʻatatau i le faiʻai o le tagata: malamalamaaga mai neuroimaging. Faʻamatalaga o loʻo i ai i le Neurobiology. 2004;14(6): 769-776. [PubMed]
  • O'Doherty JP, Deichmann R, Critchley HD, Dolan RJ. Tali neural i le taimi o le faʻamoemoe o se muamua tofo taui. Neuron. 2002;33(5): 815-826. [PubMed]
  • Ochsner KN, Faʻatasi JJ. Le pulea lelei o lagona. Trends in Scientific Science. 2005;9(5): 242-249.
  • Paus T, Keshavan M, Giedd JN. Aisea e afaina ai le tele o le mafaufau i le taimi o le talavou? Faamatalaga o le Natura Neuroscience. 2008;9: 947-957.
  • Perrin JS, Herve PY, Leonard G, Perron M, Pike GB, Pitiot A, et al. Tuputupu ae o mea papaʻe i le faiʻai o le tagata matua: matafaioi o le testosterone ma le asrogen reaptor. Journal of Neuroscience. 2008;28(38): 9519-9524. [PubMed]
  • Pessoa L. I le sootaga i le va o lagona ma le manava. Faamatalaga o le Natura Neuroscience. 2008;9(2)
  • Petersen AC, Compas BE, Brooks-Gunn J, Stemmler M, Ey S, Grant KE. Paʻu i le talavou. American Psychologist. 1993;48: 155-168. [PubMed]
  • Phelps EA. Uiga ma cognition: malamalamaaga mai suʻesuʻega a le tagata soifua. Iloiloga Faaletausaga o le Psychology. 2006;57: 27-53.
  • Pine DS, Cohen P, Brook JS. Le faʻaalia o le faʻavevesi ma le ono aʻafia mo togafitiga o le mafaufau i le va o le tupulaga talavou. CNS Spectrum. 2001;6(1): 27-35.
  • Rakic ​​P, Bourgeois JP, Eckenhoff MF, Zecevic N, Goldman-Rakic ​​PS. Faʻateleina le faʻamalosia o synapses i le tele o itulagi o le cerebral cortex primate. Saienisi. 1986;232: 232-235. [PubMed]
  • Reyna VF, Farley F. Faʻasalaga ma le faʻamaonia i totonu o le filifiliga a le tamaititi: o aʻafiaga mo manatu, faiga, ma faiga faʻavae lautele. Scientific Science i le Uiga o Tagata Uma. 2006;7(1): 1-44.
  • Rolls E. O le faʻapitoa poʻo le taui. Cerebral Cortex. 2000;10: 284-294. [PubMed]
  • Romeo RD, Richardson HN, Sisk CL. Faʻaolaina ma le matua o le faiʻai o le tane ma amio feusuai: toe faʻafoʻisia se gaioiga amio. Neuroscience ma Biobehavioral Reviews. 2002;26(3): 381-391. [PubMed]
  • Rutter M, Graham P, Chadwick OFD, Yule W. Adolescent le mautonu: mea moni poo tala? Journal of Child Psychology and Psychiatry. 1976;17: 35-56. [PubMed]
  • Schaal B, Tremblay RE, Soussignan R, Susman EJ. Male testosterone e fesootaʻi atu i le maualuga o puleʻaga faʻapisinisi ae maualalo le osofaʻiga faaletino i le talavou. Tusi a le American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 1996;35(10): 1322-1330. [PubMed]
  • Schlaggar BL, Brown TT, Lugar HM, Visscher KM, Miezin FM, Petersen SE. Faʻasologa o neuroanatomical functional i le va o tagata matutua ma tamaiti aʻoga i le gaosiga o upu taʻitasi. Saienisi. 2002;296(5572): 1476-1479. [PubMed]
  • Schmithorst VJ, Wilke M, Dardzinski BJ, Holland SK. Faʻasalalauga i mea papaʻe faʻasesega ma le anisotropy ma le matua i le taimi o le tamaitiiti ma le talavou: se suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga o le MR suʻesuʻega. Radiology. 2002;222: 212-218. [PMC free article] [PubMed]
  • Schultz W. Faʻasologa o taleni ma le neurophysiology o le taui. Iloiloga Faaletausaga o le Saienitisi. 2006;57: 87-115.
  • Schultz W, Dayan P, Montague PR. O se vaega o valoʻaga ma taui. Saienisi. 1997;275(5306): 1593-1599. [PubMed]
  • Schumann CM, JHamstra J, Goodlin-Jones BL, Lotspeich LJ, Kwon H, Buonocore MH, et al. O le amygdala e faʻalauteleina i tamaiti ae le o tama talavou e iai ni mea faʻapitoa; ua faalauteleina le hippocampus i tausaga uma. Journal of Neuroscience. 2004;24(28): 6392-6401. [PubMed]
  • Silveri MM, Tzilos GK, Pimentel PJ, Yurgelun-Todd DA. Faʻataʻitaʻiga o le tuputupu ae o le mafaufau ma le mafaufau: aafiaga o feusuaiga ma tulaga lamatia mo le faaaogaina o fualaau faasaina. Annals o le New Academy of Sciences. 2004;1021: 363-370. [PubMed]
  • Simmons RG, Blyth DA. Agaʻi i le talavou: O le aʻafiaga o suiga o le fale ma le aʻoga. Hawthorne, NY: Aldine de Gruyter; 1987.
  • Simmons RG, Rosenberg F, Rosenberg M. Faʻalavelave i le foliga o le tagata lava ia i le tauleʻaleʻa. American Sociological Review. 1973;38: 553-568. [PubMed]
  • Sisk CL, Zehr JL. O hormones Pubertal e faʻatulagaina le mafaufau ma le amio a le tauleʻaleʻa. Faʻasalalau i le Neuroendocrinology. 2005;26(3-4): 163-174. [PubMed]
  • Snook L, Paulson LA, Roy D, Phillips L, Beaulieu C. Faʻamatalaga o ata o le neurodevelopment i tamaiti ma talavou matutua. Neuroimage. 2005;26: 1164-1173. [PubMed]
  • Somerville LH, Fani N, McClure-Tone EB. Faʻaalia ma le faʻaogaina o foliga vaaia o lagona i le salafa o le tagata. Neuropsychology Atinaʻe. (i le lolomiina)
  • Somerville LH, Heatherton TF, Kelley WM. E sili atu le tali atu o cortex cingulum cortex i le faʻamoemoeina o le solia o le tulafono ma le teenaina o tagata. Natura Neuroscience. 2006;9(8): 1007-1008.
  • Somerville LH, Kim H, Johnstone T, Alexander AL, Whalen PJ. Tali a tagata i amatalia i le taimi o foliga fiafia ma le le faaituau: Faʻasalaga ma le popole i le setete. Biological Psychiatry. 2004;55(9): 897-903. [PubMed]
  • Sowell ER, Trauner DA, Gamst A, Jernigan TL. Atinaʻeina o vaega o le faiʻai i le faia o meaʻai i le laʻititi ma le talavou: O se suʻesuʻega MRI. Atinaʻe Faʻalautelega & Tamaiti Neurology 2002;44(1): 4-16. [PubMed]
  • Spear LP. O le mafaufau o le tagata matua ma ona uiga e uiga i le matua. Neuroscience ma Biobehavioral Reviews. 2000;24(4): 417-463. [PubMed]
  • Stein MB, Simmons AN, Feinstein JS, Palemia o Paulus. Faateleina le amygdala ma le iniseti le faʻamalosia i le taimi o gaioiga o lagona i mataupu e popole ai. Amerika Journal of Psychiatry. 2007;164(2): 318-327. [PubMed]
  • Steinberg L. Risk i le laʻititi: o a suiga, ma aisea? Ann NY Acad Sci. 2004;1021: 51-58. [PubMed]
  • Steinberg L. Faʻaleleia ma aʻafia le atinaʻe i le talavou. Trends in Sciences Sciences. 2005;9(2): 69-74. [PubMed]
  • Steinberg L. O se vaaiga faʻafesoʻotaʻi faʻale-agafesootai e uiga i le lamatiaga o le tauleʻaleʻa. Atinaeina o Atinae. 2008;28: 78-106. [PMC free article] [PubMed]
  • Faʻaaogaina o le faʻaaogaina o le soifua maloloina o mafaufau. Office of Applied Studies NSDUH Series H32, Lomiga Nu. SMA 07-4293. Rockville, MD: 2007. Faʻaiʻuga mai le 2006 National Survey on Drug Use and Health: Faʻamaumauga a le Atunuʻu.
  • Thomas KM, Drevets WC, Whalen PJ, Eccard CH, Dahl RE, Ryan ND, Casey BJ. Amygdala tali i foliga i tamaiti ma tagata matutua. Biological Psychiatry. 2001;49: 309-316. [PubMed]
  • Thornburg HD, Jones RM. Agafesootai o tupulaga talavou: Tausaga vs. vasega. Talaaga o le Tupulaga Talavou. 1982;2: 229-239.
  • Urry HL, van Reekum CM, Johnstone T, Kalin NH, Thurow ME, Schaefer HS, Jackson CA, Frye CJ, Greischar LL, Alexander AL, Davidson RJ. Amygdala ma le faʻataunuʻu muamua o le cortex e fesoʻotaʻi faʻatasi i le taimi o le faatonutonuina o aʻafiaga le lelei ma le vaʻaia o le suiga o le cortisol i le va o tagata matutua. Journal of Neuroscience. 2006;26(16): 4415-4425. [PubMed]
  • T'Sjoen G, Kaufman JM, Vincke J. O le matafaioi a le testosterone i le faʻasauā ma le le faʻatupuina le ono aʻafia i tama talavou. Hormones ma Amio. 2008a;53(3): 463-471. [PubMed]
  • Vermeersch H, T'Sjoen G, Kaufman JM, Vincke J. Estradiol, testosterone, eseʻese faʻatasi ma le saua ma le le faʻatupuina le ono aʻafia i teine ​​talavou. Psychoneuroendocrinology. 2008b;33(7): 897-908. [PubMed]
  • Williams LM, Brown KJ, Palmer D, Liddell BJ, Kemp AH, Olivieri G, et al. Le tausaga e tasi? Faʻavae Neural e faʻaleleia ai le faʻalauteleina o lagona i tausaga. Journal of Neuroscience. 2006;26(24): 6422-6430. [PubMed]
  • Zuckerman M, Eysenck S, Eysenck HJ. Sensation sailiili i Egelani ma Amerika: Faʻasalalauga aganuu, tausaga, ma feusuaiga. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1978;46: 139-149. [PubMed]