Initaneti i le Initaneti ma amioga faʻa-Initaneti a le Autalavou (2011)

Fa'amatalaga: O lenei su'esu'ega ua fa'ailoa ai o ponokalafi i luga ole Initaneti (cybersexual) o se tasi lea o vaega e lima o vaisu a le Internt. O loʻo taʻua ai foi le faʻafitauli o loʻo faʻatupulaia.


ScientificWorldJournal. 2011; 11: 2187–2196.

Lolomiina i luga ole laiga 2011 Novema 3. doi: 10.1100/2011/308631

Hing Keung Ma

Matagaluega o Aoga Suesuega, Hong Kong Baptist University, Hong Kong

Fa'atonu A'oga: Joav Merrick

Ole tala lea ole avanoa tatala fa'asalalauina ile Creative Commons Attribution License, lea e fa'ataga ai le fa'aogaina e le fa'atulafonoina, tufatufaina, ma le toe gaosia i so'o se ala, pe a fa'apea o le ulua'i galuega e fa'asino sa'o.

lē faʻatino

O vaisu i luga ole Initaneti ma le aʻafiaga ole amio a le Initaneti o le a suʻesuʻeina i lenei pepa. Ua to'atele tagata ua fa'aogaina le Initaneti io latou olaga i aso faisoo. Ae paga lea, o le pasene o tagata o loʻo faʻaogaina le initaneti ua faʻateleina foi. O le faʻamatalaga o vaisu Initaneti poʻo le faʻaogaina o le Initaneti o loʻo talanoaina auiliili, ma o uiga o vaisu Initaneti o loʻo faʻamatalaina foi. O loʻo talanoaina le faʻaogaina o le Initaneti (aemaise lava le faʻaogaina) o le Initaneti. O lo'o finauina o le amio o le fa'aogaina o le Initaneti e tutusa ma le olaga i aso ta'itasi amioga fa'aagafesootai. I se isi faaupuga, o amioga i luga ole Initaneti o se ituaiga o amioga faʻaagafesootai. O le a'oa'oga a Kohlberg o le atina'eina o amio lelei ua fa'aaogaina e fa'amatala ai le fa'amanino o amioga fa'afeagai i luga ole Initaneti. O amioga nei o lo'o ta'ua o ni amioga fa'aleaganu'u i luga ole Initaneti: (1) le fa'aogaina o le Initaneti e fa'atino ai gaioiga fa'asolitulafono e pei o le fa'atau atu o oloa fa'asese po'o mea leaga mataga, (2) le fa'aogaina o le Initaneti e fa'afefe ai isi (ie, cyberbullying) e pei o le tufatufaina atu. faamatalaga taufaaleaga faasaga i se tagata patino, (3) le faaaogāina o le Initaneti e kopi ai isi, ma le (4) le faaaogāina o le Initaneti e fai ai taaloga faitupe faasolitulafono. O uiga o laʻasaga tau amio e fesoʻotaʻi ma nei amioga faʻafefe i luga ole Initaneti o loʻo suʻesuʻeina auiliili.

Keywords: Saina talavou, vaisu i luga ole Initaneti, faʻafitauli faʻainitaneti faʻafefe, atinaʻe lelei o talavou, puipuiga

1. FOLASAGA

E tusa ai ma le suʻesuʻega a le Initaneti World Stats i le 2005 [1], e tusa ma le 68.8% o le faitau aofaʻi o Hong Kong, e tusa ma le 4.878 miliona tagata, o tagata faʻaoga Initaneti. E faapena foi le Poloketi Initoneti a Hong Kong a le Iunivesite a le Aai [2, itulau 3] na maua ai foʻi e faapea “e 3.65 miliona tagata e faaaogāina Initaneti i Hong Kong i le faaiʻuga o le 2008, ma e tusa ma le 68.7% o le faitau aofaʻi (o lona uiga, 5.31 miliona tagata nofomau)” i le va o le 18 ma le 74 tausaga. O le faaaogaina o le Initoneti ua avea ma gaoioiga i aso taitasi mo le toatele o tagata i Hong Kong, ma e masani ona manatu tagata faaaoga Initoneti e taua tele i o latou olaga, galuega, po o suesuega [2, itulau e 21]. I se isi itu, o le Initaneti o se meafaigaluega taua mo le tele o tagata. Ae paga lea, o nisi tagata ua soona faalagolago i luga o le Initoneti ia latou gaoioiga i aso taitasi e oo atu ai i le soona faaaogaina o le Initoneti e mafua ai le faaleagaina ma le faalavelave io latou olaga i aso taitasi. I totonu o lenei pepa, o le faʻateleina o faʻafitauli faʻaoga Initaneti o le a talanoaina muamua, ma o le a faʻamatalaina le manatu o le Initaneti. O le a fa'atalanoaina fa'a'ili'ili fo'i le fa'aa'oa'oga fa'atatau i amioga fa'afeagai i luga ole Initaneti.

O le a'afiaga o le Initaneti i lo tatou olaga ua fa'ateleina ma sili atu ona taua ma e le mafaafitia. O le olaga e aunoa ma le Initaneti e mautinoa lava e matua faigata lava ma le faigofie. O le mea fou o le Initaneti e pei lava o le mauaina o le malosi faaniukilia-o le taunuuga o le televave o le atinaʻeina o saienisi ma tekinolosi-e mafai ona lelei pe leaga mo tagata soifua, e faalagolago i le auala tatou te faʻaaogaina ai. E mafai ona lelei pe a tatou faʻaaogaina i le va fealoaʻi poʻo le lelei, ma e mafai ona leaga pe a tatou faʻaaogaina ma le le mama pe faʻafefe. E leai se auala faigofie e taofi ai le atinaʻeina o saienisi ma tekinolosi, ae o le aʻoaʻoina o se uiga lelei ma le amio mama i le faʻaogaina o le Initaneti ua lata mai ma e tatau i aʻoaʻoga i aso nei.

2. PATHOLOGICAL INTERNET FA'A'OA'O PO'O LE INITANETI FA'ASU

O nisi tagata e fa'aalu le tele o le taimi i le fa'aogaina o le Initaneti i aso uma, ma o lo latou fa'aoga tele o le Initaneti e iai sona aafiaga taua ma le leaga i o latou olaga i aso faisoo. O nisi tagata suʻesuʻe latou te manatu o lenei ituaiga o faʻaoga tele o le Initaneti o le faʻaogaina o le Initaneti poʻo le faʻaogaina o le Initaneti [3-11]. O vaisu i luga ole Initaneti e masani lava ona manatu o se fa'aoga le pulea ma fa'aleagaina ole Initaneti [12].

Shapira et al. [13, itulau 269] i a latou suʻesuʻega i uiga faʻapitoa o tagata taʻitoʻatasi e faʻafitauli i le faʻaogaina o le Initaneti, na iloa ai o faʻafitauli faʻaogaina o le Initaneti sa "fesoʻotaʻi ma le faʻalavelave faʻapitoa, le tele o agafesootai, matata, ma / poʻo mea tau tupe, faʻapea foʻi ma le tele o faʻafitauli faʻapitoa o le mafaufau." Faʻavae i suʻesuʻega talu ai, e tolu manatu autu o vaisu i luga ole Initaneti o loʻo faʻamatalaina e pei ona taua i lalo.

2.1. Vaisu Tekinolosi

O vaisu i luga o le Initaneti ua manatu o se ituaiga o vaisu faatekinolosi, lea e faasino i "vaisu e le o ni vailaʻau (amio) e aofia ai fegalegaleaiga tagata-masini" [11, itulau 31].

Griffiths [7] finau e faapea o le tele o tagata faaaoga Initoneti atonu e le o ni “faigata le Initoneti” ona ua soona faaaogaina le Initoneti o se auala e faaosofia ai isi a latou vaisu ma le fiafia. Mo se faʻataʻitaʻiga, e faʻaaogaina e tagata fai tupe faʻamalosi le Initaneti e fai ai taaloga faitupe mo se taimi umi, pe faʻaalu e tagata faʻatau oloa le tele o itula i luga ole Initaneti mo le faʻatauga i luga o le initaneti.

2.2. Vaega o Vaisu Initaneti

talavou [8-10] fa'avasegaina vaisu i luga ole Initaneti ile lima ituaiga o amio eseese. (1) O vaisu i luga ole laiga: o vaisu na faʻaalu le tele o taimi i luga o upega tafaʻilagi a tagata matutua mo cybersex ma cyberporn. (2) O vaisu i luga ole laiga: o vaisu e aafia tele i sootaga i luga ole laiga. (3) Fa'aoso fa'amalosi: na fa'aalia e tagata fai vaisu le mata'utia o taaloga faitupe ma fa'atauga i luga ole laiga. O i latou o ni tagata fai tupe i luga o le initaneti ma tagata faatau. (4) Ova atu fa'amatalaga: na fa'aalia e tagata fai vaisu le fa'amalosi'au i luga ole laiga ma su'esu'ega fa'amaumauga. (5) Ta'aloga komepiuta ua fai ma vaisu: o vaisu sa mata'utia ta'aloga i luga o le initaneti.

2.3. Fa'aogaina ole Initaneti ole pathological

Davis [5] e mana'o e fa'aoga le faaupuga Pathological Internet Use (PIU) nai lo vaisu i luga ole Initaneti. Na te taulaʻi atu faʻamatalaga maladaptive e fesoʻotaʻi ma le PIU ma vaevaeina le PIU i ni vaega se lua: (1) Generalized PIU: "e aʻafia ai le faʻaogaina lautele, faʻaogaina tele o le Initaneti. E ono aofia ai foi ma le faamaimauina o le taimi i luga o le initaneti e aunoa ma se faamoemoega manino” [5, itulau 188]. (2) PIU fa'apitoa: o tagata e iai le PIU fa'apitoa e fa'alagolago tele i se galuega fa'apitoa a le Initaneti, mo se fa'ata'ita'iga, fa'aogaina o mea tau feusua'iga i luga ole laiga/au'aunaga, 'au'aunaga fa'atau i luga ole laiga, ma taaloga faitupe i luga ole laiga..

2.4. Le Manatu o Vaisu Initaneti

O le mea moni, e leai se faʻamatalaga o vaisu i luga ole Initaneti lea e talia e tagata suʻesuʻe ma tagata atamamai i lenei matata [4, 12]. E ui o le suʻesuʻega o le manatu o vaisu Initaneti o loʻo avea pea ma autu autu o le tele o tagata suʻesuʻe [11, 14], o faʻafitauli o le faʻaogaina tele o Initaneti, aemaise lava i tamaiti aʻoga, ua faʻateleina ma faʻalavelaveina.. Atonu e aoga ma aoga le suesue ma le totoa i amioga masani a i latou e soona faaaogaina le Initoneti faapea foi ma mea e masani ona fai e tagata, i luga o le Initoneti. O le malamalama i le natura o nei faʻafitauli e mafai ona fesoasoani i tagata suʻesuʻe ma faiaoga e atiaʻe polokalame faʻaleaʻoaʻoga i le foia o nisi o nei faʻafitauli, mo se faʻataʻitaʻiga, e faʻalauteleina le faʻaogaina lelei ma puipuia le faʻaogaina o le Initaneti.

2.5. Puipuia o Vaisu Initaneti

Afai o vaisu i luga ole Initaneti ua manatu o se ituaiga o faaletonu o le mafaufau [12], ona tatau lea ona avea le puipuia o vaisu i luga ole Initaneti ma se vaega taua o se polokalama o le soifua maloloina o le mafaufau. E talitonuina o se polokalame faʻapitoa e taumafai e tuʻuina atu se faʻavae lautele ma lautele mo le atinaʻeina o se tino maloloina ma le mafaufau e sili atu le aoga nai lo se polokalame faʻapitoa e taulaʻi tele i faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma le faʻaogaina o le Initaneti.

3. UIGA O TAGATA INITANETI

Shek et al. [15] suʻesuʻeina amioga faʻainitaneti i le 6,121 Saina tamaiti aʻoga tulagalua ma lua i Hong Kong ma maua ai o le tasi-lima o a latou faʻataʻitaʻiga e mafai ona faʻaogaina o le Initaneti. Fu ma ana uo [16] na maua ai e 6.7% o talavou Hong Kong e faʻaalia le lima pe sili atu faʻamaoniga o vaisu Initaneti. E le gata i lea, o faʻamaoniga o vaisu i luga ole Initaneti e foliga mai e faʻatasi ma manatu o tagata taʻitoʻatasi e pule i le ola ma faʻafitauli faʻafitauli. E fai lava si matuia o le tulaga i Saina. E tusa ma le 13.7% o tupulaga talavou faʻaoga Initaneti (e tusa ma le 10 miliona talavou) e mafai ona faʻavasegaina o vaisu Initaneti [17]. E faapena foi le tulaga i Taiwan. Lin ma Tsai [18] maua ai o le 11.8% o tamaiti aʻoga maualuga i a latou suʻesuʻega i Taiwan e mafai ona faʻalagolago i luga ole Initaneti. O suʻesuʻega na faʻaalia ai foi e 4.0% i le 8.1% o tamaiti aʻoga i le iunivesite na faʻaalia le faʻaogaina o le Initaneti poʻo le faʻaleagaina [19, 20].

O faʻamaoniga o vaisu i luga ole Initaneti poʻo le Faʻaaogaina o Initaneti e aofia ai "mafaufauga le mautonu e uiga i le Initaneti, faapalepale, faʻaitiitia le pulea o lagona, le mafai ona taofi le faʻaogaina o le Initaneti, ma le alu ese" [5, itulau 187]. Ava ma Luko [21] ua fa'atonuina fo'i se seti o ta'iala mo su'esu'ega mo vaisu i luga ole Initaneti. O uiga o vaisu Initaneti o loʻo faʻamatalaina i lalo, faʻatasi ai ma faʻamatalaga i suʻesuʻega faʻapitoa muamua.

3.1. Fa'aoga tele ole Initaneti

O vaisu i luga ole Initaneti e fa'aalu toetoe lava sili atu i le faatoluina le aofa'i o itula ile fa'aogaina ole Initaneti nai lo tagata e le o ni vaisu Initaneti [4]. Na maua foi e Young o le averesi o numera o itula i le vaiaso e faʻaaoga ai le Initaneti e faʻalagolago i luga ole Initaneti e 38.5 itula, ae o tagata e le faʻalagolago na faʻaaluina na o le 4.90 itula.22]. E tusa ai ma se suʻesuʻega a Hong Kong Youths Association i le 2005 [23], o talavou e 10 i le 29 tausaga e faaalu le averesi o le 18.4 itula i le vaiaso i le faaaogāina o le Initaneti. E tusa ma le tasi vaesefulu (9.9%) o le faʻataʻitaʻiga faʻaalu 42 itula i le vaiaso, o lona uiga, o le averesi o le ono itula i le aso i luga ole laina. I se isi itu, o le faʻaogaina o le Initaneti o le mea sili lea ona taua pe mataʻina i le olaga o vaisu i aso uma, ma e masani ona latou tumau i luga o le laina umi atu nai lo le mea na latou faʻamoemoeina muamua.

3.2. Mafaufauga Fiafia e uiga i le Initaneti

O le vaisu "o loʻo popole i le Initaneti (mafaufau e uiga i gaoioiga i luga ole laiga talu ai poʻo le faʻamoemoe i le isi sauniga i luga ole laiga)" [21, itulau 379] ma e lē mafai ona ʻalofia le mafaufau i le Initaneti i le tele o taimi pe a ala.

3.3. Lagona Manaia ile Fa'aogaina ole Initaneti

E tele le fiafia o tagata i le fa'aogaina o le Initaneti. O fa'aaliga i luga ole Initaneti o vaisu i luga ole Initaneti e foliga mai e fiafia, fa'afiafia, fegalegaleai, ma fa'amalieina [24, 25]. I le aotelega, sa fiafia tagata ua fai ma vaisu i aafiaga i luga ole Initaneti, ma o le fiafia ma le fiafia o le a faaosofia ai i latou e fai ma vaisu i le faaaogaina o le Initoneti.

3.4. Faʻapalepale

O le uiga faapalepale e faasino i le "manaomia le faaaogaina o le Initoneti ma le faateleina o le taimi ina ia ausia ai le faamalieina" [21, itulau 379]. O lenei fa'a'ailoga e feso'ota'i vavalalata ma le fa'aogaina tele po'o le fa'aogaina o le Initaneti e tagata ua fai ma vaisu.

3.5. Faʻaitiitia le Pulea Faʻatonu

O le fa'aitiitia o le pulea o lagona e feso'ota'i ma le fa'aitiitia o le fa'atonuga fa'alagona e pulea ai lagona o se tasi e ausia se sini. I se isi faaupuga, o vaisu e matele ina le mafai ona latou pulea a latou amio. Aemaise lava, e le mafai ona latou tipi pe taofi le faʻaogaina o le Initaneti.

3.6. Aveesea

O le fa'ai'uga fa'asolo o tagata ua fai ma vaisu e fa'atatau i le lagona le fiafia (le to'a, lotovaivai, lotovaivai, po'o le itaitagofie) pe a taofia pe tipi i lalo le initaneti.

3.7. Aafiaga i Aso Taimi Uma

O le aʻafiaga i le olaga i aso taʻitasi ma suʻesuʻega o vaisu Initaneti e masani ona leaga [24]. O vaisu e ono lamatia i nisi taimi le leiloa o se mafutaga taua, aʻoaʻoga poʻo avanoa faigaluega ona o le Initaneti. Atonu latou te pepelo i isi ona o lo latou soona aafia i le Initoneti, ma latou faaaogaina foi le Initoneti o se auala e sola ese ai mai faafitauli po o le foia o lagona le fiafia o se tasi e pei o le leai o se fesoasoani, popole, tausalaina, po o le maasiasi [21, itulau 379].

3.8. Fegalegaleaiga a Matua ma Aiga

O vaisu i luga o le initaneti na faʻaalu sina taimi ma o latou matua ma isi tagata o le aiga ma faʻateleina le vevesi ma i latou [22].

3.9. Faauo ma Fegalegaleaiga

O vaisu i luga o le initaneti e matele ina itiiti ni uo ma ni mafutaga alofa [26]. Ua sili atu ona tuuatoatasi ma tuua toatasi.

3.10. Soifua Maloloina

O vaisu i luga ole Initaneti e itiiti le soifua maloloina nai lo tagata e le o ni vaisu, ma latou te le naunau foi e saili togafitiga faafomaʻi ma faʻaitiitia le faʻaosofia e atiaʻe faiga faʻafefe-faʻalavelave [26].

3.11. Aoga Faʻatino

Chang ma Tulafono [27] na maua ai o le faʻatinoga o aʻoaʻoga e fesoʻotaʻi le lelei ma le togi o vaisu i luga ole Initaneti.

3.12. Uiga Tu'atasi

Morahan-Martin ma Schumacher [28] maua ai o le tuulafoaiina e fesootai ma le faateleina o le faaaogaina o Initoneti. O le averesi o itula faalevaiaso i luga o laina o tagata nofo toatasi na matua maualuga atu nai lo tagata le tuuatoatasi. Sa faaaoga e tagata tuuatoatasi le Initoneti pe a latou lagonaina le tuuatoatasi, faanoanoa, po o le popole. "Sa sili atu ona latou faia ma fegalegaleai ma uo i luga ole laiga, ma faʻaoga le Initaneti mo le lagolago faʻalagona" [28, itulau 669].

4. FA'AVAE FA'AVAE O LE FA'A'OA'OGA O LE INITANETI

Kohlberg [29-31] ua tuuina mai se manatu e ono-vaega o le atinaeina o amioga. O ona laasaga muamua e lima o loʻo faʻafaigaluegaina iinei e faʻamalamalama ai le faʻavaeina o manatu mama o le faʻaogaina ma le faʻaogaina o Initaneti. E tusa ai ma le faamatalaga a Kohlberg [31], e to'aitiiti lava tagata e o'o atu i le Laasaga 6 lea o se la'asaga o Universal Ethical Principles. O lenei laasaga o le a le talanoaina iinei. Mo fa'amatalaga o le Laasaga 6, va'ai Kohlberg [30, 31].

4.1. Laasaga 1: Amioga Tu'ufa'atasi ma Usita'i i le Pule

O tagata i le taimi nei e usitaʻi tauaso i mea o loʻo faʻatonuina e pulega ina ia aloese mai faʻasalaga. I le faasologa o upu, afai e le faatagaina e le tagata matua i latou e faaaoga le Initoneti e taufaaleaga ai i isi pe taufaavalea isi, ona manatu ai lea o tamaiti e lē saʻo le faia faapea i le Initaneti.

4.2. Laasaga 2: Fa'atagata ta'ito'atasi, Fa'amoemoega Fa'aaogā ma Fetufa'aiga

O tagata i lenei laʻasaga e matele atu e fai a latou lava mea e fiafia i ai. E tusa ai ma le faamatalaga a Kohlberg [30, itulau 148], o le manatu o le fefaatauaʻiga tutusa e mafai ona faaalia i le faamatalaga o loo i lalo, “e lē tatau ona e faatigā pe faalavelave mai iā te aʻu, ma e lē tatau foʻi ona ou faatigā pe faalavelave iā te oe.” O le fesuiaiga i le lalolagi i luga ole laiga e tutusa ma le lalolagi moni. Afai e te faatiga ia te aʻu i luga o le initaneti, o le a ou tauimasui. I le isi itu, afai e te faia se mea lelei ia te aʻu i le lalolagi i luga o le initaneti, ou te faia foi se fesoasoani ia te oe.

O le faʻamalamalamaina o le taʻitoʻatasi ma faʻamoemoega meafaigaluega e mafai ona faʻatinoina mai le vaʻaiga antisocial. O tamaiti i lenei la'asaga e matele atu i le tausiga o mea latou te fiafia i ai ae le amanaia mea e fiafia i ai isi. E fa'atauva'a ma e le ta'alo sa'o ma tutusa. E latou te faimamago ma le loto i ai pe a le maua. I luga o le lalolagi i luga o le initaneti, o loʻo faʻatautaia le tele o amio le pulea ma gaioiga faʻatulafonoina ona o loʻo manatu i latou o loʻo natia o latou faʻamatalaga ma atonu e le faigofie ona maua e le pulega. E ese mai i le Laasaga 1 lea e fa'amamafa ai le usita'i i le pule ina ia 'alofia ai fa'asalaga, o lenei la'asaga o lo'o fa'amamafaina ai le puipuia o mea e fiafia i ai le tagata e ala i le fa'a'ole'ole ma le loto i ai, ta'aloga le sa'o, ma le fa'atulafonoina pe le sa'o e aunoa ma le pu'eina e le pulega.

Latou te faia so'o se mea e fa'aleaga ai isi (fa'ata'ita'iga, fa'amata'u i luga ole laiga, ma le solia o aia tatau a le tagata lava ia ma meatotino tau le atamai) ina ia maua ai mea latou te manana'o ai. O le fa'aosofiaga lelei o le Laasaga 1 o le usita'i tauaso i le pule ae o le fa'avaeina o lenei la'asaga o le Machiavellian, o lona uiga, o le mauaina o mea e te mana'o ai i so'o se auala, e aofia ai na faiga fa'aletulafono pe le talafeagai. E lē gata i lea, “o le galuega e manatu i ai o se avega mamafa. O le olaga lelei o le olaga faigofie ma le tele o tupe ma mea matagofie” [32, itulau e 17]. O le manatu e tatau i se tasi ona taumafai e maua ni mea se tele e ala i le totogi itiiti pe leai foi se taumafaiga. I le tulaga lautele, o tagata i lenei tulaga latou te maua le tele o aia tatau latou te mafaia ae e masani ona latou tauaveina ni nai tiute pe a mafai. I se isi faaupuga, latou te galulue pe ola e ala i le mataupu faavae o le faʻaogaina faʻapitoa.

4.3. Laasaga 3: Fa'amoemoega Feso'ota'i Feso'ota'i, Mafutaga, ma Fegalegaleaiga Fa'atasi

Ole la'asaga lea ole fa'ata'ita'iga lelei-tama-lelei-teine. O tagata i lenei laasaga o le a ola e tusa ai ma mea o loʻo faʻamoemoeina e sui o lau vaega muamua (faʻataʻitaʻiga, aiga, aʻoga, lotu poʻo vaega faaupufai) poʻo tagata e vavalalata ia te oe. O tagata i luga o le initaneti o loʻo fausia foi se vaega poʻo se kegi e tutusa mea e fiafia i ai. O le a latou manatu mamafa i tagata o la latou vaega ma o le a naunau e faia ni osigataulaga mo tagata o la latou vaega. I le isi itu, latou te le o naunau e fesoasoani i tagata e le o ni vaega i le tulaga lava e tasi.

4.4. Laasaga 4: Faiga Fa'aagafesootai ma Lotofuatiaifo

O le atugaluga autu o le tausisia o le tulafono lautele ma le tauaveina o le tiute o le tagata e tausia le nofo filemu. Mo se fa'ata'ita'iga, o le la'uina i lalo e le tusa ai ma le tulafono, soliga o puletaofia a isi tagata, o taaloga faitupe i luga o le initaneti ma le fa'amata'u i luga ole laiga o le a manatu e sese ma e le talafeagai ma e le fa'atagaina i le lalolagi i luga ole laiga. E sese foi mo tagata le faʻaaogaina o tekinolosi maualuga e osofaʻia ai le malo poʻo le kamupani tele o le teuina o faʻamatalaga faalilolilo poʻo le komepiuta poʻo le faʻamalo, mo se faʻataʻitaʻiga, le faʻaogaina o felauaiga, teugatupe, fesoʻotaʻiga, ma le faʻatonuga a le militeri ina ia faʻaosofia ai le vevesi lautele ma le vevesi. .

4.5. Laasaga 5: Konekarate Fa'aagafesootai po'o Fa'aoga ma Aia Tatau a Tagata Ta'ito'atasi

O se laasaga lea o le faia o tulafono e ese mai i le Laasaga 4 o se laasaga o le usitaia o tulafono. I le faʻamalamalamaina o le Vaega 5, Kohlberg [33] e faasino i faiga faatemokalasi fa'avae ma finau e fa'amanino atili ai le tulafono fa'aagafesootai i se tagata fa'amaoni ona e fa'amuamua ai aia tatau a le tagata i lo le tulafono ma sosaiete. O tulafono ma tiute e faʻavae i luga o le "faʻatusatusaga faʻatatau o le aoga atoa", "le lelei sili mo le numera sili" [34, itulau 35].

E ese mai i aia tatau masani a tagata o loʻo mataʻituina ma tausisia i lenei laasaga, o faʻamatalaga patino ma aia tatau faʻapitoa o loʻo faʻamamafaina foi. O le atinaʻeina o tekonolosi maualuga ua avea ai le faʻaogaina ma le faʻaleagaina o faʻamatalaga patino o se solitulafono masani i le lalolagi initaneti. O le aia tatau mo le le faalauaiteleina o le tagata lava ia, o le aia tatau mo se tagata e ola ai i se olaga faalilolilo ma itiiti le avanoa e tatau ona faʻaaloalogia atoatoa ma puipuia faaletulafono.

5. ANTISOCIAL PO'O LE FA'A'OA'OGA LE INITANETI

Faʻavae i suʻesuʻega talu ai [35, 36], o le tele o amioga fa'afeagai ma le fa'aleaganu'u a tupulaga talavou e aofia ai (1) fa'aletonu masani e pei o le gaoi, inu ava malosi, kopi i su'ega, ma le tuai mai i le a'oga; (2) faaaogāina fualaau faasaina; (3) tete'e i matua (fa'ata'ita'iga, ee i le tama po o le tina o se tasi po'o le tetee i le mana'o o ou matua); (4) faiga fa'afeagai e fa'asaga i faiaoga po'o pulega a'oga; (5) faiga fa'afeusuaiga lē mana'omia; (6) faiga fa'aleaga po'o le fa'a'ono'ono e pei o le fa'amata'u i isi po'o le fufusu fa'atasi. O lo'o finauina o amioga i luga ole Initaneti o se ituaiga o amioga fa'aagafesootai. O le mea moni, Ma et al. [37] ua fautuaina le Positive Association Hypothesis lea e taʻua ai e faapea "E i ai se fegalegaleaiga lelei i le va o le Initaneti ma amioga masani i aso taitasi." I se isi faaupuga, o amioga lelei i luga ole Initaneti e tatau ona fesoʻotaʻi lelei ma amioga faʻaagafesootai lelei i aso uma, ma amioga le lelei ile Initaneti e fesoʻotaʻi lelei ma amioga le lelei i aso uma. O a latou fa'amaumauga e aofia ai le 509 tamaiti a'oga maualuga na manino le lagolagoina o le manatu. O le a'afiaga o lenei su'esu'ega e faapea o le lalolagi i luga ole laiga e le o ni mea faʻapitoa, e matua moni lava-o le mea moni o se vaega o lo tatou lalolagi moni. I le tautala fa'ale-a'oa'oga, e tatau ona tatou fa'amamafa atili le fa'aogaina o le Initaneti a'oa'oga ona o le ta'uta'ua ma le ta'uta'ua o le fa'aogaina o le Initaneti i tupulaga talavou.

O amioga nei o lo'o ta'ua o amioga fa'afeagai i luga ole Initaneti.

(1) La'uina faasolitulafono

O le siiina mai o ata, musika po o ata vitio e aunoa ma se faatagaga ose faiga masani faasolitulafono e faia e tupulaga i luga ole Initaneti. I se suʻesuʻega o le 559 tupulaga talavou o le 10 i le 24 tausaga i luga o gaoioiga i luga ole Initaneti, 57.4% o tagata auai na ioeina na latou sii maia ata tifaga po o musika e aunoa ma le mauaina o se faʻatagaga mai i latou e umia laisene [38].

(2) Fa'amatalaga Ponokalafi po'o Fa'amatalaga Fa'amalosi

I le suʻesuʻega lava e tasi, 37.9% o tagata auai na faʻaalia na latou mauaina ponokalafi pe mataga poʻo mea faʻamalosi e ala i le Initaneti [38].

(3) Cyberbullying

O le fa'aogaina o le Initaneti e fa'amata'u ai isi (ie, cyberbullying) e pei o le tufatufaina o fa'amatalaga taufaaleaga e faasaga i se tagata; faʻalumaina, faʻalumaina, poʻo le faʻalavelave i tupulaga: E tusa ma le 40% o le tupulaga na faʻaalia na faʻafefeina i latou aʻo latou i luga o le initaneti [39, 40].

(4) Amioga Fa'a'ole'ole

O le faʻaaogaina o le Initaneti e faʻatau ai isi. E faigofie ona fa'a'ole'ole isi i luga ole laina aua e te le ta'ua i isi ma e faigofie ona natia lou fa'asinomaga pe a e mana'o ai.

(5) Taaloga i luga ole laiga

E mafai ona e taalo i luga o le initaneti ma isi pe auai i le initaneti kasino. O taaloga faitupe i luga ole laiga e aofia ai poker i luga ole laiga, ta'aloga ta'aloga i luga ole laiga, lotoa i luga ole laiga, ma bingo i luga ole laiga [41].

E lē gata i lea, e ono faaaogā foʻi e nisi o talavou le Initaneti e faia ai gaoioiga faasolitulafono e pei o le faatauina atu o oloa faafoliga po o mea matagā tau feusuaʻiga po o le faia foʻi o amioga e lē taliaina e tagata e pei o tafaoga faamasani e totogi.

O le faʻamasinoga o amioga taʻitasi i luga ole Initaneti e mafai ona faʻamatalaina e Kohlberg's [30, 31] laasaga o le atinaʻeina o amio mama o loʻo tuʻuina atu i le vaega o loʻo i luga, "Moral Basis of Internet Use". Ma [42] finau e faapea o le faamasinoga amiotonu o se vaega taua o le agavaa mama lea o se tasi o le 15 atinae lelei a le autalavou na fuafuaina e Catalano ma ana paaga [43]. O le fa'avae amio lelei o le fa'aogaina o le Initaneti o lo'o fa'aalia ai fo'i se feso'ota'iga malosi i le va o le agava'a lelei ma amioga i luga ole Initaneti.

6. PUAVAINA O LE FA'A'OGAINA ANTISOCIAL INTERNET

I le tulaga lautele, o se polokalame faʻapitoa na faʻavae i luga o le faʻaleleia o tupulaga talavou [43] po o amio lelei [44] o le a fesoasoani e fa'alauiloa le fa'aogaina o le Initaneti ma puipuia le fa'aogaina ole Initaneti. Aemaise lava o le polokalama e tatau ona tuu le faamamafa i luga o le fausiaina po o uiga nei: (1) faʻaaloalo poʻo le tagata lava ia, (2) faʻaaloalo mo isi, (3) tiute faʻaagafesootai ma le va o tagata, ma le (4) matafaioi i le lalolagi atoa ma tagatanuu o le lalolagi. E le gata i lea, o le aʻoaʻoina o le malosi o le tagata lava ia, puleaina o taimi, amio pulea, poʻo le pulea e le tagata lava ia e aoga foi i le atiina ae o se uiga lelei i le faʻaogaina o le Initaneti. O le mafuaaga mo le atinaʻeina o se polokalame faʻaaʻoaʻoga mo tamaiti aʻoga maualuga o loʻo tuʻuina atu i Ma ma ana uo [45].

7. SAUNIGA FA'AI'U

Ua to'atele tagata ua fa'aogaina le Initaneti io latou olaga i aso faisoo. Ae paga lea, o le pasene o tagata o loʻo faʻaogaina le Initaneti ua faʻateleina foi. O le faʻamatalaga o vaisu Initaneti poʻo le faʻaogaina o le Initaneti o loʻo talanoaina auiliili, ma o uiga o vaisu Initaneti o loʻo faʻamatalaina foi. O loʻo talanoaina foʻi le faʻaogaina o le Initaneti. O lo'o finauina o le a'oa'oina o se uiga lelei ma amio lelei i le fa'aogaina o le Initaneti e tatau ona avea ma vaega taua o a tatou a'oga i aso nei. E talitonuina foi o se polokalame lautele, fa'ato'atoa, fa'aa'oa'oga mo tagata uma e fa'avae i luga o le Catalano et al.'s [43] autalavou lelei fausia ma Ma [44] amio lelei e aoga mo le faʻalauiloaina o le faʻaogaina o le Initaneti ma le puipuia o le faʻaogaina o Initaneti.

ACKNOWLEDGMENT

O lenei su'esu'ega sa lagolagoina e le Hong Kong Jockey Club Charities Trust.

mau faasino

1. Initaneti Fa'amaumauga a le Lalolagi. Hong Kong: fa'amatalaga fa'aoga initaneti ma lipoti maketi. 2010, http://www.internetworldstats.com/asia/hk.htm.

2. Poloketi Initaneti a Hong Kong. Fa'aoga Initaneti i Hong Kong: le lipoti o su'esu'ega faaletausaga 2008. Laupepa eliina i luga ole laiga, Matagaluega o Faasalalauga ma Fesootaiga, Iunivesite a le Aai o Hong Kong, 2009, http://newmedia.cityu.edu.hk/hkip/

3. Caplan SE. Faʻafitauli faʻaoga i luga ole initaneti ma le soifua manuia o le mafaufau: atinaʻeina o se mea e fua ai le mafaufau-amio. Komepiuta i Amio a Tagata. 2002;18(5):553–575.

4. Chou C, Hsiao MC. Initaneti vaisu, faʻaaogaina, faʻamalieina, ma le fiafiaga faʻafiafia: mataupu a tamaiti aʻoga kolisi Taiwan. Komepiuta & A'oga. 2000;35(1):65–80.

5. Davis RA. Cognitive-amio faʻataʻitaʻiga o pathological faʻaogaina Initaneti. Komepiuta i Amio a Tagata. 2001;17(2):187–195.

6. Goldberg I. Initaneti fa'aletonu o vaisu (IAD). 1997, https://aeps.ulpgc.es/JR/Documentos/ciberadictos.doc

7. Griffiths M. Pe o iai ea le initaneti ma le komepiuta “vaisu”? O nisi fa'amatalaga su'esu'ega. Cyberpsychology & Amio. 2000;3(2):211–218.

8. Young K. Initaneti vaisu: o le tulaʻi mai o se maʻi faʻamaʻi fou. I: Taualumaga o le Fonotaga Faaletausaga lona 104 a le American Psychological Association; Aokuso 1996; Toronto, Kanata.

9. Young K. Initaneti vaisu: o le tulaʻi mai o se maʻi faʻamaʻi fou. Cyber ​​Psychology & Amio. 1998;1:237–244.

10. Young K. Initoneti vaisu: faailoga, iloiloga, ma togafitiga. I: VandeCreek L, Jackson TL, faatonu. Fa'afouga i Fa'ata'ita'iga Fa'afoma'i: O se Tusi Fa'apogai. Vol. 17. Sarasota, Fla, ISA: Punaoa Faapolofesa; 1999. itulau 19–31.

11. Widyanto L, Griffiths M. “Igoa o vaisu”: o se iloiloga taua. International Journal of Mental Health and Addiction. 2006;4(1):31–51.

12. Ava KW. Vaisu i luga ole Initaneti: o se toe iloiloga o metotia o suʻesuʻega o loʻo i ai nei ma fesili suʻesuʻega talafeagai. Cyberpsychology & Amio. 2005;8(1):7–14.[PubMed]

13. Shapira NA, Goldsmith TD, Keck PE, Jr., Khosla UM, McElroy SL. Fa'ailoga fa'afoma'i o tagata ta'ito'atasi e iai fa'afitauli fa'aoga initaneti. Tusitala o Fa'afitauli Fa'aletonu. 2000;57(1–3):267–272.[PubMed]

14. Blaszczynski A. Fa'aoga Initaneti: i le sailiga o se vaisu. International Journal of Mental Health and Addiction. 2006;4:7–9.

15. Shek DTL, Tang VMY, Lo CY. Vaisu i luga ole Initaneti i tupulaga Saina i Hong Kong: iloiloga, talaaga, ma fesoʻotaʻiga faʻapitoa. TheScientificWorldJournal. 2008;8:776–787.

16. Fu KW, Chan WSC, Wong PWC, Yip PSF. Vaisu i luga ole Initaneti: faʻateleina, faʻaituau faʻamaonia ma fesoʻotaʻiga i tupulaga talavou i Hong Kong. British Journal of Psychiatry. 2010;196(6):486–492.[PubMed]

17. Poloka JJ. Mataupu mo DSM-V: vaisu i luga ole initaneti. American Journal of Psychiatry. 2008;165(3):306–307.[PubMed]

18. Lin SSJ, Tsai CC. Sa'iliga lagona ma le fa'alagolago i luga ole laiga ole a'oga maualuga a Taiwanese. Komepiuta i Amio a Tagata. 2002;18(4):411–426.

19. Morahan-Martin J, Schumacher P. Faʻalavelave ma faʻamaopoopoina o le faʻaogaina o le initaneti i le va o tamaiti aʻoga kolisi. Komepiuta i Amio a Tagata. 2000;16(1):13–29.

20. Wang W. Fa'alagolago i luga ole Initaneti ma le matua fa'ale-mafaufau i tamaiti a'oga kolisi. International Journal of Human Computer Studies. 2001;55(6):919–938.

21. Ava KW, Wolf EM. Suiga i le faʻatulagaina o suʻesuʻega faʻavae mo vaisu Initaneti. Cyberpsychology & Amio. 2001;4(3):377–383.[PubMed]

22. KS talavou. Vaisu i luga ole Initaneti: o se mea fou ile falemaʻi ma ona taunuuga. American Behavioral Scientist. 2004;48(4):402–415.

23. Asosi a Tupulaga Talavou a Hong Kong. Su'esu'ega manatu a le autalavou: o gaoioiga autu i luga ole Initaneti ma faafitauli natia o talavou. 2005, http://www.hkfyg.org.hk/chi/press_releases/2005/research/internet.html.

24. Chou C, Chou J, Tyan NN. O se su'esu'ega su'esu'e o vaisu i luga ole laiga, fa'aoga, ma fiafiaga feso'ota'iga—le mataupu a Taiwan. International Journal of Educational Communications. 1999;5(1):47–64.

25. McQuail D. Feso'ota'iga a'oa'oga: fa'aoga ma fa'amalieina. 1994, http://en.wikibooks.org/wiki/Communication_Theory/Uses_and_Gratifications.

26. Bryan K. Teens ma vaisu i luga ole Initaneti. Fyi ola. 2010, http://fyiliving.com/depression/health-in-teens-with-internet-addiction/

27. Chang MK, Tulafono SPM. Faʻailoga faʻavae mo suʻega o vaisu i luga ole initaneti: o se suʻesuʻega faʻamaonia. Komepiuta i Amio a Tagata. 2008;24(6):2597–2619.

28. Morahan-Martin J, Schumacher P. Loneliness ma faʻaoga lautele o le initaneti. Komepiuta i Amio a Tagata. 2003;19(6):659–671.

29. Kohlberg L. Stage ma le fa'asologa: O le atina'eina o le mafaufau i le vafealoai. I: Goslin D, faatonu. Tusitaulima a le Socialization Theory and Research. Chicago, Illionios, ISA: Rand McNally; 1969. itulau 347–480.

30. Kohlberg L. Essays on Atinae Amiotonu. Vol. 1. San Francisco, Calif, ISA: Harper & Row; 1981. (The Philosophy of Moral Development).

31. Kohlberg L. Essays on Atinae Amiotonu. Vol. 2. San Francisco, Calif, ISA: Harper & Row; 1984. (The Psychology of Moral Development).

32. Loevevinger J. Ego Development: Manatu ma Theories. San Francisco, Calif, ISA: Jossey-Bass; 1976.

33. Kohlberg L. Mai i le tatau: pe faapefea ona faia le sese faalenatura ma aloese mai ai i le suesueina o le atinaeina o amioga. I: Michel T, faatonu. Atinae o le mafaufau ma le Epistemology. Niu Ioka, NY, ISA: Academic Press; 1971. itulau 151–284.

34. Kohlberg L. Laasaga tau amio ma le amio lelei: o le auala faʻapitoa-faʻalauteleina. I: Lickona T, faatonu. Atinae o Amio ma Amio. Niu Ioka, NY, ISA: Holt, Rinehart ma Winston; 1976. itulau 31–53.

35. Ma HK, Shek DTL, Cheung PC, Lee RYP. Le feso'ota'iga o amioga fa'aa'oa'o ma fa'afeagai ma uiga fa'aletagata ma mafutaga fa'atasi a tupulaga talavou Saina Hong Kong. Journal of Genetic Psychology. 1996;157(3):255–266.[PubMed]

36. Hindelang MJ, Hirschi T, Weis JG. Fuaina o le Solitulafono. Beverly Hills, Calif, ISA: Sage; 1981.

37. Ma HK, Li SC, Pow JWC. Le fesoʻotaʻiga o le faʻaogaina o le Initaneti i amioga faʻapitoa ma le faʻaleagaina i tupulaga talavou Saina. Cyberpsychology, Amio, ma Fesootaiga Vafealoai. 2011;14(3):123–130.

38. Asosi a Tupulaga Talavou a Hong Kong. Su'esu'ega manatu a le autalavou: o le a le mea e sese i le initaneti o le faʻaogaina o talavou? 2009, http://www.hkfyg.org.hk/chi/press_releases/2009/research/internet.html.

39. I-Saogalemu. Cyberbullying: fuainumera ma fautuaga. 2010, http://www.isafe.org/channels/sub.php?ch=op&sub_id=media_cyber_bullying.

40. Wikipedia. Cyberbullying. 2010, http://en.wikipedia.org/wiki/Cyber-bullying.

41. Wikipedia. taaloga faitupe i luga ole laiga. 2010, http://en.wikipedia.org/wiki/Online_gambling.

42. Ma HK. Agava'a amio lelei e pei o se atina'e lelei o tupulaga talavou: fa'avae manatu ma a'afiaga mo le atina'eina o mataupu aoaoina. International Journal of Adolescent Medicine and Health. 2006;18(3):371–378.[PubMed]

43. Catalano RF, Berglund ML, Ryan JAM, Lonczak HS, Hawkins JD. Atina'e lelei o tupulaga talavou i le Iunaite Setete: su'esu'ega su'esu'ega i iloiloga o polokalame lelei tau atina'e talavou. Tala o le American Academy of Political and Social Science. 2004;591:98–124.

44. Ma HK. Atina'e tau amio ma a'oa'oga tau amio: o se faiga tu'ufa'atasi. Tusitala Suesuega Faaleaoaoga. 2009;24(2):293–326.

45. Ma HK, Chan WY, Chu KY. Fausiaina o se pusa fa'aa'oa'oga ile fa'alauiloaina o le fa'aogaina ole Initaneti ma le puipuia ole fa'aogaina ole Initaneti. lenei lomiga, 2011.