Initaneti Faʻasagaga ma Taʻaloga i luga o le Initaneti: O se Faʻafitauli Faʻafuaseʻi o le Twenty-First Century? (2019)

Tanay Maiti (Christian Medical College, Initia)

Punaoa autu: Feso'ota'iga ma le Atina'eina o So'oga Fa'aletagata i le Lalolagi Va'aiga

DOI: 10.4018/978-1-5225-4047-2.ch010

lē faʻatino

O le tagofia o le Initaneti ua faasolosolo malie lava ona avea ma ituaiga o taaloga ma isi gaoioiga faafiafia e suia mai lona uluai faamoemoe e faʻapipiʻi fesootaiga ma fesoasoani i suʻesuʻega. O le tele o le faʻaogaina o le initaneti ma le natura o lona faʻaaogaina na maua e tutusa ma le mafaufau o le mafaufau ma le mafaufau e tutusa ma le neurobiological basis. O le aofia ai o le le atoatoa o le vavalalata i DSM 5 o loʻo faʻamalosia atili ai le faʻalauiloaina o le manatu o vaisu amioga. O suʻesuʻega eseese i le lalolagi atoa e lagolagoina ai le osofia o ia faafitauli. O faʻataʻitaʻiga ma le pulega o filifiliga e tele lava ina faʻavae i luga o mataupu faʻavae e aʻoaʻoina mai le faʻaaogaina o vailaʻau. Ae ui i lea, o auala tetele ma alalaʻi faʻapitoa e manaʻomia e malamalama ai i lenei luasefulu seneturi senituri.

Va'aiga mua'i Mataupu

Bio-Psycho-Social Fa'ata'ita'iga o Vaisu

Talu ai na fa'atūina e Siaosi Engel lana fa'ata'ita'iga fou o le biopsychosocial fa'ata'ita'iga o fa'ama'i, o mea fa'ale-mafaufau ma fa'alavelave fa'aagafesootai o lo'o avea pea ma mataupu o talanoaga ma su'esu'ega mo isi mea e mafai ona suia ua fa'amaonia lelei. O le matafaioi a le mafaufau ma agafesootai ua maua e i ai le tele o sao i vaisu ma le faʻaaogaina o vailaʻau aemaise lava ona o la latou matafaioi i le pulega ma le avanoa e suia ai nisi 'amio/mamanu'.

E tele tagata taʻitoʻatasi (tagata vaivai) mea e ono aʻafia ai i le mauaina, atinaʻeina ma le tausiga o vaisu o amioga (faʻataʻitaʻiga o uiga o le tagata, faʻasologa o meaola ma genetic predispositions, faʻaosofia le iloa, aʻoaʻoga ma faʻatulagaina aafiaga, mafaufauga, talitonuga, ma uiga), e ui lava o nisi mea e sili atu ona patino (fa'ata'ita'iga o mea tau tupe ma fa'alavelave tau tamaoaiga i le tulaga o vaisu o taaloga faitupe).

O mea ua fai ma vaisu o se amioga faigata tele ma e masani lava ona mafua mai i se fegalegaleaiga ma fegalegaleaiga i le va o le tele o mea e aofia ai le natura o le tagata ma / poʻo le genetic predisposition, o latou faʻavae mafaufau (tagata uiga, faʻaosofia le iloa, uiga, faʻamoemoega, talitonuga, ma isi), o latou siosiomaga lautele. (o uiga fa'apitoa e pei o le avanoa ma le avanoa o le gaioiga, fa'asalalauga o le gaioiga) ma le natura o le gaioiga lava ia (fa'atusa uiga fa'avae e pei o le tele o le siteki po'o le jackpot i taaloga faitupe). O lenei vaaiga 'lalolagi' o vaisu o loʻo faʻamamafaina ai le fesoʻotaʻi faʻagasologa ma le tuʻufaʻatasia i le va o eseesega o tagata taʻitoʻatasi (faʻapena le vaivai o le tagata lava ia), tulaga faʻapitoa, uiga faʻavae, ma le faʻatupuina o le faʻatupuina o le amio ua fai ma vaisu. E tele tagata ta'ito'atasi (tagata vaivai ma uiga) e mafai ona aoga e avea o ni mea fa'apitoa, ae o le atina'eina ma le tausiga o amioga ua fai ma vaisu e ono tupu mai i mea e pei o; fa'aosofiaga le iloa, a'oa'oga ma fa'atupu fa'aletonu, mafaufauga fa'aletagata, talitonuga fa'ale-aganu'u ma uiga, e ui lava o nisi mea e sili atu ona patino pe fa'apitoa (fa'ata'ita'iga fa'aosofiaga tau tupe ma fa'alavelave tau tamaoaiga i le tulaga o vaisu tau tupe).

O mea faʻapitoa faʻapitoa e pei o le maualalo o le manatu o le tagata lava ia, tuulafoaiina, atuatuvalega, popole maualuga, ma le atuatuvale e foliga mai e taatele ia i latou o loʻo i ai mea ua fai ma vaisu (Griffiths, 2015).