Initaneti Faʻasinomaga Faʻatupulaia le le mautonu ile Brain (2017)

Saunia e Emily Waltz

lafoina

O suʻesuʻega fou ua faʻafesoʻotaʻi vaisu i luga ole Initaneti ma se vailaʻau le paleni ile faiʻai. I le suʻesuʻega itiiti, o loʻo tuʻuina atu i le aso i le fonotaga faaletausaga o le Radiological Society of North America i Chicago, 19 tagata auai ma vaisu i telefoni, tablets, ma komepiuta na faʻaalia le maualuga le maualuga o se neurotransmitter e taofia ai le gaioiga o le faiʻai. 

O le tala lelei: Ina ua maeʻa le iva vaiaso o togafitiga, o vailaʻau o faiʻai a le au faiʻai na faʻasalaina, ma faʻaitiitia le taimi o latou mata, o le tala lea a Hyung Suk Seo, o se polofesa o le neuroradiology i le Iunivesite o Korea i Seoul, o le na tuʻuina atu le suʻesuʻega. 

Na maua e Seo ma ana uo le le paleni o vailaʻau o le faiʻai e ala i le faʻaogaina o le spectroscopy o le resonance magnetic-o se faʻataʻitaʻiga e iloa ai suiga i nisi metabolites i le faiʻai. O le meafaigaluega na faʻaalia ai o tagata auai i vaisu i luga ole Initaneti, faʻatusatusa i se vaega e pulea, na maualuga le maualuga o le gamma aminobutyric acid, poʻo le GABA, o se neurotransmitter lea e fesoʻotaʻi ma isi vaisu ma faʻafitauli o le mafaufau. 

O i latou na auai—19 tagata talavou i Korea ma le averesi o le 15 tausaga—sa maua uma i vaisu o Initoneti ma telefoni. O se su'esu'ega o vaisu i luga ole Initaneti o lona uiga e fa'aaogaina e le tagata le Initaneti i le tulaga e fa'alavelave ai i le olaga i aso faisoo. O tagata na auai foi na matua maualuga atu togi i le atuatuvale, popole, le mautonu, ma le le mautonu, pe a faatusatusa i tupulaga talavou e le o fai ma vaisu.

O le to'asefulu ma le lua o vaisu na tu'uina atu i ai le iva vaiaso o se ituaiga o vaisu e ta'ua o le cognitive behavioral therapy. Ina ua maeʻa le togafitiga, na toe fuaina e Seo a latou GABA maualuga, ma iloa ai ua latou masani.

Ae sili atu le taua, o le numera o itula na faʻaalu e tamaiti i luma o le lau na faʻaititia foi. “O le mafai ona mata'ituina le fa'avasegaina—o se su'esu'ega manaia tele lea,” o le tala lea Max Wintermark, o se neuroradiologist i le Iunivesite o Stanford e leʻi auai i le suʻesuʻega. O le sailia o se auala e mataituina ai le aafiaga o se togafitiga o vaisu—aemaise lava o se ituaiga o faailoga vave—e mafai ona faigata, o lana tala lea. "O lea ia i ai se ituaiga biomarker e te maua mai se metotia faʻataʻitaʻiga e mafai ai ona e mataʻituina le aʻafiaga o au togafitiga ma taʻu vave atu ia te oe pe o manuia - e matua taua tele," o lana tala lea. 

Ua taʻua e Wintermark talu ai e na o le 19 tagata i le vaega suʻesuʻe, o le fuaina o latou maualuga GABA "e tatau ona ave i se fatu masima." O se suʻesuʻega o se faitau aofaʻi tele o le a manaʻomia e fai ai faʻaiuga e uiga i le matafaioi a le vailaʻau i vaisu Initaneti. O le faʻaitiitia o faʻamaoniga o mea ua fai ma vaisu, e ui i lea, o se suʻesuʻega taua aua "o maʻi taʻitasi e avea ma ana lava pule," o lana tala lea.

O isi vaega su'esu'e ua latou fa'aogaina le fa'ata'ita'iga fa'amaneta (MRI) e iloa ai suiga fa'avae i le fai'ai mafua mai vaisu i luga ole Initaneti. O nisi ua matauina foi mea pa'epa'e sese ma fa'aitiitiga o le fai'ai feso'ota'i i vaisu lau. 

O le faʻaauauina o ia suʻesuʻega e taua tele, pe a fua i le faʻatupulaia o Initaneti, telefoni, ma papalama fa'aoga i le lalolagi atoa. “O na masini ua avea ma vaega taua o o tatou olaga. Atonu tatou te le ausia tulaga faatonuina o vaisu, ae o se mea tatou te oo uma i ai i se tulaga patino,” o le tala lea a Wintermark. O le suʻesuʻega a Seo “e maua ai sina faamoemoe” e iai “mea e mafai ona tatou faia e toe foʻi ai i le tulaga masani.”