(L) ADHD ma le Faʻaaoga Faʻaaogaina o Tekonolosi Faatekinolosi (2016)

LINI I LE TUSI

Saunia e Gloria Arminio Berlinski, MS

Iloiloina e Nicole Foubister, MD, Polofesa Fesoasoani Fesoasoani o Tamaiti & Adolescent Psychiatry ma Psychiatry, New York University School of Medicine

Manatua

  • E tusa ai ma suʻesuʻega e leʻi leva ona faʻasalalau i tagata matutua, o faʻamaoniga o le ADHD e fesoʻotaʻi ma le faʻaalia o le taimi faʻaeletoroni, faʻafitauli i luga ole initaneti, ma le faʻaogaina o faʻasalalauga lautele.
  • Ua matauina e le au suʻesuʻe o le faʻasologa o le faʻaogaina o loʻo faʻaaogaina ia latou suʻesuʻega e taofia ai faʻaiuga o le mafuaʻaga ma le faʻatonuga.
  • Latou te faʻamamafa, peitaʻi, o le manaʻomia mo suʻesuʻega i faiga faʻalavelave ua fuafuaina e puipuia ai le faʻaaogaina o tekinolosi i tagata vaivai.

O fesoʻotaʻiga malosi o loʻo i ai i le va o le faʻaaogaina o mea faʻatekonolosi faʻatekonolosi ma faʻafitauli faʻapitoa o le mafaufau, ma le faʻateleina o faʻamaoniga e faʻaalia ai o le maʻi le atoatoa o le mafaufau (ADHD) e tupu faʻatasi ma le tele o taaloga vitio faʻapea foʻi ma vaisu Initaneti.1 O suʻesuʻega fou faʻasalalau na suʻesuʻeina faʻapitoa le fesoʻotaʻiga o faʻamaoniga ADHD faʻatasi ai ma le faʻaalia o le taimi faʻaeletoroni, faʻalavelave i luga ole initaneti, ma le faʻaogaina o ala o fesoʻotaʻiga i le va o tamaiti aʻoga iunivesite ma tagata matutua.1-3

O tamaiti a'oga maualuluga o lo'o fa'aogaina i aso uma masini fa'aeletoroni mo galuega fa'alea'oa'oga ma taimi fa'afiafia. O se tagata suʻesuʻe i le Iunivesite o Bordeaux i Farani, Ilaria Montagni PhD, o le tusitala taʻitaʻi o se tusiga 2016 na faʻamatalaina le fesoʻotaʻiga i le va o le maualuga o le taimi o le mata ma le manatu o le tagata lava ia le le gauai ma le hyperactivity i tamaiti aʻoga faauu. E tusa ai ma le faamatalaga a Dr. Montagni, o nei talavou matutua “e faaalu se averesi o le tolu itula i le aso i le itiiti ifo ma le tasi le masini faafuainumera ma e masani ona latou vaaia i le 2 screens, e pei o komepiuta feaveai ma telefonipoto, i le taimi e tasi.”

I a latou suʻesuʻega faʻasolosolo, na talosagaina ai e Dr. Montagni ma isi tagata suʻesuʻe pe tusa ma le 4,800 tagata aʻoga faʻauʻu Farani e lipoti mai e i latou lava lo latou taimi faʻaalu i le faʻaaogaina o se telefonipoto ma komepiuta poʻo se laupepa mo le faigaluega, suʻesuʻe, suʻesuʻe i luga ole Initaneti, upega tafaʻilagi, taʻaloga vitio, poʻo matamata i polokalame televise po o ata tifaga. O faʻamatalaga faʻavaomalo e uiga i le le faʻalogo ma le hyperactivity i le ono masina talu ai na faʻamautinoaina e ala i se fesili e faʻavae i luga o le Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS-Version 1.1).2

Su'esu'ega fa'asologa o fa'asologa fa'asologa e tele na fa'aalia ai o le fa'atuputeleina o le fa'aaliga o le taimi o le mata na matua'i feso'ota'i ma tulaga maualuga o fa'afitauli fa'alogo a le tagata lava ia ma fa'ama'i. Na matauina e le au tusitala o le faʻamaopoopoina na foliga mai e sili atu le malosi mo le faʻaogaina o le faʻaogaina o le vaega faʻasaga i le hyperactivity domain.2 Ole a'afiaga ole fa'aaliga a le tagata lava ia ADHD "fa'atupula'ia fa'atuputeleina fa'atasi ai ma le fa'atuputeleina o tulaga o fa'aaliga taimi fa'aaliga," o le tala lea a Dr. Montagni. "Talu ai o la matou suʻesuʻega o loʻo faʻasalalau, e le mafai ona matou faʻamaonia o le le faʻalogo / faʻamalosi e taʻitaʻia ai le faʻateleina o le faʻaogaina o le taimi, ae e foliga mai e itiiti ifo," o lana tala lea.

E tusa ai ma isi laasaga o suʻesuʻega, ua taʻua e Dr. Montagni e faapea "ina ia malamalama atili pe faʻaitiitia le faʻaogaina o le taimi o le mata o le a afaina lelei ai faʻafitauli o le mafaufau ma le faʻaogaina o tamaiti aoga." E taua tele lenei mea pe a mafaufau i le faʻateleina o suʻesuʻega o le ADHD e leʻi iloa muamua i le va o tamaiti aʻoga kolisi, o ia ma isi tagata suʻesuʻe o loʻo faʻaalia i la latou lipoti.2 Dr. Montagni ma a latou paaga e faʻafeiloaʻi foi le manaʻoga mo faʻalavelave lelei ma taʻiala e faʻaleleia ai le faʻaogaina lelei o tekinolosi faʻatekinolosi i tamaiti aʻoga iunivesete.

O se tala i le lomitusi a Yen ma isi tagata suʻesuʻe o loʻo tuʻuina mai ai suʻesuʻega faʻasalalau i le va o le ADHD, Initaneti faʻalavelave faʻalavelave (IGD), ma a latou faʻailoga masani o le impulsivity ma le ita.3 Ina ua maeʻa le faʻamalieina o le faʻafaigaluegaina, o tamaiti aʻoga mai le iunivesite i Taiuani na faia faʻatalanoaga faʻataʻitaʻi na faia e se fomaʻi mafaufau e faʻatatau i le DSM-5 IGD ma le DSM-IV-TR ADHD tuʻutuʻuga, ma faʻamaeʻaina le Dickman's Impulsivity Inventory ma Buss-Durkee Hostility Inventory. O tagata suʻesuʻe na aofia ai le 87 tagata taʻitoʻatasi ma le IGD ma le 87 pule e aunoa ma se talaʻaga o le IGD, oe na fetaui mo le itupa, tulaga aʻoga, ma tausaga.3

O le ADHD matutua na faʻaalia i le 34 (39%) IGD-faʻamaonia tagata auai faʻatasi ma le fa (5%) tagata taʻitoʻatasi i le vaega e pulea.3 Na maua le ADHD e fesoʻotaʻi ma le IGD, ma faʻamaoniga o le le mautonu ma le ita na matauina e faʻatalanoaina lenei mafutaga. Yen ma isi tusitala na matauina talu ai ona o talavou matutua e iai le ADHD e mafai ona faʻaogaina taʻaloga mo se lagona o le ausia ma le fiafia e sosola ese mai o latou faʻafitauli faʻapitoa, atonu latou te sili atu ona aʻafia i le IGD. E le gata i lea, latou te faʻailoa mai o "talavou matutua e iai uma le ADHD ma le IGD e maualuga atu le mamafa o le IGD nai lo i latou e naʻo le IGD na faia, faʻapea o le IGD ma le ADHD faʻatasi i le va o talavou matutua e mafua ai se taamilosaga leaga."

O le isi suʻesuʻega faʻasalalau fou na faʻasalalau, na faia e Schou Andreassen ma ana uo, na suʻesuʻeina pe o faʻamaoniga o faʻafitauli faʻapitoa o le mafaufau, e aofia ai le ADHD, e aʻafia ai le eseesega i le faʻaogaina o mea faʻaonaponei i luga o le initaneti, e pei o taaloga vitio ma faʻasalalauga lautele. Ua faailoa mai e le au tusitala o la latou suʻesuʻega o le mea muamua lea e iloilo ai le va o vaisu i luga o le initaneti fesoʻotaʻiga fesoʻotaʻiga ma le ADHD.

E tusa ma le 23,500 tagata matutua mai le faitau aofaʻi o Nouei oe na faʻamaeʻaina se suʻesuʻega i luga ole laiga i luga ole laiga na taulaʻi i le tele o amioga ua fai ma vaisu na mulimuli ane tali atu i fesili ole Bergen Social Media Addiction Scale ma le Game Addiction Scale e iloilo ai faʻamaoniga o vaisu tekinolosi numera. O le ASRS-Version 1.1 na faʻaaogaina e iloilo ai faʻamaoniga autu o le ADHD. O i latou na auai e amata mai i le 16 i le 88 tausaga le matutua, ma le to'atele i le va o le 16 ma le 30 tausaga (41%) ma le 31 ma le 45 tausaga (35%).1

I le aotelega, o suʻesuʻega na fautua mai ai o faʻamaoniga o faʻafitauli o le mafaufau i tagata matutua e fesoʻotaʻi ma fesoʻotaʻiga faʻaagafesootai ma vaisu a se tagata, pe a uma ona pulea le matua, itupa, ma tulaga tau aʻoaʻoga ma faaipoipoga.1 I'uga mo le ADHD, aemaise lava, na fa'aalia ai o lenei fa'ama'i na fa'amatalaina atili ai le eseesega i le fa'aogaina o ala o feso'ota'iga ma vaisu nai lo taaloga vitio. Fai mai le au tusitala, o foliga (fa'ata'ita'iga o le tagi, fa'afouga faifai pea) o telefoni fe'avea'i, lea e masani ona fa'aoga mo feso'ota'iga fa'aagafesootai, e fa'atupu ai le fa'alavelaveina o tagata ta'ito'atasi pe fa'atupu fa'alavelave e sili atu ona a'afia i fa'aoga soonafai po'o le fa'amalosia o ala fa'asalalau.1

O tagata suʻesuʻe mai suʻesuʻega uma e tolu o loʻo faʻamatalaina iinei na faʻatalanoaina le tapulaʻa o se suʻesuʻega faʻasolosolo suʻesuʻega, lea e taofia ai soʻo se faʻamatalaga mautinoa o le mafuaʻaga ma le faʻatonuga o sootaga taua faʻafuainumera.1-2 Schou Andreassen ma ana uo fai le manatu e faapea "o sootaga ua faailoaina atonu e sili atu le isi itu pe alu i itu uma e lua. E tatau ona suʻesuʻeina atili lenei mea e faʻaaoga ai suʻesuʻega umi. O lo'o fa'amamafaina e tagata su'esu'e e mana'omia faiga fa'alavelave e fo'ia ai le fa'aogaina o le fa'aogaina o tekonolosi i tagata matutua.1-3

Fa'asalalau: 09/12/2016

mau:

  1. Schou Andreassen C, Griffiths MD, Kuss DJ, et al. Le soʻotaga i le va o le faʻaogaina o faʻaoga faʻasalalauga faʻasalalau ma taaloga vitio ma faʻamaoniga o faʻafitauli o le mafaufau: O se suʻesuʻega faʻasolosolo tele. Loto o le Tofi Behav. 2016; 30: 252-262.
  2. Montagni I, Guichard E, Kurth T. Asosi o le screen taimi ma faafitauli o le gauai atu o le tagata lava ia ma tulaga hyperactivity i Farani tamaiti aoga: o se suesuega cross-sectional. BMJ Open. 2016;6:e009089.
  3. Yen JY, Liu TL, Wang PW, et al. Fesoʻotaʻiga i le va o faʻamaʻi taʻaloga i luga ole Initaneti ma le le atoatoa o le mafaufau o tagata matutua ma le faʻamaʻi pipisi ma a latou fesoʻotaʻiga: Impulsivity ma le ita. Addict Behav. I le lolomiina.
  4. Nugent K, Smart W. Attention-deficit/hyperactivity disorders i tamaiti aʻoga postsecondary. Neuropsychiatr Dis Treat. 2014: 10: 1781-1791.