Lipoti Faʻapitoa: Initaneti Faʻalavelave Faʻapitoa e fesoʻotaʻi ma le faʻaaogaina o ponokalafi (2015)

Faʻamatalaga: I lenei suʻesuʻega suʻesuʻega, o loʻo faʻailoa mai e le au atamamai o le toe faʻaleleia mai le faʻaletonu o taaloga i luga ole laiga (IGD) o loʻo tuʻu ai pea se tagata maʻi e faʻaaogaina le porn i luga o le initaneti ma aʻafiaga leaga. Latou te faʻamalosia tagata atamamai e faʻafesoʻotaʻi le faʻaaogaina o ponokalame o se "faʻamaʻi faʻatasi ma le IGD," neʻi sili atu le taufaaleaga ma faigata ona togafitia.

Yale J Biol Med. 2015 Setema 3;88(3):319-324. eCollection 2015.

lē faʻatino

O le faaletonu o taaloga i luga o le initaneti (IGD) e le o se suʻesuʻega aloaia i le Fa'ailoga Fa'ailoga ma Fa'amaumauga Fa'amaumauga mo Fa'afitauli o le Mafaufau-5 (DSM-5). Ae ui i lea, ua maitauina le IGD e faʻamaonia nisi suʻesuʻega mo le ono mafai ona aofia i le DSM. I le tele o auala, IGD e foliga tutusa ma vaisu ma vaisu. O ia uiga e aofia ai le faapalepale, faaui i tua, ma agafesootai ma galuega faatamala e mafua mai i le faateleina o le taimi e teu faafaigaluega i taaloga vitio faaaoga ma le mauaina. O lo'o va'aia fo'i le fa'aogaina o fa'asalalauga fa'apena po'o feso'ota'iga vavalalata, lea e fa'ata'ita'ia ai le ala masani o vaila'au ma vaisu tau tupe. Matou te tuʻuina atu se mataupu o se 22-tausaga le matua na faʻaalia le IGD ma faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma le faʻaogaina o ponokalafi. O lenei lipoti o mataupu o loʻo faʻaalia ai le faʻasologa o le IGD. O la matou pepa foi e toe iloiloina auala e ono mafai ai ona fai ma vaisu, faʻapea foʻi ma le tulaga o le IGD o se vaega e ono mafai ona fai ma vaisu. E manaʻomia suʻesuʻega faʻaopoopo e iloa ai pe faʻatasi le IGD ma faʻafitauli faʻaogaina o ponokalafi.

uputatala: Le faaletonu o taaloga i luga o le Initoneti, vaisu taaloga vitio, ponokalafi

faʻatomuaga

Fa'aoga Pathologic Versus Addiction

O le faaletonu o agafesootai ma galuega e mafua mai i le soona faaaogaina o taaloga vitio ua masani ona faamatalaina o le "pathologic" [1-3]. O le faʻaaogaina o le faaupuga "vaiaso taaloga vitio," i le isi itu, e sili atu ona finau. O aʻafiaga faʻale-agafesootai ma meaola faʻapitoa o loʻo fautuaina mai e le upu "vaisu" e aofia ai le faʻalagolago i le tino, faapalepale, ma le toesea, e ono manaʻomia ai le toe faʻaleleia ma le faufautua. O le mea lea, o le i ai o vaisu o amioga i se tulaga lautele ua fesiligia ona e sili atu le faigata ona faʻamaonia e mafai e tagata taʻitoʻatasi ona "vaisu" i gaoioiga latou lava [4,5]. Nai lo lena, ua tuʻuina atu e iai nisi tagata ua i ai se faʻatonuga i amioga faʻafefe, lea atonu e le atagia ai uiga faʻapitoa o soʻo se tasi gaioiga, ae atonu e faʻaalia ai se maʻi le mafaufau muamua [4,6]. O lenei manatu o loʻo lagolagoina e suʻesuʻega o loʻo fautua mai ai o vaisu e feololo i le maualuga e mafai ona maua e ala i fesuiaiga o kenera [7].

Ae ui i lea, e ui o vailaʻau e pei o le cocaine ua iloa auala o gaioiga e aofia ai le faʻateleina o le dopaminergic neurotransmission e ala i auala faʻavae, aemaise lava i totonu o le mesolimbic system, ua fautuaina e faapea o tagata taʻitoʻatasi o loʻo i ai amioga ua fai ma vaisu e faia se faiga tutusa [8]. I nei tulaga, o loʻo tuʻuina atu o nisi o gaioiga e mafua ai le faʻaosofia o le mafaufau o le hypothalamus-pituitary-adrenal (HPA) axis ma auala faʻatau dopaminergic endogenous e mafua ai se mamanu o le faʻaleagaina ma amioga e pei ona vaʻaia i le faʻaaogaina o vailaʻau.9]. O le mea lea, o gaioiga e pei o taaloga faitupe ma taaloga vitio e ono iai ni mea e fai ma vaisu ona o le fa'atonuina o galuega. O le Operant Conditions e faasino i le auala o le a taofia ai pe faamalosia ai e taunuuga oa tatou amioga. Afai e lagona e le tagata le tauia, o le a sili atu ona ia toe faia lena amio. O suʻesuʻega a le BF Skinner na faʻaalia ai pe a oʻo ina le faʻamoemoeina le taui (ua taʻua o le faʻamalosi faʻafuaseʻi) ae fai soo, e sili ona malosi le aafiaga i le faʻateleina o le amio. O le mataupu faavae autu lea i le galuega i taaloga faitupe ma se tasi o mataupu sili ona taua i taaloga vitio. I tagata taaalo ua fai ma vaisu, o loʻo i ai le faʻaitiitia o le tali a le HPA, e aʻafia ai le suiga o le tino e fesoʻotaʻi ma amioga faʻafefe e fesoʻotaʻi ma le faʻatonutonuina o le auala HPA [10].

Mo le tele o tagata suʻesuʻe, o faʻamatalaga o loʻo i luga e mafai ona avea ma se maseesee, talu ai e ala i lenei faʻamatalaga toetoe lava o mea uma e mafai ona avea ma "vaisu" pe afai e maua e mamao ese le fiafia pe tauia. Ae ui i lea, o suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga maneta resonance (fMRI) e faʻaalia ai atonu o le tulaga lea. Mo se faʻataʻitaʻiga, o suʻesuʻega a le fMRI o loʻo faʻaalia ai o tagata taʻitoʻatasi e ausia tuʻutuʻuga mo vaisu amio e faʻaalia ai le faʻaitiitia o faailoilo BOLD e ala i le pito i luma ma faʻateleina faailoilo BOLD e ala i le nucleus accumbens, e faʻaalia ai le faʻaitiitia o le manaʻo ma le faʻateleina o le faʻagaoioia o ala o taui, i le faasologa [11]. O nei suʻesuʻega o loʻo matauina foi i tagata taʻitoʻatasi e ausia tulaga faʻavae mo vaisu vailaʻau [12-14].

O le manatu o faʻalavelave faʻapitoa tutusa o loʻo vaaia i le tulaga o mea uma e lua ma vaisu o amioga e taʻu mai ai e ono tutusa a latou faiga pathophysiological [15]. Talu ai ona o nei faiga faʻavae mole e fesoʻotaʻi ma vaisu, e le o se mea e ofo ai pe a faʻasoa e tagata taʻitoʻatasi ma le IGD uiga tutusa ma tagata gasegase o loʻo tauivi ma le faʻaaogaina o vailaʻau, faʻaalia mafaufauga faʻaosofia, manaʻoga, ma amioga e suʻe vaisu. O le mea lea, e le o se mea e masani ai mo amioga fai ma vaisu e tutupu faatasi [16]. Ona o a'afiaga fa'aletagata ma le fa'atulagaina o le si'osi'omaga, o vaisu moni i gaioiga e pei o ta'aloga vitiō e ono mafai. E aofia ai gaioiga e tauia e ala i le faʻamalosia le lelei, lea e mafai ai e se tagata ona aloese mai se mea moni e le manaʻomia e ala i le auai i se isi mea. Ae ui i lea, e manaʻomia le tele o suʻesuʻega i le tulaga o vaisu o amioga e suʻesuʻe ai le malosi o mea ua fai ma vaisu o gaioiga eseese ma le maualuga o le faʻaleagaina. Faʻaaogaina taaloga vitio pathologic, vaisu taaloga vitio, ma le IGD o faaupuga e masani ona faʻaaogaina, ae mo le taimi nei, ua fautuaina o le soona faʻaaogaina o soʻo se gaioiga e mafai ona faʻamatalaina lelei o le "pathologic" pe a faʻalavelave i galuega i aso taitasi [17].

Fa'aletonu ole Initaneti (IGD)

E ui lava i felafolafoaiga i luga o semantics, o le numera o lomiga e fesoʻotaʻi ma le IGD ua faʻateleina faʻateleina [1,5,18,19]. Atonu e mafua ona o le aofa'i o fa'amaumauga i tua ua maua i totonu o le 3 sefulu tausaga talu ai, talu ai o ta'aloga vitiō ose mea fou fa'aleaganu'u. O le taaloga vitio muamua i le talafaasolopito e manatu o le "Tenisi mo le Lua," o se taʻaloga e faʻavae i luga o le cathode ray tube na fatuina e le fomaʻi o William Higinbotham i le 1958. Talu mai lena taimi, o le alualu i luma i tekinolosi ma le Initaneti ua matua faʻavavevaveina le gaosiga ma le avanoa o taaloga vitio. [18]. E tusa ai ma le NPD Group, o se kamupani suʻesuʻe maketi, o taaloga vitio na maua le $ 15.4 piliona i le 2013 i le Iunaite Setete lava ia [20]. O le si'itia o le faatosina ma le ta'uta'ua o taaloga vitio atonu e mafua mai i le poto faatofu latou te maua [21]. E le pei o le "Tenisi mo le Lua" a Higinbotham, o taaloga vitio faʻaonaponei ua faʻapipiʻiina vave le faʻaleleia o ata ma faʻaosofiaga vaʻaia faʻatasi ai ma faʻasologa faigata o faʻasologa ma gafatia tele multiplayer, faʻatagaina tupulaga e fegalegaleai ma isi e ala i ala o faasalalauga. E mafai e tagata faʻaoga ona auai i isi mea moni, lea e maua ai taui faʻafuaseʻi mo le faʻataunuʻuina o galuega eseese e maua uma le taua ma le taua i totonu o le aganuu taʻaloga [22]. I lenei auala, o taaloga vitio e faʻamalosia ai a latou lava faʻaoga i le auala lava e tasi e faʻaogaina ai e masini slota le au taaalo.

O le mea moni, ua matauina e le tele o tagata suʻesuʻe o taaloga vitio ma masini slots e tutusa uiga, ma afai o loʻo i ai se uiga faʻapitoa i taaloga vitio lava ia, e mafai ona suʻesuʻeina e ala i le faʻatusatusaina ma vaisu o taaloga faitupe [23]. I le 1996, na faʻaaogaina ai e Dr. Kimberly Young lenei fesoʻotaʻiga e faʻaalia ai o faʻafitauli faʻaogaina komepiuta e mafai ona ausia tulaga mo vaisu [2]. O loʻo i ai nei le tele o fua faʻavae e faʻavae i luga o tuʻutuʻuga mo vaisu o taaloga faitupe e faʻamoemoe e agavaa ma faʻatusatusa le faʻaogaina o komepiuta mo suʻesuʻega i le autu o taaloga pathologic [24]. O nei fua e aofia ai, ae le gata i, Young's Internet Addiction Questionnaire, Ko's Internet Addiction Scale, ma le Chen Internet Addiction Scale [25]. O fua faʻatatau e pei o nei ua tele sona sao i suʻesuʻega talu ai nei i le autu o le "vaisu o taaloga vitio," lea na maua ai le faʻasalalauga ona o le faʻateleina o aʻafiaga o faʻaaogaina faʻamaʻi e mafua ai le le amanaiaina o vaega tetele o le olaga e pei o galuega, tausiga o le tagata lava ia, ma mafutaga fa'aletagata [1,18,19].

O le DSM-5 na muamua faʻaalia le IGD i le 2013 [26]. Ae ui i lea, na tuʻufaʻatasia i totonu o le faʻaopoopoga ma e leʻi lisiina aloaia o se suʻesuʻega talu ai e manaʻomia nisi suʻesuʻega e uiga i lona mamanu o faʻamaʻi, ala, taunuuga, ma togafitiga [17]. Ae ui i lea, o suʻesuʻega o loʻo i ai nei o loʻo fautua mai ai le tele o faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma le tele o le faʻaaogaina o taaloga vitio e pei o le puta, vevesi, popolevale, tulaga maualalo o aʻoga, phobia lautele, ma le atuatuvale [27,28]. E le gata i lea, o nisi tulaga lamatia mo le avea ma se tagata taʻaloga pathologic ua faʻamaonia, e aofia ai le maualalo o le agavaʻa faʻaagafesootai muamua ma le sili atu o le faʻalavelave [18]. O tupulaga talavou e masani ona fetaui ma lenei talaaga, ma e le o se mea e ofo ai, o suʻesuʻega i le atinaʻeina o le neurocircuitry e faʻaalia ai o talavou ua faʻateleina le faʻafitauli i vaisu [29]. Talu ai ona o taaloga vitio e masani ona maketiina e faatosina i lenei faitau aofaʻi, o lo latou lauiloa lautele e le o se mea e ofo ai [30]. Fa'asagaga e fa'atatau i su'esu'ega i le lumana'i i lenei matā'upu atonu e taua, e ui lava e ono a'afia tele ai le pisinisi ta'aloga vitiō.

O mataupu e pei o le tasi o loʻo tuʻuina atu i lenei lipoti o loʻo faʻaalia manino ai se mamanu o amioga e foliga tutusa ma le vaʻaia i vaisu ma vaisu tau tupe e pei ona faʻamatalaina i le DSM-5. O ia faʻaaliga e aofia ai le faʻapalepale ma le faʻamalo, faʻapea foʻi ma le faʻaleagaina o agafesootai ma galuega. O isi fa'aoga Initaneti e fa'apena fo'i ona fa'aosofia; o lona uiga, o le mataupu faavae o le faʻamalosia faʻafuaseʻi mo gaioiga na faia aʻo i luga ole laiga e mafai ona oʻo atu ai i faʻafitauli o le faʻaogaina, aemaise lava pe a tuʻufaʻatasia ma isi taui (mo se faʻataʻitaʻiga, faʻafeusuaiga poʻo le faʻafefe). I le mataupu o loʻo tuʻuina atu iinei, o ponokalafi i luga o le initaneti na faʻaaogaina foi e lenei tagata ma saofagā i lana mamanu o vaisu. E tele taaloga vitio ma autu tau feusuaiga, e pei o le Grand Theft Auto ma God of War taaloga, lea e fegalegaleai ai tagata taaalo ma fafine talitane ma tamaitai. O le mea lea, o taaloga vitio ma autu tau feusuaiga ma ponokalafi e mafai ona manatu e fesoʻotaʻi vavalalata faʻasalalauga [31]. O le faʻamoemoega o lenei suʻesuʻega o le amataina lea o se talanoaga faʻaosofia e uiga i le auala e faʻatautaia ai e fomaʻi ma tagata suʻesuʻe le autu o le IGD ma lona pulega.

Tulaga Faamatalaga

O se 22-tausaga le matua muamua o le tupulaga Korea i Saute ma le talafaasolopito o le mafaufau ua mavae o le atuatuvale tele ma foliga popole na tuuina atu i le falemaʻi o le mafaufau i le reSTART ona o lona faʻaogaina malosi o taaloga vitio na faʻasolosolo ona faʻalavelave i ana fegalegaleaiga ma le faʻaosofia e galue. Na amata ona taalo i taaloga vitio i le 6 o ona tausaga i le tulaga o le faatiga i le tino ma le tautala faamatua. I le taimi muamua na ia taalo ai i le itula i aso o le vaiaso ae oʻo atu i le 5 itula i faaiuga o vaiaso, faatasi ai ma tapulaʻa taimi na faʻatulagaina e ona matua. E na o ia lava le atalii o le aiga, ma sa faamoemoe e maua se avanoa i se iunivesite lauiloa e ala i le ausiaina o faailoga maualuluga faaleaoaoga i le aoga tulagalua. O se taunuuga o nei tulaga, o ana fegalegaleaiga faaagafesootai ma ana uo sa matua faatapulaaina, ma o le taimi e faaalu i fafo atu o le aiga sa matua faavaivaia. E ese mai i le tafao faamasani faalilolilo o se tasi tamaitai mo sina taimi puupuu ma tamoe i le au kolosi, sa ia faaaluina le tele o lona taimi i totonu o le fale ma faateleina ai le faaaogaina i taaloga vitio, ponokalafi, ma anime mo faafiafiaga ma le tatalaina o feusuaiga.

I totonu o le vaiaso talu ona alu i le kolisi, sa amata ona ia fiafia i le aganuu o taaloga i luga o le Initoneti ma taalo i taaloga vitio i luga o le initaneti i le 10 itula i aso taitasi a o faatumauina ni togi laiti ina ia pasi ai ana vasega. Na ia faʻaaluina le 2½ tausaga mulimuli ane e alu ese mai vasega na le mafai ona ia faʻamaeʻaina ona o lana masaniga taʻaloga. I lona tausaga lona lua i le kolisi, na ia siitia atu ai i se fale mautotogi ma isi ana uo taaalo ma sa taalo i le 14 itula i aso taitasi o taaloga vitio i luga o le initaneti, e pei o tagata muamua-fana ma taʻaloga taʻaloga. Na faasoa mai e le maʻi: “Na amata ona ou faataitaia oʻu tomai tau taaloga i le Counter-Strike e tusa lava pe tiga oʻu lima, ma ua ou le toe manao e taalo mo le fiafia. O le taimi lea na amata ai ona ou toilalo i vasega ma amata ona ou alu ese mai le aoga i le ogatotonu o le kuata e aloese ai mai le pa'u mai le lesitalaina. Na ia faia ni tusitusiga sese ina ia maua ai le fesoasoani tau tupe mai ona matua, ae ina ua mavae le 3 tausaga na tuliesea ai o ia mai le iunivesite. Na iloa e lona aiga ana gaioiga ma le toe fesoasoani ia te ia, o lea na ia siitia atu ai i totonu o se tamai potu i totonu o se fale mautotogi maualalo lea na ia faaitiitia ai ana tupe i le taalo i taaloga vitio, totogi le lisi, ma ola ai i meaai Saina ma pizza e ave i fafo. I le taimi lea, o le tagata maʻi sa taʻalo muamua i luga ole laiga taʻaloga taʻaloga Le World of Warcraft 16 i 17 itula i aso uma. Na faasoa mai e le tagata maʻi ia i matou: "E le masalomia o le sili lea ona leaga o laʻu vaisu taaloga ma o se taimi sili ona pogisa i loʻu olaga atoa. Ou te manatua se fefe sa i ai pea ma le mamafa mamafa ia te aʻu i na aso, afai ou te alu ese mai le pogisa o na [aso taitasi] 16 i le 17 itula o taaloga, o le a vave ona liliu atu ou mafaufauga i le olaga faaleagaina na ou faia mo au lava ia. , o le inoino o a'u tupulaga, o a'u tupe faaitiitia, ma iole. O le fale tuai malepelepe sa matua leaga le tausiga ma sa matua tele lava i ai i isumu. Ou te manatua sa masani ona latou a’e i luga o la’u uaea mata’itusi a o ou taalo i nisi o taimi, ma ua ou masani ai i le tapunia o le leo o le feei ma su’e solo i totonu o a’u kalone lapisi a o ou moe i le po. Ou te moeiini oʻu mata ma taumafai malosi e aua neʻi mafaufau i loʻu tulaga moni i le taimi nei." O lenei ituaiga olaga e leʻi gafatia tau tupe, peitaʻi, ma o le taimi lea na ia tuʻuina atu ai i le falemaʻi o le mafaufau, faʻanoanoa i mafaufauga pule ma faʻaalia lona manaʻo e faʻaititia lana taʻaloga vitio ina ia maua sana galuega.

I le taimi o ana vasega, na ia musu e taumafai faʻafuaseʻi ma faʻamutaina le faʻaaogaina o taaloga vitio, ma o le manatu o le faia o lea mea na faʻaalia ai le popole tele ma le itaitagofie. Nai lo lena, na ia filifili e faʻagata le faʻaauauina o lona auai i taaloga vitio e ala i le tuʻuina i lalo o le numera o itula o taʻaloga i aso taitasi. O lana sini o togafitiga o le faʻaitiitia o le faʻaaogaina o taaloga vitio ina ia maua ai se galuega, ae ona o le tele o tausaga o le faʻaesea faʻaagafesootai aʻo taʻaloga, na sili atu le leaga o lona popolega lautele nai lo le taimi muamua o taaloga. I le faʻaaogaina o taʻiala na tuʻuina mai e Nuuese, na te fetaui ma le faʻavae mo le IGD e ala i le tali ioe i fesili uma e 11 [1]. Faatasi ai ma le faʻaaogaina o le mafaufau faʻapitoa (CBT) ma le psychotherapy mo le 2 tausaga, na iu lava ina mafai ona ia faʻaalia lana vaisu taaloga vitio, taofi le taʻaloga, ma pulea lona atuatuvale e aunoa ma ni vailaʻau. Na mafai ona ia faʻatulagaina se meaʻai masani ma taimi moe. Sa ia toe foi i le iunivesite, lea na faamalieina ai o ia i lona olaga faaagafesootai ma faatinoga faaleaoaoga. Ina ua mavae le tele o aafiaga o le taalo i taaloga vitio ma le vaai atu i le ala na latou faalavelave ai i lona tomai e faatino ai aoaoga, sa ia tetee atu i ana taaloga e ala i le tuu o lana komepiuta i le fale o ona matua.

E ui i le atiina ae o ni faigauo fou, ae e lei toe faia lava se tafaoga faamasani. O ponokalafi na avea ma ana puna autu o le faaosofiaina o feusuaiga. E ui o lona faaaogāina o ponokalafi e leʻi faalavelaveina ai lana galuega po o isi gaoioiga o le olaga i aso faisoo, ae o lona lē auai i se faiā fetosinaaʻi ma se isi tagata, o se mea e agamalu ma lē fiafia ai o ia. Ona o le natura patino o le mataupu, na ia le fiafia ai e talanoaina i togafitiga, lea na avea ma faʻalavelave faʻafuaseʻi i le puleaina o lana mataupu i le aluga o taimi.

Talanoaga

O taʻiala e iva a le American Psychiatric Association mo le IGD na faʻavae i luga o suʻesuʻega muamua, lea na faʻatusatusaina ai le faʻaogaina o taaloga vitio i vaisu tau tupe.1,32]. O nei ta'iala e aofia ai mea nei:

  • muai nofo i taaloga vitio;
  • fa'apalepale fa'aalia e ala i le fa'ateleina o le taimi e fa'aalu i le fa'aogaina o ta'aloga vitio;
  • sola ese mai lagona leaga e ala i le faʻaaogaina o taaloga vitio;
  • leiloa o mafutaga / avanoa ona o se taunuuga o le faaaogaina o taaloga vitio;
  • faaitiitia le auai i isi gaoioiga ona o se taunuuga o le faaaogaina o taaloga vitio;
  • fa'a'ole'ole ina ia fa'aauau le fa'aogaina o ta'aloga vitiō;
  • fa'aauau le fa'aogaina o ta'aloga vitiō e ui lava i a'afiaga leaga;
  • faigata ona faʻaitiitia le faʻaogaina o taaloga vitio;
  • ave'esea (fa'aalia o le le mautonu ma le itaita'i) pe a fa'agata le fa'aogaina o ta'aloga vitiō.

E tusa ai ma le DSM-5, o tagata gasegase e iai le IGD e tatau ona faʻaalia le faʻaleagaina o le falemaʻi i le lima pe sili atu o taʻiala o loʻo i luga i le 12-masina. Ole fa'aletonu tele ile falema'i e fa'atatau ile fa'aalia ole fa'aletonu ole olaga i aso ta'itasi e mafua ai fa'afitauli tuga fa'aagafesootai, fa'alagona po'o fa'afitauli tau galuega. O le tagata gasegase o loʻo faʻamatalaina i lenei suʻesuʻega suʻesuʻega na ausia uma tulaga mo suʻesuʻega i lalo o lenei faʻamatalaga fuafuaina o le IGD. O lona faʻaaogaina o taaloga vitio na amata o se sola ese mai le mamafa o faʻamoemoega o le aiga ma faʻateleina i le taimi (mai le 1 i le 2 itula o taʻaloga i aso uma aʻo leʻi oʻo i le kolisi ma faʻateleina i le 16 i le 17 itula o taʻaloga i aso uma aʻo leʻi sailia togafitiga). O lona popole i taaloga vitio na iu ai i le le lelei o aʻoaʻoga ma le faʻalavelave tau tupe. E le gata i lea, o lana taumafaiga e nana lana taʻaloga ma ona taunuuga na iʻu ai i le motusia o sootaga faaleaiga, ae na ia faʻaauau pea ona faʻaaoga. Na ia tuua le aoga ina ia mafai ona faaauau taaloga, ma ina ua iu lava ina ia sailia se fesoasoani ona ua le mafai ona ia faaitiitia le faaaogaina o taaloga na o ia, sa ia tauivi ma le popole ma le itaitagofie e tutusa ma faiga e aveese ai. Ae ui i lea, e taua le maitauina o le tagata maʻi o loʻo i ai se talaʻaga muamua o le popole, lea e faigata ai ona fuafua le maualuga o le popole e fesoʻotaʻi ma le IGD. O nei faailoga na taofia ai o ia mai le tu atoatoa, ae sa ia manaomia le taofi malie. E taua le fa'ailoa e na'o se numera fa'atapula'a o itula i aso ta'itasi, fa'atasi ai ma le natura o ta'aloga lava ia, ma atonu o le fa'atapula'aina o itula e foliga mai e fa'atupu ai se fa'alo i luga o amioga ta'aloga. O lenei tapula'a i le taimi e ono taofia ai tagata mai le fa'ateleina o le fa'aogaina o ta'aloga vitiō i le auala lava e tasi e mafai ai e tagata ma'i ona fai tupe tetele atu po'o le tele o tui o se vaila'au.

O lenei mataupu o loʻo faʻataʻitaʻia ai le lavelave o mea faʻapitoa faʻapitoa e faʻaauau ai amioga faʻataʻaloga pathologic. O le tagata maʻi i lenei mataupu lipoti na amata ona taʻalo i taaloga vitio i le talavou, o se taimi faʻaletonu mo le atinaʻeina o agafesootai ma vaisu. E le gata i lea, ona o le natura faʻafefe o taʻaloga faʻaonaponei, o le tagata maʻi e foliga mai na faʻamalosia e le sola ese i taaloga vitio na tuʻuina mai i lona tulaga faʻamatua faʻamatua, faʻaopoopo i le faʻamalieina o le au taʻalo e lagona pe a latou siʻitia tulaga pe faʻamaeʻaina galuega. O le fiafia ma le fiafia e fesootaʻi ma taaloga vitio e aofia ai le faʻaosofia o le tino ma le faʻaosofia o le HPA axis, e mafua ai le faʻateleina o le fatu, toto toto, ma le leo alofa [9]. O le faʻaosofia i taaloga vitio e mafai ona matauina i le faiʻai o vaisu taaloga vitio e faʻaaoga ai le fMRI scans [33,34]. E le gata i lea, o taaloga vitio, fausia i luga o mataupu faavae o fegalegaleaiga faʻaagafesootai, faʻateleina le faatofu, ma foliga e le gata na ausia, o loʻo faʻaalia e faʻaosofia ai le neurologically ma le physiologically [21]. Mo se faʻataʻitaʻiga, o musika faʻapipiʻiina e faʻaopoopoina i le faʻatofuina o le siʻosiʻomaga o le taaloga vitio, faʻaosofia le tali atu a le HPA ma faʻamatuʻu ai le cortisol [35]. Ta'alo i le taaloga Tetris® fa'atauva ma isi tagata ta'aalo e maua ai le maualuga o le testosterone pe a maualalo le cortisol i tane [36]. I lo matou maʻi, na ia faʻaalia le tosina atu i le aganuʻu i luga o le Initaneti ma taʻalo ma isi, ma atonu o le faʻaosofia e fesoʻotaʻi ma le taʻalo ma isi tagata na saofagā i lona vaisu i taaloga vitio i luga ole Initaneti. E ui o le IGD e foliga mai e aʻafia ai le tele o tama, atonu e mafua ona o le ituaiga ma le natura o taʻaloga o loʻo avanoa [37]. I le taimi nei, e leai se tala fa'asolopito o aiga o vaisu, e ui lava e tatau ona toe iloiloina ona o suiga faʻavae e fesoasoani i amioga ua fai ma vaisu. E le gata i lea, e taua le maitauina o le popolega lautele o le tagata maʻi ma le faʻaleagaina atonu na saofagā i le faʻaaogaina tele e le tagata maʻi o taaloga vitio ma le atinaʻeina o le IGD.

E faataitai e tagata le tagata latou te mananao e avea ai, ma e tatau i tagata taʻitoʻatasi ona faʻaeteete i mea latou te faia ma pe faʻapefea ona latou faʻapipiʻiina o latou faiʻai. A faʻaalu e se tamaititi le tele o taimi i taaloga Initaneti poʻo ponokalafi, e mafai ona i ai ni faʻafitauli ogaoga e fesoʻotaʻi ma le faʻaoga tele [37-43]. Matou te tu'uina atu se fa'ata'ita'iga e fa'amanino ai pe fa'afefea ona fa'atupuina le neura o le tamaititi pe a fa'aalia i le tele o le taimi e fai ai ta'aloga Initaneti po'o isi gaioiga i luga ole Initaneti. Matau lou lima agavale. O le limamatua o le a faʻatusalia vaega faʻapitoa e fesoʻotaʻi ma faʻamanuiaga uma o taaloga vitio ma le faʻaogaina o tekinolosi: tomai faʻavasega vave, faʻaleleia le faʻamaopoopoina o lima-mata, ma atonu o le faʻaleleia o faʻataʻitaʻiga. O le tamatamailima faasino o le a faʻatusalia vaega cortical e fesoʻotaʻi ma tomai faʻafesoʻotaʻi. O le tamatamailima ogatotonu o le a faʻatusalia amioga e fesoʻotaʻi ma fegalegaleaiga faʻaagafesootai ma aiga ma uo. O le tamatamailima mama o le a fai ma sui o le gafatia e iloa ai lagona o le tagata lava ia ma isi (empathy). I le mea mulimuli, o le tamatamailima laititi o le a faʻatusalia vaega o le cortical e fesoʻotaʻi ma le pulea e le tagata o ia lava. E ui o nei galuega maualuga maualuga e fa'avae fa'aolaola, e le'o fa'aalia atoatoa e aunoa ma se fa'ata'ita'iga talafeagai ma fa'amatalaga. Pe a fa'aalu e le tamaititi le averesi o le 7h 38m i luma o le mata fa'atekinolosi mo fa'afiafiaga [44], o lena tamaititi e sili atu i le fua fautuaina i aso taitasi mo le soifua maloloina o le taimi [45]. O le gaugau tamatamailima i totonu o lou alofilima e fa'atusalia lea tulaga. A o faasolo ina matua le faiʻai, o le taunuuga e mafai ona maua o se talavou matua e matua lima matua uma lava i o latou mafaufauga: maua ni tomai suʻesuʻe vave ma vave faʻataʻitaʻiga, ae le o le atinaʻeina o tomai faʻafesoʻotaʻi, e itiiti ni sootaga ma tagata, faʻaalia sina lagona alofa, ma faʻaalia sina mea itiiti. loto pulea. O le mea lea, IGD i tamaiti laiti e mafai ona iʻu ai i faʻafitauli ogaoga mulimuli ane o tagata matutua. O isi su'esu'ega e su'esu'e ai le a'afiaga o le so'ona fa'aalia i ta'aloga vitiō ma ponokalafi i tamaiti e mana'omia.

faaiuga

E ui lava na iu ina faatoilaloina e le tagata maʻi lona faaletonu o taaloga, ae sa ia tauivi pea e auai i ni mafutaga alofa ma nai lo le faaaogaina o ponokalafi e avea o se auala feusuai. E sili ona manaia lenei mea, talu ai o se tasi o taʻiala o loʻo lisiina i le tele o faʻafitauli o le faʻaaogaina o vailaʻau o le "faʻaaogaina o mea tutusa." O le fa'aogaina e lenei ma'i o ponokalafi e ono fa'apea o lo'o fa'aogaina fa'asalalauga fa'apenei. O suʻesuʻega faʻaopoopo e suʻesuʻeina le faʻatasi o le IGD ma faʻafitauli faʻaogaina o ponokalafi o le a manaia. E le gata i lea, o le a manaia le fuafuaina o le malosi faakomepiuta o ituaiga eseese o ala o faasalalauga numera, ponokalafi, ma taaloga vitio e fuafua ai lo latou gafatia e faaosofia ai le HPA activation, faiʻai dopamine faʻamalolo, ma le neuroendocrine arousal. E le gata i lea, e faigata ona taʻu atu pe o le popolega lautele o le tagata maʻi na mafua mai i le tele o tausaga o le tuʻuesea faʻaagafesootai lona lua i le faʻaogaina o taaloga vitio poʻo lona faʻauigaina mo taaloga vitio na amata muamua ona o le aloese mai tulaga faʻaagafesootai. Po o le a lava le auala, mai se vaaiga pulega, e taua le faʻailoaina o faʻalavelave faʻalavelave a le IGD, e aofia ai popolega faʻalapotopotoga, atuatuvalega, ma ponokalafi faʻaaogaina. O tagata maʻi e itiiti lava le faʻaalia e uiga i le faʻaogaina o ponokalafi ona o le maʻaleʻale ma le natura patino o le mataupu, ma afai e le faʻatalanoaina ma faʻalavelave faʻaagafesootai e ono tupu faʻatasi, o lenei mataupu e ono avea ma mea taufaasese ma faigata ona togafitia. Ma le mea mulimuli, o tagata tomai faapitoa i le soifua maloloina o le mafaufau i kolisi ma iunivesite e tatau ona nofouta i faʻailoga ma faʻailoga o le IGD ina ia iloa ai tamaiti aʻoga o loʻo mafatia i faʻafitauli faʻaogaina o taaloga vitio.

faapuupuuga

IGDInitaneti gasegase tau taaloga
DSM-5Fa'ailoga Fa'ailoga ma Fa'amaumauga Fa'amaumauga o Fa'afitauli o le Mafaufau-5
HPAhypothalamus-pituitary-adrenal
fMRIfaʻataʻitaʻiga faʻasolosolo mata
CBTtogafitiga faʻamalosi mafaufau
 

Fa'amatalaga a tusitala

E leai se fesoasoani tau tupe na fa'aogaina mo lenei su'esu'ega. E leai se su'esu'ega po'o le fa'aaogaina o fualaau fa'asaina. O manatu o loʻo faʻaalia i lenei tusiga o manatu ia o tusitala ma e le o atagia mai ai le tulafono aloaia poʻo le tulaga o le Matagaluega o le Neivi, Matagaluega o Puipuiga, poʻo le Malo o le Iunaite Setete.

mau faasino

  1. Gentile D. Pathological video-game fa'aoga i tupulaga talavou 8 i le 18: o se su'esu'ega a le atunu'u. Psychol Sci. 2009;20(5):594–602. [PubMed]
  2. KS talavou. Le suʻesuʻega ma feeseeseaiga e uiga i vaisu i luga ole initaneti. Cyberpsychol Amioga. 1999;2(5):381–383. [PubMed]
  3. KS talavou. Psychology o le fa'aogaina o komepiuta: XL. Fa'aoga fa'afaigata o le Initaneti: o se mataupu e talepeina ai le fa'ata'ita'iga. Psychol Rep. 1996;79(3 Pt 1):899–902. [PubMed]
  4. Laau RTA. Faʻafitauli i le Manatu o Taaloga Vitio "Addiction": O Nisi Faʻataʻitaʻiga Suesuega. Int J Ment Health Addict. 2007;6(2):169–178.
  5. Carbonell X, Guardiola E, Beranuy M, Belles A. O se suʻesuʻega faʻasalalau o suʻesuʻega faasaienisi i luga ole Initaneti, taaloga vitio, ma vaisu telefoni feaveaʻi. J Med Libr Assoc. 2009;97(2):102–107. [PMC free article] [PubMed]
  6. Krivanek J. Vaisu. Lonetona: Allen ma Unwin; 1988.
  7. Bevilacqua L, Goldman D. Genes ma vaisu. Clin Pharmacol Ther. 2009;85(4):359–361. [PMC free article] [PubMed]
  8. Hyman SE, Malenka RC, Nestler EJ. Faʻaaogaina o mea e fai ma vaisu: o le matafaioi o aʻoaʻoga ma le manatua. Annu Rev Neurosci. 2006; 29: 565-598. [PubMed]
  9. Chaput JP, Visby T, Nyby S, Klingenberg L, Gregersen NT, Tremblay A. et al. Ta'aloga ta'aloga vitiō fa'ateleina ai mea'ai i tupulaga talavou: o se su'esu'ega fa'asolosolo fa'asolosolo. Am J Clin Nutr. 2011;93(6):1196–1203. [PubMed]
  10. Paris JJ, Franco C, Sodano R, Frye CA, Wulfert E. Taaloga taʻaloga e fesoʻotaʻi ma le faʻafefe o le cortisol tali i alii ma tamaitai. Amioga Faaletino. 2010;99(2):230–233. [PMC free article] [PubMed]
  11. Dong G, Devito EE, Du X, Cui Z. Fa'aletonu le pulea o le fa'alavelave i le 'fa'aletonu o mea ua fai ma vaisu i luga o le initaneti': o se su'esu'ega fa'ata'ita'iga fa'amageta fa'atino. Psychiatry Res. 2012;203(2-3):153–158. [PMC free article] [PubMed]
  12. Sinha R, Lacadie C, Skudlarski P, Fulbright RK, Rounsaville BJ, Kosten TR. ma isi. Gaoioiga neural e fesoʻotaʻi ma le faʻaosoina o le cocaine manaʻo: o se suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga faʻamageta. Psychopharmacology (Berl) 2005; 183 (2): 171-180. [PubMed]
  13. McClure CM, Berns GS, Montague PR. O mea sese fa'aletino i se galuega a'oa'oga e fa'agaoioi ai le striatum tagata. Neuron. 2003;38(2):339–349. [PubMed]
  14. Schmidt A, Borgwardt S, Gerber H, Wiesbeck GA, Schmid O, Riecher-Rossler A. et al. O Aafiaga Mataʻutia o Heroin i Faʻagaioiga Faʻalagona Leaga: Fesoʻotaʻiga o Gaioiga Amygdala ma Tali e Faʻatatau i Faʻafitauli. Biol Psychiatry. 2014;76(4):289–296. [PubMed]
  15. Grant JE, Potenza MN, Weinstein A, Gorelick DA. Fa'atomuaga i vaisu tau amio. Am J Fa'asuasua ole Ava malosi. 2010;36(5):233–241. [PMC free article] [PubMed]
  16. Pettinati HM, Kampman KM, Lynch KG, Suh JJ, Dackis CA, Oslin DW. ma isi. Eseesega o alii ma tamaitai ma le maualuga-dose naltrexone i tagata mamaʻi faʻatasi ma cocaine ma le ava faʻalagolago. J Togafitiga Fa'atautala. 2008;34(4):378–390. [PMC free article] [PubMed]
  17. Kuss DJ. vaisu taaloga i luga ole laiga: va'aiga i le taimi nei. Psychol Res Behav Manag. 2013;6:125–137. [PMC free article] [PubMed]
  18. Gentile GA, Choo H, Liau A, Sim T, Li D, Fung D. et al. Faʻaaogaina taaloga vitio pathological i tupulaga talavou: o se suʻesuʻega umi-lua-tausaga. Pediatrics. 2011;127(2):e319–e329. [PubMed]
  19. Choo H, Nuuese DA, Sim T, Li D, Khoo A, Liau AK. Pathological video-taaloga i le va o talavou Sigapoa. Ann Acad Med Sigapoa. 2010;39(11):822–829. [PubMed]
  20. Fa'aaliga Su'esu'ega $15.39 Piliona Fa'aalu I Ta'aloga Vitio I totonu ole US I le 2013, A 1 Pasene Si'itia I luga ole 2012. NPD Group [Initaneti] Avanoa mai: http://www.npd.com/wps/portal/npd/us/news/press-releases/research-shows-15.39-billion-dollars-spent-on-video-game-content-in-the-us-in-2013-a-1-percent-increase-over-2012/ .
  21. Yee N. Motivations mo le taaalo i taaloga i luga o le initaneti. Cyberpsychol Amioga. 2006;9(6):772–775. [PubMed]
  22. Doan AP, Brooke S. Mauaina i Taaloga: O le Maunu ma le Tau o Taaloga Vitio ma Vaisu Initaneti. Maryland: FEP International; 2012.
  23. van Rooij AJ, Schoenmakers TM, van de Eijnden RJ, van de Mheen D. Faʻaaogaina Initaneti: o le matafaioi o taaloga i luga ole laiga ma isi faʻaoga initaneti. J Soifua Maloloina. 2010;47(1):51–57. [PubMed]
  24. Winkler A, Dorsing B, Rief W, Shen Y, Glombiewski JA. Togafitiga o vaisu i luga ole initaneti: o se meta-suʻesuʻega. Clin Psychol Rev. 2013;33(2):317–329. [PubMed]
  25. Frangos CC, Sotiropoulos I. Fa'afitauli Fa'ainitaneti Fa'aoga i le va o tamaiti a'oga i le iunivesite Eleni: o se fa'asologa fa'asologa fa'asologa fa'atasi ai ma tulaga lamatia o talitonuga le lelei o le mafaufau, nofoaga ponokalafi, ma taaloga i luga ole laiga. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2011;14(1-2):51–58. [PubMed]
  26. Fa'aletonu Taaloga Initaneti. DSM-5 [Initaneti] Maua mai: http://www.dsm5.org/Documents/Internet Gaming Disorder Fact Sheet.pdf .
  27. Melchior M, Chollet A, Fombonne E, Surkan PJ, Dray-Spira R. Initaneti ma taaloga vitio faʻaoga e faʻatatau i le mamafa tele i talavou matutua. Am J Health Promot. 2014;28(5):321–324. [PubMed]
  28. Messias E, Castro J, Saini A, Usman M, Peeples D. Sadness, pule i le ola, ma a latou fegalegaleaiga ma taaloga vitio ma luga o le initaneti i tupulaga talavou: taunuuga mai le suʻesuʻega o amioga lamatia a le autalavou 2007 ma 2009. Puleaina o le Ola Faʻamaʻi Amio. 2011;41(3):307–315. [PubMed]
  29. Chambers RA. Le Foma'i Fa'afoma'i Fa'afoma'i o se Foma'i Fa'ailoga Tulua: O se Tomai e Mana'omia Tele ma Mana'omia tele. J Mata'i Lua. 2013;9(3) [PMC free article] [PubMed]
  30. Knorr C. Sneaky Ways Tagata Fa'asalalau Fa'atatau i Tamaiti. Common Sense Media [Initaneti] 2014. Avanoa mai: https://www.commonsensemedia.org/blog/sneaky-ways-advertisers-target-kids .
  31. Mercer D, Parkinson D. Ta'aloga vitiō ma sauaga fa'afeusuaiga: toe mafaufau i le tausima'i fa'afoma'i i se vaitau fa'atekinolosi. J Tausisoifua Fa'afoma'i. 2014;10(1):27–35. [PubMed]
  32. Ko CH, Yen JY, Chen SH, Wang PW, Chen CS, Yen CF. Iloiloga o faʻataʻitaʻiga faʻamaonia o le faʻaletonu o taaloga Initaneti i le DSM-5 i le va o talavou matutua i Taiwan. J Foma'i Fa'afoma'i Res. 2014;53:103–110. [PubMed]
  33. Sun Y, Ying H, Seetohul RM, Xuemei W, Ya Z, Qian L. et al. Faiai fMRI su'esu'ega o le tu'inanau e fa'aosoina e ata fa'ailoga i vaisu ta'aloga i luga o le initaneti (tama'i talavou) Amio Brain Res. 2012;233(2):563–576. [PubMed]
  34. Ko CH, Liu GC, Yen JY, Chen CY, Yen CF, Chen CS. Fai'ai fa'amaopoopo le mana'o mo ta'aloga i luga ole laiga i lalo ole fa'aaliga i mata'upu e iai vaisu ta'aloga i luga ole Initaneti ma i mataupu tu'uina atu. Vaisu Biol. 2013;18(3):559–569. [PubMed]
  35. Hebert S, Beland R, Dionne-Fournelle O, Crete M, Lupien SJ. Tali fa'alemafaufau fa'aletino i ta'aloga vitio: o le sao o musika ua fausia. Life Sci. 2005;76(20):2371–2380. [PubMed]
  36. Zilioli S, Watson NV. O vaega natia o le aafiaga tauvaga: basal cortisol ma basal testosterone faʻatasi faʻatasi suiga i le salivary testosterone pe a uma le manumalo lautele i alii. Psychoneuroedocrinology. 2012;37(11):1855–1865. [PubMed]
  37. Zimbardo P. Le Maliu o Tama: Aisea ua tauivi ai tama ma le mea e mafai ona tatou faia i ai. Seattle: Amazon Digital Services; 2012.
  38. Rowan CA. Fanau Fa'anatura: O le mea moni mata'utia e uiga i mea o lo'o faia e tekinolosi i tamaiti. North Charleston: CreateSpace; 2010.
  39. Healy J. Le Mafaufau Tuputupu a'e o Lau Tama: Fa'atupuina o Fai'ai ma le A'oa'oina Mai le Fanau Mai e o'o i le Tupulaga, Lomiga Tolu. Niu Ioka: Harmony; 2004.
  40. Freed R. Wired Child: Debunking Popular Technology Myths. North Charleston: CreateSpace; 2015.
  41. Brown S. Taaloga: Le Auala e Faafoliga ai le Faiʻai, Tatala Mafaufauga, ma Faamalosia le Agaga. Niu Ioka: Avery; 2010.
  42. Sax L. Boys Adrift: O Fa'ailoga e Lima e Fa'atupuina ai le Fa'atuputeleina ole Fa'ama'i o Tama Le'i Uunaia ma Alii Talavou Le'i Ausia. Jackson, TN: Tusi Autu; 2009.
  43. Wilson G. Lou Faiʻai i Ponokalafi: Initaneti Faʻamatalaga ma le Faʻasaienisi Faʻaalia o Vaisu. Margate, Kent: Commonwealth Publishing; 2009.
  44. Tupulaga M2: Ala o Faasalalauga i Olaga o le 8 i le 18 Tausaga le matutua. Le Henry J. Kaiser Family Foundation [Initaneti] 2010. E maua mai: http://kff.org/other/event/generation-m2-media-in-the-lives-of/ .
  45. Przybylski AK. Ta'aloga Fa'aeletonika ma Fetuuna'iga o le mafaufau. Pediatrics. 2014;134(3):716–722. [PubMed]