O le faʻamalosia o feusuaiga, popolega, atuatuvalega, ma uiga lamatia o feusuaiga i le va o alii saili togafitiga i São Paulo, Pasila (2018)

Revista Brasileira de Psiquiatria

Lolomiina kopi ISSN 1516-4446Lomiga i luga ole laina ISSN 1809-452X

Rev. Bras. Psiquiatr., Muamua o le lolomiga Epub Iuni 07, 2018

http://dx.doi.org/10.1590/1516-4446-2017-2476 

TULAFONO

Marco DT Scanavino1  2 

Ana Ventuneac3 

Carmita HN Abdo2 

Hermano Tavares2 

Maria LS Amaral1 

Bruna Messina1 

Sirlene C. Reis1  2 

João PLB Martins1 

Jeffrey T. Parsons3  4  5 

1Auʻaunaga Faʻapitoa a le Faʻalapotopotoga o Feusuaiga (AISEP), Instituto de Psiquiatria (IPq), Hospital das Clínicas, Faculdade de Medicina, Universidade de São Paulo (USP), São Paulo, SP, Pasila

2Departamento de Psiquiatria, Faculdade de Medicina, USP, São Paulo, SP, Pasila

3Nofoaga mo Aʻoaʻoga & Aʻoaʻoga HIV (CHEST), Niu Ioka, NY, USA

4Department of Psychology, College a Hunter, Aʻoga o le Aai o Niu Ioka (CUNY), Niu Ioka, NY, ISA

5Health Psychology and Clinical Science Scholarship Program, The Citizens Center, CUNY, New York, NY, USA

ABSTRACT

sini:

O loʻo i ai le leai o ni suʻesuʻega i tulaga le lelei o lagona ma amio faʻafeusuaiga i tamaʻitaʻi o feusuaiga uma oe saili togafitiga mo le tele o amioga feusuai (ESB). Matou te faʻamoemoe e suʻesuʻe le faʻamalosia o feusuaiga (SC), popolega, atuatuvalega, ma amioga lamatia i feusuaiga i se togafitiga o togafitiga o togafitiga o tane ma pule.

Metotia:

Matou te lesitalaina le 88 (37 [42%] gay poʻo le bisexual ma le 51 [58%] tamaʻitaʻi) ESB ma faʻamatalaga 64. O iloiloga e aofia ai le Fuaina o le Faʻavaivaia o Feusuaiga (SCS), le Beck Interest Concern (BAI), le Beck Depression Inventory (BDI), ma amioga faʻafeusuaiga.

Tali:

Pe a faatusatusa i pulega, o tagata asiasi mai o le ESB na faaalia le faateleina o le SC, popole, ma le atuatuvale, lea na fetaui lelei. E tusa ai ma feusuaiga ma paaga masani, na lipotia mai e le au ESB le tele o feusuaiga, o le tele o paaga, sili atu feusuaiga, ma feusuaʻiga mataga le puipuia. O le atuatuvale, atuatuvalega, ma le SC na fesootaʻi ma feusuaiga vavalalata puipuia ma se paaga autu, aʻo latou fesootai ma feusuaiga mataga e le puipuia ma se paaga masani. O le atuatuvale na fesootaʻi ma feusuaiga vavalalata le puipuia ma se paaga masani. O faʻasalaga faʻamalosi faʻamalositino na valoia e le SC ma na lipotia mai foi e le tagata ESB fitafita o le tamaʻitaʻi (36%).

Faaiuga:

O faʻamaumauga e fesoasoani i le fanua e ala i le tuʻuina atu o faʻamatalaga i luga o alii o feusuaiga uma o loʻo sailia le soifua maloloina o le mafaufau. O fesoʻotaʻiga i nei mea faʻapitoa ma mafaufauga faʻapitoa i feusuaʻiga ei ai aʻafiaga mo le soifua maloloina lautele, fomaʻi, ma suʻesuʻega.

upu autu: Feusuai i feusuaiga; afaina; popolega; atuatuvale; HIV; amioga faʻafeusuaiga

faʻatomuaga

Talu mai le 2013, pe a le o aofia i le DSM-5 le faʻavasegaga o suʻesuʻega mo le gasegase feusuaʻiga,1 o le faateleina o numera o suʻesuʻega ua faʻamoemoe e suʻesuʻe atili ai tagata taʻitoʻatasi oe saili togafitiga mo le tele o amioga tau feusuaiga (ESB) i se taumafaiga e foia mataupu tau feeseeseaiga o loo siomia ai faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga a le ESB. O suʻesuʻega e taʻu mai ai o le suiga tele i tagata taʻitasi ma le ESB o le faʻaletonu,2,3 lea e lagolago ai tulaga faʻataʻitaʻi o le tele o feusuaiga i le ICD-10.2,4 O isi suʻesuʻega ua maitauina o suiga autu o le mafaufau e aofia ai le atiaeina o le malosi e taulimaina ai le popole, e tutusa ma le mea e le mautonu ai le mafaufau (OCD),5,6 lea e sili ona fiafia i tulaga o suʻesuʻega ua fuafuaina nei mo le ICD-11 e pei o se amioga mataga tau feusuaiga.7 O nisi faʻamatalaga e lagolago ai le manatu o le ESB o loʻo faʻatino tutusa ma vaisu,8 lea e aʻafia uma ai aʻafiaga e le aʻafia ai ma le faʻamalosia, lagolagoina le tulaga faʻamaonia mo le tagofia o feusuaiga.9 O suʻesuʻega fou o le gasegase o feusuaʻiga fou na faʻavaeina e faavae i luga o suʻesuʻega manu, lea na faʻaalia ai le fefaʻasoaʻiga o le mafaufau o le monoamine metabolism ma le testosterone receptors i se faʻafeeseeseaiga o manaʻoga faʻafeusuaiga,10 lea e lagolagoina e suʻesuʻega fou.11 E ui lava i eseesega, o aʻoaʻoga uma a le ESB latou te matauina, e sili atu nai lo le tuuina atu o manatu tau feusuaiga, uunaiga, ma amio i totonu o se taimi atofaina, o nei tagata o loʻo lipotia le faanoanoa ona o faʻamaoniga ma le aʻafiaga o aʻafiaga i vaega autu o le olaga, o galuega, soifua maloloina, ma mafutaga.

Talu ai ona o ona uiga le lelei ma le le lelei o le le lelei,12 O le ESB ua faʻamaonia o le vaʻaiga o amio feusuai lamatia i le tele o tagata i le Iunaite Setete, ae maise lava i alii ma tamaʻitaʻi.13,14 O nei suʻesuʻega ua faʻamaonia ai fesoʻotaʻiga i le va o le faʻamalosia o feusuaiga (SC) ma le tele o taunuʻuga tau feusuaʻiga le lelei, e pei o le feusuaʻiga mataga faʻafeusuaʻiga ma le tele o paaga masani, o le maualuga o le aʻafiaga o le HIV (HIV) ma isi faʻamaʻi pipisi mai feusuaiga (STIs)15,16 ma saili ma le loto i ai faʻamatalaga le alofa faʻamalosi.17 Ae ui i lea, o nei suʻesuʻega ua suʻe ai faʻamaoniga o le SC i le lautele o tagata taʻitoʻatasi ae le o faʻataʻitaʻiga e suʻe togafitiga.

Mo nisi tagata taitoatasi ma le ESB, oa latou feusuaiga e le aofia ai paaga feusuaiga, ae o loʻo taulaʻi atu i le sili atu o le masturbation ma / poʻo le faʻaaogaina o ponokalafi. Ae ui i lea, o le sili atu i le afa oi latou o loʻo iai le FVA o loʻo aʻafia ai faafitauli e aʻafia ai feusuaʻiga mataga ma paaga masani18 ma i se suʻesuʻega se tasi o tagata gay ma alii faʻapitoa i le SC, o 92% na lipotia mai o le feusuaʻi ma paaga faʻapitoa e le o toe pulea.19 O tagata taʻitoʻatasi ma le FVA o loʻo auai i le tele o feusuaʻiga masani ma tagata matutua na malilie i ai o loʻo sili atu le lamatiaga mo le faʻalavelave faʻafuaseʻi o le soifua maloloina ma le soifuaga e fesoʻotai ma le ESB, o le tuʻuina atu lea o STI, e aofia ai le HIV.17,20,21 O suʻesuʻega i totonu o le Iunaite Setete ua faʻaalia ai le maualuga o togi i luga o se fuataga masani o le ESB, le Fuaina o le Faʻavaivaia o Feusuaiga (SCS), faʻamatalaga feusuaiga ma paaga masani, sili atu ona faʻataʻitaʻiina amioga (eg, ma le mauaina o STI.3,22 O le mea e leaga ai, o faʻamatalaga e tau leai se fesoʻotaʻiga i le va o le FVA ma amioga faʻafeusuaiga i tamaʻi saʻo.13,23 Ole laʻititi laʻititi o faʻamaumauga e leʻi aofia ai faʻataʻitaʻiga ole suʻega o tagata taitoatasi ma le ESB ma ua tuʻuina atu faʻamatalaga e matua tapulaa.

O lagona le lelei, aemaise lava popolega ma lagona atuatuvale, ua fesootai ma le ESB.24 O amioga e pei o feiloaiga ma le tele o paaga feusuaiga ma le faateleina o le masturbation ua lipotia mai i alii o mafatia mai nei tulaga le lelei.25 O nei tulaga le lelei o mafaufauga e manatu e avea o ni mea e mafua ai le ESB26 ma e mafai ona faʻatautaia nisi vaega o feusuaʻiga lē faʻafefe, faateleina le aʻafiaga o le faʻamaʻiina o le HIV ma le STI. Ae ui i lea, o isi tagata suʻesuʻe na latou iloa e na o se laʻititi (15-25%) o tagata taitoatasi latou te lipotia le faateleina o amioga tau feusuaiga pe a feagai ma popolega poʻo le atuatuvale.27

O nisi faamatalaga e taʻu mai ai o le feagai ma le atuatuvale, atuatuvale, po o le ita e mafai ona aafia ai le faia o faaiuga tau faigaaiga i auala le lelei.28 I le isi itu, o isi suʻesuʻega ua latou iloa o nisi tagata o loʻo feagai ma ni faʻafitauli le lelei e ono faia ni filifiliga e faʻafefe ai tulaga lamatia.29 E tusa ai ma lamatiaga tau feusuaʻiga, o nei faʻamatalaga o le a fautua mai ai o tagata taitoatasi o loʻo feagai ma le atuatuvale po o le atuatuvale o le a itiiti lava le aafia i amioga faʻafeusuaiga. Ae ui i lea, Mustanski28 na maua ai le faateleina o le atuatuvale e fesootaʻi atu i le tele o tulaga lamatia o feusuaiga e maua ai nisi o tagata gay ma alii maualuluga ma manatu e mafai ona fesootaʻi vaega autu o le atuatuvale i lagona o le fiafia atonu e ono lamatia ai amioga.

E ui na faʻatautaia se suʻesuʻega faʻapitoa o le ESB i le Iunaite Setete, o faʻamatalaga faʻamalosi e uiga i le ESB i Pasila ma isi vaega o le lalolagi e matua tapulaa, e faʻafefeʻiaʻi ai le faʻalauteleina o le malamalama, talu ai o amioga feusuaʻiga e fesoʻotaʻi ma eseesega faaleaganuu. O loʻo i ai se taugata itiiti o suʻesuʻega e uiga i le aʻafiaga o le ESB ma uiga le lelei i le HIV i amio o faʻataʻitaʻiga.

O le sini o lenei suʻesuʻega o le suʻeina lea o le ESB, popolega, atuatuvalega, ma amio faʻafeusuaiga i le va o tagata ESB ma tagata e pulea i le laumua o le Setete o São Paulo, Pasila. E faavae i luga o faʻamatalaga mai le Iunaite Setete, matou te manatu o tagata taitoatasi ma le FVA o le a faʻaalia le faateleina o le atuatuvale ma le atuatuvale ma lipoti atu amioga sili ona lamatia i feusuaiga nai lo pule. Matou te maitauina foi o le mamafa o le atuatuvale, atuatuvalega, ma le ESB o le a lelei ona fesootai ma amio o tulaga lamatia o feusuaiga.

faiga

Tagata auai ma taualumaga

O lenei pepa e tuuina mai o faamatalaga mai se suʻesuʻega faia i le Ambulatório de Impulso feusuaiga Excessivo e Prevenção de Desfechos Negativos Associados Ao Comportamento feusuaiga (AISEP), Instituto Psiquiatria de (IPq), Falemai Das Clínicas, Faculdade de Medicina, Universidade de São Paulo (USP) . Na auai tagata auai e ala i faasalalauga i totonu o le faalapotopotoga ma le nuu lata ane e ala i le tele o ala o faasalalauga, e pei o leitio, mekasini, ma talaaga. O le galu muamua o faafaigaluegaina i tapulaa fuafuaina auai i auga ESB, ma i latou oe na saili togafitiga mo ESB sa agavaa mo le suesueina pe na latou faavasegaina o lo oi ai se taavale feusuaiga tele faavae i ICD-10 criterion F52.7, o lona uiga latou faitio o se tele o feusuaiga avega e masani ona taʻitaʻia ai le ESB,4 ma le tagofiaina o feusuaiga e faʻavae i luga o taiala a Goodman, o lona uiga o loʻo i ai se ESB taufaaleaga e taʻitaʻia ai le faʻafitauli poʻo le faʻalavelave na faʻaalia i le 12 masina e tasi e tolu pe sili atu foi o mea nei: faapalepale (faʻateleina amioga tau feusuaiga); toso i tua (faʻaletino faaletino ma / poʻo le mafaufau, e pei o le iloa o le faʻasaʻo); amioga faifai pea i feusuaiga; le pulea lelei; faʻaumatia taimi e sauniuni ai mo feusuaiga; faaitiitia galuega faaagafesootai po o galuega; ma faʻaauau pea e ui i aʻafiaga leaga.9 O se galu lona lua o le faʻafaigaluegaina o tagata na faʻatusalia tagata auai e aunoa ma faʻamaoniga o le ESB. O tagata taʻitoʻatasi na sailia le auai e avea ma pule e mafai ona agavaa pe afai latou te le ausia tulaga taua mo le tele o feusuaiga e mafua i le faitioga a le ICD-10 F52.7 poo le faia o se vaisu o le tino e faavae i luga o taiala a Goodman. E le gata i lea, o tagata auai e tatau ona avea ma 18 tausaga o le matutua pe sili atu foi, ma tusitusi, ma e tatau ona nonofo i Pasila mo le 10 mulimuli tausaga. Aveesea taiala faataatitia mo le suesuega e aofia ai se auga o so o se faaletonu nei: paraphilias (ICD-10 F65), faaletonu faasinomaga itupa (ICD-10 F64), schizophrenia, schizotypal ma faaletonu delusional (ICD-10 F20-F29), i le taimi nei manic po o le mea na tupu hypomanic (F 30.0, F31.0, ma F 31.1, F 31.2), ma isi faaletonu o le mafaufau ona o dysfunction faiʻai po o manuaga po o faamai faaletino (ICD-10 F0.6).

O le aofaʻi o tagata 204 na tali atu i faʻasalalauga suʻesuʻe i le taimi o le uluai galu ma na sau 130 mo le faatalatalanoaga. O nei mea, na manatu le 114 male ma 10 fafine e agavaa ma sa lesitala i le aʻoga, ae leʻi faia uma e le 26 uma iloiloga mo mafuaaga eseese, e aofia ai le faimalaga atu i se isi aai, sailia togafitiga mo se isi tulaga faʻaleagaina; faigata ona malamalama i auala e tali atu ai oe lava ia. O le aofaʻi o tagata 121 na latou taumafai e auai e avea ma taʻitaʻia ma na sau le 78 mo le faʻatalatalanoaga faʻatalanoaina. Ae ui i lea, o le toalima o nei mea na ausia ai le tulafono mo le tele o feusuaʻiga tau feusuaʻiga ma le tagofiaina o feusuaiga ma na vavaeeseina mai le faʻataʻitaʻiga faʻapitoa. O sui o le 73 o loʻo totoe, o 64 tane ma le iva o fafine, na manatu e agavaa e fai ma pule ma sa lesitala i le suʻesuʻega. I totonu o lenei pepa, matou te lipotia faʻamatalaga mai le 88 alii na faʻamalieina le taʻiala mo le tele o feusuaʻiga tau feusuaʻiga ma vaisu feusuaiga, oeo le a tatou valaʻau i le ESB, ma tagata 64 e leʻi faʻataunuʻuina taiala mo le tele o feusuaʻiga ma feusuaiga, o le a tatou valaau pulega. O iloiloga suʻesuʻe uma na maeʻa mai ia Oketopa 2010 ia Novema 2011.

O i latou uma na auai na tuʻuina mai se faʻatagaga faʻamaonia ma maeʻa se tasi taimi e iloilo ai le 2-itula lea e aofia ai ni faʻataʻitaʻiga o le tali o le tagata lava ia ma se suʻesuʻega o le mafaufau. O tagata auai na latou faia faʻataʻitaʻiga i latou lava e faʻaaoga ai se pepa ma se penitala. O fesoasoani suʻesuʻe na tuʻuina atu se aotelega o fua faatatau o lipoti a le tagata lava ia ma aoina faʻasalalauga faʻapitoa. A sikaitirisi faia le faatalanoaga togafitiga e suesueina taiala faataatia agavaa. lagolago tau tupe maua pulega mo femalagaaiga. Sa tuʻuina atu togafitiga ia i latou ei ai le ESB. O lenei suʻesuʻega na toe iloiloina ma faamaonia e le komiti o tulafono a le Falemai o Clínicas, Faculdade de Medicina, USP.

Fua

Na talosagaina sui auai e lipoti atu o latou tausaga, itupa, tulaga faaletulafono faaleulugalii, taʻaloga, tausaga o aʻoga, galuega, tupe maua a le aiga i masina taʻitasi, tulaga tau feusuaʻiga, ma le faʻavae o le HIV.

Faʻaauau le faia o feusuaʻiga (ESB)

O le SCS na atiae e iloilo ai le masani o feusuaiga masani ma le faamalosia.30 O le fuataga e aofia ai faʻamatalaga 10 (faʻataʻitaʻiga, "O aʻu feusuaiga ma amioga e mafua ai faafitauli i loʻu olaga.") O loʻo faʻamauina i luga o le fa-sikuea mai le 1 = e le pei lava o aʻu, i le 4 = pei lava o aʻu. O se fuataga lautele o le ESB. O le gagana Pasila ua faʻaalia e maua ai le faʻatuatuaina (alphabetical Cronbach o le 0.95).31

Tomai o le mafaufau

O le gagana Potukale o le Faʻatauga o le Faʻailoga Beck (BAI) na faʻamaonia mo le faʻaaogaina i Pasila32 ma ua maua e faatuatuaina (alphabetical Cronbach = 0.76). o se fua lipotia-lava 21-mea lenei ua fuafuaina e fua ai le mamafa o auga o le popole ma le fua tali e fa vaega: 0 = matua le, 1 = laitiiti, 2 = moderately, ma 3 = matua. O le faaPotukale o le Beck Depression Inventory (BDI) na aloaia mo le faaaogaina i Pasila (Cronbach's alpha = 0.81)33 Ole mea lenei ole 21-mea e faʻaalia e le tagata lava ia e fuaina ai le ogaoga o faʻafitauli faʻafitauli, e pei o le agamalu, agavaʻa, ma ogaoga.

Feusuaʻiga tau feusuaʻiga

O se Suʻesuʻega o Tulaga Lamatia o Feusuaʻiga na atiaʻe e le tusitala muamua o lenei pepa e faʻavae i luga o suʻesuʻega talu ai34,35 ia aoina mai faʻamatalaga e uiga i amio feusuaʻi ma paaga autu ma le faʻapitoa, e aofia ai le taʻi masina o feusuaʻiga ma le vavalalata, faʻasoa faʻatasi, ma le numera o paaga masani. O le Iloiloga o Tulaga lamatia o Feusuaiga sa fuafuaina e avea o se fesili o le lipoti a le tagata lava ia e iloilo ai amioga lamatia i feusuaiga i le ono masina muamua O lenei fesili na pupuvaina ma tagata 20 e siaki mataupu o mataupu ma mataupu ma sa i ai le alpha o le Cronbach o le 83.35%. E aofia ai foi mea felagolagomai e uiga i le auai i le itupa i lalo o le aafiaga o le ava malosi ma fualaau faasaina.

Suʻega faʻamaumauga

Na faʻatinoina suʻesuʻega faʻafuainumera faʻaaogaina STATA faʻamatalaga 10 ma le taua tulaga o le p <0.05. O loʻo faʻamatalaina faʻamaumauga fuainumera o faʻavasega mo fesuiaʻiga vavaega ma auala ma fesuiaʻiga masani mo fesuiaʻiga faifai pea. Faʻatusatusaga kulupu na faia faʻaaogaina suʻesuʻega chi-sikuea poʻo avanoa fuataga ma 95% vaʻavaʻaia talitonuina (95% CI) mo fesuiaʻiga vavaega, ma t-tatau mo faʻaauau pea.

Ina ia tofotofoina ai lo tatou hypothesis muamua outpatients ESB le a lipoti faateleina mamafa o le popole ma le faanoanoa ma le tele o amioga e lamatia feusuaiga nai lo pulega, tatou suesueina le eseesega i uiga o tagata auai, popole, togi atuatuvale ma TO, ma amioga i feusuaiga i le va o ESB outpatients ma pulega. Ina ia tofotofoina ai lo tatou hypothesis o le mamafa e lua o le popole, atuatuvale, ma TO le a lelei e fesootai i amioga lamatia feusuaiga, tatou te faia se iloiloga faafuainumera bivariate ma faataitaiga regression logistic ina ia iloiloina le sao o le aiga o loo faapea mai le lelei lagona (popole, atuatuvale ) ma le SC e uiga i amioga tau feusuaʻiga, e pei o: 1) feusuaʻiga mataga faʻamalosi ma se paaga autu; 2) mafutaga vavalalata faʻatasi ma se paaga autu; 3) feusuaʻiga mataga faʻamalosi ma se paaga masani; ma 4) mafutaga vavalalata faʻatasi ma se paaga masani. O faʻataʻitaʻiga uma na faʻatautaia mo le matua, taʻaloga, tulaga faaletulafono o le ulugalii, tulaga faʻafeusuaiga, ma le tulaga o serology.

i'uga

O uiga o tagata auai e tuʻuina atu i totonu Laulau 1. O le aufaigaluega a le ESB na sili atu le matua nai lo pule (t(150) = 2.53; p = 0.006). O le tausaga o le ESB o tagata na vaʻaia le va o 21 ma 66 tausaga ma o tausaga o faʻataʻitaʻiga sa i ai i le va o 18 ma 59 tausaga. E sili atu i le ESB nai lo faʻataʻitaʻiga le Caucasian (χ2(2) = 8.20; p = 0.01). E tusa ai ma le faʻailoaina o feusuaiga, e sili atu i tagata na lipotia le ESB na lipotia mai o le gay poo le bisexual nai lo pule (χ2(1) = 12.10; p = 0.001) ma sili atu tagata faigaluega a le ESB na faʻafaigaluega (χ2(2) = 16.66; p <0.001). Sa i ai le eseesega laiti i le tulaga faʻaipoipoga i le va o tagata mai i fafo atu o le ESB ma le faʻatonutonuina, ma tagata mai fafo o le ESB e ono faʻaipoipo (χ2(2) = 4.64; p <0.09).

 

Laulau 1 Faʻamatalaga o fesoʻotaʻiga vavalalata o 88 male ESB outpatients ma 64 male control i São Paulo, Pasila 

 Fomaʻi o le ESB (n = 88)Pule (n = 64)Aofaʻi (n = 152)χ2/t fuainumera o suʻega
lalolagi    
Caucasian70 (79.5)38 (59.4)108 (71.1) 
Afuaga Aferika16 (18.2)25 (39.1)41 (27.0) 
ese2 (2.3)1 (1.6)3 (2.0)8.20*
Tulaga faaletulafono faaleulugalii    
faʻaipoipo38 (43.2)17 (26.6)55 (36.2) 
nofofua42 (47.7)41 (64.1)83 (54.6) 
Fa'aipoipo9 (9.1)6 (9.4)15 (9.87)4.64
Faʻasalalauga feusuaʻi    
Gay ma le bisexual37 (42.1)10 (15.0)47 (30.9) 
Faʻafeusuaiga51 (58.0)54 (84.4)105 (69.1)12.10
Tulaga faigaluega    
Le faigaluega14 (15.9)1 (1.6)15 (9.9) 
faafaigaluega69 (78.4)48 (75.0)117 (77.0) 
Tamaiti Aoga5 (5.7)15 (23.4)20 (13.2)16.66
Ua lipotia le tulaga o le serological    
Leiloa15 (17.0)13 (20.3)28 (18.4) 
leaga64 (72.7)48 (75.0)112 (73.7) 
lelei9 (10.2)3 (4.7)12 (7.9)0.43
Tausaga, uiga (SD)38.17 (8.91)33.98 (11.41)36.40 (10.21)2.53*
Tausaga o aʻoga, uiga (SD)14.20 (4.18)13.47 (4.02)13.89 (4.12)1.09
Tupe maua masina (R $), median (95% CI)§3,000 (2,500-3,942)3,000 (2,700-4,000)3,000 (3,000-3,800)0.90
Feusuaiga i feusuaiga, uiga (SD)31.93 (5.02)15.44 (5.44)24.99 (9.67)19.30
O le atuatuvale, o lona uiga (SD)13.43 (9.98)6.48 (8.42)10.51 (9.94)4.52
Faʻafitauli, uiga (SD)16.51 (8.60)6.21 (5.66)12.18 (9.06)8.88
 

Faʻamatalaga na maua mai e (%), sei vagana ua faʻamaonia.

95% CI = 95% vaʻaia le talitonuina; ESB = amio le mama tele; SD = fetuunaiga masani.

*p <0.05;

p <0.10;

p <0.001.

§Mann Whitney U suega.

O le aufaigaluega a le ESB e sili atu le maualuga (c(150) = 19.30; p <0.001), popolevale (t(150) = 4.51; p <0.001), ma togi faʻanoanoaga (t(149) = 8.88; p <0.001) nai lo pulega. Na matou mauaina ni fesoʻotaʻiga taua i le va o le SC ma le faʻanoanoaga (ESB i fafo: r = 0.38; p <0.001; pulega: r = 0.25; p = 0.04), SC ma le popole (ESB outpatients: r = 0.27; p = 0.01; pulega: r = 0.33; p = 0.007), ma le faʻanoanoaga ma le popole (ESB i fafo: r = 0.66; p <0.001; faʻatonutonu: r = 0.70; p <0.001).

O faʻatusatusaga i le va o tagata ESB ma tagata faʻamalosi mo amioga tau feusuaʻiga i totonu o le ono masina muamua o loʻo tuʻuina atu i totonu Laulau 2. O le au Epikopo o le ESB na sili atu le faigata o le faia o feusuaiga i lalo o le malosi o fualaau faasaina nai lo le pulea. Na lipotia mai e le vaega pule le tele o amioga tau feusuaʻiga ma paaga autu, o feusuaiga vavalalata ma paaga autu, ma le tele o feusuaiga vavalalata ma paaga autu. Failautusi a le ESB na faʻamatalaina atili feusuaiga ma paaga masani ma se numera sili atu o paaga masani. Na lipotia mai e le ESB o faʻataʻitaʻiga le tele o feusuaʻiga feusuaʻiga ma paaga faʻasalalau ma feusuaʻiga faʻamalosi e le puipuia. O i latou na lipotia mai feusuaʻiga mataga faʻamalosi faʻatasi ma paaga masani (n = 28), 18 (64%) na faʻaaliaina o le gay poo le bisexual, ao 10 (36%) lava ia na faʻamaonia e saʻo. Laulau 3 o loʻo faʻaalia ai le tufatufaina atu o amioga tau feusuaiga a le ESB i latou e tusa ai ma tulaga tau feusuaiga. E tusa ai ma feusuaiga ma paaga autu, oi latou na faʻamaonia e pei o tamaʻitaʻi e lipotia le tele o feusuaiga, vavalalata vavalalata, ma feusuaiga vavalalata puipuia. E tusa ai ma feusuaiga ma paaga masani, oi latou oe na faailoaina mai e pei o tamaʻitaʻi e lipotia le tele o feusuaʻiga ma mafutaga vavalalata e aunoa ma se puipuiga, ae o i latou na taʻua o le gay po o le bisexual na latou maua se numera sili atu o paaga masani ma lipotia le tele o feusuaʻiga mataga.

Lisi 2 Faʻafeusuaiga amioga a 88 ESB tagata gasegase ma 64 faʻatautaia, São Paulo, Pasila 

 Fomaʻi o le ESB (n = 88)Pule (n = 64)OR95% CIp-taua
Feusuaʻiga i totonu o le ono masina mulimuli74 (84.1)50 (78.1)1.480.65-3.370.350
Feusuaiga ma se paaga autu i le ono masina talu ai39 (44.3)43 (67.2)0.390.20-0.760.006
Fesootaiga vavalalata ma se paaga autu32 (36.4)39 (60.9)0.370.19-0.710.003
Le faʻaaogaina o le condom i le taimi o feusuaiga vavalalata ma paaga autu26 (29.6)29 (45.3)0.510.26-0.990.047
Feusuaiga lelei ma se paaga autu21 (23.9)17 (26.6)0.870.41-1.820.710
Le masani ona faʻaaoga le condom i taimi o feusuaʻiga mataga ma paaga autu14 (15.9)10 (15.6)1.020.42-2.470.960
Feusuaiga ma se paaga masani ile ono masina mulimuli62 (70.5)22 (34.4)4.552.28-9.07<0.001
Aofaʻi o paaga masani i feusuaiga i le ono masina talu ai, o lona uiga (SD)12.63 (27.98)0.86 (1.76)t (150) = -3.360.001
026 (29.6)42 (65.6)1  
110 (11.4)12 (18.8)1.350.51-3.560.550
2 po o le sili52 (59.1)10 (15.6)8.43.64-19.36<0.001
Faʻalavelave faʻaleagaina ma se paaga masani35 (39.8)18 (28.1)1.690.84-3.370.140
Le faʻaaogaina o le condom i le taimi o feusuaiga vavalalata ma paaga masani23 (26.1)12 (18.8)0.620.70-3.370.290
Feusuaiga lelei ma se paaga masani46 (52.3)17 (26.6)3.031.51-6.070.020
Le masani ona faʻaaogaina le condom i taimi o feusuaiga faʻamalosi ma paaga masani28 (31.8)9 (14.1)2.851.24-6.580.010
Feusuaiga i lalo ole aafiaga o le ava malosi     
leai55 (63.2)38 (59.4)1  
O nisi taimi29 (32.9)25 (39.1)0.760.39-1.500.440
E masani lava4 (4.6)1 (1.6)1.140.58-2.210.700
Feusuaiga i lalo o aafiaga o fualaau faasaina     
leai74 (84.1)63 (98.4)1  
O nisi taimi11 (12.8)1 (1.6)9.001.07-75.270.010
E masani lava3 (3.5)0-  
 

Faʻamatalaga na maua mai e (%), sei vagana ua faʻamaonia.

95% CI = 95% vaʻaia le talitonuina; ESB = amio le mama tele; POO = fua faatatau.

Faʻaaogaina le condom e faʻaaoga ai le condom i le 0-75% o taimi.

Laulau 3 Amioga tau feusuaiga o 37 gay / bisexual ma 51 heterosexual ESB outpatients, São Paulo, Pasila 

 Gay / bisexualFaʻafeusuaigap-taua
Feusuaʻiga i totonu o le ono masina mulimuli31 (83.8)43 (84.3)0.950
Feusuaiga ma se paaga autu i le ono masina talu ai8 (21.6)31 (60.8)<0.001
Fesootaiga vavalalata ma se paaga autu2 (5.4)30 (58.8)<0.001
E le masani ona faʻaaoga le condom i taimi o feusuaiga vavalalata ma paaga autu1 (2.7)25 (49)<0.001
Feusuaiga lelei ma se paaga autu8 (21.6)13 (25.5)0.670
E le masani ona faaaoga le condom i taimi o feusuaʻiga mataga ma paaga autu6 (16.2)8 (15.7)0.950
Feusuaiga ma se paaga masani ile ono masina mulimuli31 (83.8)31 (60.8)0.020
Aofaʻi o paaga masani i feusuaiga i le ono masina talu ai, o lona uiga (SD)23.8 (39.5)4.5 (8.9)0.006
Faʻalavelave faʻaleagaina ma se paaga masani6 (16.2)29 (56.9)<0.001
E le masani ona faʻaaoga le condom i taimi o feusuaiga vavalalata ma paaga masani4 (10.8)19 (37.6)0.007
Feusuaiga lelei ma se paaga masani29 (78.4)17 (33.3)<0.001
E le masani ona faaaoga le condom i taimi o feusuaʻiga mataga ma paaga masani18 (48.7)10 (19.6)0.004
 

Faʻamatalaga na maua mai e (%), sei vagana ua faʻamaonia.

ESB = amio leaga feusuaiga.

Faʻaaogaina le condom e faʻaaoga ai le condom i le 0-75% o taimi.

Ata 1 o loʻo faʻaalia ai se eseʻesega faʻataʻitaʻiga mo faʻafitauli o le mafaufau ma feusuaiga ma paaga autu ma le faʻalapotopotoga. O na lipoti e le masani ona faʻaogaina le condom ma paaga autu o loʻo tuʻuina atu i lalo ifo le maualuga o le mafaufau e sili atu nai lo na lipoti e masani ona faʻaaoga ai le condom. I le isi itu, o na lipotia na le masani ona faʻaaogaina le condom ma paaga masani na maua ai maualuga maualuga o le mafaufau e sili atu nai lo na lipoti e masani ona faʻaaoga ai le condoms.

Ata 1 Faʻaaogaina o condom ma ulugaliʻi ma paʻaga faʻasamasamanoa i le soona faia o amioga feusuaʻi (ESB) i fafo ma tagata faʻatautaia (n = 152). A: faʻaaoga condom i feusuaʻiga ma fafine ma paaga autu. O na lipotia le le masani ona faʻaaogaina condoms faʻaalia ma faʻaititia le lotomafatia (uiga [M] = 9.3; feseʻeseaʻiga masani [SD] = 7.5 vs. 13.8; SD = 9.5) (t[134.5] = 3.2; p = 0.001) ma numera popole (M = 8.0; SD = 9.3 vs. M = 11.9; SD = 10.0) (t[150] = 2.4; p = 0.02); B: o le condom e faʻaaoga i feusuaʻiga mataga ma le paaga autu; C: faʻamaʻaloga e faʻaaogaina i feusuaiga vavalalata ma paaga masani. O na lipoti na le maua ai le condom faaaoga na faʻaalia ai le faateleina o le paʻu o le atuatuvale (M = 14.8; SD = 9.0 vs. 11.4; SD = 9.0) (t[150] = -2.0; p = 0.05); D: condom e faʻaaogaina i feusuaʻiga mataga ma se paaga masani. O i latou na lipotia le leai o se condom e faʻaaogaina na faʻaalia le faateleina o le faʻamalosia o feusuaiga (SC) (M = 29.8; SD = 9.8 vs. 23.5; SD = 9.5) (t[150] = -3.6; p <0.001), faanoanoa (M = 17.6; SD = 8.9 vs. M = 10.4; SD = 8.4) (t[150] = -4.4; p <0.001), ma togi popole (M = 15.4; SD = 10.6 vs. M = 8.9; SD = 9.2) (t[150] = -3.6; p <0.001). E leai se eseesega tele fuainumera na matauina i le SC i le A, i soʻo se psychopathological mataupu i B, poʻo i le popole ma SC i le C. Faʻatele uiga o 76-100% o taimi. Le masani ona uiga 0-75% o taimi. 

O faʻataʻitaʻiga o le faʻaogaina o le faʻaogaina o amioga faʻafeusuaiga e tuʻuina atu Laulau 4. O le SC na faʻaalia o se tagata faʻasino tutoatasi o feusuaʻiga mataga e aunoa ma se puipuia ma paaga faʻapitoa pe a uma ona puleaina le matua, taʻaloga, tulaga faaletulafono faaletulafono, tulaga faʻafeusuaiga, ma serological status. O fua taʻitasi taʻitasi i le SC na faʻateleina ai le faigata o feusuaʻiga mataga faʻapitoa faʻatasi ma paaga masani e 7%.

 

Laulau 4 Faʻataʻitaʻiga faʻafouina o faʻataʻitaʻiga o le condom faʻaaoga i feusuaʻiga e ala i le lesitalaina tele o amioga tau feusuaʻiga (ESB) 

 Faataʻitaʻiga o le condom e faʻaaogaina i feusuaʻiga vavalalata ma le paaga matuaFaataʻitaʻiga o le condom e faʻaaoga i feusuaʻiga mata ma le paaga matuaFaataʻitaʻiga o le condom e faʻaaogaina i feusuaʻiga vavalalata ma paaga masaniFaataitaiga o le condom e faʻaaogaina i feusuaʻiga mataga ma paaga masani
faisoʻo*Faanatinatifaisoʻo*Faanatinatifaisoʻo*Faanatinatifaisoʻo*Faanatinati
Feusuaiga faʻamalosi        
ORTusitaiala1.00Tusitaiala1.04Tusitaiala0.98Tusitaiala1.07
95% CI-0.94-1.06-0.98-1.11-0.91-1.05-1.01-1.14
tūlaga faigatā        
ORTusitaiala0.95Tusitaiala0.90Tusitaiala1.03Tusitaiala1.05
95% CI-0.87-1.03-0.81-1.00-0.93-1.15-0.97-1.13
fāʻatu        
ORTusitaiala1.00Tusitaiala1.03Tusitaiala1.00Tusitaiala1.02
95% CI-0.95-1.07-0.96-1.11-0.92-1.09-0.96-1.08
 

95% CI = 95% vaʻaia le talitonuina; POO = fua faatatau.

*76-100%.

p <0.05.

O faʻataʻitaʻiga uma na faʻafetaui mo le matua, taʻaloga, tulaga faʻa-ulugalii, tulaga tau feusuaʻiga, ma le tulaga o serology.

Talanoaga

E lua ituaiga o amioga lamatia tau feusuaʻiga e mafai ona iloga. Muamua, e uiga i feusuaʻiga ma le paaga autu, o faʻataʻitaʻiga na lipotia mai i luga atu o le maualuga o fesoʻotaiga vavalalata, o le tele o ia mea e leai se puipuiga. Atonu o lenei mea ona o le tele o tagata saʻo i le faʻataʻitaʻiga e pulea ai, o loʻo auai i feusuaiga ma a latou paaga e aunoa ma le condom, lea e taatele i le tulaga o mafutaga tumau tumau. Lua, e uiga i feusuaiga ma paaga faʻapitoa, na lipotia mai e le ESB le tele o paaga masani, o le maualuga o le feusuaʻiga ma paaga masani, o le maualuga o feusuaʻiga o feusuaʻiga matagā, ma le maualuga o le tele o feusuaʻiga mataga faʻapitoa e le pulea. O lenei tuufaatasiga o le popole ona o le lamatia o le STI ma le HIV. O se suʻesuʻega faʻataʻitaʻiga na toe iloilo ai le taua o feusuaʻiga mataga i le HIV ma faʻataunuʻuina o feusuaʻiga mataga o se faiga maualuga tele mo le HIV e oʻo lava i le malosi o le antiretroviral therapy.36 E le gata i lea, na latou maua se faʻaopoopoga o le tele o tamaʻitaʻi o loʻo auai i feusuaʻiga mataga ma le maualalo o le aofaʻi o le condom,36 lea e ogatasi ma a tatou faʻamaumauga, lea na auai ai 36% o le ESB o ē na lipotia mai feusuaʻiga mataga lē maopoopo faʻatasi ma paaga masani o tane saʻo. Aʻo taulaʻi atu i amioga tau feusuaʻiga a tagata ESB, na matou matauina foi se vaega taua o tamaʻitaʻi tamaʻitaʻi tane o loʻo auai i feusuaʻiga mataga ma i feusuaʻiga faʻapitoa faʻamalosi ma paaga autu.

E taua le faʻamalamalama atu o le 16% o tagata ESB ma tagata 22% o faʻataʻitaʻiga e leʻi auai i feusuaiga ma paaga i le ono masina mulimuli. O le mea lea, o le auʻiliʻiliga o amio faʻaletonu o feusuaʻiga e leʻi faʻamatalaina mo le faʻataʻitaʻiga atoa ma ono mafai ona fetuunai lona malosi faʻafuainumera e iloa ai eseesega. E foliga mai o le mafuaaga lea e leai ai se eseʻesega iloga i le va o faʻatusatusaga i le va o vaega e tusa ai ma taimi o fesoʻotaiga vavalalata ma mafutaga vavalalata faʻatasi ma paaga faʻapitoa, e ui lava o tagata asiasi a le ESB, ae maise lava tagata saʻo, na lipotia mai nisi o nei amioga nai lo pule.

O se mamanu ese o le faʻaleleia o le mafaufau e afua mai i le auʻiliʻiliga o amio faʻafeusuaʻiga tau feusuaʻiga ma paaga autu ma faʻalapotopotoga. O le tele o le popolega, oi latou na lipotia le leʻo faʻaaogaina o paaga faʻatasi ma paaga masani latou te maua ai le maualuga o le mafaufau, aemaise lava pe a aafia i feusuaʻiga mataga. O nei suʻesuʻega e ogatusa ma suʻesuʻega e lipotia ai se aafiaga tuusaʻo o aʻafiaga (faʻavaivai, atuatuvale)28,37 ma le SC17,30 i luga o amioga i le HIV. O le mea lea, o le atuatuvale e mafai ona fesootaʻi ma tulaga lamatia o feusuaiga, aemaise lava pe a mafaufau i le mafaufauga o le suia o popolega, lea o le popole ma le faitaaga e fefaasoaai ai ni vaega, ma o nisi tagata ua gaoioi le faaosofia o feusuaiga e faaitiitia ai lagona popole,38 o lea ua avea ai ma mea sili atu ona faigofie i tulaga lamatia o feusuaiga.28 O le atuatuvale foi e mafai ona fesoasoani i le faatoaagaina o amioga tau feusuaiga,25 lea, i le isi itu, e matua iloga lava pe a tupu i le taimi e tasi ma le maualuga maualuga o le SC.39 E le gata i lea, o nisi suʻesuʻega ua lipotia mai le faateleina o le faʻatoagaina o amioga tau feusuaiga i tagata taitoatasi ma le ESB,40 lea e matua faʻamalosia lelei ma le SC. O i latou e faʻaalia le sili atu o feusuaiga faalefeusuaiga o amioga tau feusuaiga e masani ona tele atu aʻafiaga i le HIV.26,28 O le mea lea, e foliga mai e iai se aafiaga patino o le amio a le tamaʻitaʻi, ona o le vaʻaia o feusuaʻiga mataga faʻapitoa faʻatasi ma paaga masani i la tatou suʻesuʻega. O le atuatuvale ma le atuatuvale na le mafai ona faatumauina se fegalegaleaiga ma amioga lamatia i le taofiofia o lologa. E mafai ona mafua lenei mea ona e faʻasoa i latou ma le SC ma e mafai ona faia se tulaga le tuusaʻo i amio faʻafeusuaiga, mo se faʻataʻitaʻiga, faʻateleina le faʻamalosia o le SC. O a matou faʻamaumauga e malilie i suʻesuʻega talu ai nei i tagata o loʻo iai feusuaiga ma alii (MSM)17 ma aʻoga suʻesuʻega i luga o le HIV,21 lea na valoia ai e le SC amioga amioga feusuai lamatia.

O a matou faʻamaumauga e i ai ni aʻafiaga mo le soifua maloloina lautele, fomaʻi, ma suʻesuʻega. O le fesoʻotaʻiga i le va o le atuatuvale, le atuatuvale ma le SC ma a latou fegalegaleaiga ma feusuaʻiga mataga faʻatasi ma paaga faʻapitoa e lagolagoina ai ni suʻesuʻega talu ai nei o le a mafai ona sili atu le faʻamalamalamaina o le amioga a le HIV i se faʻatalanoaga, o lona uiga o le lamatiaga o le mauaina o se tulaga e sili atu ona maua mai le fegalegaleaiga a tele o aʻafiaga o aʻafiaga nai lo le tutoatasi o aafiaga o mea taʻitasi.22 O nei faʻamatalaga e taua tele mo le soifua maloloina o le lautele, pe a latou manatu e fesoʻotaʻi ma tane o faʻafesoʻotaʻiga uma i feusuaiga i totonu o le falemaʻi. O le fesoʻotaiga i le va o nei mea faʻapitoa mo le mafaufau e faatatau foi i faamoemoega o le falemaʻi, talu ai e faʻapupulaina le matuia ma faʻamalosia togafitiga,41 aemaise lava le manatu e faapea o nei faitau aofaʻi o loʻo feagai ma faafitauli togafitiga. I le mea mulimuli, o le fesuiaiga i le va o faailoga o le mafaufau (popolega, atuatuvale, ma le SC) e fesoasoani i suesuega i le fanua, aua e lagolagoina ai se tasi o mataupu e uiga i le faaletonu o le feusuaiga: "o le faia soo i nei uiga taufaasese, tuinanau, ma amioga e tali atu i tulaga o lagona o le dysphoric ( "O le faateleina o le faʻafeusuaiga faʻamalosi aemaise lava i nei uiga o loʻo faʻaalia ai le talafeagai o suʻesuʻega i le lumanaʻi e uiga i faiga o manaʻoga faʻafeusuaiga ma le fiafia i tagata taʻitasi ma le ESB e faʻaleleia atili le malamalama i le mafaufau autu ma le pathophysiological mea e aʻafia ai.

O a matou suʻesuʻega e faʻavae i luga o se falemaʻi talafeagai lelei, lea na mafua mai i nisi o tagata na faʻafesoʻotaʻi mai i matou e leʻi faʻaauau le faagasologa o suʻesuʻega ma, o lea, na le mafai ai ona matou faʻapipiʻiina faʻamatalaga i luga ia i latou. O i latou na maeʻa le faagasologa o suʻesuʻega sa aofia ai, pe a fai latou te tusitusi. O nei itu e puipuia ai le faʻateleina oa tatou faʻamatalaga. O le mea e leaga ai, e iai ni eseesega i le va o le ESB ma tagata e pulea. Aemaise lava, e sili atu pe afai e sili atu lo tatou paleni i le tufatufaina atu o feusuaiga i totonu o vaega, talu ai e masani ona lipotia mai le popole, atuatuvale, ma le feusuai o alii ma tamaitai.17 E le gata i lea, na matou fetuʻunaʻi le faʻaogaina o le faʻaogaina o le logistic i amioga tau feusuaʻiga mo le matua, taʻaloga, tulaga faaletulafono faaletulafono, tulaga faʻapitoa, ma feusuaiga e aloese mai le faʻalavelaveina o aʻafiaga. O le isi tapulaʻa o lenei suʻesuʻega e le o suʻesuʻeina faʻafitauli o tamaiti. O faʻataʻitaʻiga a le faʻapitoa o tamaiti e sili atu faʻalavelave faigata, lea e fesoʻotaʻi ma faʻafitauli faʻafitauli,42 ma o itu uma e lua e mafai ona faateleina ai avanoa o amioga lamatia o feusuaiga. I le mea sili tatou te iloa, o le suʻesuʻega muamua lea i luga o le SC, lagona le lelei, ma amio faʻafeusuaiga i totonu o le falemaʻi falemaʻi lea e aofia ai ma le tamaʻitaʻi tamaʻitaʻi. O a tatou faʻamaumauga e faʻamalosia ai le taua o le suʻesuʻeina o le SC, popolega, ma le atuatuvale i tagata taitoatasi o loʻo sailia le togafitiga o le ESB, talu ai ona o le talanoaina o nei mataupu tau le mafaufau e mafai ona fesoasoani i le puipuia o le HIV.

Faʻafetai

O lenei suʻesuʻega na lagolagoina e le Fundação de Amparo i Pesquisa do Estado de São Paulo (FAPESP; tuʻuina 2010 / 15921-6).

mau faasino

 

1. American Psychiatric Association. Faʻamatalaga Faʻaipoipoga ma Fuainumera Faʻamaumauga o Manatu o Mafaufauga, Falima Faʻavae (DSM-5). Arlington: American Psychiatric Publishing; 2013. [ Fesootai Faatasi ]

2. Barth RJ, Kinder BN. O le faʻaleagaina o le faʻamalosia o feusuaiga. J Sex Marital Ther. 1987; 13: 15-23. [ Fesootai Faatasi ]

3. Kalichman SC, Rompa D. Faʻasalaga o lagona feusuaiga ma le faʻamalosia o feusuaiga Tulaga maʻaleʻale: faʻamaoni, faʻamaonia, ma le vaʻaia o amioga faʻaletonu o le HIV. J Pers Iloilo. 1995; 65: 586-601. [ Fesootai Faatasi ]

4. Faalapotopotoga o le Soifua Maloloina a le Lalolagi (WHO). Le faʻavasegaina o le ICD-10 o faʻafitauli o mafaufau ma amio: faʻamatalaga o falemaʻi ma faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga [Initaneti]. [taʻua 2018 Jan 15]. www.who.int/classifications/icd/en/bluebook.pdfFesootai Faatasi ]

5. Coleman E. E te maʻi ile gaioiga faʻafeusuaiga? Lolomilo Ann. 1992; 22: 320-5. [ Fesootai Faatasi ]

6. Miner MH, Raymond N, Mueller BA, Lloyd M, Lim KO. Uluai suʻesuʻega o uiga le mautonu ma le neuroanatomalism o amioga mataga tau feusuaʻiga. Maualuga Resitala. 2009; 174: 146-51. [ Fesootai Faatasi ]

7. Grant JE, Atmaca M, Fineberg NA, Fontenelle LF, Matsunaga H, Janardhan Reddy YC, et al. Faʻafitauli le pulea o le tino ma "vaisu amioga" i le ICD-11. World Psychiatry. 2014; 13: 125-7. [ Fesootai Faatasi ]

8. Kühn S, Gallinat J. Faʻauluuluga o le Brain ma le fesoʻotaiga vavalalata faʻatasi ma ponokalafi: o le faiʻai i luga o le porn. JAMA Psychiatry. 2014; 71: 827-34. [ Fesootai Faatasi ]

9. Goodman A. O le a le igoa? Taʻotoga mo le filifilia o se faʻafitauli o le faʻamalosia o amioga tau feusuaiga. Faʻasalaga o Faʻaipoipoga Faʻasalaga. 2001; 8: 191-213. [ Fesootai Faatasi ]

10. Everitt B, Bancroft J. Of rats ma alii: o le faʻatusatusaina o le faʻafeusuaiga tama. Annu Rev Sex Res Res. 1991; 2: 77-117. [ Fesootai Faatasi ]

11. Janceen J, Boström AE, Chatzittofis A, Ciuculete DM, Öberg KG, Flanagan JN, et al. Methylation o le HPA axis e fesoʻotaʻi ma genes i tagata e iai le feusuaʻiga. Psychoneuroendocrinology. 2017; 80: 67-73. [ Fesootai Faatasi ]

12. Reid RC, Garos S, Fong T. Faʻaleleia o le gasegase o le gaioiga o amioga feusuaʻiga. J Behav Addict. 2012; 1: 115-22. [ Fesootai Faatasi ]

13. Dodge B, Reece M, Cole SL, Sandfort TG. Feusuaiga i le va o tamaʻitaʻi aʻoga kolisi. J Feusuaʻi Res. 2004; 41: 343-50. [ Fesootai Faatasi ]

14. McBride KR, Reece M, Sanders SA. Faʻaaogaina o le faʻamalosi o feusuaiga e fua i taunuuga o amio feusuaʻi i talavou matutua. feusuaʻiga faʻafeusuaiga. Faʻasalaga o Faʻaipoipoga Faʻasalaga. 2008; 15: 97-115. [ Fesootai Faatasi ]

15. Semple SJ, Strathdee SA, Zians J, Patterson TL. Faʻailoga e fesoʻotaʻi ma feusuaiga i le tulaga o le methamphetamine faʻaaogaina i vaʻavaʻai eseese faʻafeusuaiga i totonu o tamaʻi HIV-lelei e iai feusuaʻiga ma alii. BMC Soifua Maloloina. 2010; 10: 178. [ Fesootai Faatasi ]

16. Semple SJ, Zians J, Strathdee SA, Patterson TL. Marathon feusuaiga ma le methamphetamine e faʻaaogaina i le va o tagata faʻamaʻi pipisi o le HIV e iai feusuaiga ma alii. Arch Sex Behav. 2009; 38: 583-90. [ Fesootai Faatasi ]

17. Grov C, Parsons JT, Bimbi DS. Feusuaiga ma le faʻafeusuaʻiga tau feusuaʻiga i tama ma tamaʻitaʻi. Arch Sex Behav. 2010; 39: 940-9. [ Fesootai Faatasi ]

18. Bancroft J, Vukadinovic Z. Togafitiga o feusuaiga, feusuaiga i feusuaiga, feusuaiga le mama, pe o le a foi? Faʻataʻitaʻi i se faʻataʻitaʻiga masani. J Feusuaʻi Res. 2004; 41: 225-34. [ Fesootai Faatasi ]

19. Morgenstern J, Muench F, O'Leary A, Wainberg M, Parsons JT, Hollander E, et al. O amioga le taufaaleaga faʻafeusuaiga faʻamalosi ma le faʻapitoa o mafaufau faʻapitoa i tane ma tamaʻitaʻi. Faʻasalaga o Faʻaipoipoga Faʻasalaga. 2011; 18: 114-34. [ Fesootai Faatasi ]

20. Dodge B, Reece M, Herbenick D, Fisher C, Satinsky S, Stupiansky N. Faʻaipoipoga i faʻamaʻi pipisi i faʻamaʻi pipisi ma feusuaiga i totonu o faʻataʻitaʻiga o tagata e iai feusuaʻiga ma alii. Sex Transm Infect. 2008; 84: 324-7. [ Fesootai Faatasi ]

21. Kaleichman SC, Kaino D. O le sootaga i le va o faʻamatalaga o le faʻamalosia o feusuaiga ma le maualuga o tulaga faʻafeusuaiga masani i le va o alii ma tamaitai o loʻo maua ni tautua mai se falemaʻi faʻamaʻi pipisi. J Feusuaʻi Res. 2004; 41: 235-41. [ Fesootai Faatasi ]

22. Parsons JT, Rendina HJ, Moody RL, Ventuneac A, Grov C. Faʻailoga faʻasologa ma le faʻamalosia o feusuaiga / feusuaʻiga i gaioiga sili ona malosi ma gaioiga faʻapitoa: isi faʻamaoniga mo se vaega e tolu. Arch Sex Behav. 2015; 44: 1903-13. [ Fesootai Faatasi ]

23. Långström N, Hanson RK. Maualuga maualuga o amio feusuai i le lautele o tagata: faʻamaonia ma tagata vavalo. Arch Sex Behav. 2006; 35: 37-52. [ Fesootai Faatasi ]

24. Reid RC, Kamuta BN, Spackman M, Willes DL. Alexithymia, faʻafitauli faʻalagona, ma le faʻafitauli i le faʻamalosia o le tino i maʻi o loʻo sailia le fesoasoani mo amio feusuaʻi. J Sex Marital Ther. 2008; 34: 133-49. [ Fesootai Faatasi ]

25. Bancroft J, Janssen E, Malolosi D, Carnes L, Vukadinovic Z, Lulu Uumi. Feusuaʻiga tau feusuaʻiga-ave i tama tane vavalalata: le talafeagai o le faʻailogaina o feusuaiga, lagona, ma le sailia o lagona. Arch Sex Behav. 2003; 32: 555-72. [ Fesootai Faatasi ]

26. Grov C, Golub SA, Mustanski B, Parsons JT. O le faʻamalosia o feusuaiga, tulaga o le setete, ma amio faʻafeusuaʻiga i feusuaiga i aso taʻitasi o tane ma tamaʻitaʻi. Loto o le Tofi Behav. 2010; 24: 487-97. [ Fesootai Faatasi ]

27. Bancroft J, Janssen E, Malolosi D, Carnes L, Vukadinovic Z, Lulu Uumi. Le fesoʻotaʻiga i le va o lagona ma feusuaʻiga i tamaʻitaʻi tamaʻitaʻi. Arch Sex Behav. 2003; 32: 217-30. [ Fesootai Faatasi ]

28. Mustanski B. O le aʻafiaga o le setete ma uiga e afaina i amioga faʻaletonu o le HIV: o se suʻesuʻega faʻasalalau i aso uma o MSM. Health Psychol. 2007; 26: 618-26. [ Fesootai Faatasi ]

29. Smoski MJ, Lynch TR, Rosenthal MZ, Cheavens JS, Chapman AL, Krishnan RR. Faia o filifiliga ma le faʻalavelave faʻalavelave i totonu o le tagata maʻi depressive. J Behav Ther Exp Psychiatry. 2008; 39: 567-76. [ Fesootai Faatasi ]

30. Kalichman SC, Johnson JR, Adair V, Rompa D, Multhauf K, Kelly JA. Felafolafoaiga i feusuaiga e sailia: atinaʻeina o fua ma faʻataʻatia amioga a le HIV i tane vaʻalea. J Pers Iloilo. 1994; 62: 385-97. [ Fesootai Faatasi ]

31. Scanavino Mde T, Ventuneac A, Rendina HJ, Abdo CH, Tavares H, Amaral ML, et al. Fefaʻatauaʻiga o le faʻamalosi o feusuaiga, tulafono faʻamalosia o amioga tau feusuaʻiga, ma le suʻesuʻeina o le faʻamalosi o le faʻafeusuaiga: faaliliuga, fetuunaiga, ma le faʻamaoniga mo le faʻaaogaina i Pasila. Arch Sex Behav. 2016; 45: 207-17. [ Fesootai Faatasi ]

32. Cunha JA. Tusi lesona das versões em Português das Escalas de Beck. São Paulo: Casa do Psicólogo; 2001. [ Fesootai Faatasi ]

33. Gorenstein C, Andrade L. Faamaonia o se lomiga faaPotukale o le Beck Depressments Inventory ma le Setete-Trait Ethics Inventory i mataupu Pasila. Braz J Med Biol Res. 1996; 29: 453-7. [ Fesootai Faatasi ]

34. Stein MD, Anderson B, Charuvastra A, Friedmann PD. Faaaogaina o le ava ma tulaga lamatia tau feusuaʻiga e mafua mai i le inu ava malosi o vailaau faʻasaina o loʻo auai i le faʻalaiga o le nila. Alcohol Clin Exp Res. 2001; 25: 1487-93. [ Fesootai Faatasi ]

35. Muñoz-Laboy M, Castellanos D, Westacott R. O amio faʻaletonu o amioga, avega viral, ma manatu o le HIV i le va o alii Latino gaiolosi: o se suʻesuʻega suʻesuʻe. AIDS Care. 2005; 17: 33-45. [ Fesootai Faatasi ]

36. Baggaley RF, White RG, Boily MC. O le HIV e aʻafia e ala i feusuaiga mataga: iloiloga faʻavae, faʻataʻitaʻiga ma faʻafitauli mo le puipuia o le HIV. Ipu Epioiolio. 2010; 39: 1048-63. [ Fesootai Faatasi ]

37. Bousman CA, Cherner M, Ake C, Letendre S, Atkinson JH, Patterson TL, et al. Agavale leaga ma amio feusuai i totonu o tagata e le o ni alii nofofua oe ua faia feusuaiga ma alii i le tulaga o le methamphetamine ma le HIV. I Aafiaga Faʻafitauli. 2009; 119: 84-91. [ Fesootai Faatasi ]

38. Zillmann D. Faaliliuina o le fiafia i amioga faalelagona. I: Cacioppo JT, Petty RE, faatonu. Social psychophysiology: o se punavai. New York: Guilford; 1983. i. 215-40. [ Fesootai Faatasi ]

39. Miner MH, Coleman E. Amioga feusuaʻiga mataga ma lona fesoʻotaʻiga ma amioga mataga tau feusuaʻiga. Faʻasalaga o Faʻaipoipoga Faʻasalaga. 2013; 20: 127-38. [ Fesootai Faatasi ]

40. Seok JW, Sohn JH. Faʻatonu o le manaʻoga tau feusuaʻiga i tagata taʻitoʻatasi o loʻo feagai ma amioga faʻafeusuaiga faʻafitauli. Front Behav Neurosci. 2015; 9: 321. [ Fesootai Faatasi ]

41. Nofzinger EA, Thase ME, Reynolds CF 3rd, Frank E, Jennings JR, Garamoni GL, et al. Gaoioiga tau feusuaʻiga i tagata mafatia. Iloiloga e ala i le lipoti a le tagata lava ia, amio, ma le nocturnal penitala i luma ma pe a maeʻa togafitiga ma togafitiga o le mafaufau. Arch Gen Psychiatry. 1993; 50: 24-30. [ Fesootai Faatasi ]

42. Chatzittofis A, Arver S, Öberg K, Hallberg J, Nordström P, Jokinen J. HPA axis dysregulation i tamaloloa o loʻo i ai le gasegase feusuaʻiga. Psychoneuroendocrinology. 2016; 63: 247-53. [ Fesootai Faatasi ]

Na maua: Aokuso 30, 2017; Talia: Tesema 07, 2017