Iloiloga o le faʻaalia i mea tau feusuaʻiga ma mea moni e fesootaʻi ma le faʻaalia o tupulaga aʻoga sauniuni i le aoga i Hawassa City, Southern Ethiopia: o se suʻesuʻega faʻavae o le faʻavaeina (2015)

Taofia le soifua maloloina. 2015 Setema 14;12:86. doi: 10.1186/s12978-015-0068-x.

lē faʻatino

FAʻAMATALAGA:

E tusa ai ma le 2007 Etiopia, o talavou o 15-24 tausaga e sili atu i le 15.2 miliona o loʻo fesoasoani i le 20.6% o le faitau aofaʻi o tagata. O nei vaega tele ma sili atu ona lelei o le faitau aofaʻi o loʻo faʻaalia i le tele o lamatiaga faʻafeusuaiga ma le ola maloloina. O le faʻamoemoe o lenei suʻesuʻega o le iloiloina lea o le faʻaalia i mea e faʻaalia ai feusuaiga (SEM) ma mea e fesootaʻi ma le faʻaalia o tamaiti aʻoga sauniuni i le taulaga i Hawassa, Southern Ethiopia.

METHODOLOGY:

O se koluse-vaega faʻavae faʻavae suʻesuʻega aofia ai 770 soʻosoʻo filifilia talavou tamaiti aʻoga sauniuni i le aʻai o Hawassa. Eseese tulaga faʻataʻitaʻi metotia na faʻaaogaina e filifili ai suʻesuʻega mataupu. O faʻamaumauga na aoina e faʻaaoga ai suʻega suʻesuʻe muamua ma faʻatautaia e oe lava. O faʻamatalaga na tusia e le EPI INFO lomiga 3.5.1 ma auʻiliʻiliina e faʻaaoga ai le SPSS version 20.0 statistic software packages. O le iʻuga na faʻaalia e faʻaaoga ai faʻamatalaga, vaʻavaʻai ma faʻavasega eseese. Fuainumera faʻafesoʻotaʻiga na faia mo tutoʻatasi vavalo vavalalata (i p <0.05).

RESULT MA TALANOAGA:

E uiga i tamaiti aoga 750 sa auai i lenei suʻesuʻega ma se tali o 97.4%. I totonu o lenei mea, e uiga i le 77.3% o tamaiti aoga na iloa le i ai o le SEM ma le toatele o le tali mai 566 (75.5%) sa matamata i ata vitio a le SEM ma le 554 (73.9%) na faʻaalia i le text SE. O le lautele o le faʻaaliga i le SEM i talavou aoga o le 579 (77.2%). Faʻatasi ai ma le aofaʻi o i latou na tali mai, tusa ma le 522 (70.4%) na faʻapea mai e leai ni a latou talanoaga matala e uiga i feusuaʻiga ma lo latou aiga. E le gata i lea, E tusa ma le 450 (60.0%) le au faʻasee na faitio ile leai o ni aʻoaʻoga tau le soifua maloloina male faia o feusuaiga ile latou aʻoga. Tamaititi tamaiti aʻoga na feagai ma le toeititi lua taimi sili atu le faʻaalia o le SEM nai lo fafine tamaʻitaʻi (95% CI: AOR 1.84 (CI = 1.22, 2.78). Tamaiti aʻoga na auai i aʻoga tumaoti na sili atu ma le lua taimi sili atu ono faʻaalia i le SEM nai lo lautele aʻoga (95% CI: AOR 2.07 (CI = 1.29, 3.30). O tamaiti aʻoga e inu 'ava malosi ma faʻailogaina o' nisi taimi 'na faalua ona sili atu ona faʻaalia i le SEM nai lo i latou e leʻi inu ava malosi (95% CI = AOR 2.33 (CI = 1.26, 4.30) O Khat chewers oe na faʻaigoaina "seasea", "o nisi taimi" ma le "masani" na faʻaalia le maualuga faʻaalia (95% CI: AOR 3.02 (CI = 1.65, 5.52), (95% CI: AOR 3.40 (CI = 1.93, 6.00) ma (95% CI: AOR 2.67 (CI = 1.46, 4.86) nai lo i latou e leʻi lamuina le khat, faʻatatau i le SEM avanoa, aʻoga talavou ma igoa faʻaigoa 'faigofie ulufale na faʻaalia i avanoa o ono gaugau nai lo talavou leai se faʻaaogaina (95% CI : AOR 5.64 (CI = 3.56, 8.9).

FAAIUGA:

O le numera maualuga o tamaiti aʻoga sa faʻaalia i mea faʻapitoa i feusuaiga. O feusuaiga, ituaiga aʻoga, faaaogaina o vailaʻau ma le avanoa i le SEM na matauina ai tagata taʻitoʻatasi na vaʻai i le faʻaaligaina o le SEM.

MOTIVATION:

O le augatupulaga nei o talavou o le sili ona maloloina, sili ona aʻoaʻoina, ma sili ona taulaga i le talaʻaga. Peitaʻi, o loʻo iai lava ni popolega ogaoga. Tele o tagata ua amata ona ola feusuaiga i taimi o talavou. O feusuaiga faʻaipoipo e le masani ai ma ua faʻateleina i le lalolagi atoa. Totogi e maualuga i lalo o Sahara Aferika, lea sili atu ma le afa o teineiti 15-19 tausaga feusuaʻiga. Miliona o talavou o loʻo fanaua ni fanau, i lalo o le Sahara o Aferika. E sili atu ma le afa o fafine e fananau ae leʻi oo i le 20. O le manaʻoga mo le faʻaleleia atili o le soifua maloloina ma auaunaga lautele e faʻatatau i talavou, e aofia ai le toe faʻaleleia o le soifua maloloina auaunaga, ua faʻateleina faʻalauiloaina i le lalolagi atoa. E tusa ma le 85% o talavou o le lalolagi o loʻo nonofo i atunuʻu atiaʻe. I tausaga taʻitasi, e oʻo atu i le 100 miliona tagata ua aʻafia i se faʻamaʻi pipisi mai feusuaʻiga (STI). E tusa ma le 40% o siama uma o le siosiomaga o tagata ua aafia i siama o le lalolagi (HIV) e tupu i le 15-24 tausaga le matutua; ma lata mai nei o le 7000 na aafia i aso uma. O nei soifua maloloina lamatiaga e aafia i le tele o fesoʻotaiga itu, pei o faʻamoemoega e uiga i le vave faaipoipo ma feusuaʻiga, avanoa i aʻoga ma galuega, itupa le tutusa, feusuaiga faʻamalosi, ma le aʻafiaga o tele faʻasalalau ma lauiloa aganuʻu. E le gata i lea, o le tele o talavou leai ni sootaga mausali mausali ma matua poʻo isi tagata matutua latou te mafai ona talanoa i ai e uiga i latou faʻafitauli tau soifua maloloina. E ui i nei luʻitau, o polokalame e faʻamalieina faʻamatalaga ma manaʻoga o manaʻoga o talavou e mafai ona faia se eseesega moni. Manuia polokalama fesoasoani talavou e atiaʻe olaga-fuafuaina tomai, faʻaaloalo i manaʻoga ma atugaluga o talavou, faʻaaofia nuu i a latou taumafaiga, ma saunia faʻaaloalo ma agatapuia falemaʻi auaunaga. O le mea lea, o le malo o Aitiope galue nei i le faʻaleleia o le soifua maloloina o talavou o se tasi vaega o le MDG (Goal VI-taofia le faʻamaʻi o le HIV / AIDS, STI, ma isi faʻamaʻi pipisi) ma le taulaʻi atu i talavou, talu ai latou sili ona afaina le faitau aofaʻi o tagata. O lenei sailiga, o le a aoga i le malo e vaʻaia vaega faʻatatau le sini ausia e ala i le faʻalauiloaina o tulaga talavou o feusuaʻiga mea mataga ma le faʻaleleia atili o mataupu tau feusuaʻi ma talanoaga i le aʻoga ma vasega vasega ma o latou aiga i le fale. Mo le mataupu lena, na matou filifili ai tusitala e lolomiina lenei sailiga i le BMC Reproductive Health Journal ina ia mafai ai ona oʻo atu i laina laina faigofie i pulega uma latou te faʻaaogaina e toe fuafua a latou metotia mo sili atu oloa o fuafuaga. E le gata i lea, o Tagata Suʻesuʻe, Faʻataʻitaʻi, Faia Faiga Faʻavae, Tamaiti Aʻoga, Taʻitaʻi Aʻoga ma Tagata Tomai Faapitoa o le a faʻamanuiaina mai i lenei sailiga mo a latou suʻesuʻega i le lumanaʻi faʻamatalaga, malamalama mauaina ma faʻataʻitaʻi.

tua

E silia ma le tasi piliona tagata i le lalolagi o loʻo i le va o tausaga o le 15 ma le 24. O le tele o nei tagata e nonofo i atunuu atinaʻe []. I Aitiope, talavou i le 15-24 tausaga na sili atu nai lo 15.2 miliona, na saofaga i le 20.6% o le atoa faitau aofai []. O nei vaega lapopoa ma fuainumera o le faitau aofaʻi o loʻo faʻaalia i le tele o lamatiaga tau feusuaʻiga ma le faʻaleleia o le soifua maloloina. Faʻatasi ai ma le tele o tulaga lamatia o le ola feusuaʻiga ma le toe fananau mai: feusuaʻiga feusuaʻiga, ulugalii faaipoipo, faʻafeusuaiga, faʻamaʻiina o fafine, maitaga lē fuafuaina, vavalalata vavalalata, faʻaipoipo, ma faʻamaʻi pipisi i feusuaiga (STIs)].

O suʻesuʻega eseese na faʻaalia ai o tane ua foliga mai o le a sili atu ona latou faʻaalia i latou i le SEM nai lo tamaitai (E pei o, 7 taimi e lipoti mai i le initaneti e saili (p <0.001) ma 4 taimi e lipoti mai ai le sailia e aunoa ma se tasi (p <0.001)) [-]. O teine ​​e sili atu nai lo tamaititi e faʻalavelaveina i faʻamatalaga manino mai feusuaiga. Tolu sefulu pasene pasene o teineiti ae na o le ono pasene o tama na lipotia mai sa latou le fiafia i le poto masani [, ].

E pei ona fautuaina e se tasi suʻesuʻega i Amerika, o talavou 14 tausaga ma matutua atu e toeititi tolu taimi ona lipotia amioga i luga o le upega tafailagi e faatusatusa i talavou laiti (i 0.001). Leai ni eseesega taua ile tausaga na maitauina ile va ole autalavou na lipotia offline-na ole sailia ma le sailia le amio. Uma le faaaogaina Initaneti uiga na le mafai ona matua eseʻese ese ese lipoti o ponokalafi sailia amioga [].

O le tele o suʻesuʻega i fafo atu o le aiga e matauina ai e sili atu le vaʻaia e le au matutua matutua mea faʻafeusuaiga i luga o le initaneti e masani ona sili atu nai lo le faʻaaogaina o le initaneti. O fesoʻotaʻiga maualuga atu e fesoʻotaʻi atu i faʻatuai i le atinaʻeina o feusuaiga. O fesoʻotaʻiga i lalo ifo e fesoʻotaʻi atu i le sili atu ona faʻaalia i mea tau feusuaʻiga i le initaneti, , ].

O suʻesuʻega o New Hampshire na faʻailoa mai ai le pulea e matua o le Initaneti. Leai se tasi o ana fa metotia na matua eseʻesega eseʻese talavou e a latou lava lipoti o ponokalafi saili amioga. E faʻapena foi pasene maualuluga (85–93%) o tagata tausi tagata na lipotia se tulafono a le aiga e uiga i le faʻatagaina o Initaneti ponokalafi i luga o vaega e tolu o talavou. Ina ua fesiligia pe o se faʻamamaina pe poloka poloka polokalama na faʻapipiʻi luga o le komipiuta, 27% o tagata vaʻaia ma 16% o autalavou saili luga o le initoneti, faʻatusatusa i le 22% o tagata tausi ma 19% o talavou saili saoloto, ma le 23% o tagata tausi ma talavou le sailia. tali lelei].

North Carolina State of USA ua maua mai le amioga lamatia o feusuaiga i tupulaga talavou na faaalia ai le tulaga lelei o le va o matua-tamaitiiti, fesoʻotaʻiga matua-tamaiti, ma le lagolago a tupulaga e fai ma sui o fesoʻotaʻiga vavave faʻasoa e fesoʻotai ma amio faʻafeusuaiga. O tagata talavou e lipotia tulaga maualuga o fesoʻotaʻiga ma matua ei ai tulaga maualalo o feusuaʻiga e le puipuia, auai i feusuaiga ma ni paaga laiti, matutua i le taimi muamua feusuaiga ma faia ai ni feusuaʻiga saogalemu i feusuaiga []. I le itu i sasae o Michigan ma isi sailiiliga o suʻesuʻega, o tagata talavou o loʻo nonofo i totonu o aiga tuʻufaʻatasia e tele lava ina tolopo le feusuaʻiga ma lipoti mai le itiiti ifo o feusuaʻiga nai lo tupulaga e nonofo i isi ituaiga o aiga. O aafiaga masani a matua i aso ua le masani ai e fesootaʻi ma fesoʻotaʻiga a matua-teen, ae o nisi faʻamatalaga e manaʻomia ina ia mafai ai ona fuafua le sootaga patino i nei talanoaga [, ]. I suʻesuʻega a le aiga, o le aso Khat faʻafeiloaʻiga na fesoʻotai atu foʻi i le vaʻaia e le puipuia. Sa i ai se fegalegaleaiga taua ma le vavalalata i le va o le ava malosi ma le leai o se puipuiga, faatasi ai ma i latou o loo faaaogaina le ava i aso taitasi e tolu faatupulaia le faatusatusa pe a faatusatusa ia i latou e le faaaogaina. Faʻaaogaina o vailaʻau e ese mai le Khat e leʻi fesoʻotai ma feusuaiga e le puipuia, ae sa fesootaʻi ma le amataga o gaoioiga feusuaiga [].

O le mafutaga tausi ma le tamaitiiti o se faatosinaga taua i le fuafuaina o le ono mafai ona lipotia le faʻaalia o ponokalafi. O talavou na lipotia mai se fegalegaleaiga le lelei ma le latou tausi maʻi e lua foi e mafai ona lipotia le sailia o luga ole laiga e faatusatusa i se talavou tutusa o le vaega na lipotia mai se sootaga malosi faalelagona (p <0.01). Ole faʻamalosiʻau faʻamalosi amio pulea na matua fesoʻotaʻi ma le 67% maualuga fetuʻunaʻi tuutuuga faigata o le lipotia offline-na sailia amioga faʻasaga i le le sailia amioga (p <0.05). O amio lē lelei na fesoʻotaʻi ma le 4 faʻateleina le faʻafetaui o tulaga faigata o le lipotia o amioga i luga o le initaneti (p <0.001) poʻo le offline-only seeking behavior (p <0.001) faʻatusatusa i amioga e le o sailia pe a uma ona fetuutuunai mo isi uiga taua uma, sailiiliga o New Hampshire National Survey []. O tupulaga talavou e le gata o le a le mafai ona aafia i ponokalafi ae e lipotia foi le sili atu o le faʻaalia, faʻaalia i se tausaga muamua (e masani lava i lalo o le 10), ma sili atu ona matautia tusi mataga nai lo a latou uo [].

New Hampshire, ISA, suʻesuʻega foi na maua ai le faʻaaogaina o le Substance e sili atu ma le faaluaina le faʻalauteleina o tulaga faʻagata i le faʻaaliaina i le initaneti (p <0.001) faʻapea foʻi ma offline-only (p <0.01) sailia amioga faʻatusatusa i talavou tutusa o loʻo lipotia le faʻaaogaina o mea e le aoga. O tupulaga talavou oe na lipotia le le iloa le faʻaalia o feusuaiga i luga o le initaneti na sili atu nai lo le 2.5 taimi e lipotia ai le faʻaalia i luga o le initaneti pe a faatusatusa i tupulaga talavou talitutusa o ē na le lipotiina le le mautonu (p <0.001) [].

O le autalavou i le Iunaite Setete ma faateleina i le salafa o le lalolagi latou te faaalu le taimi sili atu ma le aufaasālalau nai lo le latou aoga i le aoga poo o latou matua [, ]. O le tele o mea o loʻo faʻalogo i ai le tupulaga talavou ma / poʻo le matamata e aofia ai mea tau feusuaʻiga, ae, o le mea e leaga, e itiiti lava se mea e ono manatu i le soifua maloloina lelei []. O tamaiti talavou ma uo e matua sili atu le matutua e mafai ona feagai ma le tele o taimi i tagata e sili atu le loloto o mea tau feusuaiga; ma ma uo laiti e mafai ona feiloai i le tele o taimi o tagata ma ni aafiaga feusuaiga le lelei []. O fesoʻotaʻiga televavave faʻainitaneti e mafai ai foi ona maua se tele o faʻamaumauga i se taimi pupuu, lea e mafai ai ona aʻafia le aofaʻiga o ata feusuaʻiga [].

Metotia ma mea

Suesuega faʻailoga, vaega suʻesuʻe ma vaitaimi

O se koluse-vaega suʻesuʻega tisaini na faʻaaogaina i soʻo se filifiliga sauniuni aʻoga tamaiti aʻoga o le Hawassa City. O le suʻesuʻega na faia i le taulaga o Hawassa, o le laumua o le South Ethiopia Regional State, e tu i le 275 km mai Addis Ababa. I le taimi nei, e 10 aoga sauniuni (2 lautele ma 8 tumaoti). Mai le aofaʻi o 6245 tamaiti aʻoga, tusa o le 2825 o fafine []. O le 'aʻai o loʻo pulea e Sidama, Wolaita, Amhara, Guraghe ma Oromo ituaiga faʻalapotopotoga ma o le gagana aloaia Amharic. O loʻo i ai i le taulaga ni atunuʻu faʻavaomalo se lua ma avanoa i luga o le 'upega tafaʻilagi fesoʻotaʻiga lautele (pei o le Wi-Fi). Na faia suʻesuʻega mai ia Me 1 i le Me 12 / 2014.

Talosaga faataitai ma le faʻataʻitaʻiga o le faʻataʻitaʻiga

Ina ia iloa le tele faʻataʻitaʻiga mo le faitau aofai faitau aofaʻi laʻasaga nei na faʻaaogaina. Fua faʻavae mo le faitau aofai o tagata Nofoaga na faʻaaogaina. Manatu mo le 5% measina faʻatau (d) ma le 95% vaʻaia talitonuina (α = 0.05) faʻaaogaina. Fuafuaina faʻateleina o tusitusiga tusitusiga maua mai muamua suesuega sa p = 0.65. E tusa ai ma le aofaʻi o le aofaʻi o le 770. Mo le filifilia o i latou nei na faʻataʻitaʻia, sa faʻaaoga ai le tele o tulaga o faʻataʻitaʻiga. E sefulu aʻoga sauniuni i le taulaga o Hawassa, lua faʻalauaʻitele ae valu aʻoga tumaʻoti. Tasi faʻalauaʻitele ma tolu aʻoga tumaʻoti na filifilia faʻaaogaina faigofie suʻesuʻega metotia. Mo aoga e fa, na tufatufaina atu tali i le faʻaaogaina o le faitau aofai o le faitau aofai i le tele (PPS) metotia. Lenei, vasega o le lisi (lisi) na faʻaaogaina o faʻataʻitaʻiga faʻavaʻa. I nei aʻoga taʻitasi, sa tofia ai tamaiti aʻoga o Vasega 11 ma le 12. Mai vasega nei, na filifilia ai vasega o tamaiti aʻoga e ala i le faiga o le seʻi. Tagata na auai i vaega taʻitasi filifilia o tamaiti aʻoga na filifilia e ala ile metotia (faʻaaogaina o le pepa a tamaiti o le vasega). Faʻatusa 1 sampling samples.

Fig 1  

Fuafuaga faʻataʻitaʻiga o faʻataʻitaʻiga o sampling

Faʻamaumauga o faʻamaumauga ma le faʻamaoniga o tulaga lelei o faʻamatalaga

Faʻamaumauga na aoina e ala i le faʻaaogaina o fesili fesiligia. O se fesili na aofia ai le 60 variables, lea na vaevaeina i ni vaega se tolu. E aofia ai le socio-demographic, uiga patino ma isi faʻaaliga faʻaalia. O fesuiaʻi taʻitasi lisi o tali e tali naʻo le tagata auai. Ina ia faʻamautinoa le lelei o faʻamatalaga, o aʻoaʻoga a le 2 aso na tuʻuina atu i le fa o aoina faʻamaumauga ma supavaisa e toʻalua. O faʻamatalaga talafeagai ma faʻatonuga i le faʻamoemoe ma le talafeagai o le suʻesuʻega na tuʻuina atu i ē na tetee. O le aoina o faʻamaumauga na nonofo ma tagata tali seia oʻo ina tumu ma tali mai fesili uma. O le maliega faʻamatalaga na faʻamaonia foi i ē na tetee.

Faʻamaumauga o faʻamaumauga ma faʻamaumauga faʻamaumauga

Ina ua maeʻa le aoina o faʻamatalaga, o siaki fesili taitasi na siakiina mo le atoatoa, ogatasi, ma le manino ma ulufale atu i le mamanu ma toe siakiina mo mea sese. Na faia faʻamatalaga faʻamatalaga i le faʻaaogaina o le lomiga faʻamatalaga faʻamatalaga a le EPI 3.5.1 ma faʻatau atu i le SPSS windows version 16 mo le toe gaosia ma le auiliiliga. O aitema o fesili na otootoina ma o se togi maualalo na fuafuaina ina ia faʻavasega ai le uiga atoa o tagata tetee. O suʻesuʻega faʻavae e faʻaaogaina ai le faʻaogaina o le faʻaogaina o le faʻaogaina o logistic logistic na faʻaaogaina e fuafua ai le fegalegaleaiga i le va o tagata tutoatasi.

O fesuiaʻiga na maua e fesoʻotaʻi i le binary i le p taua laʻititi atu nai lo le 0.05 na suʻesuʻeina mo multivariate logistic model faʻaogaina binary logistic analysis. I le faʻaiuga, o fesuiaʻiga na i ai ni fesoʻotaʻiga taua na faʻamaonia i luga o le faʻavae o OR, ma 95% CI ma p-taua maualalo ifo i le 0.05.

Iloiloga faʻamaoni

Na faia le suʻesuʻega ina ua maeʻa le faʻatagaina o le komiti agavaʻa o le Debre Markos University ma le faʻatagaga a le ofisa o aʻoaʻoga a le malo o Hawassa. O le auai o tagata uma na tali mai o se volenitia e faavae. Na faia fua e mautinoa ai le faʻaaloalo, mamalu ma le saolotoga o tagata taʻitoʻatasi o loʻo auai i le suʻesuʻega. O faʻamatalaga e uiga i le faʻamoemoe ma taualumaga o le suʻesuʻega sa faʻamatalaina. O le le faalauaiteleina o faamatalaga na mautinoa lava i mataupu uma suʻesuʻe ma le faʻamaoniaina o le faʻamaonia ao le i aofia i le aoina o faʻamaumauga.

i'uga

Soʻo se tagata lautele

O lenei suʻesuʻega na iai le tali atu e 97.4%. Mai le aofaʻi e 750 tagata na tali mai, 386 (51.5%) o aliʻi, 489 (65.2%) mai aʻoga a le malo. 470 (62.7%) o tali na auai i vasega 11 ma le isi vasega vasega 12. Le averesi tausaga o tamaiti aʻoga o 18.14 ma ± 1.057 SD. Mai i latou na faʻatautaia, e 713 (95.1%) e leʻi faʻaipoipo (nofofua) ma le 487 (64.9%) nonofo ma matua (Laulau 1).

Laulau 1  

Soʻofesoʻomaga o uiga o tagata talavou o loʻo auai i aʻoga sauniuni i Hawassa, Southern Ethiopia, May 2014

Faʻaaogaina o mea e faʻaaogaina e le au tali

E tusa o le 591 (78.8%) o le au tali na leʻi inuina le 'ava malosi, 730 (97.3%) e leʻi ulaula tapaʻa ma 297 (39.6%) e leʻi lamuina. Khat. Faʻatasi ai ma le au tali na faʻailogaina 'taimi' i fesuiaʻiga taʻitasi, tele 187 (24.9%) na mo chewing khat ma nai 10 (1.3%) sikaleti ulaula Fig 2.

Mati. 2  

Faʻateleina le tufatufaina o mea faʻaaoga e tagata tali mai i tamaiti aoga sauniuni i le nuu o Hawassa, Me 20014. NB: O isi e aofia ai le fesoasoani i aiga, auai i le kalapu o le afiafi ma sauniga faʻalelotu, ma taʻalo i taaloga

Faʻaalu taimi paganoa

E tusa ma le 356 (47.5%) o tagata na matamata na matamata i ata tifaga / faʻaaliga TV, 287 (38.3%) na faʻaaluina i le suʻesuʻeina o auaunaga i luga ole initaneti, ma le 31 (4.1%) o isi (pei o, taʻaloga ma fesoasoani i le aiga) Ata. 3.

Mati. 3  

O le pasene o le au tali na pasia taimi paganoa i le aʻoga sauniuni a le nuu o Hawassa, Me 2014. NB: o isi e aofia ai faʻasalalauga faʻataʻitaʻiga a le aoga, fale o uo, ma le faʻatauina o ata mataga a le VCD

Le tele o le avanoa i le SEMs

Mai le aofaʻi o tagata na tali ane, tusa o le 579 (77.2%) na faʻaalia mo mea mataga faʻafeusuaiga. O ata feusuaʻi ma le DVD player vitio televise o le mafuaʻaga sili lea o feusuaʻiga manino mea (64.0%), sosoo ai ma le initaneti ulufale (53.2%) ma telefoni feaveaʻi (41.6%). Avanoa i le SEM sa faʻaigoaina 'faigofie' e le 484 (64.5%) mai le 750 i latou na auai.

I le tali atu i le fesili o le faʻaalia o faʻamatalaga mataga i mataupu tau feusuaʻiga, 554 (73.9%) o tagata na auai na manatuaina lo latou faʻaalia i ia tusitusiga. O uo na fai ma autu o mea faitau mo le 384 (51.2%). Initaneti avanoa mo feusuaiga faʻapitoa faitauga mea sa i ai foi tele tele faʻasoa (21.7%).

O mea faitino (tusitusiga) ma mea maualuluga tau feusuaʻiga sa masani ona faitauina naʻo latou e tusa ma le 384 (46.4%) le au faʻataʻitaʻi, fefaʻasoaaʻi ma itupa o uo e toʻa 103 (13.7%) ma tali atu i isi itupa uo e 32 (4.3%). E tusa ai ma le tele o taimi e faitau ai, tusa ma le 105 (18.9%) o tagata tali mai e seasea lava faitau tasi (faʻatasi pe faʻalua) ma le 442 (79.8%) faitau i nisi taimi (Laulau (Table22).

Laulau 2  

Faʻaaloaloga o ē ua tali atu i tusi faitau faʻamatalaga faʻafeusuaiga i tupulaga talavou sauniuni o le nuu o Hawassa, Me 2014

E tusa ai ma le faʻaalia o ata mataga i feusuaʻiga, e 566 (75.5%) o le 750 tagata tali mai na lipotia le faʻaalia. Faatasi ai ma i latou na tali mai mo le tele o taimi, 15 (2.7%) lipotia matamata ata feusuaʻi masani, 503 (88.9%) taimi ma 48 (8.5%) tasi pe lua. O le sailiga i luga ole Initaneti o le mafuaʻaga sili lea o ata mataga i feusuaiga (45.9%), sosoʻo ai ma le tufatufaina e le telefoni feaveaʻi Bluetooth i uo (36%) ma fefaʻasoaaʻi mai uo uo (27.2%). O isi faʻamatalaga e le masani ona taʻua o le mautotogi, aʻoga ma le faʻatauina o ia ata e (22.4%) o tagata na tali ane. Faʻatasi ai ma le au tali na latou ioeina lo latou aafia i ata tifaga a le SE, tusa o le 219 (38.7%) na lipotia le faatinoina o mea na latou matamata ai i tifaga. Faʻapea foi, 142 (25.1%) faʻailoa tali na faia feusuaʻiga ina ua maeʻa le faʻaaliga ma 30 (5.3%) na feagai ma feusuaʻi faʻamalolosi (pei o, anal poʻo le tautala). O le toʻatele o tagata na faʻailoa mai, e iai nai ata na faʻaalia ai le saogalemu o feusuaiga (Laulau 3).

Laulau 3  

Faʻaalia o ē na tali atu i ata faʻaalia manino mai feusuaʻiga i tama aʻoga sauniuni o le nuu o Hawassa, Me 2014

Uiga agaʻi i mea faʻafeusuaiga

Mai i le 750 tagata faʻataʻitaʻi, tusa o le 385 (51.3%) na iai ni uiga mautinoa agaʻi i le i ai o SEMs aʻo le 365 (48.7%) na i ai ni uiga le lelei i le i ai o ia mea. E tusa ma le 348 (46.4%) na talitonu o SEM e mafai ona suia amioga tau feusuaʻiga, ae le malie le 290 (38.7%). 645 manaʻo e aʻoaʻo ia penefiti ma leaga o le faʻaalia i ia mea a le o latou faiaʻoga pe mai o latou aiga (Lisi 4).

Laulau 4  

Uiga o tagata tetee i le SEM i aʻoga sauniuni a le nuu o Hawassa, Me 2014

Punaoa o faʻamatalaga ma le faʻaaogaina o faʻamatalaga manino mai feusuaiga

O le autu faʻamatalaga o faʻamatalaga i sauniuni talavou i feusuaʻiga mataupu o latou uo (63.2%). Faʻatasi ai ma i latou na tali mai, tusa o le 522 (70.4%) na faʻapea mai e leai ni a latou talanoaga matala i mataupu tau feusuaiga i totonu o latou aiga. E le gata i lea, E tusa ma le 450 (60.0%) tagata tali mai na fai mai latou te leʻi mauaina ni aʻoaʻoga tau le soifua maloloina feusuaʻi ma le toe fana i le aoga Fig. 4 ma le Laulau 5.

Mati. 4  

Punavai mo le faʻaogaina o le SEM i tamaiti aoga sauniuni o le nuu o Hawassa i le pasene, Me 2014
Laulau 5  

Tali a tagata tali mai e uiga i faʻamatalaga tau feusuaʻiga i tupulaga talavou sauniuni o le nuu o Hawassa, Me 2014

Faʻailoga e fesoʻotaʻi ma le faʻaaloalo i le SEM

O le suʻesuʻeina o le faʻatonutonuga o le lisiina o fualaau faʻavaomalo ua matauina o le avea o se tamaʻitaʻi tamaʻitaʻi na faʻaalia i le lua taimi le maualuga atu o le faʻaogaina o le SEM nai lo le avea ma se fafine (95% CI: COR, 2.16 (CI = 1.52, 3.07). faʻaaliga i le SEM (95% CI: COR 1.67 (CI = 1.14, 2.43) nai lo tamaiti aʻoga na auai i aʻoga lautele (Laulau 6).

Laulau 6  

Faʻamatalaga e faʻaalia ai faʻaaliga uma ma fegalegaleaiga i le SEM i totonu o aʻoga sauniuni a tupulaga talavou a Hawassa, Me 2014

O tamaiti aʻoga sa nonofo faʻatasi ma tina na faʻaalia faʻafa ona sili atu le maualuga o le aafia i le SEM nai lo le nonofo faatasi ma matua ola uma (95% CI: COR 3.91 (CI = 1.38, 11.12) ma i latou na ola faatasi ma matua matutua na faʻaalia foi taimi e lua (exposure) (95% CI : COR 2.08 (CI = 1.16, 3.74) i le SEM. O le faʻamalosia o le tulaga faʻaaoaoga a tina ma tama, o tamaiti aoga e le mafai e tama ona faitau ma tusitusi, e tolu taimi na sili atu ona faʻaalia nai lo o latou na mauaina aʻoga maualuga (95% CI: COR 2.69 (CI = 1.52, 4.47) O tamaiti aʻoga na le mafai e le tina ona faitau ma tusitusi e faalua taimi e sili atu ona faʻaalia nai lo tamaiti aʻoga na auai i aʻoga maualuga (95% CI: COR o 1.96 (CI = 1.18, 3.25) i SEM (Ripoti 6).

O tamaiti aʻoga o loʻo 'ava malosi ua faaigoa' o nisi taimi 'e tolu taimi e sili atu ai ona aafia i le SEM nai lo i latou e le inu ava malosi (95% CI: COR 3.18 (CI = 1.83, 5.49) O tamaiti na maua Chewed laitiiti (e pei o, seasea) (95, 3.12), ua faaigoaina 'o nisi taimi' e lima taimi e maualuga atu ai le faʻaalia (1.85% CI: COR 5.25 (95, 4.58), ma faʻailogaina 'e masani ona faʻaalia tolu taimi sili atu faʻalauiloa ( 2.75% CI: COR 7.64 (95, 3.45) i faʻamatalaga manino faʻafeusuaiga. Mulimuli ane, o le avanoa e maua ai le SEM e lalagaina o le 'Easy access' na faʻaalia mai i ni faʻalavelave e fitu (1.90% CI: COR o 5.52 (CI = 95, 6.63) i le SEM (Laulau 6).

Talanoaga

O lenei suʻesuʻega na taumafai e iloilo le lapoʻa o le faʻaalia o SEMs ma mea e fesoʻotaʻi i sauniuniga a le autalavou 'i Hawassa taulaga, Saute Aitiope. E tusa ma lea, tusa ma le 77.2% o tagata na tali atu na maua i le SEMs. O le poto masani i le faʻaalia o le SEM i lenei suʻesuʻega sa sili atu nai lo suʻesuʻega na faia i Addis Ababa []. O le eseesega e mafai ona mafua mai i le eseesega i le faʻaauau o faafitauli i itulagi ma le eseesega i galuega puipuia o le soifua maloloina.

I lenei suʻesuʻega, o le sailiga i luga o le initaneti o le mafuaʻaga sili lea o faʻamatalaga mo mea mataga / ata tifaga (45.93%) sosoʻo ai ma le tufatufaina e le telefoni feaveaʻi Bluetooth i uo (36.04%). Ae, i Addis Ababa suʻesuʻega, lisiina o vitio o se sili punaoa. I le tulaga o le faʻaaliga tusitusiga, uo o mafuaʻaga autu ia SEM []. I le taimi nei o lenei suiga e ono mafua mai i le faateleina o avanoa i telefoni feaveai a le SEM / alamanuia ma le initaneti i totonu o le atunuu ma i le taulaga televave o loo tupu, o Hawassa.

O lenei suʻesuʻega na faʻaalia ai o le sili atu ma le 70% o talavou na leai ni talanoaga i mataupu tau feusuaʻiga ma o latou matua. Ole toʻatele o matua e le taitai faʻatonutonu mea a latou fanau talavou o fai ma poʻo fea o latou iai. O se suʻesuʻega talu ai na faʻaalia ai le 55% o tagata na tali atu e leai ni talanoaga feusuaʻi i le fale []. O lenei eseesega atonu e mafua mai i eseesega i le eseesega o aganuu ma le atinaʻe i suʻesuʻega uma e lua.

O lenei suʻesuʻega na faʻaalia ai e tusa ma le 60% o tagata na tali mai na lipotia mai latou te leʻi maua ni aʻoaʻoga tau soifua maloloina ma toe fanau i le aʻoga. E sili atu lea nai lo mea na maua ile suʻesuʻega ile Addis Ababa suʻesuʻega ile 2008 (60% VS 43.6%) []. O lenei eseesega atonu e mafua ona o le maualalo o talanoaga e uiga ile feusuaʻiga i totonu o Hawassa e le aʻoga a le tamaititi aoga ma aʻoga i le aʻoga.

O lenei suʻesuʻega na maua ai, o tagata na faʻailoa ia SEMs, na latou aʻafia i ni amioga mataga faʻafeusuaiga. Pe tusa o le 38.7% taumafai e fai le mea na latou vaʻai i ai i le SEM, 25.08% taʻalo feusuaʻiga i le maeʻa faʻaalia ma 5.3% faia feusuaʻiga pei o anal poʻo tuʻufofoga feusuaiga. O faʻamatalaga tali tutusa na maitauina i suʻesuʻega eseʻese i fafo atu o le fale [-]. O lenei mea e mafai ona faʻaalia ai o le aafia i le SEM atonu e fesootaʻi atu i amioga mataga tau feusuaʻiga i vaega o suʻesuʻega.

O le le manaʻomia o le faʻamalosiʻau i faʻasalalauga mataga faʻapitoa ma mea i totonu o le initaneti na lipotia mai e le 32.8% o i latou na tali mai i lenei suʻesuʻega. E toeititi lava tutusa ma mea na maua i suʻesuʻega i le fale (32.8% VS 27%) [] ma lalo mai sailiiliga a le New Hampshire State (USA) National mobile based survey (32.8% VS 52.5%) []. O le sailiiliga tutusa e mafai ona mafua mai i le tele pe itiiti foi le tutusa o le avanoa i le initaneti i le salafa o le atunuu. Pe a faʻatusatusa i suʻesuʻega a Amerika, o laʻasaga maualalo i Etiopia e mafai ona fesoʻotai i le maualalo o avanoa, faʻasalalauga ma / poʻo tomai mo le faʻaaogaina o le initaneti ma le vice versa i Amerika

O le suʻesuʻega faʻavaomalo na faia e ala i le faʻaaogaina o le faʻatonuina o le logistic binary, na faʻaalia ai o le tamaititi tamaititi na toetoe lava 1.8 taimi e sili atu ona maualuga i le SEM pe a faʻatusatusa i tamaʻitaʻi aʻoga (95% CI: AOR 1.84 (CI = 1.22, 2.79). E tutusa ma suʻesuʻega na faia i isi mea [, , ]. O lenei tutusa e mafai ona mafua mai i le aganuʻu aganuʻu mo le sili atu ona avanoa i tamaiti aʻoga i le SEM / media i vaega uma o suʻesuʻega.

O tamaiti aoga na auai i aʻoga tumaoti na matua fesoʻotaʻi ma le faʻaogaina o le SEM (AOR = 2.07; 95% CI: 1.29, 3.30). O lenei eseesega taua atonu e mafua mai i tamaiti aoga i aʻoga tumaoti e sili atu le maua o se tupe maua e maua ai le initaneti ma le SEM / media modern. E le ogatasi ma suʻesuʻega talu ai na faia i fanua o le aiga (Addis Ababa) [] i le mea lena, o le laumua o Etiopia e sili atu ona saoloto pe maualalo le tau o le initaneti pe a faatusatusa i Hawassa. O lenei mea e maua ai le avanoa i luga o le initaneti i nofoaga faalilolilo (e pei o le tamaoaiga mauoa) ma le malo (e pei o le matitiva).

O le suʻesuʻega faʻavaomalo i luga o le faʻaaogaina o vailaʻau na faʻaalia ai o tamaiti aʻoga e inuina le ava i nisi o taimi na latou faʻaalia le taua tele i le SEM nai lo tamaiti aoga e le inu ava malosi (AOR = 2.33; 95% CI: 1.26, 4.30) ma sa faaopoopoina e isi suʻesuʻega na faia i le fale []. O Khat na faʻataʻamilo i le au tali na latou maua foi le tulaga tutoatasi mo le oʻo atu i le SEM. O tamaiti aʻoga e faʻatau Khat na sili atu ona faʻaalia i le SEM i vaega uma o tagata faʻataʻitaʻi e taʻua mai le 'seasea (faalua / faalua i le vaiaso), (AOR 3.02, 95% CI: 1.65,5.52), o le' sometimes 'with (AOR = 3.40, 95% CI : 1.93,6.00) i le 'masani' ma (AOR = 2.67, 95% CI: 1.46,4.86). O lenei faʻasaga taua e mafai foi ona mafua mai i le faateleina o le ava malosi ma Khat e faʻatau fale i fale ma fale lata ane o aʻoga. O nei faʻasalalauga e leʻi ogatusa ma se suʻesuʻega muamua sa faia i Addis Ababa i le 2008 []. O lenei mea e mafua ona o le maualalo o le aʻafia ma le faʻaauau o le ava malosi ma le aufaipisinisi i tupulaga talavou muamua pe a faatusatusa atu i tupulaga talavou o loʻo iai nei.

Mafai ona maua le SEM i tamaiti aʻoga e lipotia mai e le toʻatele e faigofie ona latou mauaina. E toetoe lava a le mafai ona maua e tamaiti o le vasega le faigofie o le mauaina o le (95% CI: AOR 5.64 (CI = 3.56, 8.94) nai lo le leai o se avanoa. Faʻalauiloaina avanoa e maua ai le SEM ma / poʻo le talanoaina o tulaga lamatia pe a uma ona faʻafeiloai atu i le SEM i le va o tamaiti o le vasega, o le auala na tuʻuina atu e lenei suʻesuʻega.

Faaiuga ma fautuaga

O lenei suʻesuʻega na maua ai le maualuga o le aofaʻi o tamaiti aʻoga o loʻo faʻaalia i mea tau feusuaʻiga. O talavou aʻoga e masani ona faʻaalia i le SEM i totonu o latou lava siosiomaga e ala i uo ma tagata o le aiga. O feusuaiga, ituaiga aʻoga, faaaogaina o vailaau ma auala e agai i le SEM na matauina o ni tagata tutoatasi tutoatasi mo le oo atu i le SEM i lenei suesuega. O le malo, ae maise lava le MOH ma le MOE e tatau ona faʻaaogaina tulafono faatonutonu e faʻaitiitia ai le faʻalavelave e fesoʻotai ma tagata talavou i faʻamatalaga faʻafeusuaiga e ala i le tele o faʻasalalauga ma le initaneti. O le aufaasālalau lautele e tatau ona i ai le malosi tele i le vafealoaloaʻi o talavou aʻoga ma i le faʻamalosia o malamalamaga, amio, ma amio a le tupulaga talavou. O le Hawassa City E tatau i le ofisa o le Soifua Maloloina ma le aʻoga ona ofoina atu aʻoaʻoga faavae ma faafouina mo faiaoga ma tagata faigaluega i le aʻoga o le aʻoga, kalapu i luga o le aufaasālalau i le aʻoga ina ia faʻaitiitia ai avanoa e faʻaalia ai le SEM. E tatau i nofoaga faʻalesoifua maloloina ona faʻalauteleina le ola maloloina ma le faʻalauiloaina o mea e faʻatatau i le faʻaaogaina o le vailaau ma le faʻaleleia o le soifua maloloina mo tagata uma o loʻo faʻatau i taimi masani.

Faʻafetai

Matou te fia momoli atu lo matou agaga faafetai i le Debre Markos University, Kolisi o le Soifua Maloloina lautele. Matou te faafetai foi i le pulega o le Aoga Sa a le Hawassa Preparatory School, o le supavaisa, o le au tali ma le au aoina mai faamaumauga.

faapuupuuga

SDFaʻasesega faʻasalalau
SEMFaʻamatalaga manino faʻafeusuaiga
AORFaʻatonuina le tulaga o le faʻalavelave
MOHMatagaluega o le Soifua Maloloina
MOEMatagaluega o Aoga
SEFaʻamatalaga faʻafeusuaiga
 

Faamatalaga Faʻamatalaga

 

Tauvaga fiafia

Fai mai tusitala e leai ni a latou tauvaga.

 

 

Fesoasoani a le au tusitala

TH: Atiaʻe se mamanu, sa auai i le suʻesuʻeina faʻamaumauga, faʻasolosolo le faasologa o faasologa ma auai i le tusiaina o le tusitusiga. ZA: auai i le suʻega fuainumera, Auai i le mamanu o le suʻesuʻega, auai i le ata o tusitusiga, auai i le faasologa o faasologa. SL: Fausia le suʻesuʻega fuainumera, auai i le atinaʻeina o mamanu, atinaʻe le tusiga o tusitusiga ma atiae le faasologa o faasologa. TH, ZA, SL: O nei tusitala na faitauina ma faamaonia le tusitusiga mulimuli.

 

 

Tusi a le au tusitala

1. Ofisa o le Soifua Maloloina (MPH), Matagaluega o le Soifua Maloloina o le Welayta, SNNPR Health Bureau, Matagaluega o le Soifua Maloloina, Itiopia.

2. Faiaoga (MSc), Matagaluega o Tausisoifua ma Faatosaga, Arba Minch College of Health Sciences, Arba Minch, Saute Saute Ethiopia.

3. Faiaʻoga (MPH, PhD candidate), Matagaluega o Soifua Maloloina, Debre Markos University, Northern Ethiopia.

 

Faʻasinomaga Faʻamatalaga

Tony Habesha, Email: moc.liamg@87nihcynoT.

Zewdie Aderaw, Email: moc.liamg@4891eidweZ.

Serawit Lakew, Email: moc.oohay@tiwaresl.

mau faasino

1. Scholl E, Schueller J, Gashaw M, Wagaw A, Woldemichael L. Iloiloina polokalame mo le soifua maloloina o le autalavou i Etiopia. 2004.
2. Faigamalo Democratic Republic of Etiopia Komisi Suesue o Tagata Tumaoti. Aotelega ma lipoti fuainumera o le faitau aofaʻi o le 2007 ma le faitau aofaʻi fale. 2008.
3. Gustavo S, Mesch G. Laupega faʻapitoa ma le Initaneti faʻaalia i ponokalafi talavou. Tupulaga Talavou. 2006; 32: 601-18. [PubMed]
4. Ybarra ML, Mitchell KJ. Faʻaalia i luga o le initaneti ponokalafi i tamaiti ma talavou: o se suʻesuʻega a le atunuʻu. Cyberpsychol Behav. 2005; 8 (5): 473-86. Pule: 10.1089 / cpb.2005.8.473. [PubMed] [Cross Ref]
5. Buerkel-Rothfuss N, Strouse J, Pettey G, Shatzer M. Adolescents 'ma le matutua matutua i le faʻaalia o feusuaʻiga i feusuaiga ma feusuaʻiga. 1992.
6. Rideout V, Anderson A, Boston T. Kaiser faavae aiga: tupulaga rx.com: auala e faaaoga ai e talavou le initaneti mo faamatalaga tau soifua maloloina. Manlo Park, CA: Henry J; 2001.
7. Cameron K, Salazar L, Bernhardt J, Burgess-Whitman N, Wingood G, DiClemente R. Toeaina 'poto masani i feusuaiga i luga o le upega tafaʻilagi: iuga mai i le faʻalapotopotoga o le taulaʻi i le initaneti. Tupulaga Talavou. 2005; 8: 535-40. Nu: 10.1016 / j.adolescence.2004.10.006. [PubMed] [Cross Ref]
8. Hardy S, Raffaelli M. Faʻalelotu talitonuga faʻafeusuaiga ma feusuaiga, o se suʻesuʻega o fefaʻasoaʻi o aʻafiaga, Nebraska - Lincoln, USA. J Tauleʻaleʻa. 2003; 26: 731–9. http://digitalcommons.unl.edu/psychfacpub. [PubMed]
9. Christopher C, Kathryn A, Lydia A, Golan S. Talimalo lagolago ma amioga lamatia i le tauleʻaleʻa: o se auala e faʻaleleia ai le siʻosiʻomaga. J Pediatr Psychol. 2006; 31 (3): 286-97. [PubMed]
10. Abrego T, Freedman-Doan C, Jefferson S, Janisse H. Graduate Capstone Project. 2011. Fesootaiga i feusuaiga: tulaga e aafia ai fesootaiga a matua-tamaitiiti e uiga i feusuaiga.
11. O le Faavae o le Faavae. Le mafutaga i le va o le aiga ma le fausiaina o feusuaiga Washington DC: Aiga facts.org. 2008.
12. Kebede D, Alem A, Mitike G, Enquselassie F, Berhane F, Abebe Y, et al. Khat ma le ava malosi ma amioga mataga tau feusuaʻiga i totonu o aʻoga ma talavou fafo i Etiopia. BMC Soifua Maloloina. 2005; 5: 109. doi: 10.1186 / 1471-2458-5-109. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
13. Bryant C, Bjørnebek K, Malo o Ausetalia, Inisitituti o Solitulafono (AGIC) Tupulaga, ponokalafi ma le afaina: Ausetalia o le suesuega a le atunuu ma le nofoaga autu o le malamalama i solitulafono ma le amiotonu. 2009.
14. Rosen D, Rich M. Effects o faafiafiaga faʻasalalau i luga o le soifua maloloina o tama talavou. Adolesc Med State Art Rev. 2003; 14 (3): 691-716. [PubMed]
15. Gruber L, Thau H. Mea e fesoʻotaʻi ma feusuaiga i luga o le televise ma talavou o lanu: aʻoaʻoga o le aufaasālalau, atinaʻe o le physiological, ma le mafaufau. J Negro Educ. 2003; 72 (4): 438-56. Pule: 10.2307 / 3211195. [Cross Ref]
16. Hearold S, Comstock G. O se tuufaatasiga o aafiaga 1043 o le televise i amioga masani. Fefaʻatauaʻiga Tagata lautele. 1986; 1: 65-133.
17. Snyder, Anastasia R, Diane K. McLaughlin. "Matua ma Tagata Taitoatasi: O le a le tele o latou aʻafia ai amioga mataga i feusuaiga?" Pepa na tuʻuina atu i le Fonotaga Faaletausaga a le Sosaiete Sociological Society, Sacramento, CA, Aokuso 2004.
18. Brown JD, Halpern CT, L'Engle KL. Masini faasalalau mamafa e avea o se tafaoga sili o feusuaiga mo le vave amataina o teineiti. Soifua Maloloina Autalavou. 2005; 36: 420-7. Pule: 10.1016 / j.jadohealth.2004.06.003. [PubMed] [Cross Ref]
19. Failautusi a le Matagaluega o Aoga a Ethiopia (FMOE) Hawassa city Office Educational, lipoti a le matagaluega o fuainumera. 2012.
20. Berhanu L, Haidar J. Iloiloina le faʻaalia o faʻamatalaga faʻafeusuaiga ma isi tagata vavalalata i feusuaʻiga i totonu o le aʻoga talavou i Addis Ababa, (Lipoti o le Suʻesuʻega Faʻaletausaga) 2008.