(L) Faʻasalaga Feusuaʻiga I Uma Faʻailogaina e Oxytocin Ma Dopamine

Aperila 23, 2015 | saunia e Josh L Davis

O le faavae o amioga faatauatane e masani-ma e masani ona vevela-na finauina. O le natura ea? faafailele? O se tuufaatasiga o mea uma e lua? Tagata suʻesuʻe mai le Universidad Veracruzana, Mekisiko, ua togi lo latou pulou i totonu o le mama. Ua mafai ona latou fa'aalia e mafai ona fa'aosoina e le oxytocin ma le psychoactive drug quinpirole le mana'o tauatane i tama'i isumu.

O le vailaʻau quinpirole e iloa e tutusa lona aafiaga i le faiʻai e pei o le neurotransmitter dopamine, lea e tele sona sao i amioga faʻaosofia taui. O le faiga o feusua'iga e fa'amalosia ai faiga fa'afeusuaiga i le va o tane ma fafine, a'o fa'amatu'u atu e le fai'ai le tele o le dopamine i le taimi o le gaioiga, ma maua ai le fiafia o le iole ma fa'amalieina le mana'o o le manu mo lana paaga. O le mea lea e lagolagoina toetoe lava a uma le ejaculation, pe a lolovaia le faiʻai o le tane i le hormone oxytocin. E manatu lenei mea e fai e faʻamaonia ai lo latou vafealoaʻi ma a latou paaga e ala i le faʻateleina o lo latou faatuatuaina, taui, ma faʻaosofia se tulaga toʻafilemu.    

Ina ua fa'aalia e iole tane fa'afeusuaiga a le o le hormone oxytocin ma/po'o le quinpirole, ona faia lea nonofo faʻatasi fa'atasi ai ma isi ali'i fa'afeusuaiga, na latou atia'e se fiafiaga fa'aagafesootai mo isi ali'i, e tusa lava pe le'o toe iai vaila'au i totonu o latou tino. O le mea e malie ai, o lo latou fiafia e le gata i lena tulaga lautele. Ina ua tuuina atu se filifiliga i aso mulimuli ane i le va o le tane ma le fafine e fa'afeusuaiga, o iole na togafitia na fa'aalia le fa'afeusuaiga e le mo fafine, ae toe mo tane.

E fa'afefea la ona e iloa pe o le iole e fa'afeusuaiga, pe fa'afeusuaiga, e tosina atu i se isi iole o le itupa tutusa? Ia, na faaaogā e le ʻau suʻesuʻe ni faailoga patino e faamautinoa ai lo latou naunau, e aofia ai le umi o le taimi na faaalu e iole na togafitia ma isi poʻa, o le ā le tele o le feʻai o latou tino, ma le tele o taimi na latou sogisogi ai o latou itutinosa. I le faaopoopo atu i nei uiga faauo, sa faaalia foi e alii na togafitia nisi o faailoga sili atu ona mataʻutia, e pei o le "faiga e le o fesoʻotaʻi" ma "faʻataʻitaʻiga pei o fafine."    

O le mea e ofo ai, o a'afiaga o hormones ma vaila'au e le gata i le tali atu i amioga, ae na suia ai fo'i le physiology o fai'ai o isumu. Ua leva ona manatu o se vaega o le hypothalamus i totonu o le faiʻai, o le sexually dimorphic nucleus o le medial preoptic area (SDN-POA), e fesoʻotaʻi ma le fiafia i feusuaiga. Mo ituaiga uma o mammals ua suʻesuʻeina i le taimi nei, ua faʻaalia e faʻaleagaina faʻafeusuaiga, ma le tane SDN 5-7 taimi sili atu nai lo fafine. O lenei mea e manatu e fesoʻotaʻi ma le aofaʻi o le testosterone na oʻo i le taimi muamua o le faʻaipoipo. I le taimi o le suʻesuʻega, na iloa ai e le au suʻesuʻe o na isumu na togafitia i le oxytocin na vaʻaia le faʻaitiitia o le SDN.

Ae peitai, e le faigofie mea uma. A o faʻaitiitia le SDN i le faʻaalia i le oxytocin, na tupu e tusa lava po o le a le latou paaga, ma o le tele o le SDN e leʻi vaʻai ai se tuʻinanauga o le paaga tutusa. E fa'afeagai ma isi su'esu'ega, tasi na fautua mai o le tele o le SDN e mafai ona fesoʻotaʻi ma manaʻoga faʻafeusuaiga i tamaʻi mamoe ma o amioga faʻafeusuaiga atonu e fesoʻotaʻi ma eseesega i le tino o le faiʻai.    

Ae aua nei o tatou muamua atu ia i tatou lava. O le lokaina o ni alii se toalua i totonu o le potu ma fafaga i laua o le oxytocin ma le quinpirole o le a le avea ai i laua o se gay, ae o le suʻesuʻega o loʻo fautua mai ai e mafai e tamaʻitaʻi tamaʻitaʻi e foliga mai e mafai ona atiaʻe se tuʻufaʻatasiga faʻafeusuaiga faʻafeusuaiga ma feusuaiga, pe a tuʻuina atu tulaga saʻo.