Mmekọahụ: Ị Na-achọ Ya (2011)

Mmekọ abụọ bụ usoro ihe omume nke na-adịghị eme omenala

N'agbanyeghị ọdịiche dịgasị iche iche nke ọdịbendị, ụmụ mmadụ nọ n'ebe nile na-ahụ n'anya, na-etinye mmetụta uche ruo ogologo oge, na-echekwa na a raara ha nye mgbe di na nwunye na-ekwesịghị ntụkwasị obi. Ndị a omume dị iche iche, ọ bụghị ngwaahịa nke ọdịbendị omenala. Iji mee ka nke a pụta n'ụzọ ọzọ: ọtụtụ mammals emela egbugbu aha ndi di na nwunye ha na aru ha, ma di ọ bụghị dị ka ọnụma nke ọnụma ekworo.

A Na-ewu Ọrịa Ụmụ mmadụ ka ha daa n'ịhụnanya, ihe edere na mbụ, kọwara na omume njikọta njikọ nwere usoro nhụjuanya na-akpata ha. Ugbu a, e nwere ihe ndị ọzọ na-egosi na anyị na-emekọ ihe ọnụ. Amụma, ọ na akara na ihe akaebe na-abịa site na vole abụọ-bonding prairie vole. (More na nke ahụ n'otu oge.) New York Times odeakụkọ John Tierney na-akọwa nyocha ọhụrụ Ụzọ a:

Nwanyị ahụ dị afọ iri abụọ na abụọ ji nlezianya zụọ ya ka ọ ghara ịchụ nwoke ọ bụla batara n'ụlọ nyocha n'ime ọtụtụ ọnwa. Ọ lere anya na mkparịta ụka nke kacha nta. Ọ dịghị mgbe ọ na-etinye ihe ntecha ma ọ bụ ihe na-esi ísì ụtọ, na-edebe ntutu isi ya obere ịnyịnya, na-eyikarị jeans na T-shirt nkịtị. …

Nyocha gara aga egosiwo na nwanyị nke na-eme nri n'oge ịhụ nsọ ya yiri ihe na-adọrọ adọrọ karị, a hụkwara otu mmetụta ahụ ebe a-mana ọ bụ naanị mgbe nwoke a na onye ọzọ na-enwetabeghị akara ya kwuru.

Ụmụ nwoke ndị ọzọ, ndị na-enwe mmekọrịta ịhụnanya, weere ya dị ka ihe dị mkpa Mpekarị mara mma mgbe ọ nọ n'ọnọdụ kachasị elu nke ọmụmụ, ikekwe n'ihi na ọkwa ụfọdụ ha chọpụtara na ọ na-eyi egwu kachasị njọ na mmekọrịta ha na-adịte aka. Iji zere ịbụ onye a rafuru, o doro anya na ha gwara onwe ha na ọ bụghị ihe niile dị ọkụ n'agbanyeghị. …

Tierney na-agbakwụnye n'ụzọ doro anya,

Nhọrọ okike nyere ndị nọkọtara ọnụ ogologo oge iji zụlite ụmụ: ndị ikom na ndị inyom nwere ike ịnọgide na-enwe mmekọrịta site n'ime ka ndị mmekọ ha nwee obi ụtọ. Ha ga-erite uru site n'àgwà ọma ịnọgide na-ekwesị ntụkwasị obi, ma ọ bụ na ọ dịkarịa ala njikere iji gosi ikwesị ntụkwasị obi mgbe ịghọ aghụghọ n'ule.

Ọ na-ehota ọkà mmụta banyere akparamàgwà mmadụ UCLA bụ́ Martie Haselton, sị: “ovulation na-emetụta ụmụ nwanyị na ụmụ nwoke, ma anyị [ụmụ mmadụ] enweghị echiche ọ bụla na ọ bụ ihe na-akpali mgbanwe ndị a pụtara ìhè n'àgwà anyị. [Nnyocha ndị dị otú ahụ] na-eme ka o doo anya na anyị dị ka anụmanụ ndị ọzọ na-enye ara karịa otú anyị chere. ”

Lee eziokwu. N'ikwu okwu, ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtalarị ihe kpatara ya usoro ntanetị nke na-achịkwa ụzọ abụọ Omume, ma jide n'aka na, otu n'ime ha bụ usoro nke na-eme ka nwoke na-agbachitere agbachitere ụmụ nwanyị na-amaghị ama (ọ bụrụ na ya ejiri ụzọ isi ya kee). Omume a doro anya anaghị eme maka ebumnuche ọdịnala. Ọ na - emekarị n'ihi na neurochemical vasopressin na - abawanye n'akụkụ akụkụ ụbụrụ ya. (Site n'ụzọ, ọ gaghị eme ka Maazi Vole bụrụ onye kwesịrị ntụkwasị obi 100%. Oriakụ Vole, kwa, amaara na ọ ga-atụfu.)

Chọ ịmata ihe ndị ọrụ ahụ ga - ekwu ma anụmanụ na - enye ara nwere ike ijikọ? Na-apụta na na nhọrọ monogamous voles nke nhọrọ ahọpụtaghachila nkesa nke ikuku oxytocin na ndị vasopressin na sistemụ ụbụrụ ụbụrụ. Ọ bụ ezie na voles niile na-achọpụta na mmekọahụ na-akwụghachi ụgwọ, alụlụ di ma ọ bụ nwunye na-enwekwa ezigbo mmetụta site na otu onye. Usoro njikọta, n'ụzọ, bụ nke mbụ usoro riri ahụ (nke ndị ọzọ na-eri ahụ riri ahụ). Nke a bụ ihe mere eji eri ahụ nwere ike na-egbochi ibe.

N'ezie, ọ bụrụ na ndị ọkà mmụta sayensị na-ebute mmepụta nke oke dopamine na mkpali na-akpali akpali, anụmanụ abụghị naanị njikọ, kamakwa ọ na-aghọ enwe obi ike n'ebe nwanyi nile nọ. Nke a nwere ike inye aka kọwaa ihe kpatara ụfọdụ ndị ọrụ egwu na-eyi egwu ji adị enweghi mmasị n'ebe di ma obu nwunye di?

Ihe dị mkpa bụ na mmekọrịta anyị na njikọta anyị na-esite na ihe omume ahụike, ọ bụghị naanị mmekọrịta mmadụ na ibe ya. O sitere na usoro nlekọta na-elekọta ụmụaka, usoro abụọ ahụ ka na-agabiga na ụgwọ ọrụ ụgwọ ọrụ ụbụrụ. Yabụ, n'agbanyeghị na ọtụtụ ndị si mba ọdịda anyanwụ dị ka ọdịnala na-ejide onwe ha n'oge ahụ, ọ pụtaghị na anyị bụ ụmụ mmadụ, site na okike, dị ka ịkwa iko dị ka bonobo chimps ma ọ bụ na ọchịchọ imekọ ihe ọnụ bụ ntọala ọdịnala na-enweghị isi. .

Buru n'uche na evolushọn mmadụ na bonogo gbanwere n'ihe dị ka nde afọ isii gara aga. Ezigbo ndị ikwu anyị nọ anyị alaka nke osisi evolushọn, ọ bụrụgodị na ha anọghị nso. Ebe ụfọdụ alaka ụlọ ọrụ ahụ ghọrọ ihe ịtụnanya abụọ n'ihi mgbanwe ụbụrụ.

Ọ bụ ezie na ejikọta ụzọ dị iche iche nke anụ ahụ dị ntakịrị, mgbanwe ndị na-eme ka ndị na-ejikọta ụdị ihe dị iche iche abụghị ihe dị mma. Dịka ọmụmaatụ, ụzọ-ejikọta prairie voles dị ka ụmụ nwanne nne ha na-eme mkpọtụ-ndị na-eme ka ndị ọkà mmụta sayensị nwee ike ịmegharị otu ala na-eme ka ọ bụrụ otu ụzọ site n'inweta okwu nke otu mkpụrụ ndụ ya n'ebo ya. (Ọ na-eme ka ndị nabatara maka vasopressin). Na nkenke, omume nke umu nwanne nna anyi di nso bu ihe di nma, ma enweghi ihe di mkpa ma a bịa n'inwe ihe omumu nke nwoke na nwanyi.

“Ehee, ma lee ka anyị si kwaa iko!” ị na-eche echiche, nri? Buru n'uche isi ihe abụọ ọzọ banyere omume mmegide anyị ugbu a:

Akpa, ọmụmụ anyị na-eme n'Ebe Ọdịda Anyanwụ (n'ozuzu na-eji ụmụ akwụkwọ mahadum) eme ihe na-adịghị mma n'igosi àgwà omume ụmụ mmadụ na-adabere na obere mpekere anyị ezighi ezi. Ọ bụ ezie na ịlụ di ma ọ bụ nwunye siri ike abụghị ụkpụrụ ụmụ mmadụ, ọtụtụ ndị ka na-ebi ndụ abụọ. (Ọtụtụ omenala na-enye nwoke ọ bụla nwere ike ị nweta nwunye ọzọ, mana ole na ole nwere ike nye ya.)

Na nkenke, ọ bụrụ na ị na-ejikọta ọtụtụ ndị mmekọ maka ntụrụndụ ị nwere ike ịbụ mpụga. Omume gị abụghị omume ụmụ mmadụ na-ahụkarị-isi ihe ndị na-eme nchọpụta n'Ebe Ọdịda Anyanwụ iswa ga-eleghara anya. Dị ka ihe atụ, otu nnyocha e mere n’afọ 2007 nke ụmụ nwoke na ụmụ nwaanyị iri anọ na ise na-agụghị akwụkwọ kwuru na ha gwara anyị “Ihe mere ụmụ mmadụ ji enwe mmekọahụ. ” O choputara na otutu umu akwukwo nwere mmekorita nke onwe, obughi imu umu. (N'ezie ??) N'obodo ndị ọzọ, ụmụ mmadụ na-ekwenyekarị na isi ihe jikọrọ mmekọahụ na ya mmeputakwa ma wulite ezinụlọ. Ọbụna inwe mmekọahụ na ọtụtụ ndị mmekọ nwere ike inwe ụmụ siri ike karị (“nzukọ ọmụmụ ihe“) Dị ka ebumnobi ya. (Ka ndị na-agụ akwụkwọ wee ghara ikwubi okwu ọ bụla na-ezighi ezi, abụ m onye 'mmekọahụ maka ntụrụndụ', mana m na-enwekwa mmasị na ya uru nke mgbakwunye.)

Nke abuo, okwu a bu “Bonderder” aputaghi na nwoke ịlụ otu nwoke ma obu nwunye zuru oke. Nanị na ọ pụtara na di na nwunye chọrọ ịmịkọta ọnụ ma zụlite ụmụ (amara dị ka di na nwunye). O nweghi ihe jikọrọ umu anu aru na-enweghi nwoke ma obu nwanyị; ọ ga - abụ nkwarụ nke evolushọn. Ya mere eziokwu bụ na ọ bụghị mmadụ niile na-abụ otu narị percent na-ekwesị ntụkwasị obi maka ndụ, ụfọdụ n'ime anyị na-enwe mmekọahụ n'enweghị ihe jikọrọ ya abụghị ihe ijuanya. Ọdịiche na- na-akụzi evolushọn.

Ma ọ bara uru iburu n'uche na ụbụrụ abụọ, gụnyere nke gị, ka a na-etinyekarị iji rapara na nwunye. Yabụ, ọbụlagodi na milieu gị nwere mmekọahụ rụrụ arụ maka oge ahụ, ị ​​nweghị ihe ị ga-arịọ mgbaghara ma ọ bụrụ na ị chọpụta na ịchọrọ maka mmekọrịta siri ike n'etiti etiti mmekọahụ gị. Ihe kpatara ya dị n'ụbụrụ gị, ọ bụghị otú e si zụlite gị, ị nwekwara ike ịmara kpatụ ikike a.

Na ọdịbendị anyị, nke ji ihe ịma mma na oge ntorobịa kpọrọ ihe, ọ pụrụ iyi ihe jọgburu onwe ya na di na nwunye mere agadi ga-enwekwu obi ụtọ n'ebe ibe ha nọ ka afọ na-aga. … Ọ bụrụ na ị maara ọnụ ọgụgụ di na nwunye ole na ole merela agadi, chee echiche banyere ndị n'ime ha ka hụrụ ibe ha n'anya nke ukwuu. Ikiri ha bụ ihe akaebe zuru oke na mma abụghị dabere na mma. Inghụ, imetụ aka, na ịnụ ezigbo onye ọlụlụ na-enwetakwu ike oge na-aga ịmalite ịkpalite mwepụta nke [bonding hormone, oxytocin]] .— Mark Chamberlain PhD

Dịka ọ dịkarịa ala dịka umu-ejikọta dị ka anyị.

Hụ “Di nke chere na o bu ubochi: Ndi psychology Evolutionary Na-enwe Mmebi Di iche Di na Nwoke?"

(Ọpụpụ) Mmekọ abụọ

Mmakọ abụọ (ma ọ bụ ịlụ otu nwanyị) bụ usoro mmekorita na-adịkarị ụkọ n'etiti ụmụ anụmanụ, achọtara ihe na-erughị 5% nke ụdị (Kleiman, 1977). Ka o sina dị, ọ na-egosi na ọ bụ ihe bụ isi na ngalaba ọmụmụ ụmụ mmadụ. Ya mere, ọ bụ eziokwu dị omimi na usoro ịlụ di ma ọ bụ nwunye anyị dịka usoro nnụnụ na-ahụkarị karịa nke ọtụtụ anụmanụ, gụnyere ndị ikwu anyị kacha nso, Great Apes. N'ime nkwupụta a, ọ dị mkpa ịkọwa ihe atọ. Nke mbu, ihe a na-ekwu abughi na nkekọ abuo dicha ogologo ndu. Na enweghị mmekọrịta nke otu nwanyị na-etinye aka na ndụ oge niile, ọtụtụ njikọkọkọ ga-adịgide ruo ọtụtụ ọnwa ma ọ bụ afọ mana emechaa gbazee (Fisher, 1992). Otú ọ dị, rịba ama na ọnụ ọgụgụ dị ole na ole nke agbụ na-adịgide ruo na njedebe nke ndụ, ọbụlagodi na obodo ọdịnala na-enweghị ihe mgbochi na ịgba alụkwaghịm (lee, eg, Marlowe, 2004).

Nke abuo, ihe ha na-ekwu abughi na nkekọ di na nwunye na-enwe mmekọahụ mgbe niile. Ọtụtụ nnyocha e mere na-egosi na ihe na-erughị 50% nke ụmụ nwoke ma ọ bụ ụmụ nwanyị nọ na mmekọrịta dị ogologo oge na-ekwesịghị ntụkwasị obi (Blow & Hartnett, 2005). Ka o sina dị, ụfọdụ bụ, na n'ihi nke a, ụfọdụ mkpụrụ ụmụ na-esite n'aka onye ọzọ na-abụghị nna na-elekọta mmadụ (atụmatụ kacha mma na-etinye nke a gburugburu 1-3%; Anderson, 2006; Wolf, Musch, Enczmann, & Fischer, 2012). Nke ato, ihe a na-ekwu abụghị na njikọkọkọ mmekọrịta bụ otu usoro "ezigbo" ma ọ bụ usoro okike anyị. Ansmụ mmadụ na-egosipụta usoro mmekọrịta niile dị na ụdị ndị ọzọ, gụnyere ịlụ otu nwanyị, polygyny (otu nwoke, ụmụ nwanyị abụọ ma ọ bụ karịa), na ọbụna polyandry (otu ụmụ nwanyị, ụmụ nwoke abụọ ma ọ bụ karịa; Murdock, 1967).

Ọ bụghị ihe a na-ahụkarị maka ndị mmadụ na-etinye aka n'inwe mmekọahụ, ma ọ bụ na-enwe mmekọahụ tupu alụmdi na nwunye ma ọ bụ n'etiti mmekọrịta dị ogologo oge. A na - ahụkarị ihe dị iche iche nke àgwà ndị a na - ejikọta na ọdịbendị dị iche iche na oge dị iche iche nke akụkọ ihe mere eme. Otú ọ dị, ma e wezụga nke polyandry dị ogologo oge, ihe niile dịkarịsịrị ọnụ, ya mere, ha nile bụ akụkụ dị mma nke ebe obibi nke ụmụ mmadụ. Ya mere, ihe anyị na-ekwu abụghị na njikọkọ abụọ bụ ihe okike nke otu nwoke. Ihe anyi choro bu nani na ihe jikota ya na ihe ndi ozo bu ihe omuma di na nwoke na nwanyi, na o diri ogologo oge, na nke a emeela ka omimi di omimi.