N'ime ụlọ nyocha na Mahadum Stanford, òké na-egosi ihe mgbaàmà nke ịda mbà n'obi. N'ime ihe dị ka izu iri, ọ nwetala ọtụtụ mgbakasị ahụ, site n'ọgba aghara na-enweghị nri ma ọ bụ mmiri, ruo n'ụdị ụra na-adịghị mma. Ugbu a, mkpali ya dị ala-mgbe a na-eburu ya ọdụ, ọ na-eme mgbalị ole na ole iji gbanarị, ọ naghị anwa ịchọpụta oghere ọhụrụ. Ọ dịkwa obere njikere ịṅụ mmiri na-esi ísì ụtọ - ihe ịrịba ama na ọ na-enweta obere obi ụtọ site na mmemme ndị na-atọ ụtọ. Ọ dịghị mgbe ọ dị mfe ịlele ahụike uche nke anụmanụ, mana òké a na-egosi n'ụzọ doro anya ụfọdụ n'ime ihe mgbaàmà nke ịda mbà n'obi.
Ma ọ bụghị ogologo oge.
Tupu mgbe ahụ, Kay Tye na Julie Mirzabekov gbanwere òké ka ọkụ ọkụ wee mee ka obere akụkụ nke ụbụrụ ya rụọ ọrụ mpaghara ọnụ ọgụgụ dị iche iche (VTA), n'akụkụ ala nke ụbụrụ na nso etiti. Mgbawa ọkụ, na omume òké na-agbanwe ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ozugbo. Ọ na-agbasi mbọ ike ma e jide ya elu, ọ na-enyocha ebe ndị mepere emepe, eze na-atọkwa ya ụtọ. Mgbawa ọkụ, ihe mgbaàmà ya na-apụkwa n'anya.
Ma n'akụkụ nke ọzọ nke mba ahụ, na Ụlọ Akwụkwọ Ọgwụ Ọgwụ nke Ugwu Saịnaị, Dipesh Chaudhury na Jessica Walsh na-eme otu ihe ahụ kpamkpam dị iche iche mmetụta. Agbanweela ụmụ oke ha n'otu aka ahụ, ka ọkụ wee nwee ike ịgbanye neurons VTA ha. Ma òké ndị a atachiwo obi n'ụdị nrụgide dị mkpụmkpụ ma dị njọ karị - ụbọchị 10 nke etinyere n'ime ngị nke ndị na-eme ihe ike na-eme ihe ike. N'ihi mwakpo ndị a na-akpata, ụfọdụ n'ime ha amalitela mgbaàmà ịda mbà n'obi. Ndị ọzọ na-esi ike karị. Mana mgbe Chaudhury na Walsh gbanyere VTA nke ndị a ụmụ oke, ndị na-agbanwe agbanwe gbanwere ghọọ ndị nwere ike ime ya.
Ọmụmụ ihe abụọ ahụ jiri otu ụzọ ahụ kpalite neurons n'otu akụkụ nke ụbụrụ… wee nweta mmetụta dị iche iche. Na nnwale Tye na Mirzabekov, ụmụ oke dara mbà n'obi maliteghachiri omume ha. Na Chaudhury na ọmụmụ Walsh, ụmụ oke ndị na-agbanwe agbanwe gosipụtara Ọzọ mgbaàmà dara mbà n'obi.
Ọtụtụ ụzọ na-eduga ịda mbà n'obi
Otu abụọ ahụ na-eche na nsonaazụ doro anya na-emegiderịta onwe ya bụ n'ihi ụdị nrụgide dị iche iche nke òké na-enwe. Anụmanụ Tye nwetara nrụgide dị nro na-adịghị ala ala, dịka ike mmadụ mgbe ọ na-eche enweghị nchebe ọrụ mgbe niile. Ụmụ oke Chaudury na Walsh chere nrụgide siri ike “mmeri mmekọrịta ọha na eze ihu” n'ime obere oge, nke dị ka onye a na-akpagbu. Ahụmahụ ndị a dị iche iche nwere ike imetụta otu akụkụ nke ụbụrụ, mana ha na-eme ya n'ụzọ dị iche iche. "Onye ọ bụla nwere akụkọ ndụ nke ya, na-enwekwa nchekasị ma ọ bụ nhụjuanya dị iche iche," ka Ming-Hu Han na-ekwu, bụ onye duziri ọmụmụ ihe nke abụọ. "Nke a nwere ike ịbụ ya mere ọ bụrụ na i jiri akara ngosi nke mmadụ abụọ nwere ịda mbà n'obi atụnyere, ha dị iche."
Nsonaazụ ndị a na-egosipụta ụdị mgbagwoju anya nke ịda mbà n'obi. O nwere ọtụtụ ihe nwere ike ime nke nwere ike ime ụbụrụ n'ụzọ dị iche, ọ bụrụgodị na ha na-emetụta otu mpaghara, ma na-emepụta otu ìgwè nke mgbaàmà.
Nke a nwekwara ike ịkọwa ihe kpatara na enweghị ọgwụgwọ ọ bụla dabara adaba maka ịda mbà n'obi. "Ọbụna ọgwụ ndị kachasị dị irè na-arụ ọrụ maka obere akụkụ, ụfọdụ ọgwụgwọ na-arụkwa ọrụ nke ọma maka ụfọdụ ndị ọrịa ma na-eme ka ọ ka njọ nye ndị ọzọ," ka Tye na-ekwu, bụ onye na-elekọta ụlọ nyocha nke ya ugbu a na Massachussetts Institute for Technology. Nchọpụta maka ọgwụ mgbochi ịda mbà n'obi abụwo… nke ọma… na-akụda mmụọ ntakịrị. N'agbanyeghị akụkọ ihe mere eme afọ iri, ọganihu ole na ole ka emeworo n'ime afọ iri gara aga. “N'ime ọkara narị afọ gara aga, ọ dịghị ezigbo ọganihu e nwetụrụla,” ka na-ekwu Gal Yadid sitere na Mahadum Bar-Ilan na Israel.
Mana ọmụmụ ọhụrụ ndị a, ọ bụ ezie na emere ha na ụmụ oke, na-enye ọtụtụ ihe ngosi nke nwere ike iduga ọgwụgwọ ọhụrụ. Ha na-arụtụ aka n'akụkụ ụbụrụ nke na-etinye aka na mgbaàmà, ha na-egosi na mgbaàmà ndị ahụ nwere ike gbanwee ngwa ngwa, ha na-agwakwa anyị ihe ndị ọzọ gbasara kemịkal na-etinye aka.
Ọtụtụ n'ime ikuku antidepressants dị ugbu a, dị ka Prozac, na-abawanye ọkwa nke serotonin kemịkalụ ụbụrụ, dabere na ọkwa dị ala na-eduga na ịda mbà n'obi. Ma echiche a enweghị ike ịbụ nke ziri ezi. Maka mbido, ọgwụ ndị a anaghị arụ ọrụ maka onye ọ bụla. Ma mgbe ha na-eme ya, ha nwere ike iwepụta ọnwa iji malite. Ọ bụrụ na ọgwụ ndị ahụ na-arụ ọrụ n'ihi na ha na-eme ka ọkwa serotonin dị elu, ha kwesịrị ịrụ ọrụ n'ime awa ole na ole. Dị ka ọ dị, ọ dị ka ha na-eme ihe na-apụtaghị ìhè.
Anyị nwere ike ime nke ọma. Nnyocha e mere na mkpali ụbụrụ miri emi, ebe ngwaọrụ etinyere na ọkụ eletrik na-akpali ụbụrụ, egosila na mgbaàmà ịda mbà n'obi nwere ike gbanwee ngwa ngwa. Otu ihe ahụ na-eme na ụfọdụ ọgwụ dị ka ketamine, n'agbanyeghị na ọ nwere mmetụta dị njọ. Ya mere, o doro anya na ọ ga-ekwe omume ịnweta mmetụta antidepressant na ụbụrụ ngwa ngwa; ọ bụ naanị ihe gbasara ịgbasa sekit ziri ezi. Dabere na ọmụmụ ọhụrụ abụọ ahụ, ọ dị ka sekit ndị ahụ bi na VTA, yana kpọmkwem na njikọ ya na nucleus accumbens (NA).
Tinye: dopamine
VTA bụ oghere maka neurons na-ezobe dopamine, ọgwụ ụbụrụ ụbụrụ ọzọ na-etinye aka na mmetụta nke ụgwọ ọrụ. Dopamine bụ ihe ọhụrụ dị ọhụrụ na nyocha ịda mbà n'obi. N'ime afọ iri gara aga, dị iche iche dị iche iche ejirila dopamine neurons na-ejikọta VTA na NA ma mepụta mgbaàmà nke ịda mbà n'obi na ụmụ oke.
Ndị otu Tye na Chaudhury emeela otu ihe ahụ nke ọma, mana n'ụzọ ziri ezi karịa ka onye ọ bụla jikwaa na mbụ. Kaadị ace ha bụ usoro a na-akpọ optogenetics, nke na-akụnye neurons nwere protein na-enwe mmetụta ọkụ nke na-enye ohere iji eriri optic na-achịkwa ha. Site na protein ndị a, ndị ọkà mmụta sayensị nwere ike ịgbanwuo ma ọ bụ gbanyụọ neuron nwere agba dị iche iche nke ìhè. Ha nwere ike ilekwasị anya n'akụkụ ụfọdụ nke ụbụrụ, ma ọ bụ ụdị sel kpọmkwem. Ha nwere ike nyochaa ụbụrụ dịka ọ dịtụbeghị mbụ (ọ bụghịkwa ihe ijuanya na otu n'ime ndị na-emepụta usoro ahụ - Karl Deisseroth - dị na akwụkwọ abụọ ahụ).
Ndị otu Tye jiri optogenetics buru ụzọ mechie neurons VTA, bụ nke mere ka ụmụ oke nkịtị na-akpa àgwà ka a ga-asị na ha nwere nkụda mmụọ. N'aka nke ọzọ, mgbe ha na-eme ka otu neurons ọkụ na-agbawa mgbe niile ("n'ụzọ nkịtị"), ha gbanwere ihe mgbaàmà na ụmụ oke ndị a kpasuru nwayọọ ruo izu.
Ndị otu Han na-eji optogenetics gosi mmetụta dị iche na ụmụ oke nwere oke nrụgide "mmeri ọha na eze" ruo ọtụtụ ụbọchị. Mgbe ha mere VTA neurons ọkụ phasically, ụmụ anụmanụ na-agbanwe agbanwe gosipụtara ịda mbà n'obi-dị ka mgbaàmà. Mgbe ha mechiri otu neurons ndị ahụ, anụmanụ ndị ahụ nwere ike ime ka ọ gbakee.
Ụtọ abụọ nke nchekasị nwere ike na-eme ihe ndị ọzọ, mana ha abụọ na-eme VTA, na mmetụta ha abụọ nwere ike gbanwee ozugbo. "Ọ na-egosipụta n'ụzọ doro anya mkpa usoro dopamine dị na ịda mbà n'obi," ka Yadid na-ekwu. Ọ na-enyo enyo na serotonin anyị na-akwalite antidepressants na-arụ ọrụ site na-emetụta ọkwa dopamine na-apụtaghị ìhè. Ma ọ bụrụ na nke ahụ bụ ikpe, mgbe ahụ ịchụpụ sekit dopamine ozugbo kwesịrị imepụta mmetụta siri ike na ngwa ngwa.
"Anyị na-ahụ mmetụta n'usoro nke nkeji ma ọ bụ nkeji," Tye na-ekwu. "Nke ahụ na-agwa anyị na anyị na-elekwasị anya sekit ndị na-achịkwa mgbaàmà ndị metụtara ịda mbà n'obi ozugbo." N'okwu abụọ ahụ, ọ bụghị naanị VTA ka ọ dị mkpa, mana njikọ ya na nucleus accumbens (NA). Ihe mgbaàmà sitere na VTA na-achịkwa ntọhapụ nke dopamine na NA, nke ahụ na-emetụtakwa omume ịda mbà n'obi.
Tye kwuru, sị: “Nke ahụ bụ ebe a na-achọsi ike. Ọ tụrụ anya na ịchịkwa sekit a—ma ọ̀ bụ site n’iji ọgwụ eme ihe, ma ọ bụ iji ọkụ eletrik—pụrụ iduga anyị n’ụzọ ndị ka mma isi gwọọ ịda mbà n’obi, bụ́ nke ga-arụ ọrụ ngwa ngwa ma na-enwe mmetụta ole na ole. "Ka ọ dị ugbu a, anyị enweghị ọgwụ ndị na-elekwasị anya n'akụkụ akụkụ ụbụrụ ụfọdụ, ma ọ bụghị ihe karịrị iche n'echiche," ka ọ na-ekwu.
References: Tye, Mirzabekov, Warden, Ferenczi, Tsai, Finkelstein, kim, Adhikari, Thompson, Andalman, Gunaydin, Witten & Deisseroth. 2012. Dopamine neurons na-agbanwe mgbanwe mkpụrụ ndụ akwara na ngosipụta nke omume metụtara ịda mbà n'obi. Ọdịdị. http://dx.doi.org/10.1038/nature11740
Chaudhury, Walsh, Friedman, Juarez, Ku, Koo, Ferguson, Tsai, Pomeran, Christoffel, Nectow, Ekstrand, Domingo, Mazei-Robison, Mouzon, Lobo, Neve, Friedman., Russo, Deisseroth, Nestler & Han. 2012. Ịchịkwa ngwa ngwa nke omume ndị metụtara ịda mbà n'obi site na ịchịkwa midbrain dopamine neurons. Ọdịdị http://dx.doi.org/doi:10.1038/nature11713
;