Ihe Mere Ndị Ntorobịa Ji Bụ Ndị Dị Egwu Dị Egwu
Nọvemba 8, 2007 - Ndị n’afọ iri na ụma na ndị okenye anaghị ahụkarị anya, na nyocha ọhụụ ọhụụ na-eme ka anyị mata ụfọdụ ihe kpatara ya. Ọ bụ ezie na a na-ejikarị oge uto enwee nnwere onwe dị ukwuu na ọchịchọ maka ihe ọmụma na nyocha, ọ bụkwa oge mgbe ụbụrụ gbanwere nwere ike ịkpata omume dị elu, ị ,ụ ọgwụ ọjọọ, na ọrịa uche, dịka akụkụ dị iche iche nke ụbụrụ na-etolite n'ọtụtụ dị iche iche.
Ihe omumu ihe omumu emere na nso nso a n’ime umu mmadu na egosiputa na mmepe nke ụbụrụ na njikọta ya ezughi oke rue mgbe ngwụcha afọ iri abụọ ma ọ bụ n’afọ iri abụọ. Jikọta nlebara anya ndị a na nyocha nyocha, ọ bịara doo anya na ọnọdụ nke sistemụ kemịkalụ ụbụrụ na nke ikuku, yana njikọ n'etiti mpaghara ụbụrụ pụrụ iche na ndị nọ n'afọ iri na ụma. Brainbụrụ ndị nọ n'afọ iri na ụma dị iche na nwata na nwata tozuru oke. N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, ụbụrụ dị afọ iri na ụma abụghị naanị ụbụrụ okenye nke nwere ọtụtụ kilomita ole na ole na ya!
Brainbụrụ nwatakịrị nwere ike ịnabata ihe ndị metụtara gburugburu na, ọ bụ ezie na nke a nwere ike ime ka ọnụego mmụta dị, ọ nwekwara ike ime ka ndị otu a nwee ike ịnabata mkpali na-adịghị mma, dị ka nchekasị na ihe ndị na-adịghị mma na riri ahụ. Nchọpụta a gosipụtara ebe a na-akọwapụta ọhụụ ọhụụ dị mkpa iji ghọta ọnọdụ pụrụ iche nke ụbụrụ nọ n'afọ iri na ụma.
N'ime nyocha ọhụụ, ụmụ anụmanụ ekpughere ma ọ bụ na-egbochi nsogbu ma ọ bụ ịnọpụ iche n'oge mmekọrịta nwoke na nwanyị etoliteghị ngwa ngwa dịka ndị ibe ha na-enweghị nrụgide ma nweta obere ume n'oge uto, na-atụ aro na ụdị nrụgide abụọ a na-agbakwunye mmetụta nke nrụgide ka njọ, na-ekwu. Russell Romeo, PhD, nke Mahadum Rockefeller dị na New York, ugbu a na Mahadum Barnard, dịkwa na New York.
N'iji nnwale omume na-atụle ogologo oge ọ ga-ewe ụmụ anụmanụ ịhapụ n'ọnọdụ ọjọọ, Romeo chọpụtara na anụmanụ ndị nwere nrụgide n'oge uto na-agbasi mbọ ike ma daa ngwa ngwa, na-atụ aro na ha na-enwe oke ịda mbà n'obi-dị ka mụtara enweghị enyemaka enweghị enyemaka. Dika onu ogugu eto, umu anumanu nke nwere ihe ntagbu anya gosiputara ọkwa kachasi nma nke ihe-nzuzu.
N'ikpeazụ, nha nke corticosterone, nke na-eme ka nrụgide na-adị n'ahụ, n'ime ọbara gosiri na ụmụ anụmanụ na-ekpughere nrụgide n'oge uto nwere ogo dị elu n'oge okenye. “Anyị kwenyere na nrụgide n’oge uto, na ọ bụghị naanị ogologo oge nke nrụgide, bụ ihe na-eduga na mgbanwe ndị a na omume ndakpọ mmụọ na usoro ọgwụgwọ, dị ka ụmụ anụmanụ ndị ekpughere otu ụdị nrụgide, mana mgbe etolitechara, egosighi nke mgbanwe ndị a , ”Romeo na-ekwu.
Ọtụtụ ọmụmụ banyere ụmụ okoro na agbọghọ na-etolite etolite na-egosi na ikpughe nchekasị n’oge uto nwere ike iso mee ka onye ahụ nwee ike ịda mbà n’obi. N'ịgbalị iji gosipụta otú ikpughe nrụgide nke ndị na-eto eto si emetụta ọrụ neurobehavioral na ụmụ anụmanụ, Romeo na ndị ọrụ ibe ya nyochara ma nrụgide anụ ahụ ma ọ bụ nke uche na-emetụta n'oge ọ bụ nwata-dịka ọmụmaatụ, otu elekere nke nrụgide mgbochi kwa ụbọchị ọ bụla ma ọ bụ iche iche mmekọrịta-mmetụta uto, nkụda mmụọ omume, na ọkwa nke homonụ nrụgide na okenye.
Ansmụ mmadụ ndị na-enwekarị ịda mbà n’obi nwere ihe mgbaàmà atọ dị mkpa: ọnwụ ifelata, mmetụta nke enweghị enyemaka, na ogo nke homonụ nrụgide. Ọmụmụ ihe Romeo na oke na-enye ihe akaebe na enwere ike ịmegharị ihe mgbaàmà ndị a nke ịda mbà n'obi na ụdị anụmanụ. Ha na-enyekwa ụzọ iji mụọ mgbanwe mgbanwe omume na-emetụta nrụgide n'oge uto ma nwee ike inye aka na mmepe nke ọgwụgwọ ma ọ bụ mmemme iji gbochie ma ọ bụ weghachite nsogbu omume na ahụike a.
Ndị ọkà mmụta sayensị na-enyochakwa otú ụbụrụ na-etolite etolite si emeghachi omume n'ụzọ dịgasị iche iche nke ọgwụ ọjọọ dịka mkpali na-enyocha oge ndị na-eto eto kachasị nwee nsogbu riri ahụ. Nnyocha na-egosi na ụbụrụ ndị nọ n'afọ iri na ụma nwere ike ịgọnahụ mmetụta ọjọọ nke ọgwụ ọjọọ, gụnyere ịba ụba nke riri ahụ mgbe e mesịrị na ndụ na nsogbu nke mmetụta uche na akparamagwa, nke nwere ike ịga n'ihu ma bụrụ nkwarụ ogologo ndụ.
Nnyocha ọhụrụ na-ekpughe na, site na bing ugboro ugboro, mmetụta ọgwụ ecstasy na-emetụta omume mmekọrịta mmadụ na-etowanye nke ọma ma na-adịgide adịgide karịa mmetụta dị ike nke ọgwụ ahụ, ka Jean Di Pirro, PhD, nke Buffalo State College dị na New York na-ekwu. Ọzọkwa, ịingụbiga mmanya ókè na-eme ka mgbanwe ndị na-adịte aka na usoro okpomọkụ nke anụ ahụ dị na serotonin na oxytocin. Nsonaazụ ndị a na-egosikwa na iji ọgwụ ecstasy eme ihe nwere ike ọ gaghị eme ka mmụba nke omume mmekọrịta nke ndị ọrụ kọwara nke ọma. Belata mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ahụmịhe nke gbanwere agbanwe, dị ka mbelata ihe mgbu, n'oge uto nwere ike nwee nsogbu dị ukwuu maka mmepe nke mmekọrịta mmadụ na ibe ya na ahụike ọgụgụ isi.
"Modelsdị anụmanụ na-egosi n'ụzọ doro anya na ecstasy na-ewepụta mgbanwe n'ụbụrụ, dị ka neurotoxicity nke serotonin akwara ozi, na akparamagwa dị ka mmụba mmekọrịta ọha na eze nke na-emetụta mmetụta ozugbo nke ọgwụ ahụ," ka Di Pirro na-ekwu.
Na nyocha ndị ọzọ, ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala na ndị ntorobịa na-anọgide na-enwe mkpakọrịta metụtara ọgwụ ogologo karịa ndị okenye, na-eduga na o nwere ike ịlaghachi na ya. Ozugbo ụmụ anụmanụ dị afọ iri na ụma mụtakwu gburugburu ebe obibi na cocaine na mbụ, ha ga-achọ pasent 75 karịa ka ha wee funahụ ndị a. Ihe omuma ndi a n’egosi na n’oge uto, ekpughe ogwu ga-eduga nribigbu nke ga-esiri gi ike karie site na iribiga ihe, Heather Brenhouse, PhD, na onye otu ya bu SL Anderson, PhD, nke Harvard Medical School na McLean Hospital na Belmont, Mass.
Ndị na-eto eto ga-amalitekwa omume ịchọ ọgwụ ike karịa ndị okenye mgbe ekpughere ha na obere ọgwụ cocaine. Dabere na ikike nke nwa na-etolite etolite siri ike nke nwere mmetuta na-akwụghachi ụgwọ, Brenhouse na-ekwu, “ọgwụgwọ gbatịrị agbatị nke na-agụnye nnọchi maka ụgwọ ọrụ dị iche iche, dị ka mmega ahụ ma ọ bụ egwu, nwere ike ịbụ ụzọ kwesịrị ekwesị karịa ịhazigharị iwu ndị okenye toro eto.”
“N'ihe anyị maara, ozi a na-enye ihe akaebe izizi nke doro anya na n'oge uto, ikpughe ọgwụ na-ewepụta ncheta siri ike maka njirisi njikọ ọgwụ na ọnọdụ karịa karịa ndị okenye. Ọzọkwa, ndị nọ n'oge uto na-adakarị mfe ịlaghachi azụ mgbe ha mụsịrị ọgwụ ike na mbụ, ”ka Brenhouse na-ekwu.
N'otu ụzọ ahụ nkịta ndị a ma ama nke Pavlov si wee zaghachi na ụda mgbịrịgba, onye ọgwụ riri ahụ ga-eme omume ịchọ ọgwụ mgbe ọ ga-ahụ akara ngosi ejikọtara ya na iji ọgwụ eme ihe. Dị ka ọ na-adịkarị, ikike ịmekọrịta ihe ọmụma na gburugburu ebe obibi na mmetụta obi ụtọ na-eme ka ndụ nwatakịrị lanarị, site na nwata na gafere. Otú ọ dị, n’oge uto, ọ dị mkpa mmadụ ime mkpebi n’onwe ya banyere mkpakọrịta ndị dị mkpa ma baa uru icheta. Ọgwụ nke mmegbu na-etinye ihe dị elu na-ekwekọghị n'okike nke mkpali na usoro ụgwọ ọrụ ma nwee ike ịgbachi na ebe nchekwa maka akara aka ya na-efu nke ozi ndị ọzọ.
“Ya mere, ndị nọ n'afọ iri na ụma yiri ka ha na-echeta ihe siri ike maka ihe omume ndị a na-akwụghachi ụgwọ, nke nwere ike ime ka ọgwụgwọ mkpochapụ ahụ sie ike ma nwekwaa ike ịlaghachi azụ," Brenhouse na-ekwu.
"Site n'ịghọta usoro ndị a n'oge uto, anyị nwere ike ịchọpụta ebumnuche pụrụ iche maka ọgwụgwọ na mgbochi nke ị abuseụ ọgwụ ọjọọ na ahụ riri ahụ n'oge a dị oke egwu nke mmepe," ka Brenhouse na-ekwu. "Anyị kwenyere na ndị nọ n'afọ iri na ụma nwere ike ịhazi na ịchekwa ozi metụtara ụgwọ ọrụ n'ụzọ dị iche, yabụ ga-achọ usoro ọgwụgwọ ị addictionụ ọgwụ ọjọọ dị iche iche karịa ndị okenye."
Na nyocha ndị ọzọ, ọmụmụ ọhụrụ na-egosi mmụba nke ojiji a na-emekarị cannabis n'etiti ndị na-eto eto na-agbada na afọ ojiji nke mbụ. Gerry Jager, PhD, nke Rudolf Magnus Institute of Neuroscience na Mahadum Medical Center Utrecht, na Netherlands na-ekwu, ojiji na-etolite na etolite etolite.
Jager na ndị ọrụ ibe ya nyochara nsonaazụ nke cannabis ugboro ugboro n'oge oge uto maka ncheta, mmụta, na mmepe ụbụrụ, na-eji arụ ọrụ ikike ndọta (fMRI).
Ọtụtụ nnyocha na-egosi na ịdị ike nke cannabis na-ahụ maka ahụike uche na cognition dabere na afọ mgbe ejiri cannabis na-amalite. Ihe kpatara nke a nwere ike ịbụ na 1) ndị na-amalite cannabis na-eji mmalite nwata eto eto nwere ike ịdabere kpamkpam; ma ọ bụ 2) ụbụrụ ahụ ka na-eto eto ma ọ dị mfe ịgbanwe na-agbanwe agbanwe na ọrụ ụbụrụ. Ya mere, nsonaazụ nke cannabis iji n'oge ntorobịa nwere ike ịdị njọ karịa n'oge okenye.
N'ime nyocha fMRI, ụlọ nyocha Jager nyochara ụmụ nwoke 10, ndị dị afọ 15 ruo 18, bụ ndị na-eji mmanya eme ihe mgbe niile, na-eji otu oge kwa izu kwa ụbọchị, ihe dị ka afọ abụọ. E jiri ha tụnyere ndị ọgbọ iteghete anaghị eji ya eme ihe, dabara adaba maka afọ, akara IQ, na ị andụ mmanya. Ndị niile sonyere ga-ezere ị cannabisụ mmanya na mmanya maka ọ dịkarịa ala otu izu tupu ule iji zere mmetụta ọ bụla na-adịgide nke ọgwụ ahụ. Emere nke a site na ịnwale ule mmamịrị maka ọnụnọ nke ndị metabolites ọgwụ.
Isi okwu rụrụ ọrụ ebe nchekwa na nyocha fMRI, nke gosipụtara na isiokwu niile na - eme ka mpaghara ụbụrụ rụọ ọrụ, gụnyere akụkụ nke oghere ihu na nke nwa oge, bụ ndị ama ama maka itinye aka na ebe nchekwa na mmụta, Jager kwuru.
Ndị ọrụ cannabis na-arụ ọrụ na mpaghara otu ụbụrụ dịka ndị ọgbọ ha na-anaghị eji ya rụọ ọrụ ahụ nke ọma. Agbanyeghị, ndị na-eto eto cannabis gosipụtara ọrụ dị elu karịa njikwa. N'ịrụ ọrụ dị ka ihe kwesịrị ịdị, nke a nwere ike igosipụta na ụbụrụ nwere ịrụ ọrụ ike ka ọ na-arụ ọrụ ọfụma. O yighị ka mmetụta a sitere na mmetụta ọgwụ ọ bụla na-egbu egbu nke cannabis, ebe ọ bụ na ụmụaka niile na-ezere cannabis ma ọ dịkarịa ala otu izu tupu nyocha. Ka o sina dị, a ga-ahụrịrị ma ọrụ ụbụrụ na-abawanye ka ọ ga-adịgide ka oge ịhapụ ịnọ ogologo oge karịa.
Nchọpụta ndị ọzọ gosiri na ụbụrụ ụbụrụ nke sonyere na ịkwụ ụgwọ ego amatabeghị nke ọma na ụmụaka na ndị ntorobịa nakwa na ụmụ ntorobịa na-eme omume dị oke egwu ma na-akpali akpali karịa ndị okenye na ụmụaka, ka Jessica Cohen, MA kwuru na Mahadum California. Los Angeles.
Ọzọkwa, ndị nọ n'afọ iri na ụma na-echekarị ọdịiche dị n'etiti ụgwọ ọrụ dị iche iche karịa ụmụaka, na-eme ka ịchọta na mpaghara ndị na-adịghị ahụkebe ụgwọ ọrụ na-etolite etolite etolite etolite etolite etolite etolitela nke ndị nọ n'afọ iri na ụma karịa ụmụaka. "Nke a nwere ike inye aka kọwaa ihe mere ndị na-eto eto ji etinye aka n'ihe omume dị egwu nke nwere ike ị nweta ụgwọ ọrụ ozugbo karịa ụmụaka," ka Cohen na-ekwu.
Nchoputa a sitere na ihe omumu nke FMRI gbasara ndi sonyere 26 gbara n ’onwa site na 10 rue 19 aho. Otu umuaka gbara site na 10 rue 12 ahoro, ma otu umuaka noo site n’afọ 14 rue 19. Ndị niile sonyere na-egwu egwuregwu kọmputa mgbe a na-ewere foto ha na igwe FMRI.
Ndị niile sonyere gosipụtara ọrụ na mpaghara na ụbụrụ a na-akpọ amygdala, ventral striatum, na medial prefrontal cortex na ule mgbe ha nwetara ụgwọ ọrụ, dịka e jiri ya tụnyere ndị mgbe ha na-emeghị ya. Ejikọtara mpaghara nke ọ bụla n'ọmụmụ ihe ndị gara aga yana mmụba dị ukwuu mgbe ana-akwụghachi ndị mmadụ ụgwọ ọrụ. Dị ka omume, ụmụaka nọ na-elezi anya n'ụdị ụgwọ ọrụ dị iche karịa ụmụaka, dị ka egosipụtara site na mgbanwe ngwa ngwa nke ịzaghachi mkpali metụtara ụgwọ dị iche iche na ndị nọ n'afọ iri na ụma mana ọ bụghị na ụmụaka. Ejiri akụrụngwa dị afọ iri na ụma iji chọpụta ma enwere akụkụ ụbụrụ na-egosipụta ihe ngosipụta dị elu nke omume ịkwụghachi ụgwọ ụmụaka.
A hụrụ mmekọrịta na-adọrọ mmasị na striatum, mpaghara metụtara mmụta na nnata ụgwọ ọrụ. Subfọdụ subregions n'ime striatum gosipụtara mgbanwe metụtara afọ na nzaghachi nye ụgwọ ọrụ ka ukwuu na ndị ọzọ obere ụgwọ ọrụ. "Nsonaazụ ndị a na-egosi na striatum nwere ike inyere mmụta mmụta metụtara ụgwọ ọrụ site na ịbawanye uche na ma ọdịiche dị mma na nke na-adịghị mma na uru ụgwọ ọrụ, ọ bụghị naanị site na ịbawanye uche maka ọtụtụ ihe na-akwụghachi ụgwọ," ka Cohen na-ekwu.
Cohen na-ekwu, sị: “N’ịmara na ndị nọ n’afọ iri na ụma na-aka anabata ụgwọ ọrụ karịa ụmụaka, ma ha amatala, dabere na nyocha ndị gara aga, na mpaghara akwara ha ndị metụtara njide onwe onye emebeghị nke ọma, nwere ike inyere ndị dọkịta aka ịghọta ihe mere ndị ntorobịa ji etinye aka n'omume ndị na-emebi ihe ma na-adọrọ adọrọ, dị ka ị substanceụ ọgwụ ọjọọ, na ụzọ ka mma isi kụzie ma gbaa ume maka imegharị ahụ. ”
Na nchịkọta, nyocha na-amalite ugbu a ịkọwapụta etu echiche mbụ e nwere banyere onye nọ n'afọ iri na ụma nwere ike isi zighi ezi. N'oge a, ngosipụta afọ iri na ụma bụ onye kachasị n'ụwa niile, ọnụ ọgụgụ ndị a nwere mkpa agụmakwụkwọ, mmekọrịta mmekọrịta na nke mmetụta uche pụrụ iche. Sidetụle nsonaazụ ihe eji arụ ọrụ na nrụgide kwesịrị iburu n'uche nsonaazụ kachasị ukwuu nke nwatakịrị ahụ ma e jiri ya tụnyere onye toro eto.
Otutu ihe nyocha banyere mmepe ụbụrụ n’oge eruola na ngalaba agụmakwụkwọ mbụ, na n’ ụbụrụ ịka nká na-enwe nnukwu nsogbu n’ịzụlite usoro ọgwụgwọ ọgwụgwọ maka nsogbu ndị dịka ọrịa dementia. Agbanyeghị, ihe dị iche iche dị na ụbụrụ ndị na-eto eto ka na-amata n'oge na-adịbeghị anya, ọ ga-abụkwa na ọ ga-enwe nnukwu uru maka usoro agụmakwụkwọ na ahụike maka ndị nọ n'afọ a.
;