Dochie ọgwụ riri ahụ na ọnọdụ nke ọrịa ọrịa COVID-19 (2020)

Okwu Mmalite

Mgbasa mgbasa ozi zuru ụwa ọnụ nke COVID-19, ihe ndị chọrọ ịnọ n'ụlọ na-esote, ikewapụ ogologo oge na usoro ịpụpụ oghere na-eweta ihe ịma aka ndị ọzọ maka ndị mmadụ na mgbake.Marsden et al., 2020). Na South Africa, isi mmalite nke ọrịa na-efe efe na Africa, ụkpụrụ mkpọchi agụnyere machibido ire na ịzụrụ mmanya (nke e hibere na 27 Maachị, kagbuo na 1 June, eweghachiri na 12 Julaị wee bulie na 17 Ọgọst 2020) na sịga. site na Machị 27 ruo Ọgọst 17, 2020). N'etiti steeti nyere iwu, ịghara ịrapara n'ike (dịka ọmụmaatụ Castro-Calvo, Ballester-Arnal, Potenza, King, na Billieux, 2018), e nwewo akụkọ na-arịbawanye n'ahịa iwu na-akwadoghị na izu ohi nke sịga na mmanya na-aba n'anya (Luthuli, 2020; Mokone, 2020) na mmepụta na (mgbe ụfọdụ) ịṅụ mmanya na-egbu egbu n'ụlọ (Pyatt, 2020). Ọ bụ ezie na a tụrụ anya mbelata dị ukwuu nke ịṅụ mmanya na-aba n'anya (Marsden et al., 2020), ihe atụ akụkọ ihe mere eme na-atụ aro na maka ndị nwere nicotine ma ọ bụ mmanya na-aba n'anya, ihe mgbakwunye / obe riri ahụ nwere ike ịpụta na-esote nrube isi na ụkpụrụ ma ọ bụ nkwenye ogologo oge na abstinence. Ya bụ, nzaghachi nye abstinence mmanye nwere ike ịgụnye nrubeisi na abstinence, ma na-achọkwa ihe ọzọ maka riri ahụ na nnọchi mbụ. N'iji ihe atụ sitere na South Africa, anyị na-atụle iji ihe na-akpali agụụ mmekọahụ metụtara COVID-19 site na oghere nke nlọghachi azụ na ihe mgbakwunye riri ahụ.

Ihe riri ahụ nọchiri anya na-anọchi anya otu omume riri ahụ site na onye ọzọ (Sussman, 2017). Onye nnochi anya nwere ike mejupụta oghere nke omume riri ahụ kwụsịrị, nwa oge ma ọ bụ ogologo oge, na-enye mmetụta agụụ yiri ya. Ndochi nwa oge nwere ike ime n'oge abstinence mmanye, na-agwụ ma ọ bụrụ na onye nnọchi anaghị arụ ọrụ ndị a tụrụ anya ma ọ bụ mgbe ọrụ / ihe na-eri ahụ ọzọ ga-adị ọzọ (Sinclair et al., 2020). Enwere ike jikọta onye nọchiri anya/onye dochie anya na akụkọ ihe mere eme nke mmadụ riri ahụ ma ọ bụghị naanị na omume a kwụsịrị (ya bụ, dị ka omume nkwụghachi ụgwọ; Castro-Calvo et al., 2018); na-adabere na nnweta na nnweta, ókè ọ na-enye ihe mgbaàmà nkwụsị nke na-anabata ya, yana ọnọdụ ndị ọ na-etinye aka (dịka ọmụmaatụ, ọha mmadụ ma ọ bụ naanị ya, Sussman et al., 2011). Dabere na ọmụmụ dịnụ, ọtụtụ ngbanwe gụnyere mgbanwe nke ihe. Dịka ọmụmaatụ, nzaghachi na Operation Intercept, amụma ọha nke United States manyere n'etiti 21 Septemba - 2 Ọktọba 1969 iji chịkwaa mbubata wii wii na ihe ndị ọzọ n'ofe oke US-Mexico, gụnyere nhapụ, mbelata ojiji na nnọchi (Gooberman, 1974). A nwalere ndị nnọchi, gụnyere hashish, mmanya, barbiturates, amphetamines, cocaine na heroin, n'oge ụkọ ahụ ma ọ bụ ejirila ya mee ihe na mbụ (Gooberman, 1974). N'otu aka ahụ, nzaghachi nye "oké ọkọchị heroin" nke Australia nke 2000/2001 bụ nke e ji abawanye ọnụ ahịa, àgwà dị ala na ụkọ na nnweta heroin bụ: mbelata ojiji, ntanye ntanye, dochie ya na cocaine, cannabis, amphetamines na benzodiazepines.Degenhardt, Day, Gilmour, & Ụlọ Nzukọ, 2006; Weatherburn, Jones, Freeman, na Makkai, 2003) na mmepe nke ahịa methamphetamine na-eto n'ụlọ. Ejikwa omume mmanye dochie ihe ndị dị ka ikiri ihe gba ọtọ (Tadpatrikar & Sharma, 2018).

A hụla mmụba pụtara ìhè na ikiri ihe ndị gba ọtọ n'oge ọrịa COVID-19 (Mestre-Bach, Blycker, & Potenza, 2020), dị ka enwere ike iji ihe omume ịntanetị na naanị iji kwụọ ụgwọ maka mmekọrịta mmadụ na ibe ya nwere oke gụnyere mmekọ nwoke na nwanyị (Lehmiller, Garcia, Gesselman, na Mark, 2020) na/ma ọ bụ nagide ọnọdụ mmetụta uche metụtara ọrịa na-efe efe (Grub, 2020). Agbanyeghị, ókè omume ndị a nwere oke oge ma ọ bụ na-adịgide adịgide nke ọrịa na-efe efe amabeghị (Mestre-Bach et al., 2020). Ọ bụ ezie na iji ugboro ugboro n'onwe ya adịghị egosi nsogbu iji foto ndị gba ọtọ (PPU), PPU na-etinye aka ugboro ugboro (Bőthe, Tóth-Király, Potenza, et al., 2020). Ụfọdụ ndị nwere PPU ga-egosipụta ihe na-adịghị mma ma ọ bụ na-eri ahụ, na-eduga na nhụjuanya nke uche (Király et al., 2020), nsogbu ndị dị n'ime mmekọrịta ịhụnanya (Szymanski & Stewart-Richardson, 2014) na arụ ọrụ mmekọahụ (Bőthe, Tóth-Király, Griffiths, et al., 2020). Ndị mmadụ na-egosipụta PPU dị ka ihe mgbakwunye riri ahụ, agbanyeghị, nwere ike nọrọ n'ihe egwu dị elu nke ịlaghachi azụ. Ihe ize ndụ maka nlọghachi azụ gụnyere ikewapụ ya na nhazi ahụ, njirimara ọha mmadụ na nke nke netwọk nkwado mgbake nyere (Dekkers, Vos, & Vanderplasschen, 2020), mmetụta enweghị ike (Mestre-Bach et al., 2020) na ịnọpụ iche mgbe a na-agba ume iji bilie (Volkow, 2020). N'oge mwepu mmanye, mgbe a na-egbochi onye ahụ itinye aka n'ọrụ enyere ya, ịghaghachi azụ nwere ike ibili ebe omume a jụrụ ajụ na-achịkwa echiche na omume wee bụrụ nke kachasị mkpa (Griffiths, 2005).

Akọwapụtara nsogbu omume mmekọ nwoke na nwanyị (CSBD) dị ka “usoro na-adịgide adịgide nke enweghị ike ịchịkwa oke agụụ mmekọahụ ma ọ bụ agụụ mmekọahụ ugboro ugboro, na-ebute omume mmekọahụ ugboro ugboro n'ime ogologo oge (dịka ọmụmaatụ, ọnwa isii ma ọ bụ karịa) nke na-ebute oke nhụjuanya ma ọ bụ enweghị ike na. nke onwe, ezinụlọ, ọha mmadụ, agụmakwụkwọ, ọrụ ma ọ bụ akụkụ ndị ọzọ dị mkpa nke ịrụ ọrụ" (Kraus et al., 2018, p. 109). CSBD na-adịkarị karịa n'ime ụmụ nwoke (Kraus et al., 2018). Na Bőthe, Potenza na ndị ọrụ ibe ya (2020) Ọmụmụ ihe n'oge na-adịbeghị anya, CSBD-19 Scale na-enye ndị okenye 9,325 na Germany, US na Hungary, na-enye atụmatụ nlebara anya nke 4.2-7% na 0-5.5% maka nnukwu ihe ize ndụ nke CSBD n'etiti ndị ikom na ndị inyom n'otu n'otu. Na mbụ nnyocha e mere site Dickenson, Gleason, Coleman, and Miner (2018) na United States, 8.6% (7% nke ụmụ nwanyị na 10.3% nke ụmụ nwoke) nke ihe atụ nnọchiteanya nke ndị okenye (N=2,325) kwadoro njirimara nkọwa nke CSBD, nke nhụjuanya mmetụta uche na / ma ọ bụ nkwarụ n'ihi ọnwụ nke ịchịkwa agụụ mmekọahụ, mmetụta na omume.

CSBD nwere nnukwu nsogbu na nsogbu ojiji (SUDs) (Kraus et al., 2018). Dịka ọmụmaatụ, na ọmụmụ South Africa, 54% nke ndị na-anata ọgwụgwọ pụrụ iche maka SUD enyochala ihe dị mma maka ịgba chaa chaa ma ọ bụ mmekọahụ riri ahụ, ma ọ bụ abụọ.Keen, Sathiparsad, & Taylor, 2015). Ejikọkwara CSBD na akụkọ ihe mere eme nke mmetọ nwoke na nwanyị nke ndụ, ọkachasị n'etiti ụmụ nwoke (Slavin, Blycker, et al., 2020; Slavin, Scoglio, Blycker, Potenza, & Kraus, 2020). Ahụhụ nwata na-emeghị nke ọma bụ ihe etiological amabeghị ama na mmepe nke omume riri ahụ (njikọ ọnụ).Lim, Cheung, Kho, & Tang, 2020; Sundin & Lilja, 2019; Nwa okorobịa, 1990).

N'okpuru ebe a, anyị na-egosi ihe atụ nke JP iji kọwapụta usoro nke ihe mgbakwunye riri ahụ na, kpọmkwem, nlọghachi azụ n'oge mkpọchi na South Africa. Ebe a na-arụ ọrụ mgbake site na SUDs dị ka ndụ nke uche, nwa amaala na ahụike onwe onye nke ejiri obi ya debe ya.Ụlọ ọrụ Betty Ford Consensus Panel, 2007), Usoro nlọghachi azụ nke JP nwere ike ịchọta ya na usoro nke obere mkpebi: nkwụsị na nkwado mgbake; na-agbalị ime ka nwanyị nwee mmekọahụ na iso onwe ya na-akparịta ụka banyere ikiri ihe ndị gba ọtọ. Ọ bụ ezie na ọ bụ ihe na-adịghị mkpa, mkpebi ndị a - mkpokọta - kwadoro nlọghachi azụ (Marlatt & George, 1984). Ịkparịta ụka banyere ọnọdụ, oge na ihe riri ahụ bụ "ekwe omume" maka ntinye aka bụ ihe na-egosi nlọghachi azụ anụ ahụ dị nso na enweghị nkà ịnagide ọrụ dị irè (Kalema et al., 2019; Melemis, 2015).

Akuko ikpe

JP bụ nwoke dị afọ 50 na-agbake na nsogbu ịṅụ mmanya na-aba n'anya na onye so na Alcoholics Anonymous (AA) ruo afọ 25. O buru ụzọ nweta mmanya na-aba n'anya mgbe ọ dị afọ 7, ebe "ọrụ ịṅụ mmanya" malitere mgbe ọ dị afọ 15. JP kwenyere na mmanya gbanwere àgwà ya, na-eme ka ọ ghara ịdị na-eme ihere, na-eme ka ọ nwee ike ịkparịta ụka ma na-egbochi mmasị ya na mmekọrịta ịhụnanya, bụ nke ọ tụrụ egwu. mgbe uche. Tupu ọ malite ikiri ihe ndị gba ọtọ, ime ihe n'oge na-adịbeghị anya gụnyere ime ihe efu; ịgụ akwụkwọ akụkọ ụmụ nwanyị, na izu ohi akwụkwọ akụkọ ịhụnanya na iji anya nke uche hụ ọdịnaya nke mmekọahụ. Ọ hapụrụ ndụ ezinụlọ nke e ji mara ihe ike na iji ọgwụ eme ihe. Site n'afọ 16 ruo 20, otu nwoke meworo ya ihe n'ụzọ mmekọahụ. Ugbu a ọ na-amatakwa omume "ịgba n'anya" nke ndị nne na nna tọrọ dị ka mmetọ ụmụaka. Mgbe ọ dị afọ 24, mgbe nna ya gwara ya ka ọ "mee ihe banyere" àgwà ịṅụ mmanya, ọ kpọtụụrụ AA na n'ime ụbọchị abụọ gara nzukọ mbụ ya. N'agbanyeghị nke ahụ, n'ịtụgharị uche, ọ na-akọwapụta na ruo afọ 20 na ọ na-akpa àgwà dị ka "onye aṅụrụma" nakwa na "okwu ndị dị n'okpuru pụta".

Mgbe ọ bịara nwee uche, ọ chọrọ inwe mmekọrịta ịhụnanya, bụ́ isi ka o bie ndụ echiche efu. Otú ọ dị, nke a megidere ọkpụkpọ òkù ọ kpọrọ ịghọ onye ụkọchukwu Katọlik, mgbe ọ dị afọ 25, ọ banyere na seminarị. N'oge ọzụzụ ya, masturbation mmanye gara n'ihu. O tinyere aka na mmekọrịta abụọ: otu ya na otu nwanyị lụrụ di na nwunye na nke ọzọ kpaliri ya ịkwụsị ọzụzụ ya. Ọ ghọrọ onye na-enyere aka mgbake na 2008, na-adọta na riri ahụ ya na ọrụ mgbake iji kwado ọgwụgwọ na nlekọta.

Mgbe o zutere Mmekọahụ na Ịhụnanya Addicts Anonymous (SLAA) site na ọrụ, JP malitere ịga nzukọ na 2019. Ntinye aka na-eduga na "mkpalite ime mmụọ" ọzọ na nkwenye nke àgwà ogologo oge dị ka mmekọahụ na ịhụnanya riri ahụ (na-alụ ọgụ na mmekọrịta; ịhọrọ ụmụ nwanyị na-adịghị adị). ikiri ihe na-akpali agụụ mmekọahụ na ime ihe ike). JP kwenyere na ya (ihe na-akpali agụụ mmekọahụ) "na-eri ahụ mgbe niile," ma na-abawanye na ịṅụbiga mmanya ókè; ọ tụnyere ya na “ịṅụ mmanya mbụ ahụ.” Ya bụ, o lere mmekọahụ riri ahụ ya anya dị ka ihe dochie mmanya riri ya ahụ. Kedu ọ na-enweta ihe na-akpali agụụ mmekọahụ gbanwere ka oge na-aga: site na ikiri DVD, inwe nhọrọ na draịva flash; Googling onyogho na ikiri webụsaịtị site na ekwentị ya. Ọ jụrụ inweta ekwentị ruo mgbe ọ dị afọ 40 n'ihi ụjọ nke ime ka ikiri ndị gba ọtọ ya sikwuo ike. Iji ekwentị ya na-eme ka ọ na-ekiri ndị gba ọtọ mgbe ọ bụla ọ chọrọ nakwa n’ebe ọ bụla ọ nọ. N'agbanyeghị na ọ "na-atụ egwu" na mbụ, ọ na-eji ekwentị ya ugbu a nweta ọdịnaya nke ahaziri iji 'mezue' echiche mmekọahụ ya. Enyi ya nwanyị ugbu a (onye ya na JP na-enwe mmekọrịta chiri anya) na-ewere ihe ndị na-akpali agụụ mmekọahụ ya na-eji dị ka aghụghọ. Otú ọ dị, mgbe ọ na-ekiri ndị gba ọtọ, a na-etinye ya na ekwentị ya; "enweghị ike iriju afọ" na ọ bụ "ihe na-adịghị mma" nke na-atụ ya egwu. Ọ kwụsịrị ikiri ihe na-akpali agụụ mmekọahụ "izu ole na ole tupu mkpọchi ahụ".

Mkpọsa nke mkpọchi South Africa na Machị 23, 2020 dabara na nzukọ AA ikpeazụ ya. Izu abụọ n'ime mkpọchi ahụ, JP sonye na nzukọ AA mbụ ya n'ịntanetị na emesia nzukọ SLAA. Otú ọ dị, nchegbu banyere amaghị aha na ọnụ ahịa data ekwentị dị elu, ọ kwụsịrị ikere òkè na nzukọ SLAA. Amụma ịpụpụ iche machibidoro ya na enyi nwanyị ya na JP na-akpakọrịta na-enwe mmetụta nkụda mmụọ, owu ọmụma na "ọchịchọ mmekọrịta." Ọ nwetara "mwepu" mgbe ọ rịọrọ ka ya na nwanyị ọ ziburu ozi n'ekwe ntị gbanwee ederede nke mmekọahụ, ma malite iso ya na-akparịta ụka banyere ikiri ihe ndị gba ọtọ. Ugbu a, na-ekiri ihe na-akpali agụụ mmekọahụ karịa ka e bu n’obi na-eme atụmatụ ma na-eme onwe ya agụụ mmekọahụ n’amanye, ọ kọwara “ịdị na-enwe mmetụta nke enweghị isi, mgbakasị ahụ, mgbakasị ahụ, ike ọgwụgwụ, ike ọgwụgwụ, enweghị ike ịrụ ọrụ, ụra ehihie na abalị” na enweghị oge ọ bụla n’ihi ya. Iji guzobe abstinence na-adịgide adịgide, ọ na-achọpụta mkpa ọ dị ịhazi ndụ ya nke ọma n'ụlọ n'oge mkpọchi ahụ, yana ịchọpụta mmegbu nwa ya na njikọ ya na echiche efu ya.

Mkparịta ụka na nkwubi okwu

Okwu a na-eme ka ọ pụta ìhè na enwere ike ịbawanye ohere iji dochie ihe riri ahụ n'ihi onye ọ bụla (dịka nrụgide; nkà ịnagide ya; nzaghachi mmetụta uche na mmetụta), gburugburu ebe obibi (dịka nkwado mgbake; ịnweta ihe na omume) na ihe ndị metụtara omume riri ahụ (dịka akụkọ ihe mere eme na ụkpụrụ nke mmetụta agụụ). Ọ bụ ezie na ndị nọchiri anya adịghị dị mkpa gosi nlọghachi azụ, yana ikewapụ iche, mbelata nkwado mgbake na (na-adịghị mma) nzaghachi uche na mmetụta mmetụta na nkwụsịtụ (ya bụ mmetụta abstinence mebiri; Collins & Witkiewitz, 2013), ha nwere ike ime ka nlọghachi nke mbụ ma ọ bụ omume "ọhụrụ". Ya bụ, ọrụ e kenyere ọrịa na-efe efe n'ihe gbasara ịla azụ (na ngbanwe) yana otu esi edozi nlọghachi azụ ma ọ bụrụ na ọ mee, nwere mmetụta maka nrụzi na ịmaliteghachi mgbake. Àgwà ndị riri ahụ a na-agwaghị okwu n'usoro ihe riri ahụ nwere ike igbochi mgbake kwụsiri ike ma ọ bụ bute nlọghachi azụ n'omume a jụrụ ajụ. Ya mere, usoro mgbake ogologo ndụ ga-agarịrị n'ihe niile na-eme ka ihe ize ndụ laghachi azụ (Schneider, Sealy, Montgomery, & Irons, 2005). Mmeri mmekọahụ nke nwata na-edozibeghị nwere ike ịrụ ọrụ etiological na mmanya na-aba n'anya na mmekọahụ riri ahụ ma nwee ike ibute mmadụ ịlaghachi azụ; enwere ike ịchọrọ mkpebi nke trauma (Nwa okorobịa, 1990).

Ihe mgbakwunye riri ahụ nwere ike pụtapụtala n'oge ọrịa na-efe efe nyere ohere na nnweta ụfọdụ ihe na akparamagwa, ebe ndị ọzọ (dịka ndị ịntanetị na-akwado) nwere ike nweta ma die n'oge na mgbe ọrịa ahụ gasịrị. Ọ bụghị omume niile dochie anya ga-abụ ezi ihe riri ahụ. Otú ọ dị, ọ bụ kpọmkwem mgbanwe a na trajectories riri ahụ ka ndị ọkachamara riri ahụ ga-amata n'oge na mgbe ọrịa COVID-19 gasịrị, yana ikike ya nwere ike ịbawanye ihe riri ahụ na enweghị nkwado mgbake (yana enwere ike ịga n'ihu na nsogbu ndị na-emekọ ihe dị ka. trauma). N'ihi ya, ọrụ SUD kwesịrị iwepụta ntule zuru oke (ihe na ihe na-abụghị ihe), dozie omume nnọchi n'ime usoro ọgwụgwọ ma tinye ozi a n'ime atụmatụ nlekọta mgbake na nkwado. Iji kwalite owu ọmụma, ndị nọ ma ọ bụ na-achọ mgbake kwesịrị ịgba ume ka ha nọgide na-enwe njikọ na netwọk mmekọrịta site na ntanetị ma ọ bụ ekwentị na ịchọ enyemaka ọkachamara n'oge oge nchịkwa ma ọ bụ nhụjuanya (Király et al., 2020). Nnyocha n'ọdịnihu kwesịrị ịchọpụta ma usoro mmetụta na mmetụta uche na-arụ ọrụ na-esote nkwụsịtụ dị iche iche n'ihu ọrịa na-efe efe, yana ihe ga-esi na ya pụta maka ijikwa ihe riri ahụ na ịkwalite mgbake.

Ethics

Ụlọ ọrụ Humanities na Social Research Ethics Committee kwadoro ọmụmụ ihe a na Mahadum Western Cape (Cape Town, South Africa) ma mee ya dịka nkwupụta nke Helsinki si dị. A kọwapụtara isiokwu a gbasara nyocha ahụ wee nye nkwenye maka ọmụmụ ihe ahụ.

Isi mmalite ego

Ndị National Research Foundation nke South Africa kwadoro ọrụ a (onyinye 107586 na 121068) na Ghent University's Special Research Fund (BOF) maka ndị Candidates si mba ndị na-emepe emepe.

Ihe ndị odeakwụkwọ nyere

DS dere akwụkwọ mbụ nke ọmụmụ ihe ahụ, nke WV, SYS, DB, SS na MF degharịrị nke ọma. Ndị odee niile kwadoro ụdị ikpeazụ nke akwụkwọ odide ahụ maka ntinye.

Esemokwu mmasị

Ndị na-ede akwụkwọ ekwupụtaghị mmasị ọ bụla.