mụmụọ ọnụ ọchị. Na ụwa na-amụmụ ọnụ ọchị na gị. Iwe na ihu gị na-ada ma na-atụ ụmụaka egwu.
Akụkọ sitere na Montreal Gazette
Dị ka ndị ọkachamara n'asụsụ ahụ si kwuo, ọ bụrụ na ị naghị achị ọchị nke ukwuu, ka oge na-aga, ọ ga-apụta n'ihu gị. Na-emeghị ya, uru ahụ na-amụmụ ọnụ ọchị na-akụda ma kpọọ nkụ. Obi ilu, iru uju na iwe na-eweghachi mọzụlụ na anụ ahụ ka ọ bụrụ "ọnụ ọchị dara ada" - nke a bụ ebe kama ịmụmụ ọnụ ọchị, obere akpa n'akụkụ ọnụ na-adọta ịmụmụ ọnụ ọchị gị ala. Mmetụta a nwere ike na-adịgide adịgide na ụfọdụ ndị na-aga na-echefu echefu.
Dịka onye ọ bụla ọzọ nwetara echiche a, m na-enyocha akụkụ ọnụ m ka m hụ ebe ihu m guzoro. O doro anya na a na-emepụta ihu n'ụzọ dịgasị iche iche, ịmụmụ ọnụ ọchị ma ọ bụ ala apụtaghị ihe ọ bụla. Ọzọkwa eleghị anya ọ na-eme. Nnyocha e mere egosiwo na ụmụntakịrị na-atụ egwu ịmụmụ ọnụ ọchị na-akụda mmụọ na ọbụna ndị okenye na-akpachapụ anya gburugburu ya.
Ọ bụ ezie na ọ dịghị ka ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ ghọtara ihe a na-eme, ndị dọkịta na-awa plastik nwere n'ezie. Ị nwere ike ugbu a nhọrọ nke Snap On Smiles, Botox Smiles na Smile Replacement ịwa ahụ ebe a na-adọka akaị ma jikọta ya, a na-akpụ anụ ahụ ma na-agbanye ihe dị iche iche na-ekpo ọkụ n'ọnụ. Ndị ọkachamara na-ekwu na ha nwere ike ịtụgharị ihu n'ụzọ nkịtị. Ya mere bụrụ nhụsianya dịka ịchọrọ ịdị. Maka nnukwu ego, ị nwere ike nweta ihu ọchị emegharịrị mgbe niile na ihu gị.
“Ka oge na-aga,” ka Allan Pease, bụ́ ọkachamara n’asụsụ ahụ na onye dere Definitive Book of Body Language, na-ekwu, “ihu na-aghọ ihe ndekọ mmetụta uche na-adịgide adịgide ná ndụ ya nile. E nwere okwu ochie: 'Mgbe afọ 40 gasịrị, ihu gị bụ gị kpatara,' ma n'ezie ọ bụ ọbụna ụzọ tupu nke ahụ. "
Ikekwe, ihe na-enye nsogbu n'obi gbasara ịchị ọchị ịwa ahụ bụ na enwere ngwọta ebumpụta ụwa doro anya maka nsogbu nke ihu gbarụrụ agbarụ:
Kwuo ọchị.
Ịchị ọchị na-emega ahụ ma na-adọta uru ahụ na-achị ọchị. A na-edozi ọnụ ọchị ahụ dara ada n'ụzọ dị mfe site na ibi ndụ na-enwetụ ọṅụ. Ma olee otú? Na-afụ ụfụ mgbe ị na-arụ ọrụ? Na-abụ abụ na ịsa ahụ. Soro òtù nzuzo?
Ngalaba sayensị na-apụta na-egosi na a naghị ahụ ụfọdụ n'ime ụdị ọ joyụ kachasị ike n'ime mmadụ, a na-ahụ ya n'etiti ndị mmadụ. Ọmụmụ nke omume na-efe efe, mmetụta nke ị "na-enweta" site na ndị ọzọ, ewepụtala nghọta n'ihe ndị mmadụ na-ewepụta n'ime ibe ha. Mgbe anyị chere ọrịa, anyị na-echekarị oyi na SARS. Mana mgbasa nke mmadụ nke ịmụmụ ọnụ ọchị, ịmakụ na ịchị ọchị na-amalite inweta nlebara anya ọhụrụ.
Nnyocha e bipụtara na Nọvemba 2006, nke otu ndị ọkà mmụta sayensị na-ahụ maka akwara ozi na Mahadum University College London gosipụtara na oge mbụ ihe ọtụtụ n'ime anyị nwere ike na-enyo enyo - na ọchị na-efe efe. Otú ọ dị, ma eleghị anya, ọ bụ nchọpụta nke abụọ bụ ihe na-eju anya karị.
N'oge nnwale ahụ, ndị ọkà mmụta sayensị nwalere mmeghachi omume ụbụrụ n'ụdị ihe mkpali dị iche iche sitere na ọchị, na-atụ egwu na ịkpọasị. N'ime oge ọmụmụ ha, ha tụrụ etu nzaghachi na-efe efe. Ihe tụrụ ndị ọkà mmụta sayensị n'anya bụ na ha chere na ihe ndị na-adịghị mma dị ka egwu ma ọ bụ iwe ga-eweta nzaghachi kachasị ike. A sị ka e kwuwe, ụlọ ọrụ ntụrụndụ - karịsịa TV, ihe nkiri na egwuregwu vidiyo - na ọtụtụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-arụ ọrụ site na echiche a. Mana ka ha lere anya na ụbụrụ na-enwu n'okpuru nyocha fMRI, ọ dị ka nzaghachi akwara ozi na mmetụta dị mma na-adịkarị ukwuu n'ihe gbasara ụlọ na mmetụta ụbụrụ. Ọchị na-efe efe dị egwu karịsịa. Mgbe ịchị ọchị na-amalite, ọ na-ewepụta mmeghachi omume nke agbụ n'ime ụbụrụ onye dị nso nke na-akpalite ịmụmụ ọnụ ọchị, ọchị na ịkụ obi. Ọ bụ ezie na ọ bụghị isi ihe nnwale ahụ, nsonaazụ ya na-emepe anya.
“Dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na m anụ ka mmadụ na-eti mkpu n'ụjọ,” ka onye nchọpụta bụ́ onye nduzi na ọkà mmụta akwara ozi bụ́ Sophie Scott kọwara, “nwere ike ịtụ m ụjọ ma m nwere ike ghara ịmalite iti mkpu. Otú ọ dị, ọ bụrụ na m anụ ka mmadụ na-achị ọchị, ọ fọrọ nke nta ka m malite ịmụmụ ọnụ ọchị. Ma mgbe ị lere ya anya, omume mmadụ na-eme na-adịkarị mma nke ukwuu.”
Agbanyeghị, akụkụ gbara ọchịchịrị nke omume a apụtakwala nke ọma. Kemgbe ihe omume nke Septemba 11, enweela mmụba na ntiwapụ nke ọrịa psychogenic oke. Nke a bụ ebe ihe omume na-atụ egwu ga-eme ka ụjọ na-atụ na mberede na ndị mmadụ na-ebute mgbaàmà nke ọrịa ma ọ bụ nsị ha nwere ike ọ gaghị enwe. Nke a mere mgbe ndị mmadụ na-esi isi ihe dị omimi na ụzọ ụgbọ oloko ma ọ bụ bọs ma kwenye na e burula ha nsí ma ọ bụ butere ha, n'agbanyeghị na ha emebeghị. Ụjọ, dị ka ịmụmụ ọnụ ọchị, nwere ike iwepụta azịza ndị dị omimi nke enweghị mmasị.
Ịghọta ka omume na-efe efe si arụ ọrụ nwere ụzọ isi kpughee ihe e kere mmadụ. Dị ka ihe atụ, anyị ka na-amalite ịmata ụdị ịmụmụ ọnụ ọchị sitere n'okike anyị bụ, ikekwe n'ihi na anyị na-amalite ngwa ngwa. Echiche omenala na-eme ka ụmụ ọhụrụ na-amụta ịmụmụ ọnụ ọchị ọnwa ole na ole ka a mụsịrị, ebe ndị dọkịta siri ike na-ekwukarị ọnụ ọchị mbụ ha bụ "gas". Na 2004, prọfesọ Stuart Campbell, na London's Create Health Clinic, jiri nyocha 4D - ụdị ọhụụ nke ultrasound - iji gosi na ụmụ ọhụrụ na-amalite ịmụmụ ọnụ ọchị n'afọ.
"Ahụla m ịmụmụ ọnụ ọchị n'ihu nwa ebu n'afọ dị ka izu iri na asatọ," ka o kwuru na N'ajụjụ ọnụ. "Ị na-ahụ ha mgbe niile na izu 18."
Ọ bụ ezie na Campbell ejighị n'aka ihe na-akpalite ịmụmụ ọnụ ọchị, ma ụmụ ọhụrụ nwere ike "ịnara" ha n'aka nne ha, ịmụmụ ọnụ ọchị na-efe efe mgbe niile.
“Mgbe ndị nne na-ahụ ihe oyiyi ụmụ ọhụrụ ha ka ha na-amụmụ ọnụ ọchị n'afọ ha, ha na-amalite ịmụmụ ọnụ ọchị na ịchị ọchị ma na-enwu gbaa. Ha na-enwe obi ụtọ.”
Ọbịbịa ya n'oge nwere ike ịkọwa ihe kpatara na ihe ole na ole na-efe efe karịa ịmụmụ ọnụ ọchị n'onwe ya. Were akụkọ dị ịrịba ama nke ndị ikom atọ mara abụba guzoro n'ọnụ ụzọ Ugwu Royal metro.
François Provost, onye dị kilogram 280, na-eduga otu “otu mmata mmadụ mara abụba,” MÉGARS. Iji sonye, ị ga-ebu ibu, buru oke ibu na iyi uwe ogologo ọkpa 42 kacha nta. The "mégas" dị ka a maara ha kpebiri ịse ihe nkiri nzute na mberede wee kelee izu ole na ole gara aga na Montreal. Ha guzoro na-amụmụ ọnụ ọchị were ogwe aka ha pụta n'ọdụ ụgbọ elu Mount Royal metro. Ikekwe ọ bụ n'ihi na ha bụ ụmụ okorobịa atọ na-atọ ụtọ nke ukwuu, ma ọ tụrụ ha n'anya otú ndị mmadụ si chịghachi ha ọnụ ọchị.
Enwere nkọwa na-adọrọ mmasị maka nke a. Otu ndị nyocha Sweden na Mahadum Uppsala gosipụtara na ịmụmụ ọnụ ọchị na-abụkarị ihe a na-apụghị imeri emeri. N'ihi na a na-akpalite ịmụmụ ọnụ ọchị n'amaghị ama, anyị ga-amụmụ ọnụ ọchị tupu anyị enwee ohere iche echiche banyere ya. Iji zere ịmụmụ ọnụ ọchị, anyị kwesịrị ịrụ ọrụ na ya, nke ọtụtụ ndị na-eme. N’ihi ya, ọ bụrụ na anyị rịgoro n’elu steepụ ma hụ ụmụ okorobịa atọ ka ha na-amọrọ anyị ọnụ ọchị, ọtụtụ n’ime anyị ga-amụmụ ọnụ ọchị.
Mana nke a bụ ebe ọ na-adị egwu.
Ndị ikom 3 ahụ nwere onye na-ese foto ma na-eme atụmatụ ịmepụta vidiyo parody nke mkpọsa Hugs efu maka weebụsaịtị ha. Free Hugs bụ mmegharị mba ụwa malitere na 2004 site n'aka Juan Mann, nwa okorobịa Australia bụ onye malitere ịmakụ ndị ọbịbịa n'otu ebe igwe mmadụ juru na Sydney, na-ebute usoro zuru ụwa ọnụ site na mgbasa nke ịmakụ na mgbasa nke YouTube.
Ọ sịrị, "Anyị na-eme atụmatụ ịmanye mmadụ ole na ole ka ha makụọ anyị iji gosi na ndị mmadụ nwekwara ike ịhụ ụmụ okorobịa mara abụba n'anya," ka o kwuru.
Provost kwuru na ihe tụrụ ha n'anya bụ na ha achọghị ịmanye onye ọ bụla. Mgbe ndị mmadụ hụrụ na nnukwu ụmụ okorobịa ahụ na-amụmụ ọnụ ọchị, ha biliri wee makụọ ha, n'ọtụtụ iri na abụọ.
"Mgbe ndị mmadụ hụrụ anyị, ha na-agakwuru anyị ma nabata anyị, na-enwekarị mmasị," ka o kwuru. Ọ sịrị, "Ndị mmadụ gbakwuru anyị makụọ anyị, ndị anyị na-amabughị, mabanyere anyị aka." "Ọ gbawara ntakịrị."
N'ezie ara ara. N'otu square dị n'ihu metro, megas malitere ụdị ọgba aghara mmakọ. Ahụla m vidio ahụ, ndị mmadụ na-amabakwa n’aka ha. Ihe malitere dị ka ntakịrị parody tụgharịrị ghọọ oriri ịhụnanya na-eweda ala maka nnukwu ndị nwoke, bụ ndị mechara makụọ ndị Montreal 400.
"Ọ bụ onye ọ bụla, nwata na okenye, nwoke na nwanyị, anglo na franco," ka Provost kwuru. “Otu nwanyị makụrụ m wee sị, nne m nwụnahụrụ m, ọ nweghịkwa ezinụlọ m hapụrụ. Ị jide m emeela ka ahụ́ ruo m ala nke ukwuu.”
Ọ bụ ezie na megas ka na-eju anya site na ihe merenụ ahụmahụ ha nwere nkwughachi na-akpali akpali na sayensị nke omume na-efe efe.
“Ọtụtụ ndị gwara anyị na anyị mere ụbọchị ha,” ka onye otu megas Daniel Lafond kwuru, “ma ha mere ụbọchị anyị.”
Onye ode akwụkwọ na Mahadum Virginia Prọfesọ mmụta akparamàgwà mmadụ Jonathan Haidt kwenyere na enwere mmetụta physiological siri ike na omume na-efe efe. Haidt n’onwe ya chepụtara okwu ọhụrụ ahụ bụ “elu” iji kọwaa mmetụta anụ ahụ na-eme mgbe anyị na-ahụ omume obiọma na “ịma mma nke omume.”
A na-enwe mmetụta dị elu dị ka ọkụ mberede na etiti obi.
“Ndị ọkà n’akparamàgwà mmadụ emewo nnyocha dị ukwuu banyere mmetụta ọjọọ nke omume, bụ́ nke ndị mmadụ na-enwe mgbe ha hụrụ omume obi ọjọọ, ikpe na-ezighị ezi, na ihe na-ezighị ezi. N'agbanyeghị nke ahụ, a maara ntakịrị banyere mmetụta omume ọma," Haidt na-ekwu.
Haidt gwara m n'ajụjụ ọnụ na ya nwetara echiche ahụ site n'aka otu nna ntọala America, Thomas Jefferson. Jefferson dere otu akwụkwọ ozi na-ekwu na o nwetara “mkpọsa” anụ ahụ nke obi yana “ebuli elu” mgbe ọ na-atụle omume “mma omume ọma.”
Ndị mmadụ nwere ike nweta ọkwa dị elu mgbe ha hụrụ ka ezinụlọ jikọtara ọnụ na akụkọ, mgbe a napụtara agadi nwanyị - ma ọ bụ ikekwe mgbe a na-amakụ ha na mberede.
N'ezie, ikike a imepụta hormone na-ejikọta ya kpọmkwem n'etiti obi anyị nwere ike ịkọwa mmetụta ọgwụgwọ nke ịmakụ. Nnyocha na-egosi na ndị inyom a na-amakụkarị na-enwekarị ihe ize ndụ nke ọrịa obi. O nwere ike ịbụ na ịmakụ onwe ya na-eme ka akwara dị ike site n'obi ruo n'obi.
Ọ bụrụ na ị kwenyeghị m, gbalịa jiri nkwanye ùgwù makụọ mmadụ ugbu a. Ị kwesịrị ịhụ mmetụ okpomọkụ n'etiti obi. Nke ahụ ga-abụ mmalite nke elu.
Haidt kwadoro irighiri akwara, nke na-esi n'ụbụrụ na-esi n'ụbụrụ gbadaa n'etiti obi na n'ime obi na-emepụta mmetụta ahụ. Nri akwara na-akpali akpali na-akpata mmụba nke oxytocin, hormone ịhụnanya sitere n'okike nke egosiri na ọ na-ejikọta ndị nne na ụmụaka na ndị hụrụ n'anya ọnụ na-egbuke egbuke. Na mkpali nke akwara, gland thymus na obi na-emepụta oxytocin, ikekwe na-enyere aka ịkọwa ihe mere ọtụtụ ndị ji eche na omume ọma na-esi n'obi pụta n'ezie.
Ma gịnị mere ndị ikom ukwu ahụ n'oriri mmakọ ahụ a na-atụghị anya ya?
Ajụrụ m Provost ma o chetara mmetụta anụ ahụ ọ bụla.
“Ee. Enwere m mmetụta na-ekpo ọkụ, n'ime obi m," ka o kwuru.
Arịọrọ m mgbaghara maka ịgba ọgwụ ike, mana jụrụ ya kpọmkwem ebe mmetụta ahụ dị?
"N'ezie, ọ bụ n'etiti, kpọmkwem etiti obi m," ka o kwuru.
Elu elu nwere mmetụta anụ ahụ atọ bụ isi. Nke mbụ ga-abụ ikpo ọkụ n'etiti obi, nke abụọ imechi akpịrị, na nke atọ ịdọka anya anya na ịmụmụ ọnụ ọchị. Naanị otu ihe nwere ike ịkpalite ndị a, enyi anyị bụ vagus, ebe ọ bụ naanị akwara akwara na-eme ka mmeghachi omume ndị a niile. Haidt zitere m nyocha ọhụụ ya banyere elu ebe ọ na-aga n'ihu, na-egosi na ndị nne na-enye nwa ara na-enye nwa ara mgbe ha na-ahụ elu.
Ọ bụ ezie na ndị ukwu anaghị echeta ịmụ nwa, ihe ọzọ mere.
“Anọ m na-akwa ákwá,” ka Provost nke dị kilogram 280 kwuru.
“Otú ahụ ka m dị,” ka Daniel Lafond onye ya na ya na-emekọ ihe kwuru. "Mgbe niile."
Ajụrụ m Lafond ma ọ na-echeta ihe ọ bụla na-eme n'olu ya.
O kwuru, sị: “Akpịrị m kụchiri.
Ihe na-amasị m gbasara Theory of Elevation bụ na ọ na-egosi na ịdị mma na-atụgharị anyị n'ụzọ nkịtị. Omume ọma anyị bụ isi na-abịakwute anyị n'ụzọ dị mfe, n'ụzọ nkịtị na n'anụ ahụ, na-enweghị mkpa maka ịkpa àgwà ọma na echiche ziri ezi.
Provost kwuru, sị: “Ọ na-adị m ezigbo ụtọ ibi ná mba ebe m nwere ike ịgbago makụọ ndị m na-amaghị.”
Agwara m prọfesọ Haidt ọnọdụ ahụ.
"Nke ahụ bụ elu," ka o kwuru. “Elu na-efe efe nke ukwuu. Ma eleghị anya, akụkụ nke ya bụ na ụmụ okorobịa a na-ahụ ka a na-akwali ibe ha, a na-ekpochapụkwa ha. "
Na-enweghị ụkpụrụ omume ma ọ bụ echiche nke ukwuu, enwere ike ịnwe nkuzi ebe a. Ihe kpatara ịmụmụ ọnụ ọchị ji sie ike bụ na ọ na-agafe oke nkewa n'etiti ndị mmadụ wee jikọta anyị n'amaghị ama na n'amaghị ama. Ndị ọkà mmụta sayensị amalitela ịchọpụta na omume na-efe efe nke na-achọghị ịma nwere ike iwepụta ihe kacha mma n'ime anyị. Ewubere anyị otu ahụ. Ya mere, ọ bụrụgodị na anyị chọrọ ịbụ ndị na-akpa ọchị, ahụ anyị chọrọ ịmakụ, ịmụmụ ọnụ ọchị na ịchị ọchị na ndị mmadụ. Anyị kwesịrị ịpụ n'ụzọ.
Ọ bụ ezie na ndị juri ka na-achọpụta ma a na-agbanye anyị nke ọma karịa nke na-adịghị mma, ihe nwere ike ịdị mkpa bụ na anyị nwere ike imetụta wiring ahụ. Ka anyị na-adịkwu mma, site n'iwu nke mgbasa ozi, ka anyị na-enwetakwu ezi ihe, na anyị nwere ike ịdịkwu mma. Ọ bụ ezie na ha agaghị achọ ya, nnukwu ụmụ okorobịa ahụ hụrụ ịhụnanya n'ebe ha na-atụghị anya ya, n'etiti ndị bịara abịa, na ahụmahụ ahụ mere ka megas na-amụmụ ọnụ ọchị ruo ọtụtụ awa.
- - -
Ihe 10 na-eme ka ị mụmụọ ọnụ ọchị - n'ụzọ nkịtị na n'amaghị ama
1. Ụmụntakịrị.
2. Ọchị na-efe efe.
3. Elu (lee akụkọ).
4. Njakịrị ọma.
5. Na-atụgharị.
6. Izute na ikele ndi mmadu.
7. Jide aka.
8. Icheta oge oma.
9. Naanị maka ọchị gags.
10. A na-achị ọchị.
;