O vitiō vitiō, po o vailaau vitiō vitiō, e fesoʻotaʻi ma le atuatuvale, taunuʻuga tau aʻoaʻoga, mamafa mamafa o le 'ava, po o faʻafitauli tau amio? (2014)

J Amio Vaisu. Mati 2014; 3(1): 27–32.

Lolomi i luga ole laiga Feb 3, 2014. doi:  10.1556 / JBA.3.2014.002

PMCID: PMC4117274

Alu i le:

lē faʻatino

Faʻamatalaga ma sini: E ui ina finauina sootaga i le va o le faaaogaina o taaloga vitio ma taunuuga le lelei, o sootaga i le va o vaisu taaloga vitio ma taunuuga leaga e matua lelei lava. Ae ui i lea, o suʻesuʻega talu ai e mafatia i vaivaiga faʻapitoa e ono mafua ai le faʻaituau. E mana'omia nisi su'esu'ega e manuia ai le fa'aogaina o metotia e 'alofia ai le fa'aituau fa'aituau. Metotia: E lua fa'amaumauga a le galu na fa'aogaina mai su'esu'ega e lua o le 1,928 Norwegian talavou mai le 13 i le 17 tausaga. O suʻesuʻega na aofia ai fuataga o le faʻaaogaina o taaloga vitio, vaisu o taaloga vitio, faʻanoanoa, inu tele episodic, taunuʻuga tau aʻoaʻoga, ma faʻafitauli faʻafitauli. O faʻamaumauga na suʻesuʻeina e faʻaaoga ai le eseesega muamua, o se auala e toe faʻafoʻi ai e le faʻaituau i taimi faʻalavelave faʻapitoa. Tali: O vaisu o taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma le atuatuvale, maualalo le ausia o aʻoaʻoga, ma faʻafitauli faʻafitauli, ae o le taimi faʻaalu i taaloga vitio e leʻi fesoʻotaʻi ma soʻo se suʻesuʻega le lelei. Talanoaga: O suʻesuʻega na o gatasi ma le faʻatupulaia o numera o suʻesuʻega ua le mafai ona maua ni mafutaga i le va o le taimi faʻaalu i taaloga vitio ma taunuʻuga le lelei. O suʻesuʻega o loʻo iai nei e ogatasi ma suʻesuʻega talu ai i lena vaisu taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma isi taunuʻuga le lelei, ae na faia ai le sao faʻaopoopo e faʻapea o mafutaga e le faʻaituau i taimi e le masani ai aʻafiaga o tagata. Ae ui i lea, o suʻesuʻega i le lumanaʻi e tatau ona faʻatatau i le faʻatulagaina o le faʻatonuga faʻaletino o aʻafiaga faʻapea. Faaiuga: O le faʻaaluina o taimi e taʻalo ai i taaloga vitio e le aofia ai iʻuga leaga, ae o talavou e feagai ma faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma taaloga vitio e ono oʻo foi i faafitauli i isi vala o le olaga.

uputatala: taaloga vitio, vaisu, taunuuga, taunuuga, umi, talavou

faʻatomuaga

E tele suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le faʻaaogaina o taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma le tele o faʻafitauli eseese (Griffiths, Kuss & King, 2012). O suʻesuʻega muamua na faʻaalia mo se faʻataʻitaʻiga o le aofaʻi o le taimi e faʻaalu i taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma maualuga maualuga o le atuatuvale (Lemona et al., 2011), maualalo taunu'uga tau a'oa'oga (Anand, 2007; Gentile, Lynch, Linder & Walsh, 2004), tele le taumafaina o le ava malosi (Ream, Elliott & Dunlap, 2011), ma fa'afitauli fa'aletonu (Holtz & Appel, 2011). O lo'o fa'ailoa mai ai o le aofa'i o ta'aloga e ono va'ai ai i'uga leaga. Ae ui i lea, o suʻesuʻega ua maua foi o le taimi e faʻaalu i taaloga vitio e feso'ota'i ma i'uga leaga (fa'ata'ita'iga Desai, Krishnan-Sarin, Cavallo & Potenza, 2010; Ferguson, 2011; Ferguson, San Miguel, Garza & Jerabeck, 2012; von Salisch, Vogelgesang, Kristen & Oppl, 2011). O lo'o fa'ailoa mai ai o le aofa'i o ta'aloga ia lava e le'o feso'ota'i ma a'afiaga leaga. O loʻo i ai se maliliega sili atu e faʻapea o le feagai ma faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma taaloga e fesoʻotaʻi ma isi aʻafiaga leaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o suʻesuʻega na faʻaalia ai lena taaloga vitio onāga i vailāʻau e feso'ota'i ma le atuatuvale (Gentile et al., 2011; Mentzoni et al., 2011), leaga taunu'uga tau a'oa'oga (Skoric, Teo & Neo, 2009), fa'afitauli o le fa'aaogaina o le ava (Ream et al., 2011), ma fa'afitauli fa'aletonu (Rehbein, Kleinmann, Mediasci & Möβle, 2010).

E ui i le tele o suʻesuʻega o loʻo taulaʻi i vaisu o taaloga vitio, o loʻo i ai pea le leai o se maliega e uiga i faaupuga e faʻaaoga, pe faʻafefea ona faʻamatalaina le mea na tupu, ma o a metotia e tatau ona faʻaaoga e fua ai. Faʻavae i luga o se iloiloga o tusitusiga, King, Haagsma, Delfabbro, Gradisar ma Griffiths (2013) O le manatu autu o vaisu o taaloga vitio o faʻamaʻi faʻamaʻi ese pe a le mafai ona taʻalo i taaloga vitio, leiloa le puleaina o le tele o le taimi e faʻaalu i taaloga vitio, ma feteʻenaʻiga i tulaga o mafutaga patino ma aʻoga / galuega tautinoga e afua mai i taaloga vitio. . O vaisu o taaloga vitio e le o iloa o se suʻesuʻega faʻapitoa o le mafaufau, ae o loʻo lisiina o se tulaga mo suʻesuʻega atili i le lomiga lona lima talu ai nei o le Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (American Psychiatric Association, 2013). I le felafolafoaiga faifaipea e uiga i le auala e tatau ona mafaufauina ai le tagofia o taaloga vitio, ua fautuaina e faapea o le maualuga o le auai e tatau ona iloga mai vaisu (eg. Charlton & Danforth, 2007). Ole a'afiaga leaga ole taimi fa'aalu ile ta'aloga e mafai ona fa'alagolago ile tagata ta'ito'atasi ma le fa'alapotopotoga. O le mea lea, ua amata ona vaʻavaʻai tagata suʻesuʻe i le va o le naunautai mo taaloga vitio ma faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma taaloga (Brunborg et al., 2013; Charlton & Danforth, 2007; Ferguson, Coulson & Barnett, 2011; Rehbein et al., 2010; Skoric et al., 2009). O faʻamaoniga faʻaalia o loʻo taʻu mai ai o vaisu taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma taunuuga le lelei, ae o le maualuga o le auai i taaloga e le (Brunborg et al., 2013; Ferguson et al., 2011; Skoric et al., 2009).

Ole vaega ole su'esu'ega o lo'o iai lava se auala e aga'i ai a'o le'i faia ni fa'amatalaga e uiga ile fa'atonuga ole mafua'aga ile va ole fa'aogaina o ta'aloga vitiō ma taunu'uga leaga. O se tasi o itu faigata o le lipoti o su'esu'ega e mafai ona fa'amatalaina i le tele o tulaga e le fuaina o suiga lona tolu. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le fesoʻotaʻiga lipotia i le va o taaloga vitio ma faʻafitauli faʻataʻitaʻiga e mafai ona faʻamatalaina e le maualuga o le sailiga o lagona. O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le sailiga o lagona e mafai ona fesoʻotaʻi ma taaloga vitio ma amioga soli tulafono (Jensen, Weaver, Ivic & Imboden, 2011). E le gata i lea, o le sootaga i le va o taaloga vitio ma le atuatuvale e mafai ona faamatalaina e ala i uiga popole (Mentzoni et al., 2011). O nisi taimi e taumafai ai tagata su'esu'e e fa'atonutonu suiga lona tolu (fa'ata'ita'iga, itupa, tausaga, ma le socio-economic status, intelligence, personality) e ala i le fa'aofiina o ia fesuiaiga i fa'ata'ita'iga toe fa'afo'i. Ae ui i lea, talu ai o le a le toe iai ni fesuiaiga, o lenei faiga e ono le lava ma mafua ai fua faatatau (Verbeek, 2012). O se tasi o auala mo le taulimaina o sea fa'aituau fa'aituau le fa'aituau o le 'ese'ese muamua (FD). FD manaʻomia faʻamaumauga e sili atu ma le tasi le mataʻituina o tagata lava e tasi (panel data), ma tuʻuina atu se puipuiga mai le faʻaituau e mafua mai i le le faʻaaogaina o taimi-tuuturu suiga taʻitasi (Allison, 1990; Nordström & Pape, 2010; Wooldridge, 2001). O le auala FD o loʻo faʻamatalaina i le vaega o fuainumera o loʻo i lalo.

I le suʻesuʻega o loʻo i ai nei, na matou suʻesuʻeina sootaga i le va o le tele o le taimi e faʻaalu i taaloga vitio ma le tele o taunuuga le lelei (faʻavaivai, le lelei o aʻoaʻoga, ava malosi ma faʻafitauli faʻafitauli), faʻapea foʻi ma sootaga i le va o vaisu taaloga vitio ma iʻuga leaga tutusa. . O le suʻesuʻega o loʻo i ai nei o le muamua lea e faʻaaoga ai le FD e suʻesuʻe ai le sootaga i le va o le faʻaogaina o taaloga vitio ma faʻafitauli faʻapitoa. O le mea lea, o la matou suʻesuʻega o le muamua lea e pulea mo taimi uma e mafai ai ona fesuisuiaʻi tagata taʻitoʻatasi pe a suʻesuʻeina taunuuga le lelei o taaloga vitio.

Metotia

Faʻamatalaga

O lenei suʻesuʻega na faʻaaogaina ai faʻamatalaga mai suʻesuʻega "Young in Norway 2010" ma le "Young in Norway 2012", lea o le sini o le aoina mai o faʻamatalaga tutusa mai tagata lava e tasi i taimi e lua e vaelua i le lua tausaga. I le 2010 (t1), sa fa'atinoina le su'esu'ega i le aofa'i o a'oga e 89 i Nouei. O le faʻataʻitaʻiga o aʻoga na tusia ina ia maua ai se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o talavou Nouei, ma aofia ai aʻoga tulagalua (tausaga mulimuli pe a oʻo i le 12 tausaga o tamaiti), aʻoga maualuluga laiti (12 i le 16 tausaga), ma aʻoga maualuga ( tausaga mai le 16 i le 19 tausaga). E 11,487 le aofaʻi o tamaiti aʻoga na valaaulia e auai i le suʻesuʻega. Mai ia mea, e 8,356 tamaiti aoga na auai, lea e tutusa ma le tali o le 72.7%. E tasi le itula aoga na fa'amae'a ai fesili, ma o tamaiti e le'i auai i le taimi o le aoina mai o fa'amaumauga na maua le avanoa e fa'amae'a ai le su'esu'ega i se taimi mulimuli ane.

I le 2012 (t2), e 4,561 o tupulaga na auai i le su'esu'ega 2010 na vala'aulia e auai i se su'esu'ega tulitatao. E lua mafua'aga na le'i vala'aulia ai i latou uma na tali mai le su'esu'ega 2010, 1) latou te le'i malilie e vala'aulia mo le tulitatao (n = 2,021), ma le 2) fa'amatalaga fa'afeso'ota'i na misi (n = 1,774). Faatasi ai ma i latou na valaaulia, e 2,450 na auai, lea e tutusa ma le tali e 53.7%, peitai, o le vaega na auai i le 2012 o i latou na auai i le 2010 e 29.3%.

O le fesili sa fa'atautaia i aoga tulagalua i le 2010, o se fa'apu'upu'u o le fesili sa fa'atautaia i a'oga laiti ma a'oga maualuluga. O lenei fa'aliliuga e le'i aofia ai suiga o le fiafia i le su'esu'ega o lo'o iai nei. O lea la, e le'i aofia ai tamaiti a'oga tulagalua i le fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga.

O le faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga na faʻaaogaina i le suʻesuʻega o loʻo i ai nei e aofia ai le 1,928 talavou (55.5% fafine), ma le matutua o le 13 i le 17 tausaga i le 2010.

Fua

Fa'aoga taaloga vitiō. O tali i fesili e lua na fa'aaogaina e fa'atatau ai le taimi na fa'aalu i ta'aloga i le fa vaiaso talu ai. E tasi le fesili na fesiligia e uiga i le umi o se taʻaloga masani (sikoa 0 = "e masani lava e leai", 0.5 = "itiiti ifo i le 1 itula", 1.5 = "1-2 itula", 2.5 = "2-3 itula", 3.5 = “3–4 itula”, 5 = “4–6 itula”, ma le 7 = “sili atu i le 6 itula”. “0–2 aso o le masina”, 1 = “tasi le aso i le vaiaso”, 3 = “aso o le vaiaso”, ma le 4 = “aso po o le toetoe lava o aso uma”) O le taimi na faaalu i taaloga o le fua lea o le aofaʻi ma le tele o fesili. .Fa'ailoga mai le 14 i le 30.

vaisu taaloga vitio. O le fa'asologa o mea e fitu o le "Ta'aloga Vaisu Fua mo Tupulaga" (Lemmens, Valkenburg & Peter, 2009) na faʻaaogaina e fua ai vaisu taaloga vitio. O mea taʻitasi e fitu e fuaina ai se tasi o taʻiala a le DSM mo vaisu: Salience, faʻapalepale, suiga o lagona, faʻamavaeina, toe faʻafoʻi, feeseeseaiga, ma faʻafitauli. O le fua fa'atatau e lima (1 = "leai lava", 2 = "toetoe lava leai", 3 = "o nisi taimi", 4 = "masani", 5 = "masani lava") na fa'aaoga mo i latou na tali mai e fa'ailoa mai pe fa'afia ona tutupu mea ta'itasi. na tupu i le ono masina talu ai. O averesi o togi e fitu na faʻaaogaina i le auiliiliga (vaega 1-5). O le alpha a Cronbach mo le fua i le suʻesuʻega o loʻo i ai nei o le .86 i le t1, ma le .90 i le t2.

Pau o le Tamaoaiga. Na fuaina le atuatuvale e faʻaaoga ai mea e ono na maua mai le Hopkins Symptom Checklist (Derogatis, Lipman, Rickels, Uhlenhut & Covi, 1974). Na fesiligia i latou na tali mai e faailoa mai le tulaga na latou oo i ai faitioga nei e ono i le vaiaso talu ai: “Ua lagona le vaivai tele e fai mea”, “faafitauli i le moe”, “lagona le le fiafia, faanoanoa, po o le atuatuvale”, “lagona le leai o se faamoemoe le lumanaʻi", "lagona le mautonu pe kiʻi", ma "popole tele i mea". Na faia tali i se fua fa'atatau (1 = "e le'i mafatia lava", 2 = "fa'anoanoa itiiti", 3 = "ua fai si fa'anoanoa", ma le 4 = "matua mafatia"). Ole averesi togi mai le 1 i le 4 sa fa'aogaina ile au'ili'iliga. O le alpha a Cronbach mo le fua o le .85 i le t1, ma le .87 i le t2.

Aʻoga Tauvaʻa. Na faailoa mai e i latou na tali togi na latou mauaina mo mataupu e tolu i le taimi mulimuli na latou maua ai se pepa lipoti a le aoga. O mataupu sa Tusia Nouei, Matematika ma le Igilisi. O togi i Nouei e amata mai i le maualuga o le 6 i le laʻititi ole 1, lea e faʻaalia ai e le 1 le toilalo. O le averesi o togi e tolu na fa'aaogaina e fai ma fa'ailoga o taunu'uga tau a'oa'oga.

O le inu malosi. Na fesiligia i latou na tali mai e faailoa mai pe faafia i le tausaga talu ai na latou "inu tele na e lagona ai le onā". O tali e 0 = “0 taimi”, 1 = “1 taimi”, 3.5 = “2–5 taimi”, 8 = “6–10 taimi”, 25 = “10–50 taimi”, ma le 50 = “sili atu i le 50 taimi”.

Faia faafitauli. O fa'afitauli tau amio na fuaina e fa'aaoga ai fesili e 13 e uiga i ituaiga fa'afitauli fa'afitauli i le tausaga ua mavae, ma fa'avasega e pei ona fautuaina e Pedersen, Mastekaasa ma Wichstrøm (2001). O le vaega muamua o "faafitauli matuia o amioga" ma e aofia ai fesili nei: "mea gaoia e sili atu lona tau i le NOK 1000",1 “faia le faaleaga po o le faaleagaina e sili atu lona tau nai lo le NOK 1000”, “faaumatia pe talepe ma le faamoemoe e pei o faamalama, nofoa pasi, faletelefoni, po o pusameli”, “tape i se mea e gaoi ai se mea”, ma “sa tau i le faaaogaina o auupega” . O le vaega lona lua o “faafitauli tau amio saua” e aofia ai aitema “sa i ai se misa vevesi ma se faiaoga”, “tauto i se faiaoga”, “ua valaauina i le faiaoga mo se mea sese na e faia”, ma “ua tuli ese mai le potuaoga”. O le vaega mulimuli "faafitauli o amioga faalilolilo" e aofia ai aitema "aloese mai le totogiina o mea e pei o fale tifaga, tietiega pasi po o nofoaafi poʻo se mea faapena", "misi le aoga i le aso atoa", "mea gaoia e itiiti ifo i le 500 NOK mai se faleoloa" , ma “ua alu ese i le po atoa e aunoa ma le logoina o ou mātua, pe taʻu atu foʻi i ou mātua o loo e iai i se isi mea nai lo le mea sa iai”. O tali na faia i luga o se fua e amata mai i le 0 i le 50 taimi, peitaʻi, na faʻavasegaina (ioe = 1, leai = 0) ma o le aofaʻi o togi mo vaega taʻitasi na faʻaaogaina i le auiliiliga.

sitatisika

Tausaga, itupa ma togi na valoia le fa'aletonu i le va o le t1 ma le t2. I le au'ili'iliga, na fa'asa'o lenei mea e ala i le fa'aogaina o fua fa'atatau fa'afeagai. O le faasoasoaina o togi i fua uma e ese mai i ausiga tau a'oa'oga sa matua sōsō i le itu taumatau. Ina ia aloese mai le solia o le manatu o le homoscedasticity i le suʻesuʻeina o le faʻasologa o laina, o logaritma masani o sikola na faʻaaogaina i le auiliiliga. Talu ai e leai se logarithm faanatura o le zero, 0.1 na faʻaopoopoina i tau uma aʻo leʻi liua. O le suʻesuʻeina o le toe faʻaleleia na faʻatautaia e faʻaaoga ai faʻamatalaga mai le t1 ma le t2, ma faʻataʻitaʻiga FD, lea e mafai ona faʻamatalaina e pei ona taua i lalo: O le fua faʻatatau mo le OLS regression o se fesuiaiga faalagolago i luga o se fesuiaiga tutoatasi i le taimi e tasi o le:

DVi1 = β1 * IVi1 + β2 * Ci + ei1,

o le DV o le fesuiaiga faalagolago ma le IV o le fesuiaiga tutoatasi mo le tagata lava ia i i le taimi 1. Ci o lo'o fa'ailoa mai ai isi mafua'aga e ono tupu ai le DV e fesuisuia'i taimi (fa'atusa e le suia ile taimi). E fa'apena fo'i, o le fua fa'atatau mo le OLS regression o se fesuiaiga faalagolago i luga o se fesuiaiga tutoatasi i le taimi lona lua o le:

DVi2 = β1 * IVi2 + β2 * Ci + ei2.

I le fa'aaogaina o le OLS, o le fa'asologa o le fa'asologa e1 o le a faaituau pe afai IVi1 ma Ci e fa'atasi. Ae ui i lea, faatasi ai ma le FD, o le fua lona lua e toese mai le muamua, lea e faʻaumatia Ci. E maua mai ai se fa'atatau o β e le fa'aituau i taimi-tuufua fa'atatau ta'ito'atasi, talu ai ua fa'aleaogaina mai le su'esu'ega fa'asolo. I le fa'atinoga, o le FD e aofia ai le toe fa'afo'i suiga mai le t1 i le t2 i le fesuiaiga fa'alagolago i suiga mai le t1 i le t2 i le fesuiaiga tuto'atasi.

O le faʻaaogaina o le FD i le suʻesuʻega o loʻo i ai nei, o le atuatuvale, taunuʻuga tau aʻoaʻoga, inu tele episodic ma faʻafitauli faʻafitauli na toe faʻaleleia i le taimi na faʻaalu ai taʻaloga. E le gata i lea, o le atuatuvale, taunuʻuga tau aʻoaʻoga, inu tele episodic ma faʻafitauli faʻafitauli na toe faʻafoʻi i luga o vaisu taaloga vitio.

Amio Taualoa

O faiga su'esu'e sa fa'atinoina e tusa ai ma le Tautinoga a Helsinki. O faiga su'esu'e na fa'amaonia e le Norwegian Social Science Data Services. Na logo uma tamaiti aoga i le mafuaʻaga o le suʻesuʻega, ma faʻatagaina ina ua uma ona maua lenei faʻamatalaga. E le gata i lea, o le maliega tusitusia na tuuina atu e matua o tamaiti aoga uma o loo aooga i aoga tulagalua ma aoga laiti.

i'uga

Laulau 1 o lo'o fa'aalia ai uiga, fa'asologa masani ma fa'asologa o fa'asologa o le Spearman mo su'esu'ega su'esu'e. O le taimi na fa'aalu i ta'aloga i le t1 sa matua'i fa'atasi lelei ma le taimi fa'aalu i ta'aloga i le t2. O vaisu taaloga vitio i le t1 sa matua'i ma lelei le fa'amaopoopoina ma vaisu ta'aloga vitio i le t2. O le taimi na fa'aalu ai ta'aloga sa matua'i ma lelei fa'atasi ma vaisu ta'aloga vitio (i le t1 ma le t2). O le taimi na faʻaalu ai taʻaloga i le t1 sa matuaʻi tele ma le lelei le fesoʻotaʻi ma le atuatuvale, taunuʻuga tau aʻoaʻoga, CP ogaoga, ma le CP faʻamalosi i le t1 ma le t2, ma faʻatusatusa tele ma le le lelei ma le inu tele o le episodic i le t1 (ae le o le t2) ma le ufiufi CP i le t2 (ae le o le t1). O vaisu o taaloga vitio i le t1 sa matua'i ma lelei le fa'amaopoopoina ma le atuatuvale i le t1 ae le o le t2, tele ma le le lelei fa'atasi ma taunu'uga tau a'oa'oga i le t1 ma le t2, ma le inu tele o le episodic i le t1 ae le o le t2. O vaisu ta'aloga vitiō i le t1 sa matua'i ma lelei fa'atasi ma CP ogaoga, fa'amalosi ma natia i le t1 ma le t2. E ui lava i le mea moni e faapea o nisi o nei fa'amaopoopo fa'amaopoopo e taua fa'afuainumera, e tatau ona maitauina e amata mai le vaivai i le feololo i le lapo'a fa'atatau.

Laulau 1. 

O lona uiga, va'aiga masani (SD) ma Spearman fa'asologa fa'asologa fa'asologa fa'atasi mo su'esu'ega uma su'esu'ega

O faʻaiʻuga mai faʻataʻitaʻiga FD o loʻo tuʻuina atu i totonu Laulau 2. Talu ai o faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga uma sei vagana ai i latou e aofia ai taunuʻuga tau aʻoaʻoga e aofia ai fesuiaiga tutoʻatasi ma faʻalagolago ia na faʻapipiʻiina uma, o le coefficients o elasticities, o lona uiga o le 1% o le faʻaopoopoga o le fesuiaiga tutoʻatasi e fesoʻotaʻi ma le pasene o suiga tutusa ma le coefficient i le fesuiaiga faalagolago. Laulau 2 e leai ni feso'ota'iga taua i le va o le aofa'i o ta'aloga ma so'o se suiga fa'alagolago, se'i vagana ai le CP fa'amalosi, pe a fa'aletonu le tele o le a'afiaga. O le tele o aafiaga mo vaisu o taaloga vitio, e ui i lea, e sili atu le telē ma taua faʻamaumauga. E tusa ai ma faʻataʻitaʻiga, o le 10% faʻateleina i vaisu taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma le 2.5% faʻateleina i le atuatuvale, o le 1.7 pasene faʻaititia i togi averesi, 3.3% faʻateleina i faʻafitauli ogaoga o amioga, 5.9% faʻateleina faʻafitauli o amioga faʻamalosi ma 5.8% faʻateleina i totonu. fa'afitauli o amioga faalilolilo. O vaisu o taaloga vitiō e leʻi fesoʻotaʻi ma le tele o le inu malosi.

Laulau 2. 

Fa'anoanoaga, taunu'uga tau a'oa'oga, inu tele fa'atasi ma fa'afitauli fa'aletonu (CP) ua toe fa'afo'i le aofa'i o ta'aloga ma vaisu ta'aloga vitiō e fa'aaoga ai fa'ata'ita'iga fa'aletonu muamua.

Talanoaga

O le maualuga o vaisu taʻaloga i le suʻesuʻega o loʻo iai nei na faʻatusatusa i suʻesuʻega talu ai e faʻaaoga ai le fua tutusa. O le sikoa sikoa i la matou faʻataʻitaʻiga (1.47 i le taimi 1, ma le 1.37 i le taimi 2) e tutusa ma le mea na lipotia mo faʻataʻitaʻiga e lua o taʻaloga talavou i Netherlands (1.52 ma 1.54) (Lemmens et al., 2009). E tutusa foi ma le mea na lipotia mo le faitau aofaʻi o talavou i Siamani (o lona uiga = 1.46) (Festl, Scharkow & Quant, 2013).

O suʻesuʻega o loʻo i ai nei na faʻaalia ai o vaisu taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma le maualuga o le atuatuvale, le lelei o aʻoaʻoga, ma le tele o faʻafitauli tau amio. O loʻo ogatusa lea ma le tele o isi suʻesuʻega na suʻesuʻeina ai aʻafiaga faʻaleagaina i le taimi o le feagai ai ma faʻafitauli i taaloga vitio (Gentile et al., 2011; Lemmens et al., 2009; Mentzoni et al., 2011; Ream et al., 2011; Rehbein et al., 2010; Skoric et al., 2009). Ae ui i lea, o fesoʻotaʻiga i le va o taimi faʻaalu taʻaloga ma taunuʻuga le lelei na faʻatauaina. O nei suʻesuʻega e le ogatasi ma nisi o suʻesuʻega muamua (Anand, 2007; Gentile et al., 2004; Holtz & Appel, 2011; Lemona et al., 2011; Ream et al., 2011), ae o a matou suʻesuʻega e lagolagoina suʻesuʻega e fiafia i le tuputupu aʻe o le manatu e faapea o le malosi o le auai i taaloga vitio e le o ni taunuuga le lelei, ma e tatau i tagata suʻesuʻe ona vaʻavaʻai i le va o le malosi o le faʻatasi ma taaloga ma vaisu taaloga vitio (Brunborg et al., 2013; Charlton & Danforth, 2007; Desai et al., 2010; Ferguson et al., 2011, 2012; Rehbein et al., 2010; Skoric et al., 2009; von Salisch et al., 2011).

E ui i le malosi o le suʻesuʻega o loʻo i ai nei, e tele ni tapulaʻa e manaʻomia ona foʻia. E ui lava o le tele o le faʻataʻitaʻiga e tele pe a faʻatusatusa i isi suʻesuʻega i lenei matata, sa i ai le maualuga o le faʻaogaina i le va o le t1 ma le t2, ma o le faʻataʻitaʻiga na auai i taimi uma e lua atonu e le o se sui o le faitau aofaʻi o talavou Norwegian. O nisi o faasa'oga na faia mo lenei mataupu e ala i le mamafa o fa'amaumauga mo le itupa, tausaga ma taunu'uga tau a'oa'oga, ae tatau ona fa'aeteete i le fa'alauteleina o mea na maua i tua atu o le fa'ata'ita'iga su'esu'e. Lona lua, e ui o le auala muamua e 'alofia ai le fa'aituau fa'aituau e mafua mai i a'afiaga o tagata ta'ito'atasi, e le mafai ona fa'atonuina le a'afiaga o le taimi. fesuiaiga ave'ese fesuiaiga. O le mea lea, e mafai ona faʻaalia aafiaga e le tuusaʻo ma faʻaituau e le le iloa vaʻaia vaeluaga. Lona tolu, o faʻamatalaga uma na faʻaaogaina i le suʻesuʻega na lipotia e le tagata lava ia ma o le mea lea e ono afaina ai le faʻaituau o le tagata lava ia. Lona fa, matou te le'i fa'avasegaina ituaiga eseese o taaloga vitio. Atonu o le tulaga o nisi taaloga atonu e sili atu ona vavalalata i taunuuga le lelei, ae o le faafeagai e moni mo isi ituaiga o taaloga. O le mea lea e mafai ai ona manuia suʻesuʻega i le lumanaʻi mai le faʻavasegaina o ituaiga taʻaloga eseese. Lona lima, talu ai e leai se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga a matou suʻesuʻega, e le mafai ona faʻamaonia e uiga i le faʻatonuga o mafuaʻaga. Atonu o le tulaga e pei o le atuatuvale e mafua ai faafitauli i taaloga vitio nai lo le faafeagai. E mafai foi ona avea le mafutaga e fealua'i ma se amataga faigata, ma o lo'o fa'atupuina ai se fa'aletonu i lalo lea e fa'atupu ai le fa'avaivai o vaisu i taaloga vitio lea e mafua ai le vaisu o taaloga vitio. O lenei ituaiga o mafutaga e mafai foi ona moni mo i latou i le va o taunuʻuga tau aʻoaʻoga, faʻafitauli faʻafitauli ma vaisu taaloga vitio.

E ui lava i nei tapulaʻa e tatau ona faʻatalanoaina i suʻesuʻega i le lumanaʻi, o aʻafiaga o suʻesuʻega o loʻo i ai nei e muamua lava o le suʻesuʻega i lenei matata e mafai ona manuia mai le faʻaauau pea ona vaʻavaʻai i le va o taimi faʻaalu i taaloga ma vaisu taaloga vitio. O a matou taunuʻuga o loʻo faʻaalia ai sootaga malosi i le va o vaisu taʻaloga ma taunuʻuga le lelei, ma o nei mafutaga e le pepelo. O loʻo i ai aʻafiaga mo suʻesuʻega i le lumanaʻi e faʻamoemoe i le faʻavaeina o fesoʻotaʻiga i le va o vaisu taaloga vitio ma taunuʻuga le lelei. O le suʻesuʻega o loʻo iai nei e fesoasoani foi i le faʻataunuʻuina o manaʻoga fuafuaina mo le faʻavaeina o mafuaʻaga i suʻesuʻega faʻamaʻi (Hill, 1965), ae vaai Rothman, Greenland ma Lash (2008) mo se iloiloga taua o nei tulaga. O sootaga i le va o fesuiaiga faalagolago ma tutoatasi e matua malosi lava, o a tatou sailiga e ogatasi ma suʻesuʻega talu ai, o loʻo i ai faʻalapotopotoga pe a uma ona pulea mo mea faʻafememeaʻi (faʻapitoa), e foliga mai o loʻo i ai se fesoʻotaʻiga laina (biological gradient), ma o taunuuga e mafai ona faʻamaonia. . Ae ui i lea, o loʻo i ai le le lava o suʻesuʻega e mafai ona faʻavaeina le faʻasologa faaletino o mafuaʻaga ma aʻafiaga. O suʻesuʻega umi i le lumanaʻi o le a aoga mo le faʻamautuina o ia tulaga le tumau. E leai foi ni su'esu'ega fa'ata'ita'i e tatau ona fa'atinoina ina ia mafai ai ona su'esu'eina atili le fa'atupuina o faiga. Ma le mea mulimuli, o suʻesuʻega e suʻesuʻe ai le fesoʻotaʻiga i le va o suʻesuʻega mai suʻesuʻega i le lumanaʻi ma suʻesuʻega faʻamaʻi e manaʻomia.

I le aotelega, o taunuʻuga mai suʻesuʻega o loʻo i ai nei na faʻaalia ai o vaisu o taaloga vitio e fesoʻotaʻi ma le atuatuvale, faʻaitiitia o taunuʻuga tau aʻoaʻoga, ma faʻafitauli o le amio, ae e le o fesoʻotaʻi ma le inu malosi. Ae ui i lea, o le suʻesuʻega na faʻaalia ai foi o le aofaʻi o le taimi e faʻaalu ai taʻaloga e naʻo le faʻatauvaʻa faʻatasi ma iʻuga tutusa. O nei suʻesuʻega e iai aʻafiaga mo suʻesuʻega i le lumanaʻi e faʻamoemoe i le faʻavaeina o fesoʻotaʻiga i le va o vaisu taaloga vitio ma taunuʻuga le lelei.

Faamatalaga Faʻamatalaga

1 8 NOK e tutusa ma le 1 EUR.

Faatupeina o punaoa

E leai se mea na fa'amaonia.

Fesoasoani a le au tusitala

GSB: Su'esu'e manatu ma mamanu, au'ili'ili ma fa'auigaina o fa'amaumauga, su'esu'ega fa'afuainumera, tusiaina o tusitusiga, su'esu'ega su'esu'e. RAM: Suʻesuʻe manatu ma mamanu, auʻiliʻiliga ma faʻamatalaga o faʻamaumauga, tusia o tusitusiga. LRF: Su'esu'e manatu ma mamanu, au'ili'ili ma fa'auigaina o fa'amaumauga, tusiaina o tusitusiga. Na maua e le au tusitala le avanoa atoatoa i faʻamatalaga uma i totonu o le suʻesuʻega ma ave le matafaioi mo le faʻamaoni o faʻamaumauga ma le saʻo o le auiliiliga o faʻamaumauga.

Feeseeseaiga o tului

Fai mai tusitala e leai se feteenaʻiga tului.

mau faasino

  • Allison PD Suiga togi e fai ma fesuiaiga faalagolago i le suʻesuʻeina o le solomuli. Sociological Methodology. 1990;20:93–114.
  • American Psychiatric Association. (Lima ed.) Arlington, VA: 2013. Faʻataʻitaʻiga ma fuainumera tusi lesona o faʻafitauli o le mafaufau.
  • Anand V. O se suʻesuʻega o le puleaina o taimi: O le tuʻufaʻatasia i le va o le faʻaogaina o taaloga vitio ma faʻailoga faʻatinoga o aʻoaʻoga. CyberPsychology & Amio. 2007;10:552–559. [PubMed]
  • Brunborg GS, Mentzoni RA, Melkevik OR, Torsheim T., Samdal O., Hetland J., Andreassen CS, Pallesen S. Ta'aloga vaisu, ta'aloga ta'aloga, ma fa'asea o le soifua maloloina o le mafaufau i tupulaga talavou Norwegian. Media Psychology. 2013;16:115–128.
  • Charlton JP, Danforth IDW Faʻavasegaga o vaisu ma le maualuga o le faʻaogaina i le tulaga o taʻaloga taʻaloga i luga ole laiga. Komepiuta i Amio a Tagata. 2007;23:1531–1548.
  • Derogatis LB, Lipman RS, Rickels K., Uhlenhut EH, Covi L. Le Hopkins symptom checklist (HSCL): O se faʻamaumauga a le tagata lava ia. Saienisi Amio. 1974;19:1–15. [PubMed]
  • Desai RA, Krishnan-Sarin S., Cavallo D., Potenza MN Vitio-taaloga i le va o tamaiti aʻoga maualuga: Faʻasalalauga faʻalesoifua maloloina, eseesega o alii ma tamaitai, ma faʻalavelave faʻalavelave. Pediatrics. 2010;125:e1414–e1424. [PMC free article] [PubMed]
  • Ferguson CJ O se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o faʻataʻitaʻiga taʻaloga faʻamaʻi ma faʻalavelave faʻatasi ma le soifua maloloina o le mafaufau, faʻafitauli tau aʻoaʻoga ma agafesootai. Journal of Psychiatry Research. 2011;45:1573–1578. [PubMed]
  • Ferguson CJ, Coulson M., Barnett J. O se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o faʻataʻitaʻiga taʻaloga faʻamaʻi ma faʻalavelave faʻatasi ma le soifua maloloina o le mafaufau, aʻoaʻoga ma agafesootai faʻafitauli. Tusitala o Su'esu'ega Fa'afoma'i. 2011;45:1573–1578. [PubMed]
  • Ferguson CJ, San Miguel S., Garza A., Jerabeck JM O se suʻesuʻega umi o le vevesi o taaloga vitio aʻafiaga i tafaoga faamasani ma osofaʻiga: O se suʻesuʻega umi o le 3-tausaga o talavou. Tusitala o Su'esu'ega Fa'afoma'i. 2012;46:141–146. [PubMed]
  • Festl R., Scharkow M., Quant T. Faʻafitauli faʻaogaina taaloga komepiuta i le va o talavou, laiti ma matutua matutua. Vaisu. 2013;108:592–599. [PubMed]
  • Gentile DA, Choo H., Liau A., Sim T., Li D., Fung D., Khoo A. Pathological video game faʻaaogaina i tupulaga talavou: O se suʻesuʻega umi-lua-tausaga. Pediatrics. 2011;27:E319–E329. [PubMed]
  • Gentile DA, Lynch PJ, Linder JR, Walsh DA O aʻafiaga o amioga sauā taaloga vitio i le ita o talavou, amioga faʻamalosi, ma le faʻatinoga o aʻoga. Tusitala o le Autalavou. 2004;27:5–22. [PubMed]
  • Griffiths MD, Kuss DJ, King DL Vitio vaisu taaloga: Ua mavae, taimi nei, lumanaʻi. Iloiloga Fa'afoma'i Fa'afoma'i. 2012;8:308–318.
  • Hill AB Le si'osi'omaga ma fa'ama'i: Fa'atasi po'o mafua'aga? Taualumaga a le Royal Society of Medicine. 1965;58:295–300. [PMC free article] [PubMed]
  • Holtz P., Appel M. Faʻaoga Initaneti ma taaloga vitio vaʻai faʻafitauli faʻafitauli i le amataga o le talavou. Tusitala o le Autalavou. 2011;34:49–58. [PubMed]
  • Jensen JD, Weaver AJ, Ivic R., Imboden K. Atinaʻeina o se lagona puupuu o le sailia o fua mo tamaiti: Faʻatulagaina le faʻamaonia faʻatasi ma le faʻaogaina o taaloga vitio ma amioga soli tulafono. Media Psychology. 2011;14:71–95.
  • King DL, Haagsma MC, Delfabbro PH, Gradisar M., Griffiths MD agai atu i se faʻamatalaga autasi o taʻaloga vitio pathological: O se iloiloga faʻatulagaina o mea faigaluega suʻesuʻe psychometric. Iloiloga Fa'afoma'i Fa'afoma'i. 2013;33:331–342. [PubMed]
  • Lemmens JS, Valkenburg PM, Peter J. Atinaʻe ma le faʻamaoniaina o se taʻaloga vaisu fua mo talavou. Media Psychology. 2009;12:77–95.
  • Lemona S., Brand S., Vogler N., Perkinson-Gloor N., Allemand M., Grob A. O taʻaloga komepiuta masani e taʻalo i le po e fesoʻotaʻi ma faʻafitauli o le atuatuvale. Uiga ma Eseesega o Tagata Ta'ito'atasi. 2011;51:117–122.
  • Mentzoni RA, Brunborg GS, Molde H., Myrseth H., Skouverøe KJM, Hetland J., Pallesen S. Faʻafitauli faʻaogaina taaloga vitio: Fuafuaina faʻateleina ma fegalegaleaiga ma le mafaufau ma le soifua maloloina faaletino. Cyberpsychology, Amio, ma Fesootaiga Vafealoai. 2011;14:591–596. [PubMed]
  • Nordström T., Pape H. Alcohol, taofia le ita ma sauaga. Vaisu. 2010;105:1580–1586. [PubMed]
  • Pedersen W., Mastekaasa A., Wichstrøm L. Faʻatautaia faʻafitauli ma le amataga o le cannabis: O se suʻesuʻega umi o eseesega o alii ma tamaitai. Vaisu. 2001;96:415–431. [PubMed]
  • Ream GL, Elliott LC, Dunlap E. Taʻalo i taaloga vitio aʻo faʻaogaina pe lagona le aʻafiaga o vailaʻau: Fesoʻotaʻiga ma faʻafitauli o le faʻaaogaina o vailaʻau. Tusitala Faava-o-malo o Suesuega Siosiomaga ma le Soifua Maloloina. 2011;8:3979–3998. [PMC free article] [PubMed]
  • Rehbein F., Kleinmann M., Mediasci G., Möβle T. Faʻateleina ma tulaga lamatia o le faʻalagolago i taaloga vitio i le talavou: Iʻuga o se suʻesuʻega a le atunuʻu Siamani. Cyber-psychology, Amio, ma Fesootaiga Vafealoai. 2010;13:269–277. [PubMed]
  • Rothman KJ, Greenland S., Lash TL (Third ed.) Philadelphia: Lippcott Williams & Wilkins; 2008. Fa'ama'i fa'aonaponei.
  • Skoric MM, Teo LLC, Neo RL Tamaiti ma taaloga vitio: Vaisu, faʻauiga ma taunuʻuga aʻoga. Cyberpsychology & Amio. 2009;12:567–572. [PubMed]
  • Verbeek M. Fa ed. Chichester: John Wiley & Sons; 2012. Ose ta'iala ile tamaoaiga fa'aonaponei.
  • von Salisch M., Vogelgesang J., Kristen A., Oppl C. Mana'oga mo ta'aloga fa'aeletonika fa'amalosi ma amioga fa'atupu vevesi i tamaiti: Le amataga o le si'osi'omaga i lalo? Media Psychology. 2011;14:233–258.
  • Wooldridge JM Cambridge, MA: MIT Press; 2001. Su'esu'ega fa'akomepiuta o fa'amatalaga fa'ase'e ma fa'amaumauga.