O faʻamatalaga a tagata lautele i luga o mataupu ICD-11 e fesoʻotaʻi ma le soifua maloloina o mafaufau ma feusuaiga (2019)

Fa'amatalaga a le YBOP: Pepa o lo'o i ai se vaega o lo'o talanoaina ai fa'amatalaga i le su'esu'ega fou o le "Fa'alavelave fa'afeusuaiga fa'amalosi". I le vaega faʻamalosi o loʻo faʻamatalaina e tusitala Nicole Prause e leʻo faʻa 14 taimi ae sili atu i le 20 taimi. O le tele o ana fa'amatalaga e aofia ai osofa'iga a le tagata lava ia, fa'amatalaga sese, fa'amatalaga sese o le su'esu'ega, su'esu'e ma le taufaaleaga.

O amio le taupulea i amioga feusuaʻiga na maua le numera sili ona maualuga o mafaufauga uma o le mafaufau (N = 47), ae masani lava mai tagata taitoatasi (N = 14). O le faʻaofiina o lenei vaega o faʻataʻitaʻiga ua finau le finauga3 ma faʻamatalaga i le ICD-11 faʻamalamalamaga faʻalauteleina faʻalautelega faʻalauteleina i le fanua. Manatu na tuʻuina mai e aofia ai faʻamatalaga taufaaleaga i totonu o le aufaitau, e pei o moliaga o se feeseeseaiga po o le le atoatoa (48%; κ = 0.78) poʻo le faʻatalosaga o nisi o faʻalapotopotoga poʻo tagata o le a aoga mai le aofia ai poʻo le faʻatagaina ile ICD-11 (43%; κ = 0.82). Tasi vaega na faʻaalia le lagolago (20%; κ = 0.66) ma manatu o loʻo lava molimau (20%; κ = 0.76) mo le aofia ai, ae o le isi teteʻe malosi aofia ai (28%; κ = 0.69), faamamafaina le lelei manatu faʻapitoa (33 %; κ = 0.61), le lava molimau (28%; κ = 0.62), ma iʻuga leaga (22%; κ = 0.86). O vaega uma e lua na taua le faʻamaoniga o le neura (35%; κ = 0.74) e lagolagoina a latou finauga. E toʻaitiiti ni aufaitau na fautuaina le suia o le uiga (4%; κ = 1). Ae ui i lea, o itu uma e lua na talanoaina fesili tau le mafaufau pei o le faʻamatalaina o le tulaga pei o le le gaioi, faʻamalosi, amio faʻamalosi poʻo le faʻaalia o amioga masani (65%; κ = 0.62). O le WHO e talitonu o le aofia ai o lenei vaega fou e taua tele mo se tagatanuu o le aoga e maua ai auaunaga4. O popolega e uiga i le sologa lelei o loʻo taʻua i le CDDG, ae o lenei taʻiala e le o iai i faʻamatalaga puupuu o loʻo maua i le beta platform commenters.

Afai e te manaʻo e faʻailoa faʻamatalaga a le lautele ile vaega ole ICD-11 CSBD (e aofia ai le faʻafefe / taufaaleaga / taufaaleaga) faaaoga nei sootaga:

  • https://icd.who.int/dev11/f/en#/http%3a%2f%2fid.who.int%2ficd%2fentity%2f1630268048
  • https://icd.who.int/dev11/proposals/f/en#/http://id.who.int/icd/entity/1630268048
  • https://icd.who.int/dev11/proposals/f/en#/http://id.who.int/icd/entity/1630268048?readOnly=true&action=DeleteEntityProposal&stableProposalGroupId=854a2091-9461-43ad-b909-1321458192c0

O le ae manaʻomia le fatuina o se igoa faʻapitoa e faitau ai faʻamatalaga.


Fuss, Johannes, Kyle Lemay, Dan J. Stein, Peer Briken, Robert Jakob, Geoffrey M. Reed, ma Cary S. Kogan.

World Psychiatry 18, leai. 2 (2019): 233-235.

O se malosiaga uigaese o le atinaʻeina o le World Health Organization (WHO) o le ICD-11 faʻavasegaina o le mafaufau, amioga ma le neurodevelopmental disorders ua avea ma sao mai le tele o paaga a le lalolagi.

O faʻataʻitaʻiga o le ICD-11 mo Morbidity ma Taulaga o Taulaga (MMS), e aofia ai faʻamatalaga pupuu, o loʻo maua i luga o le ICD-11 beta platform (https://icd.who.int/dev11/l‐m/en) mo iloiloga a tagata lautele ma faʻamatalaga mo le tele o tausaga talu ai1. Na tuʻuina atu finagalo o le WHO mo le atinaʻeina o le MMS version o le ICD-11 ma le faʻataʻitaʻiga mo le faʻaaogaina o togafitiga faʻapitoa mo le soifua maloloina o le mafaufau, o le Clinical Descriptions and Guidelines Guidelines (CDDG)1. O iinei, matou te aoteleina autu masani o talosaga mo vaega na mafua ai le tali sili.

O iloiloga uma ma fuafuaga na toe iloiloina mo vasega o loʻo faʻasalalau i le mataupu i luga o le mafaufau ma le amio i ICD-10, e ui lava o nisi o nei mea ua maeʻa ona faʻaalia ma siitia atu i mataupu fou a le ICD-11 e uiga i maʻi faʻavevela ma tulaga e fesoʻotaʻi ma le soifua maloloina2.

I le va o Ianuari 1, 2012 ma Tesema 31, 2017, 402 manatu ma 162 talosaga na tuʻuina mai i luga o le mafaufau, amioga ma le neurodevelopmental faʻaletonu, moe-ala ala, ma tulaga e fesoʻotaʻi ma feusuaʻiga soifua maloloina. Ole numera pito sili ona tele o faʻamatalaga e fesoʻotaʻi ma le mafaufau, amioga ma le neurodevelopmental faʻafitauli e faʻatatau i le faʻamalosia amioga faʻafeusuaiga faʻaletonu (N = 47), faigata post-traumatic popole faʻaletonu (N = 26), tino faʻaletonu gasegase (N = 23), autism fusi faʻapitoa ( N = 17), ma le faʻaletonu o le taʻaloga (N = 11). Manatu i luga o tuutuuga e fesoʻotaʻi ma le soifua maloloina feusuaʻi faʻapitoa talanoaina le itupa le talafeagai o le matua ma le matua (N = 151) ma itupa le talafeagai o tamaiti (N = 39). E toʻaitiiti ni finagalo na fesoʻotaʻi ma le moe i le moe (N = 18).

Na matou faʻatinoina auiliiliga agavaʻa suʻesuʻega e faʻailoa ai autu autu o le lafoina o faʻamatalaga e fesoʻotaʻi ma vaega ia e tusa ma le 15 manatu. I lea, 59% o uma manatu ma 29% o talosaga uma na faʻamaufaʻailogaina. O manatu na tuuina mai sa tutoatasi na iloiloina e ni faatonu se toalua. Ole tele o mea e mafai ona faʻaogaina i mataupu taʻitasi e tuʻuina mai. Inter-rater faʻatuatuaina na fuafuaina faʻaogaina Cohen's kappa; naʻo codings ma lelei inter-rater faʻatuatuaina (-0.6) o loʻo iloiloina iinei (82.5%).

O amio le taupulea i amioga feusuaʻiga na maua le numera sili ona maualuga o mafaufauga uma o le mafaufau (N = 47), ae masani lava mai tagata taitoatasi (N = 14). O le faʻaofiina o lenei vaega o faʻataʻitaʻiga ua finau le finauga3 ma faʻamatalaga i luga o le ICD-11 faʻamatalaga faʻasolosolo faʻasolosolo faʻasolosolo faifai pea i le fanua. O folasaga na aofia ai manatu teteʻe i le au faʻamatala, e pei o tuʻuaiga o se feteʻenaʻiga o aia poʻo le le agavaʻa (48%; κ = 0.78) poʻo ni faʻamatalaga e faʻapea o nisi faʻalapotopotoga poʻo tagata e ono maua ni tupe mama mai le faʻaofia poʻo le faʻaesea i le ICD ‐ 11 (43%; κ = 0.82) . Tasi vaega faʻaalia le lagolago (20%; κ = 0.66) ma manatu o loʻo lava molimau (20%; κ = 0.76) mo le aofia ai, ae o le isi teteʻe malosi aofia ai (28%; κ = 0.69), faamamafaina le lelei manatu faʻapitoa (33 %; κ = 0.61), le lava molimau (28%; κ = 0.62), ma iʻuga leaga (22%; κ = 0.86). O vaega uma e lua na taua le faʻamaoniga o le neura (35%; κ = 0.74) e lagolagoina a latou finauga. E toʻaitiiti ni aufaitau na fautuaina le suia o le uiga (4%; κ = 1). Ae ui i lea, o itu uma e lua na talanoaina fesili tau le mafaufau pei o le faʻamatalaina o le tulaga pei o le le gaioi, faʻamalosi, amio faʻamalosi poʻo le faʻaalia o amioga masani (65%; κ = 0.62). O le WHO e talitonu o le aofia ai o lenei vaega fou e taua mo se tagata faʻapitoa i falemaʻi e mauaina tautua4. O popolega e uiga i le sologa lelei o loʻo taʻua i le CDDG, ae o lenei taʻiala e le o iai i faʻamatalaga puupuu o loʻo maua i le beta platform commenters.

O nisi o talosaga e fesoʻotaʻi ma faʻamaʻi faʻafitauli faigata i le post-traumatic na lagolagoina lona aofia ai i le ICD-11 (16%; k = 0.62), e leai se tasi e finau e tetee i le aofia ai (κ = 1). Peitai, o le tele o finagalo na tuuina mai na suia ai le faʻamatalaga (36%; k = 1), na tuuina mai ni faitioga mamafa (24%; κ = 0.60) (faʻataʻitaʻiga, e uiga i le faʻamatalaga), poʻo le talanoaina o le igoa o le diagnosis (20%; κ = 1) . O le tele o faʻamatalaga (20%; k = 0.71) na faʻamamafa ai o le amanaiaina o lenei tulaga e pei o le le atoatoa o le mafaufau o le a faaosofia ai suʻesuʻega ma faafaigofie ai togafitiga ma togafitiga.

O le tele o faʻamatalaga e uiga i le maʻi o le tino e taua, ae masani ona faia e tagata lava ia (N = 8). O faitioga na taulai tonu i le faʻamatalaga (48%; κ = 0.64) ma le igoa o le maʻi (43%; κ = 0.91). Faʻaaogāina o se taimi faʻataʻitaʻiga e fesoʻotaʻi vavalalata ma le eseʻese o le faʻafitauli o le tino5 na foliga mai o se faafitauli. O le tasi faitioga e faapea o le faʻauigaga e faalagolago tele i luga o le suʻesuʻega o le togafitiga autu o le gauai o gasegase e faasino atu i faailo o le tino e "tele". O le tele o faʻamatalaga (17%; k = 0.62) na faʻaalia ai le atugaluga o lenei mea o le a oʻo atu ai i tagata mamaʻi ua faʻavasegaina o le le atoatoa o le mafaufau ma taofia ai i latou mai le mauaina o togafitiga faʻale-aganuʻu talafeagai. O nisi na fai saofaga na latou tuʻuina mai talosaga mo suiga i le faʻamatalaga (30%; κ = 0.89). O isi na tetee i le aofia atoa o le maʻi (26%; k = 0.88), ae leai se tuʻuga (κ = 1) na faʻaalia le lagolago mo le aofia ai. O le WHO na filifili e taofia le maʻi o le tino e avea o se vaega o suʻesuʻega6 ma faʻatalanoa popolega e ala i le manaʻomia i le CDDG le iai o isi faʻaopoopoga, e pei o le faʻaleagaina o galuega.

O manatu e uiga i aiaiga e fesootaʻi ma le soifua maloloina feusuaʻiga na faʻaalia ai le lagolago malosi mo le faʻaaogaina o faʻamaʻi feusuaʻiga ma faʻamaʻi tamaʻitaʻi mai suʻesuʻega o le mafaufau ma le faia o se isi mataupu (35%; k = 0.88)7. E tele talosaga (25%; k = 0.97) na faʻaaogaina se savali faʻataʻitaʻi na tuʻuina mai e le World Society for Health Sexual Health. O le tele o manatu na finau ai e faapea o le faatumauina o le tulaga o le tamaʻitaʻi i le faʻamaʻiina o faʻamaʻi o le a faʻaleagaina ma faʻamaonia ai tagata o loʻo i luga o le faʻamaʻi (14%; k = 0.80), na faʻatulagaina se fesuiaiga eseese o le faʻamatalaga (18%; κ = 0.71) poʻo se isi faʻamaumauga o faʻamaoniga (23%; k = 0.62). O le WHO na suia ia faʻamatalaga ile vaega e faʻavae i luga o faʻamatalaga na maua7.

O le mea e mataʻina ai, o se vaega tele o folasaga i luga o le ICD ‐ 11 faʻauigaina mo le faʻatusatusaina o itupa o tamaititi na faʻaalia le teteʻe i tulaga masani o le tausiga e ala i le matua teteʻe i agafesoʻotaʻi ma ituaiga-faʻamaonia togafitiga o tamaiti laiti (46%; κ = 0.72), mataupu e , e ui e taua ma feteʻenaʻi, e tatau ona faia i togafitiga nai lo le faʻavasegaina. O le faamatalaga na faatuina na faitioina pe teteeina foi i le 31% o talosaga (subm = 0.62), faatasi ai ma nisi o loʻo faʻaaogaina se template na saunia e le World Association for Sexual Health e unaʻi ai se toe iloiloga faʻavae i luga o faʻatalanoaga mai le afioʻaga (15%; κ = 0.93). O isi na teteʻe i le faʻamaoniga o loʻo faʻaalia ai le fefefe i le faʻataʻitaʻiga o tamaʻitaʻi ituaiga eseese (15%; κ = 0.93) ma fai mai e le manaʻomia aua o le a leai se faʻalavelave (11%; κ = 0.80) poʻo le manaʻomia mo itupa - faʻamaonia soifua maloloina (28% ; κ = 0.65) i tamaiti. Na finau foʻi nisi e le manaʻomia se suʻesuʻega mo ni suʻesuʻega, ma ua faailoa mai ai o suesuega i le tauatane ma tauafafine ua tupuolaola talu ona aveese mai le ICD (9%; κ = 0.745). Aʻo faʻafetaiaʻia finauga o loʻo siʻomia ai togafitiga, na taofia e le WHO le vaega e fesoasoani e mautinoa ai le ofi atu i togafitiga talafeagai ile falemaʻi aʻo talanoa atu i le faʻailoga e ala i lona tuʻuina i le mataupu fou o tuutuuga e fesoʻotaʻi ma le soifua maloloina faʻafeusuaiga faʻapea foi ma faʻaopopo faʻamatalaga i le CDDG7.

I le faʻamatalaina o nei faʻamatalaga, e manino lava o le tele o talosaga sa faia mai se faʻatalanoaga, e masani ona taulai i se vaega patino. E talafeagai mo tagata atamamai faasaienisi e toe iloilo a latou fautuaga i le malamalama o le maʻi ma le tali mai. O WHO na faʻaaogaina faʻamatalaga ma fuafuaga i luga o le faʻavae o le beta faʻatasi ai ma isi faʻamatalaga o faʻamatalaga, aemaise lava suʻesuʻega faʻapitoa i atinae8, 9, o se faavae mo le faʻaleleia atili o le MMS ma le CDDG.

mau faasino