Amioga e le o ni mea e fai ma vaisu i le tulaga o le DSM-5 (2014)

Marc N. Potenza

DOI: 10.1016/j.addbeh.2013.09.004

uputatala - Taaloga Faitupe; Faʻaogaina le Initaneti; Ta'aloga vitiō; 'A'ai/Ma'ai; itūʻaiga; faatauga

O le upu vaisu e taua tele mo gasegase, fomaʻi, tagata suʻesuʻe, fai tulafono ma le tele o isi vaega o tagata. O lea la, pe faʻafefea ona faʻaogaina le upu vaisu (ma poʻo ai e faʻatatau i ai) na finauina. O le faaupuga "vaisu" na afua mai i taimi o Roma ma muamua e leʻi fesoʻotaʻi ma le faʻaaogaina o vailaʻau (Maddux & Desmond, 2000). Ae ui i lea, i le aluga o taimi, o le upu vaisu na faʻateleina le fesoʻotaʻi atu i le faʻaaogaina o vailaʻau e pei o le taimi o le DSM-III-R (American Psychiatric Association, 1987), o le komiti o loʻo galulue i faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma vailaʻau na talitonu o vaisu na faʻamatalaina e ala i le faʻaaogaina o fualaau faʻasaina (O'Brien, Volkow, & Li, 2006). Ae ui i lea, o le faaupuga na tele lava ina aveesea mai le DSM-III-R (American Psychiatric Association, 1994), i se vaega o lo'o tu'uina atu i ai le uiga molia o le fa'aupuga (fa'apea e fa'atauva'a po'o fa'ailoga) ma fa'alavelave fa'atatau (O'Brien et al., 2006). Ae ui i lea, i le DSM-5 (American Psychiatric Association, 2013), o le vaega o le "Substance-related Disorders and Addictive Disorders" e suitulaga i le "Substance-related Disorders" vaega o loʻo maua i le DSM-IV-TR (American Psychiatric Association, 2000). O lenei eseesega e fai ma sui o se suiga taua i le tele o auala, e pei ona faamatalaina i lalo.

O le fa'agasologa o le DSM-5 na aofia ai le tele o kulupu su'esu'e na taloina a'o le'i fa'agaoioia komiti. E lua kulupu su'esu'e, tasi e taula'i atu i vaila'au/vaisu fa'aletonu ma le isi i fa'alavelave mata'utia-fa'amalosi-ala, mafaufau pe fa'afefea ona mafaufauina taaloga faitupe mai se va'aiga fa'avasega, fa'atasi ai ma tusitusiga e afua mai i kulupu ta'itasi (Petry, 2006, Potenza et al., 2009 ma Potenza, 2006). O se itu taua o le faagasologa o le DSM e aofia ai le faʻaaogaina o faʻamaumauga o loʻo i ai e faʻatonu ai faʻaiuga i le auala sili e faʻamalamalama ma faʻavasega ai tulaga. Talu mai le lolomiina o le DSM-IV (American Psychiatric Association, 1994), e tele su'esu'ega na faia i taaloga faitupe, fa'afitauli o le fa'aaogaina o vaila'au, ma isi tulaga e ono fa'atatau pe fa'atatau. I luga o le faʻavae o suʻesuʻega e faʻaalia ai le falemaʻi, phenomenological, genetic, neurobiological ma isi mea tutusa i le va o taaloga faitupe ma vailaʻau-faʻaaogaina faʻafitauli, na faia ai se faʻaiʻuga i le faʻavasegaina o taaloga faitupe (lea ua taʻua nei le faʻaletonu o taaloga) faʻatasi ai ma faʻafitauli faʻapitoa i le DSM-5.

E ui o le faaletonu o taaloga faitupe i le taimi nei na o le pau lea o le tulaga i le vaega o le "Faʻafitauli e le o ni mea e fesoʻotaʻi ma mea" i le vaega o le "Maʻi e fesoʻotaʻi ma vaisu", o isi tulaga na iloiloina. Ae maise, o le faaletonu o taaloga i luga ole Initaneti ua aofia i le DSM-5 o se tulaga e manaʻomia ai nisi suʻesuʻega (Petry & O'Brien, 2013). O le fa'aofiina o ta'iala fa'apitoa mo lenei fa'ama'i e tatau ona fesoasoani i le fa'agasolo i luma o falema'i ma su'esu'ega taumafaiga i lona fa'ateleina ma le a'afiaga, ma o lona fa'aofiina i le DSM-5 o lo'o fa'atusalia ai se alualu i luma taua. Ae ui i lea, o taaloga i luga o le Initaneti e mafai ona faʻatusalia na o le tasi le itu o faʻafitauli faʻaogaina o le Initaneti ma le aʻafiaga e ono aʻafia ai isi amioga e fesoʻotaʻi ma Initaneti (faʻataʻitaʻiga, upega tafaʻilagi, faʻatauga, matamata i ponokalafi, taaloga faitupe) e manaʻomia le iloiloga (Yau, Crowley, Mayes, & Potenza, 2012). E le gata i lea, o le fa'afitauli o le fa'aogaina o ituaiga tekonolosi e le fa'aogaina i luga ole Initaneti (fa'ata'ita'iga, taaloga vitio e le o le Initaneti, matamata televise) e fa'amaonia ai le manatu e ono avea ma vaisu (Sussman ma Moran, 2013 ma Yau et al., 2012). E o gatasi ma le manatu e faapea o faafitauli i taaloga vitio atonu e le na o totonu lava o faafitauli i le faaaogaina o Initoneti, suesuega ua maua ai eseesega e faatatau i tulaga lamatia/faalavelave faaaogaina Initoneti ma taaloga vitio matautia/faafitauli i faataitaiga o talavou (Desai et al., 2010 ma Liu et al., 2011) ma tagata matutua (Yau, Potenza, & White, 2013). Ae ui i lea, o fesoʻotaʻiga i le va o fua le lelei o le soifua maloloina ma le gaioiga ma nei faʻafitauli faʻaogaina o tekinolosi i nei suʻesuʻega, faʻapea foʻi ma le aofaʻi o tagata taʻitoʻatasi e faʻaalia tulaga lamatia poʻo faʻafitauli o nei amioga, faʻamaonia ai le taua o suʻesuʻega faaopoopo o nei amioga ma le manaʻomia mo fa'atuputeleina le fa'alauiloa ma togafitiga ma ta'iala mo le puipuia o nei amioga.

E ui lava e leʻi aofia ai i le DSM-5, e tele isi mea e le o ni mea poʻo ni vaisu o amioga na mafaufauina. Aemaise lava, o autu o vaisu e fesoʻotaʻi ma feusuaiga, faamalositino ma faʻatauga na talanoaina ae e leʻi aofia ai e pei ona faʻamaonia e faapea (itulau 481 (itulau XNUMX).American Psychiatric Association, 2013)), "i le taimi nei e le lava faʻamaoniga suʻesuʻeina a tupulaga e faʻavae ai faʻataʻitaʻiga faʻamaonia ma faʻamatalaga o vasega e manaʻomia e iloa ai nei amioga o ni faʻafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau." Ae ui i lea, e pei ona sailia e le toʻatele o tagata le fesoasoani mo nei tulaga, e taua le aoina o faʻamatalaga e uiga i nei amioga ma a latou faʻataʻitaʻiga faʻapitoa ina ia faʻaauau ai le faʻaleleia atili o le soifua maloloina lautele.

I le taimi o lenei meleniuma, ua maeʻa ona faia ni suiga tetele i le itu o vaisu e le o ni mea, e ui lava e manaʻomia le tele o le alualu i luma. I le amataga o le meleniuma, na fesiligia ai e Constance Holden pe o iai ni vaisu o amioga, ma i le faaiuga o lona sefulu tausaga muamua, na ia talanoa ai i luga o le talosaga e faʻapipiʻi taaloga faitupe ma faʻalavelave faʻaogaina i le DSM-5 (Holden, 2001 ma Holden, 2010). Felafolafoa'i i le auala sili e fa'amalamalama ai po'o fea fa'aletonu e aofia ai vaisu e tumau. Mo se faʻataʻitaʻiga, e tele felafolafoaiga o loʻo i ai e uiga i le tele o meaʻai e mafai ona fai ma vaisu ma pe o le tagofia o meaʻai atonu o se vaega taua (Avena et al., 2012, Ziauddeen et al., 2012a ma Ziauddeen et al., 2012b). E tusa lava po o le a le taunuuga o le finauga, e foliga mai e vave ona faʻateʻaina se vaega o meaʻai-vaisu, aemaise lava tuʻuina atu o aʻafiaga mo le puipuia, togafitiga ma faiga faʻavae (Gearhardt, Grilo, DiLeone, Brownell, & Potenza, 2011). Ona o le faʻamaʻi o le meaʻai o loʻo i ai nei, o le faʻaleleia atili o le malamalama pe faʻafefea ona fesoʻotaʻi se faʻataʻitaʻiga o meaʻai-vaisu i le gaʻo poʻo isi tulaga e fesoʻotaʻi ma meaʻai e mafai ona fesoasoani e taʻitaʻia ai le faʻaleleia atili o le puipuiga, togafitiga ma faiga faʻavae (Potenza, i le lomitusi). Talu ai o mea e tutusa ai le neurobiological o loʻo faʻatusalia se tasi o iloiloga taua i le filifiliga e faʻavasega faʻatasi taaloga faitupe ma vailaʻau-faʻaogaina faʻafitauli i le DSM-5, e taua le maitauina o foliga tutusa neurobiological na lipotia i le va o taaloga faitupe, vailaʻau-faʻaaogaina ma faʻafitauli o meaʻai. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le faʻaitiitia o le faʻaogaina o le ventral striatal activation i le taimi o le faʻamoemoe o le gaioiga o taui na matauina i taaloga faʻapitoa, faʻalagolago i le ava, ulaula tapaa ma le faʻamaʻi o le 'ai (Balodis et al., 2012, Balodis et al., 2013, Beck et al., 2009, Choi et al., 2012, Peters et al., 2011 ma Wrase et al., 2007), o le mea mulimuli o loʻo faʻaalia ai le tutusa malosi ma le maualuga o vaisu o meaʻai (Gearhardt, White, & Potenza, 2011). O le avanoa e faʻaitiitia ai le gaioiga o le manava i le taimi o le faʻamoemoe o le faʻaogaina o taui e mafai ona fai ma sui o se biomarker taua mo faʻagasologa o mea ua fai ma vaisu e faʻamaonia ai se suʻesuʻega.

E pei o le manatu o le tagofia o meaʻai, tele felafolafoaiga o loʻo i ai e tusa ai ma isi amioga (faʻataʻitaʻiga, feusuaʻiga tele / faʻamalosi (Kor, Fogel, Reid, & Potenza, 2013); vaai foi http://healthland.time.com/2013/07/23/my-name-is-john-and-i-am-a-sex-addict-or-maybe-not/?iid=hl-main-lead) atonu e fai ma sui o vaisu. O le mea e mata'ina ai, o le tele o nei amioga (tele/faigata fai tupe, feusua'iga, 'ai, ma le fa'atauga) e feso'ota'i ma le ma'i o Parkinson ma ona togafitiga (Weintraub et al., 2010), o lo'o fa'ailoa atili mai ai se ala fa'aola masani i nei tulaga. O le mea lea, e ui o le toe faʻavasegaina o le faʻaletonu o taaloga faitupe i le DSM-5 o loʻo faʻatusalia ai se atinaʻe taua, o loʻo faʻamoemoeina o suiga faʻaopoopo e ono tupu i le lumanaʻi pe a maua atili le malamalama. O le aoina o faʻamatalaga e tuʻuina atu ai le lagolago malosi mo ia suiga e taua tele i lenei faagasologa, ma o le taunuuga o le malamalama e tatau ona maua ai se faʻavae mo le faʻaleleia o le soifua maloloina lautele e ala i faiga faʻavae sili atu, puipuiga ma togafitiga.

Fa'atupega ma fa'ailoa

O lenei suʻesuʻega na faʻatupeina i se vaega e le NIH foaʻi mai le NIDA (P20 DA027844), NIAAA (RL1 AA017539), o le Connecticut State Department of Mental Health and Addictions Services, le Connecticut Mental Health Center, o se meaalofa e le faʻatapulaaina mai le Mohegan Sun ma le Center of Excellence in Gambling Research mai le National Center for Responsible Gaming. E leʻi tuʻuina atu e ofisa faʻatupe ni manatu poʻo ni faʻamatalaga i mea o loʻo i totonu o tusitusiga, ma o mea o loʻo i totonu o tusitusiga e atagia mai ai sao ma manatu o le tusitala ae le o manatu o ofisa faʻatupeina. Dr. Potenza na fa'atalanoa mo Lundbeck ma Ironwood pharmaceuticals; sa i ai mea tau tupe i Somaxon pharmaceuticals; mauaina le lagolago suʻesuʻe mai le Mohegan Sun Casino, Psyadon Pharmaceuticals, le National Center for Responsible Gambling, National Institutes of Health (NIH), Veterans Administration; na auai i suʻesuʻega, meli, poʻo faʻatalanoaga telefoni e fesoʻotaʻi ma vaisu o vailaʻau, faʻalavelave faʻamalosi, poʻo isi mataupu tau soifua maloloina; ua fa'atalanoaina mo taaloga faitupe, fa'aletulafono ma fa'alapotopotoga fa'alemalo i mataupu e feso'ota'i ma vaisu po'o fa'aletonu le pulea o lagona; ua saunia tausiga fa'afoma'i ile Connecticut Department of Mental Health and Addiction Services Problem Gambling Services Program; ua faia iloiloga fesoasoani mo le NIH ma isi lala sooupu; ei ai vaega fa'asalalau fa'asalalau fa'asalalau; na faia lauga fa'ale-a'oa'oga i ta'amilosaga tetele, Fa'aauauina o A'oa'oga Fa'afoma'i, ma isi nofoaga fa'apitoa po'o fa'asaienisi; ma ua fa'atupuina tusi po'o mata'upu tusi mo le au lomitusi o tusitusiga o le soifua maloloina o le mafaufau.

mau faasino

American Psychiatric Association

Faʻamaumauga faʻamaonia ma le fuainumera o mafaufauga faaletonu

(3rd — Revised ed.) American Psychiatric Association, Washington, DC (1987)

Petry, 2006

NM Petry

Pe tatau ea ona fa'alautele le lautele o amioga fa'afaisuia e aofia ai taaloga faitupe?

Vaisu, 101 (s1) (2006), itulau 152–160

|

 | 

Peters et al., 2011

J. Peters, U. Bromberg, S. Schneider, S. Brassen, M. Menz, T. Banaschewski, al iā.

Fa'ato'a fa'agaoioia le va'a maualalo i le taimi o le fa'amoemoeina o taui i talavou ulaula

American Journal of Psychiatry, 168 (2011), itulau 540–549

|

 | 

O'Brien et al., 2006

CP O'Brien, N. Volkow, TK Li

O le a le mea i se upu? O vaisu ma le fa'alagolago ile DSM-V

American Journal of Psychiatry, 163 (2006), itulau 764–765

|

 | 

Maddux ma Desmond, 2000

JF Maddux, DP Desmond

O vaisu po'o le fa'alagolago?

Togafitiga, 95 (2000), pp. 661-665

|

 | 

Liu et al., 2011

TC Liu, RA Desai, S. Krishnan-Sarin, DA Cavallo, MN Potenza

Faʻafitauli faʻaoga Initaneti ma le soifua maloloina i tupulaga talavou: Faʻamatalaga mai se suʻesuʻega a le aoga maualuga i Connecticut

Journal of Clinical Psychiatry, 72 (2011), itulau 836–845

|

 | 

Kor et al., 2013

A. Kor, Y. Fogel, R. Reid, MN Potenza

E tatau ona fa'avasegaina le ma'i fa'afeusuaiga o se vaisu?

Vaisu Fa'afeusuaiga ma Fa'amalosi, 20 (2013), itulau 27–47

 

Holden, 2010

C. Holden

O vaisu o amioga na amata i le DSM-V fuafuaina

Saienisi, 327 (2010), p. 935

|

 | 

Holden, 2001

C. Holden

O vaisu 'amio': E iai?

Saienisi, 294 (2001), pp. 980-982

|

 | 

Gearhardt, White ma Potenza, 2011

AN Gearhardt, MA White, MN Potenza

Fa'aletonu le 'ai tele ma vaisu mea'ai

Avanoa Vailaau Fa'asaina i le taimi nei Rev, 4 (2011), itulau 201–207

 | 

Gearhardt, Grilo, DiLeone, Brownell ma Potenza, 2011

AN Gearhardt, CM Grilo, RJ DiLeone, KD Brownell, MN Potenza

E mafai ona avea vaisu ma vaisu? Soifua Maloloina ma faiga faʻavae

Togafitiga, 106 (2011), pp. 1208-1212

|

 | 

Desai et al., 2010

RA Desai, S. Krishnan-Sarin, DA Cavallo, MN Potenza

Ta'aloga vitiō i tamaiti a'oga maualuga: Fa'amuta le soifua maloloina, eseesega o itupa ma ta'aloga fa'afitauli

Pediatrics, 126 (2010), itulau e1414–e1424

|

 | 

Choi et al., 2012

J.-S. Choi, Y.-C. Shin, WH Jung, JH Jang, D.-H. Kang, C.-H. Choi, al iā.

Suia le gaioiga o le faiʻai i le taimi o le faʻamoemoeina o taui i taaloga faʻapitoa ma le faʻalavelave faʻalavelave

PLoS One, 7 (9) (2012), itulau. e45938

Beck et al., 2009

A. Beck, F. Schlagenhauf, T. Wustenberg, J. Hein, T. Kienast, T. Kahnt, al iā.

Ventral striatal activation i le taimi o le faʻamoemoe o taui e faʻatasi ma le faʻamalosi i le ava malosi

Biological Psychiatry, 66 (2009), itulau 734–742

|

|

 | 

Balodis et al., 2013

IM Balodis, H. Kober, PD Worhunsky, MA White, MC Stevens, GD Pearlson, al iā.

Fa'atonuga o taui tau tupe i tagata lapopoa e iai ma e aunoa ma le fa'aletonu o le 'ai

Biological Psychiatry, 73 (2013), itulau 877–886

|

|

 | 

Balodis et al., 2012

IM Balodis, H. Kober, PD Worhunsky, MC Stevens, GD Pearlson, MN Potenza

Faʻaitiitia le gaioiga i luma o le gaioiga i le faagasologa o taui tau tupe ma gau i taaloga faʻapitoa

Biological Psychiatry, 71 (2012), itulau 749–757

|

|

 | 

Avena et al., 2012

NM Avena, AN Gearhardt, MS Auro, GJ Wang, MN Potenza

Toso le pepe ile vai ta'ele pe a uma ona fufulu? Le fa'aletonu o le fa'ate'aina o vaisu mea'ai e fa'atatau i fa'amaumauga fa'atapula'aina

Natura Iloiloga Neuroscience, 13 (7) (2012), p. 514

|

 | 

American Psychiatric Association, 2013

American Psychiatric Association

Faʻamaumauga faʻamaonia ma le fuainumera o mafaufauga faaletonu

(5th ed.)American Psychiatric Association, Washington, DC (2013)

 

American Psychiatric Association, 2000

American Psychiatric Association

Su'esu'ega ma fuainumera tusi lesona o fa'afitauli o le mafaufau. Lomiga lona fa—suega su'ega

American Psychiatric Association, Washington, DC (2000)

 

American Psychiatric Association, 1994

American Psychiatric Association

Faʻamaumauga faʻamaonia ma le fuainumera o mafaufauga faaletonu

(4th ed.)American Psychiatric Association, Washington, DC (1994)

Petry ma O'Brien, 2013

NM Petry, CP O'Brien

Initaneti gasegase i le Initaneti ma DSM-5

Togafitiga, 108 (2013), pp. 1186-1187

|

 | 

 

Ziauddeen et al., 2012b

H. Ziauddeen, IS Farooqi, PC Fletcher

Obesity ma le faiʻai: E faʻapefea ona faʻamaonia le faʻataʻitaʻiga o vaisu?

Natura Iloiloga Neuroscience, 13 (2012), itulau 279-286

 | 

Ziauddeen et al., 2012a

H. Ziauddeen, IS Farooqi, PC Fletcher

O mea'ai ua fai ma vaisu: E iai se pepe ile vai ta'ele?

Natura Iloiloga Neuroscience, 13 (2012), p. 514

|

 | 

Yau et al., 2013

YHC Yau, MN Potenza, MA White

Faʻafitauli faʻaoga Initaneti, soifua maloloina o le mafaufau ma le faʻamalosi i se suʻesuʻega i luga ole laiga o tagata matutua

Tusitala o Vaisu Amio, 2 (2) (2013), itulau 72–81

|

 | 

Yau et al., 2012

YHC Yau, MJ Crowley, LC Mayes, MN Potenza

O le fa'aogaina o le initaneti ma ta'aloga vitio o lo'o ta'alo ai amioga fa'afaisu? A'afiaga fa'alesoifua maloloina, falema'i ma le soifua maloloina lautele mo talavou ma tagata matutua

Minerva Psichiatrica, 53 (2012), itulau 153–170

 | 

Wrase et al., 2007

J. Wrase, F. Schlagenhauf, T. Kienast, T. Wustenberg, F. Bermpohl, T. Kahnt, al iā.

O le le lelei o le taulimaina o taui e fetaui ma le ava malosi i le inu oona

Neuroimage, 35 (2) (2007), pp. 787-794

|

|

 | 

Weintraub et al., 2010

D. Weintraub, J. Koester, MN Potenza, AD Siderowf, MA Stacy, V. Voon, al iā.

Faʻalavelave faʻalavelave faʻalavelave i le faʻamaʻi o Parkinson: O se suʻesuʻega faʻasolosolo o le 3,090 tagata gasegase

Archives o Neurology, 67 (2010), itulau 589-595

 | 

Sussman ma Moran, 2013

S. Sussman, MB Moran

O vaisu natia: Televise

Tusitala o Vaisu Amio, 2 (3) (2013), itulau 125–132

|

 | 

Potenza et al., 2009

MN Potenza, LM Koran, S. Pallanti

Le soʻotaga i le va o faʻalavelave faʻalavelave faʻalavelave ma le faʻalavelave faʻalavelave faʻalavelave: O se malamalamaga o loʻo iai nei ma faʻatonuga o suʻesuʻega i le lumanaʻi

Su'esu'ega Fa'afoma'i, 170 (2009), itulau 22-31

|

|

 | 

Potenza, i le lomitusi

MN Potenza

Oona, mea'ai ma vaisu: O lo'o tula'i mai le neuroscience ma a'afiaga ile falema'i ma le soifua maloloina lautele

Neuropsychopharmacology (2013) (i lomitusi)

 

Potenza, 2006

MN Potenza

E tatau i aʻafiaga o mea ua fai ma vaisu ona aofia ai ni aʻafiaga ole aʻafia?

Vaisu, 101 (s1) (2006), itulau 142–151

|

 |