Natura 522, S62 (25 Iuni 2015) faia: 10.1038 / 522S62a
Lolomiina lugalaina - 24 Iuni 2015
O le tele o suʻesuʻega, ma le tuʻuina atu o le faʻatupega, e manaʻomia ina ia malamalama ma manuia le togafitia o uiga faʻamalosi, fai mai Marc Potenza.
Yale Univ.
O a amioga e mafai ona mafaufau i ai o mea ua fai ma vaisu? O fefaatauaiga, taʻaloga, faʻaaogaina Initaneti, feusuaiga, faʻatau ma le 'ai e mafai ona sili atu, ae pe tatau ona faʻailogaina o vaisu o se fefinauaiga faifaipea.
I le lomiga aupito lata mai, lima o le Fuainumera Faʻailoga ma Fuainumera Faʻamaumauga o Manatu o Mafaufauga (DSM-5) - o se tusi na lomia e le American Psychiatric Association i le 2013 o loʻo faʻauigaina ma faʻavasega tulaga o le soifua maloloina o le mafaufau - o le faʻaletonu o le faʻaletupe na aveʻese mai le vaega o 'Impulse-control disorders e leʻo faʻatulagaina i isi mea' i 'Substance-related and addrupt disorders'. O lenei sui o se suiga taua mai se manatu na manumalo talu mai le 1980s o vaisu o faʻafitauli e aofia ai le faʻamalosia o fualaʻau, ma le tele o le le o ni vailaʻau-fesoʻotaʻi amioga ua avea nei ma vaisu.1.
Faʻasologa o feusuaʻiga i le taimi nei ua na o le pau lea o le vailaʻau e lisiina e fai ma vaisu i le DSM-5, e ui lava o se vaega galulue na fautuaina le Initaneti faʻafitauli o le le atoatoa (IGD) faʻatagaina nisi suʻesuʻega. Ole tele o itu ole IGD o loʻo feteʻenaʻi lava, e aofia ai ma le tele ole Initaneti e ono avea ma taʻavale faʻatusatusa ile faʻafitauli o se maʻi, ma, pe a talia se lautele lautele 'Initaneti-faʻaogaina le maʻi', o le lautele o le faʻaaogaina e fai ma vaisu. O le vaega galulue taulai atu i taʻaloga ona o le sili ona lelei aʻoaʻoina ma finauina faʻafitauli ituaiga o Initaneti faʻaaoga i lena taimi2, ae o amioga e pei o upega tafaʻilagi ma matamataga ponokalafi o loʻo suʻesuʻeina foi. O le faʻaogaina o le Initaneti o loʻo faʻaalia foi le aoga: faʻafitauli, fesoʻotaiga i fesoʻotaiga i luga o le initaneti, mo se faʻataʻitaʻiga, ua fesootaʻi atu i tulafono faatonutonu ma faʻafitauli faʻafitauli i le faʻaaogaina o le ava i tamaiti aoga i le iunivesite3. Talu ai ona o le toatele o tagata o loʻo ola aʻe i tekinolosi faʻatekinolosi, o le mafaufau i se lautele lautele o gaoioiga e fesoʻotaʻi atu i le Initaneti e pei o se mea e fai ma vaisu e foliga mai e taua mo tagata suʻesuʻe.
Faʻamatalaga uiga mataʻutia
Ae e tusa lava pe o nei tagata suʻesuʻe na talia, o le fesili pe o fea e tusi ai le laina i le va o amioga le masani ma masani e tumau pea mo le fefinauai ma ua saofagā i le tele o fesuiaiga o fua faatatau faʻatatau mo faafitauli faʻaaogaina le Initaneti2. I le taimi nei, o le DSM-5 e faʻaaogaina se laasaga sili atu ona malosi mo le faʻamaonia o le le atoatoa o le vavalalata (e tatau ona ausia 4 poʻo le sili atu faʻavae e aofia ai mai le 9) poʻo le Initaneti o le gaioiga o le Initaneti (5 poʻo sili atu mai le 10) nai lo le suʻega o mea e faʻaaogaina (substance 2 poʻo sili atu o le 11); e tatau ona tatou faʻaeteete e aua le faʻaituau i le faʻalauteleina o ia amioga e le o ni mea e aʻafia ai, ma le aʻafiaga leaga e mafai ona latou maua i le soifua maloloina lautele.
O le isi mataupu feteenaʻi o vaisu o feusuaiga. Ua uma ona faʻatulagaina ma faʻataʻitaʻiina ni faʻataʻitaʻiga faʻavae mo le gasegase faʻafeusuaiga4, ae le o aofia ai le aiaiga i le DSM-5. E pei o isi amioga ua fai ma vaisu, o feeseeseaiga e faatatau i le mea e faatulaga ai le faitotoʻa i le va o tulaga masani ma le le masani ai o feusuaiga. Ae ui lava i lea, o mea tutusa i suiga o le mafaufau ma le ola e aofia ai le fiafia ma le faaseeina o taui ua matauina i le va o amioga malolosi tau feusuaiga ma mea e fai ma vaisu tau taaloga, ma fuafaatatau iloiloga o mea ua fai ma vaisu-e pei o le manao e foliga talafeagai i vaega o amioga feusuai. O se malamalamaaga sili atu o mea tau le mafaufau ma mea e aʻafia ai, e pei o le tele o le mafaufau ma le natura fuafuaina e fesoʻotaʻi atu i mea tau tupe ma vailaau oona e fesoʻotaʻi ma le feusuaʻi, e tatau ona fesoasoani i le faʻavasegaina o taumafaiga ma faʻaleleia le atinaʻeina o togafitiga faʻatulagaina.
O isi amioga, e aofia ai le soʻona 'ai ma faʻatauga, o nisi taimi e avea foʻi ma vaisu. O le maitau, o tagata gasegase o loʻo mauaina le faʻamalosiʻau o le toto mo le faʻamaʻi o le Parkinson, o nisi taimi e atiaʻe ai le tele o le 'ai, faʻatauga, faʻafeusuaiga ma taʻaloga masani, ma fai mai atonu e iai se fesoʻotaʻiga o meaola na te unaʻia nei amioga uma. Ae o loʻo i ai nuances: e ui lava o le lapoʻa ua maua e fefaʻasoaaʻi ai vaega o meaola ma vailaʻau oona, o le 'eseʻese o auala e aliaʻe mai ai le tulaga, e taʻu mai ai e naʻo se vaega o tagata taʻitoʻatasi e maua i le lapoʻa e ono faʻaalia e le tagofia o meaʻai. Ae maise lava, o tagata e le atoatoa lelei le taumafaina o le mafaufau e ono ausia le tausisia o meaʻai o loʻo fai ma vaisu, ma faʻailoaina ni mea e tutusa ai ma le faʻaletonu o le tulaga tau tupe ma faʻaletonu o le faʻaaogaina o vailaʻau. A faʻapea o meaʻai e faʻaalia e i ai ni mea e ono fai ma vaisu, e taua le faʻailoa o meaʻai faapitoa poʻo meaʻai e faʻatino ai ma faʻatulafonoina fesoʻotaʻiga lautele-soifua maloloina.
A o finau tagata popoto e le o ni vailaʻau e mafai ona aofia ai ma mea ua fai ma vaisu, e faʻaauau pea ona faʻaalia e tagata le amio faʻaletonu. O le mea lea, o le tele o suʻesuʻega e manaʻomia ina ia malamalama atili ai i faʻafitauli o le epidemiological, clinical, neurobiological, genetics ma faaleaganuu e fesoasoani e puipuia ma togafitia ai mea ua fai ma vaisu. Suesuega sili ona taua i le tuufaatasia o DSM-5, ma se faʻapena gaioiga tatau ona faʻaaogaina i le tusiaina o le 11th lomiga (tatau i le 2017) o le World Health Organization's Faʻavasegaga Faʻavaomalo o faʻamaʻi. Ae mo lenei mea e tupu, e tatau i ofisa o loʻo faʻatupeina ona faʻamuamua suʻesuʻega i vailaau e leai ni vailaʻau. I totonu o le Iunaite Setete, o le National Institute of Health o le Malo e aofia ai matagaluega e taulai atu i vailaʻau ma le ava malosi, ae leai se mea e taulai i vaisu amioga. O le fatuina o se inisitituti a le atunuʻu e uiga i vaisu amioga e fesoasoani e faʻalauiloa ai suʻesuʻega i lenei vaega. I Falani, e manaʻomia e le malo ni nofoaga e togafitia ai vaisu e tuʻuina atu le tausiga mo tagata ei ai vaisu amioga. O le mea lea, o le auala tatou te faʻavasegaina ai nei amioga e iai faʻamatalaga faʻatonuga o le falemaʻi, ma o loʻo i ai se manaʻoga taua e malamalama i le auala sili e puipuia ai vaisu amioga ma fesoasoani i tagata o loʻo aʻafia i aʻafiaga e fesootaʻi ma i latou.
mau faasino
- Potenza, MN Toga 101, 142-151 (2006).
- Petry, NM & O'Brien, CP Togafitiga 108, 1186–1187 (2013).
- ISI
- PubMed
- mea
- Faʻaali le faʻalapotopotoga
- PubMed
- mea
- Faʻaali le faʻalapotopotoga
- PubMed
- mea
- Faʻaali le faʻalapotopotoga
- Hormes, JM, Kearns, B. & Timko, CA Togafitiga 109, 2079–2088 (2014).
- Reid, RC 'ua al. J. Sex Med. 9, 2868-2877 (2012).
sootaga Faatatau
- Faʻafesoʻotaʻiga i fafo e fesoʻotaʻi
- Marc Potenza
- Le Tusi Taʻiala ma le Faʻamaumauga o Mafaufauga o Mafaufau (DSM-5)
- Faʻalapotopotoga Faʻavaomalo Faʻavaomalo Faʻasalalau o faʻamaʻi
- Faʻasalaga i le Neural o le gaioiga faʻafeusuai i tagata taʻitoʻatasi ma e aunoa ma ni amioga mataga faʻafeusuaiga
- O fesili tau feusuaʻiga ponokalafi: mea tau mafaufau
- Faʻafitauli o le puleaina o faʻamaʻi i le faʻamaʻi a Parkinson