Gene kan stress versterken of verminderen, afhankelijk van het activiteitsniveau, blijkt uit studies
Datum: juli 6, 2017
Bron: University of Maryland School of Medicine
Samenvatting: Depressie treft jaarlijks meer dan 300 miljoen mensen. Nu heeft een nieuwe studie vastgesteld hoe een bepaald gen een centrale rol speelt: bescherming tegen stress of een neerwaartse spiraal teweegbrengen, afhankelijk van het activiteitsniveau.
HELE VERHAAL
Wereldwijd treft depressie jaarlijks meer dan 300 miljoen mensen. Elk jaar sterven bijna 800,000 mensen door zelfmoord - het is de op één na belangrijkste doodsoorzaak onder mensen tussen de 15 en 29 jaar. Daarnaast vernietigt depressie de kwaliteit van leven voor tientallen miljoenen patiënten en hun families. Hoewel omgevingsfactoren een rol spelen in veel gevallen van depressie, is genetica ook van cruciaal belang.
Nu heeft een nieuwe studie door onderzoekers van de University of Maryland School of Medicine (UM SOM) vastgesteld hoe een bepaald gen een centrale rol speelt: bescherming tegen stress of een neerwaartse spiraal teweegbrengen, afhankelijk van het niveau van activiteit.
De studie, gepubliceerd in het Journal of Neuroscience, is de eerste die in detail belicht hoe dit specifieke gen, dat bekend staat als Slc6a15, werkt in een soort neuron dat een sleutelrol speelt bij depressie. De studie vond de link in zowel dieren als mensen.
"Deze studie werpt echt een licht op hoe niveaus van dit gen in deze neuronen de stemming beïnvloeden", zei de senior auteur van de studie, Mary Kay Lobo, een assistent-professor bij de afdeling Anatomie en Neurobiologie. "Het suggereert dat mensen met veranderde niveaus van dit gen in bepaalde hersenregio's een veel hoger risico lopen op depressie en andere emotionele stoornissen die verband houden met stress."
In 2006 ontdekten Dr. Lobo en haar collega's dat het Slc6a15-gen vaker voorkwam bij specifieke neuronen in de hersenen. Ze hebben onlangs aangetoond dat deze neuronen belangrijk waren bij depressie. Omdat dit gen onlangs door andere onderzoekers werd betrokken bij depressie, besloot haar laboratorium de rol ervan in deze specifieke neuronen te onderzoeken. In deze laatste studie concentreerden zij en haar team zich op een deel van de hersenen dat de nucleus accumbens wordt genoemd. Deze regio speelt een centrale rol in het 'beloningscircuit' van de hersenen. Wanneer je een heerlijke maaltijd eet, seks hebt, alcohol drinkt of een andere plezierige ervaring hebt, worden neuronen in de nucleus accumbens geactiveerd, zodat je weet dat de ervaring op de juiste knoppen drukt. Bij een depressie wordt elke vorm van genieten moeilijk of onmogelijk; dit symptoom staat bekend als anhedonie, wat in het Latijn het onvermogen betekent om plezier te ervaren.
De onderzoekers concentreerden zich op een subset van neuronen in de nucleus accumbens, D2-neuronen genaamd. Deze neuronen reageren op de neurotransmitter dopamine, die een centrale rol speelt in het beloningscircuit.
Ze bestudeerden muizen die vatbaar zijn voor depressie; wanneer ze worden blootgesteld aan sociale stress - blootstelling aan grotere, agressievere muizen - hebben ze de neiging zich terug te trekken en gedrag te vertonen dat duidt op depressie, zoals sociale terugtrekking en gebrek aan interesse in voedsel dat ze normaal gesproken lekker vinden. Dr. Lobo ontdekte dat wanneer deze dieren werden blootgesteld aan chronische sociale stress, de niveaus van het Slc6a15-gen in de D2-neuronen van de nucleus accumbens aanzienlijk waren verminderd.
De onderzoekers bestudeerden ook muizen waarin het gen was gereduceerd in D2-neuronen. Toen die muizen werden blootgesteld aan stress, vertoonden ze ook tekenen van depressie. Omgekeerd toonden de muizen een veerkrachtig antwoord op stress toen de onderzoekers de Slc6a15-niveaus in D2-neuronen verhoogden.
Vervolgens keek dr. Lobo naar de hersenen van mensen met een voorgeschiedenis van ernstige depressies en die zelfmoord hadden gepleegd. In de nucleus accumbens van deze hersenen was het gen verminderd. Dit geeft aan dat de link tussen gen en gedrag zich uitstrekt van muizen tot mensen.
Het is niet duidelijk hoe Slc6a15 werkt in de hersenen. Dr. Lobo zegt dat het kan werken door de niveaus van neurotransmitters in de hersenen te veranderen, een theorie die enig bewijs heeft uit andere onderzoeken. Ze zegt dat haar onderzoek uiteindelijk zou kunnen leiden tot gerichte therapieën gericht op Slc6a15 als een nieuwe manier om depressie te behandelen.
;
