Waarom de constante nieuwigheid van internet aanvoelt als 'medicijnen': 'The Brain's Automatic And Hardwired Response To Novelty' (2015)

Onze hersens stemmen automatisch in op wat nieuw is. Hoewel je onnadenkende reactie op een nieuw gezicht in de menigte of een nieuwe jurk in een etalage mogelijk vluchtig is, creëert deze indruk zowel korte als langere termijn effecten op je hersenen. Als we kijken naar hoe nieuw ons beïnvloedt, stellen twee psychologen een nieuw raamwerk voor dat de neurobiologische processen indeelt in drie responsgroepen: perceptie, opwinding en geheugen.

By

LINK VAN ARTIKELIn hun eerdere onderzoeksinspanningen, Dr. Judith Schomaker van Justus-Liebig Universität in Duitsland en Dr. Martijn Meeter van de Vrije Universiteit Amsterdam, hebben de effecten onderzocht van nieuwe omgevingen op de hippocampus en geheugenvorming. Hun vorige werk stelt voor dat onze hersenen vastbesloten zijn om zonder nadenken te reageren op wat nieuw is als een cruciaal overlevingsinstrument. Immers, onmiddellijke aanpassing aan een extreme omgeving - of dat nu een regenwoud of een oorlogsgebied is - kan het verschil betekenen tussen leven en dood. 

Zelfs in onze dagelijkse, niet-extreme levens zijn de cognitieve effecten van nieuwheid echt. Neem bijvoorbeeld het feit dat wetenschappers hebben ontdekt dat onze hersenen al vanaf het moment dat ze zich voordoen een eenvoudige auditieve afwijking waarnemen, zodra 30 tot 40 milliseconden na het optreden. Andere studies hebben aangetoond dat woorden die in unieke, ongebruikelijke lettertypen worden gepresenteerd, beter onthouden zullen worden dan woorden die in standaardlettertypen worden gepresenteerd.

Wat is dan de biologie die ten grondslag ligt aan onze onmiddellijke en onbewuste reactie op nieuwheid? In hun nieuwe studie, bekijken de onderzoekers de verschillende voordelen van dit vermogen en splitsen het vervolgens op in drie verschillende componenten.

Perceptie, opwinding, geheugen

"Ten eerste kan nieuwigheid voorbijgaand de perceptie verbeteren", schreven de co-auteurs in hun huidige studie. Wanneer we het onbekende tegenkomen, activeert een cascade van hersenreacties verschillende neuromodulerende systemen, zeggen ze. Neuromodulatie vindt plaats wanneer transmitters diffuus worden door grote delen van het zenuwstelsel; in plaats van directe synaptische overdracht van het ene neuron naar het volgende, zal een hele populatie van neuronen tegelijk worden verlicht. Nieuwigheid verbetert dan onze vroege sensorische verwerking door de amygdala te activeren via neuromodulatie.

Ten tweede kunnen nieuwe stimuli onze opwinding vergroten, wat leidt tot "kortstondige effecten op de actie in de eerste honderden milliseconden na presentatie", schreven de auteurs. Specifiek, het opmerken van iets nieuws activeert het locus-coeruleus-gebied van de hersenen, dat een belangrijke rol speelt in het norepinefrinesysteem. En norepinephrine is de neurotransmitter die verantwoordelijk is voor het soort hyperbewuste concentratie dat gepaard gaat met een staat van opwinding en bereidheid om te handelen.

Ten derde en ten slotte kan ruimtelijke nieuwheid - wanneer we een nieuwe omgeving binnengaan - de afgifte van dopamine in de hippocampus activeren, waar onze hersenen feitelijke herinneringen verzamelen. Volgens de onderzoekers kan deze overstroming van dopamine, een neurotransmitter die de sleutel is tot ons beloningssysteem, langdurigere effecten (tientallen minuten of langer) hebben op motivatie, beloningsverwerking en leren en geheugen.

"Novelty heeft een breed scala aan effecten op cognitie; het verbeteren van perceptie en actie, het vergroten van de motivatie, het uitlokken van verkennend gedrag en het bevorderen van leren, "merkten de auteurs op. Hoewel ons antwoord op iets nieuws van korte duur kan zijn - we kijken naar een voorbijgaand gezicht en snel wegkijken - de effecten op onze herinneringen, misschien zelfs onze levens, kunnen blijvend zijn.

Bron: Schomaker J, Meeter M. Korte en langdurige consequenties van nieuwheid, afwijking en verrassing van hersenen en cognitie. Neurowetenschappen en gedragsbeoordelingen. 2015.